Aydın ve Ünal Aydın 333 Oksibutinin kullanımının yol açtığı psikotik
advertisement
Aydın ve Ünal Aydın 333 _____________________________________________________________________________________________________ Editöre mektup / Letter to editor Oksibutinin kullanımının yol açtığı psikotik bozukluk (Oxybutynin induced psychosis) Orkun AYDIN, 1 Pınar ÜNAL AYDIN1 _____________________________________________________________________________________________________ Sayın Editör, Oksibutinin klorür aşırı aktif mesane sendromunun tedavisinde en çok reçete edilen ilaç konumundadır. 5-20 mg/gün doz aralığında kullanılabilir. Oksibutinin antikolinerjik, düz kas gevşetici ve lokal anestezik etkilere sahip bir ilaçtır. Ağız kuruluğu, kabızlık, baygınlık ve bulanık görme gibi antikolinerjik yan etkileri vardır.1 Oksibutinin, düşük molekül ağırlıklı ve lipofilik olması nedeniyle kan beyin engelini geçebilir. Bu nedenle baş ağrısı, somnolans ve anksiyete gibi santral sinir sistemi yan etkilerine de yol açabilmektedir.2 Oksibutinin ile sağlıklı yetişkinlerde bilişsel işlevler üzerine olumsuz etkiler gözlenmiştir.3 Doz aşımı durumlarında konfüzyon, konvülziyon, düzensiz kalp atışı, varsanılar (görsel, işitsel, dokunsal), zorlu solunum ve irritabilite meydana gelebilmektedir.1 Yirmi bir yaşında erkek hasta, her gün 60-70 tane (300-350 mg/gün) oksibutinin etken maddeli ‘Üropan’ adlı ilaçtan aldığını belirterek yakınları ile birlikte acil servise başvurmuştur. Oksibutinin içeren bu ilacı ilk kez 20 yaşındayken, arkadaşının önerisiyle halüsinojen etkisinden yararlanmak için aldığını belirtmiştir. Daha önce de bu ilacı bırakmak için tedavi gördüğünü belirten hasta yapılan tedavilere rağmen ilacı bırakamadığını belirtmiştir. İlk kullandığı zamanlarda günde 4 tane Üropan (20 mg/gün) içen hasta bu miktarı zamanla artırarak özellikle son üç aydır günde 60-70 tane (300-350 mg/gün) aldığını söylemiştir. Hasta ilacın kabızlık, ağız kuruluğu yan etkilerini yaşadığını, ancak eski sevgilisinin hayalini görmek istediği için ilacı aşırı miktarda kullandığını belirtmiştir. Hasta acil servise başvurmadan iki gün öncesinde aşırı çarpıntı olduğunu ve iki kez baygınlık geçirdiğini bunun üzerine ailesinin madde kullanımından şüphelenerek kendisini psikiyatri bölümüne getirdiklerini belirtmiştir. Bu ilaç dışında daha önce esrar, bonzai, alkol ve sigara kullandığını belirten hasta son bir yıldır oksibutinin dışında hiçbir madde ve alkol kullanmadığını söylemiştir. Ailesinde madde kötüye kullanımı veya bağımlılık öyküsü yok. Yapılan biyokimya, hemogram, EKG, seroloji testleri olağan saptandı. İdrarda madde saptanmadı. Ruhsal durum muayenesinde görsel varsanılar, uygunsuz duygulanım, kendi kendine konuşma ve gülme, alınma ve kötülük görme sanrısı vardı. Hasta oksibutinin kullanımına bağlı psikotik bozukluk olarak değerlendirildi, kliniğe yatırılarak semptomatik tedavi başlandı. Üç gün içinde psikotik belirtileri kaybolan hasta bağımlılık terapi programına alındı. Literatürde oksibutinin bağımlılığı ile ilgili olgular bulunmakla birlikte, 2006 yılında oksibutinine bağlı olduğu düşünülen iki psikotik bozukluk olgusu dışında bildirilen bir psikotik bozukluk olgusu yoktur.4 Bu sunumda kullanımı yaygın olan oksibutininin bağımlılık potansiyelinin olduğunu göstermek amaçlanmış ve doz aşımı durumlarında psikoz gibi ciddi yan etkilerin açığa çıkabileceği vurgulanmak istenmiştir. Hekimlerin antikolinerjik ilaç bağımlılığı ve açığa çıkabilecek ciddi yan etkiler konusunda bilgilendirilmeleri, antikolinerjik ilaçların reçetesiz verilmemesi bu tür olgular için alınacak önlemler arasında yer almalıdır. KAYNAKLAR niz M, Steel M. Differential effects of the antimuscarinic 1. Jirschele K, Sand PK. Oxybutynin: past, present, and agents darifenacin and oxybutynin ER on memory in older future. Int Urogynecol J 2003; 24(4):595-604. subjects. Eur Urol 2006; 50:317-326. 2. Chancellor M, Boone T. Anticholinergics for overactive 4. Gulsun M, Pınar M, Sabancı U. Psychotic disorder bladder therapy: central nervous system effects. CNS induced by oxybutynin: presentation of two cases. Clin Neurosci Ther 2012; 18:167-174. Drug Investig 2006; 26:603-606. 3. Kay G, Crook T, Rekeda L, Lima R, Ebinger U, Arguinzo_____________________________________________________________________________________________________ Bolu Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Bolu E-mail: [email protected] 1 Anadolu Psikiyatri Derg 2016; 17(4):333
