Microsoft PowerPoint - BA\336ARISIZ HACETTEPE

HACETTEPE
ÜNĐVERSĐTESĐ
EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ
ENFEKSĐYON
OLUŞUMUNU
ENGELLEYEN
MADDELER
PROF.DR.ĐNCĐ MORGĐL
EZGĐ DOĞUKAYA
AYBÜKE AYHAN
ENFEKSĐYONLAR
Enfeksiyonlar,ancak
bedenin savunma
sisteminde
aksamalar olduğu
sırada ortaya
çıkarlar.
Sağlıksız beslenme, kimyasal ilaç
tedavisi veya var olan bir hastalık gibi fiziksel
nedenler, savunma sistemlerini zayıflatabilir.
Enfeksiyon Zinciri
Enfeksiyon ajanı
(etkeni)
Rezervuar
(Enfeksiyonun
kaynağı)
Çıkış kapısı
Kaynaktan çıkış
(Yayılma yolları)
Giriş kapısı
ENFEKSĐYON
HASTALIKLARI
Belsoğukluğu
Bruselloz
Çiçek hastalığı
Difteri
Dizanteri (amipli veya
basilli)
Grip
Hepatit
Kızamık
Kolera
Menenjit
ENFEKSĐYON
HASTALIKLARI
Tüberküloz
Uyku hastalığı
Zatürre
Tifo
Tifüs
Psittakoz
Sıtma
Suçiçeği
Tetanos
Tularemi
HASTALIKLARIN
BULAŞMA YOLLARI
Hastalıkların
Bulaşma
Yolları
Doğrudan temas
Dolaylı temas
Bulaşma şekillerinden
başlıcaları şunlardır:
Aksırırken,
öksürürken,
konuşurken ağızdan
çıkan damlacıkların
başkası tarafından
teneffüs edilmesiyle
Doğrudan deri
temasıyla ve cinsel
temasla;
Hastanın kullandığı
çamaşır, yatak eşyası
ve yiyecek eşyaları
gibi malzemeler
vasıtasıyla;
Hayvanların insandan
insana veya
hayvanlardan insana
hastalık taşımasıyla
(Bunun en canlı örneği
anofel cinsi
sivrisineklerin taşıdığı
sıtmadır. Yine aynı
şekilde güvercinler
"psittakoz" hastalığını
taşırlar.);
Enfeksiyon hastalıkları
Toplum Kökenli Enfeksiyonlar
(Hastane Dışında
Edinilen Enfeksiyonlar)
Bakteriyel Enfeksiyonlar
Hastane Kökenli Enfeksiyonlar
( Nozokomiyal Enfeksiyonlar)
Solunum Yolu Enfeksiyonları
Mantar Enfeksiyonları
Tetanos
Sinüzit
Kuduz Hastalığı
Orta Kulak Đltihabı
Tırnak Mantarı
Ayak Mantarı
Kasık Mantarı
Saç Mantarı
Vajinal Kandidiyazis
Toplum Kökenli Enfeksiyonlar
(Hastane Dışında
Edinilen Enfeksiyonlar )
Bakteriyel
Enfeksiyonlar
Tetanos
Kuduz Hastalığı
Solunum Yolu
Enfeksiyonları
Sinüzit
Orta Kulak
Đltihabı
Mantar Enfeksiyonları
Tırnak Mantarı
Ayak Mantarı
Kasık Mantarı
Saç Mantarı
Vajinal Kandidiyazis
Hastane Kökenli
Enfeksiyonlar
(Nozokomiyal Enfeksiyonlar)
Hastanın hastaneye başvurduğu anda
veya hastaneye yattığında olmayan, daha
sonra gelişen, hatta bazen hasta taburcu
olduktan
sonra ortaya çıkan
enfeksiyonlardır.
Hepatit C Virüsü
Kırım- Kongo
Kanamalı Ateşi
Hepatit B Virüsü
GÜNCEL
ENFEKSĐYON
HASTALIKLARI
Kuş Gribi
HIV
AIDS
HIV , AIDS hastalığına sebep olur. HIV, vücudun
bağışıklık sistemini bozduğu için, kişiyi bazı enfeksiyonlara
karşı zayıflatır. Vücudunuzda, HIV virüsü olması, AIDS
olduğunuz anlamına gelmez. HIV virüsünün vücudu, hasta
duruma getirecek kadar, bağışıklık sistemini zayıflatması
birçok yıl alabilir. Bu zaman süresince HIV’li bir kişi hasta
olmayabilir, ve AIDS’e dönüşmeden yıllarca sağlıklı olarak
yaşayabilir.
Hepatit B
Hepatit B virüsü ile ortaya çıkan karaciğer
hücre iltihabı ve hasarı hepatit B
hastalığı olarak tanımlanır.
Ülkemizde taşıyıcılık oranı %3 ile %7 arasındadır.
HEPATĐT B NASIL BULAŞIR ?
•Đnsandan insana vücut sıvıları yolu geçer:
•Kan
•Semen (meni)
•Vajinal sıvı ve salgılar (adet kanı dahil)
•Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş
(perinatal hepatit)
HEPATĐT C
Hepatit C virüslerle
bulaşan hepatitler
arasında kan yolu ile en
sık bulaşan tiptir. Bu
sebeple özellikle kan
nakli ve kan ürünleri ile
edinildiğinin bilinmesi
oldukça önemlidir.
Kuş Gribi (H5N1 Virüsü)
Kuş gribi,hayvanlarda görülen ve hemen her zaman için
kanatlı hayvanlarda, daha seyrek olarak da domuzlarda
karşımıza çıkan,bulaşıcı, virüslerin neden olduğu bir
hastalıktır. Đleri derecede türe özel olmasına, diğer bir
deyişle yalnızca kanatlı hayvanlarda görülmesine rağmen
ender olarak aradaki engeli aşmakta ve insanlarda da
görülebilmektedir.
Kırım- Kongo
Kanamalı Ateşi
Kırım-Kongo Hemorajik Ateş
(KKHA),keneler tarafından
taşınan Nairovirüs isimli bir
mikrobiyal etken tarafından
neden olunan ateş, cilt içi ve
diğer alanlarda kanama gibi
bulgular ile seyreden hayvan
kaynaklı bir enfeksiyondur. Son
yıllarda tedavide görülen
gelişmelere rağmen, bu
enfeksiyonlarda ölüm oranları
hala yüksektir.
Vücuda yapışmış keneler uygun bir şekilde kene
ezilmeden, ağızdan veya başından tutularak bir cımbız
veya pens yardımıyla sağa sola oynatarak alınmalıdır.
Isırılan yer alkolle temizlenmelidir. Mümkünse kenenin
tanı için alkolde saklanması uygun olur.
Hastane Enfeksiyonlarından
Korunmada Alınması
Gereken Önlemler
1. Birinci Grup Önlemler
El yıkama
Uygun sterilizasyon
Kapalı drenaj(üriner-göğüs tüpü drenajı
vb)
Uygun kateter bakımı(üriner-IVabdominal)
Hastane Enfeksiyonlarından
Korunmada Alınması Gereken
Önlemler
Dokunmadan pansuman yapımı
(çift eldiven tekniği)
Enfeksiyon kaynağı olabilecek
aletlerin dezenfeksiyonu ve
gerekli ise sterilizasyonlarının
yapımı mümkün ise disposibe
malzeme kullanımı.
Antibiyotik kullanımının kontrol
altına alınması.
Hastane Enfeksiyonlarından
Korunmada Alınması Gereken
Önlemler
2. Đkinci Grup
Önlemler
Đzolasyon
Personel eğitimi
Hastane Enfeksiyonlarından
Korunmada Alınması Gereken
Önlemler
3. Üçüncü Grup
Önlemler
Yer- duvar- laboratuar
dezenfektanlarla
temizlenmesi
Ultraviyole ışığı
kullanılması
Çevre kültürü
alınması.
Sterilizasyon Yöntemleri
Isı ile Sterilizasyon
-Nemli ısı
-Kuru ısı
Işınlama
Filtrasyon
Kimyasal Sterilizasyon
-Gaz
-Plazma
-Sıvı
Đdeal Dezenfeksiyon
Nötral pH suda çözünebilen bir ajan
olmalı,
Etki spektrumu geniş olmalı,
Hızlı etki etmeli,
Antimikrobiyal aktivite süresi yeterli
olmalı,
Açık yaraya uygulandığında doğal
direnci etkilememeli,
Toksik olmamalı,
Kokusuz olmalı,
Đdeal Dezenfeksiyon
Stabil olmalı,
Dezenfekte edilecek malzemeye zarar
vermemeli,
Temizlik maddeleri ile geçimsiz olmamalı
Organik madde varlığında aktivitesi
kaybolmamalı,
Raf ömrü uzun olmalı,
Minimum yoğunlukta, maksimum etki olmalı,
Ucuz ve kullanımı kolay olmalı.
ENFEKSĐYONLARIN
BULAŞMA ŞEKĐLLERĐ
Kan ve kan ürünleri yoluyla
Hava yoluyla: Burun veya ağızdan öksürme,
hapşırma veya nefes alma yoluyla dışarı
saçılan damlacıklar
Direk temas
Cinsel ilişki yoluyla
Kirlenmiş su ve gıdalar yoluyla
Hayvanlar yoluyla (Zoonoz): Örneğin ; Kuduz
Vektörlerle bulaşma: Vektör bulaşmada aracı
anlamına gelir. Kene, bit, pire, sivrisinek
benzeri vektörler bazı mikroorganizmaların
insanlara bulaşmasında aracılık ederler.
ENFEKSĐYONDAN
KORUNMADA KULLANILAN
SOLÜSYONLAR
1.Alkoller
2.Glutaraldehit
3.Klorheksidin Glukonat
4.Hexachlorophene
5.Đodin ve Đodoforlar
6.Para-chloro-meta-xylenol
7.Triclosan
8.Đyot
9.Hidrojen Peroksit
10.Sabun
11.Savlon
ANTĐBĐYOTĐK TEDAVĐSĐ
Antibiyotik Tedavisinde
Temel Đlkeler
Antibiyotik tedavisinin
gerekçelerinin saptanması,
Tedavi öncesi uygun örnek
alınması ve incelenmesi,
Etken olabilecek organizma veya
organizmaların düşünülmesi,
Antibiyotik seçiminde göz önüne
alınması gereken noktalara
uyulması, farmakolojik
özelliklerin bilinmesi,
ANTĐBĐYOTĐK TEDAVĐSĐ
Antibiyotik
Tedavisinde Temel Đlkeler
Kombinasyon antibiyotik
tedavisi endikasyonlarının
olup olmadığının
araştırılması,
Konakçı faktörlerinin gözden
geçirilmesi,
Antibiyoterapi modifikasyonu
endikasyonlarının
saptanması,
Antibiyotik tedavisine yanıtın
izlenmesi.
Antibiyotik
Çeşitleri
Aminoglikozid
Antibiyotikler
Beta-Laktam
Antibiyotikler
Glikopeptit
Antibiyotikler
Neomisin
Sefalosporin
Streptomisin
Sultamisilin
Makrolid
Antibiyotikler
Vankomisin
Rifamisin
Antibiyotikleri
Diritromisin
Eritromisin
Roksitromisin
Rifampisin
YARARLANILAN
KAYNAKLAR
Öğretim Görevlisi Zuhal
Tuğutlu 2006(ENFEKSĐYON KONTROLÜ)
CDC, Epidemiology & Prevention of VaccinePreventable Diseases, The Pink Book, 4th Edition,
September 1997.
CDC, Update: Vaccine Side Effects, Adverse
Reactions, Contrindications and Precautions,
Recommendations of the Advisory Committee on
Immunization Practices (ACIP). MMWR, Vol.45,
No.RR-12, September 1996
KATKI Pediatri Dergisi, H:Ü: Tıp Fakültesi Çocuk
Sağlığı ve Hastalıkları ABD ve Çocuk Sağlığı
Enstitüsü Yayını, “AŞILAR”.
ÖNEŞ Ü., PALANDUZ A., Aşıların Yan Etkileri,
Flora, Cilt 1, Sayı 2: 102-106/1996.
SAĞLIK BAKANLIĞI, Aşı Uygulama Rehberi,
Hekim Dışı Sağlık Personeli Đçin Kılavuz.
SAĞLIK BAKANLIĞI Genelgeleri.
SAĞLIK BAKANLIĞI, Orta Dereceli Yöneticiler
Đçin Eğitim Seti, “Aşılama Oranlarının
Đzlenmesi” Modülü, 1999.
SAĞLIK BAKANLIĞI Orta Dereceli Yöneticiler
Đçin Eğitim Seti, “Aşılama Hizmetlerinin
Değerlendirilmesi” Modülü, 1999.