Düzenli Düzensiz Seyirli Dar QRS Kompleksli Taşikardi Olgusu Prof.Dr. Sedat KÖSE*, Yrd.Doç.Dr. Nusret AÇIKGÖZ**, Dr. Hasan Kutsi KABUL* *GATA Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye **İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Malatya, Türkiye ÖZET Otuz iki yaşında kadın hasta çarpıntı atakları yakınması ile başvurdu. Atriyal fibrillasyon tanısı ile verilen ilaç tedavisinden fayda görmemişti. EKG’de düzensiz RR aralıkları gösteren dar QRS taşikardi mevcuttu. Tanınız nedir? A NAHTAR K ELİMELER Taşikardi, ablasyon, dar QRS A case with Narrow QRS Tachycardia and Regularly Irregular RR Intervals ABSTRACT Thirty-two year old woman presented with complaints palpitation attacks. She had not getany benefit from medical treatment given for atrial fibrillation. ECG revealed a narrow QRS tachycardia with irregular RR intervals. What is your diagnosis? K EYWORDS Tachycardia, ablation, narrow QRS İLETİŞİM ADRESİ Prof.Dr. Sedat KÖSE GATA Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye Düzenli Düzensiz Seyirli Dar QRS Kompleksli Taşikardi Olgusu Giriş O tuz iki yaşında bayan hastanın yedi yıldır çarpıntı yakınması mevcuttu. Çarpıntılarının başlangıçta ayda 2-3 kez olduğunu son zamanlarda hemen hemen her gün olduğunu aniden başlayıp bittiğini ve yaklaşık bir saat kadar devam ettiğini ilaç olarak metoprolol veya isoptin kullandığını, ancak fayda görmediğini ifade ediyordu. Soy geçmişinde özellik yoktu. Fizik muayenesinde kan basıncı 110/70 mmHg, nabız 80 atım/dk olarak saptandı. Kardiyak muayenesinde kalp sesleri ritmik, ek ses ve üfürüm yoktu. Diğer sistem muayenesi normaldi. Tam kan sayımı ve diğer rutin biyokimyasal tetkiklerde anormallik saptanmadı. EKG’de R-R aralıkları düzensiz seyir gösteren dar QRS’li taşikardi mevcuttu (Şekil 1). Hasta paroksismal atrial fibrilasyon (PAF) düşünülerek pulmoner ven izolasyonu için merkezimize sevkedildi. Hastanın ta- 51 şikardisi düzensiz seyir göstermekle birlikte kendi içinde düzenli seyir gösteren iki farklı R-R intervali mevcuttu. Düzenli düzensiz seyir gösteren bu taşikardi için tanınız nedir? Tanınız Nedir? Hastanın medikal tedaviye rağmen çarpıntı yakınmasının olması ve düzenli düzensiz taşikardinin nedeni olarak supraventriküler taşikardi düşünülerek elektrofizyolojik çalışması (EPS) planlandı. Mevcut antiaritmik ilaçlar bir hafta öncesinden kesilip, 8 saatlik açlık dönemi sonrası EPS laboratuvarına alındı. Çalışmada “Prucka” elektrofizyoloji sistemi, “ Medtronic” stimülatör ve “Atakr” RF jeneratörü kullanıldı. Femoral ven yoluyla multipolar elektrod kateterler yüksek sağ atriyum ve His demeti bölgesine yerleştirildi. Bazal kayıtlarda AH (atriyo-His) intervali 73 msn, HV (His- ŞEKİL 1 Hastanın taşikardi sırasındaki EKG’si. CİLT 8, SAYI 1, Şubat 2010 52 Türk Aritmi, Pacemaker ve Elektrofizyoloji Dergisi ventriküler) intervali 40 milisaniye olarak saptandı ve bu değerler normal sınırlardaydı (Şekil 2). Programlı atriyal stimülasyonla AV (atriyoventriküler) nodda ikili yol fizyolojisinin varlığı gösterildi ve AH intervalinde ani uzama ile başlayan tipik (yavaş-hızlı) atriyoventriküler nodal reentrant taşikardi (AVNRT) indüklendi. Taşikardinin siklus uzunlukları değişkenlik göstermekteydi ve bu siklusların uzunlukları sırasıyla 444 ve 511 msn idi. Taşikardi sırasındaki bu bulgu yüzey EKG ile benzerlik göstermekteydi. İndüklenen taşikardinin en erken atriyal aktivasyon paterninin His demeti bölgesinde olması ile birlikte atriyal ve ventriküler aktivitelerin eş zamanlı oluşu tipik AVNRT için tanısal bulgulardandı (Şekil 3). Hastada bu bulgularla AVNRT tanısı konularak RF kateter ablasyon işlemine geçildi. Ablasyon için 4 mm uçlu çok yönlü Medtronic Marinr radyofrekans ablasyon kateteri kullanıldı. Yavaş yol ablasyonunda elektrogram kılavuzlu anatomik yaklaşım olarak bilinen integre yaklaşım kul- lanıldı. Yavaş yol iletisinin ortadan kalktığı bölge yaklaşık olarak M1 bölgesindeydi. İşlem sırasında ‘junctional’ vurular izlendi ve sinüse döndü. Kateter ablasyon sonrası ikili yol fizyolojisi ortadan kalktı ve herhangi bir taşikardi indüklenmedi Düzensiz seyir gösteren dar QRS taşikardilerin ayırıcı tanısında AVNRT dışında PAF, AT ve ortodromik AVRT düşünülmesi gereken diğer durumlardır. AT düzensiz bir taşikardiye neden olabilir ancak taşikardi sırasında farklı VA intervalleri mevcuttur. Olgumuzda VA intervalleri sabitti ve V-V intervallerinde olan değişiklere A-A intervallerindeki değişiklikler eşlik etmekteydi. Bu durum AT’yi dışlayan bir bulguydu. Bizim olgumuzda His refrakterken verilen ventriküler ekstrastimulusların atrial potansiyeli erkene almamasıyla da (advancement sağlamaması) retrograd gizli aksesuar yolu kullanan ortodromik AVRT tanısı dışlanmış olundu. AVNRT klinikte en sık karşılaşılan taşikardi türü olup hastaneye başvuran paroksismal supra- ŞEKİL 2 Hastanın bazal intrakardiyak kaydı. CİLT 8, SAYI 1, Şubat 2010 Düzenli Düzensiz Seyirli Dar QRS Kompleksli Taşikardi Olgusu 53 ventriküler taşikardili (PSVT) hastaların yaklaşık %60’ını oluşturmaktadır. Hastalığın sıklıkla genç yaş grubunda olması ve altta yatan organik kalp hastalığın olmaması nedeniyle iyi seyir gösterir. Kadınlarda daha sıktır. Klinikte ani başlayıp biten kalp atımlarının düzenli seyrettiği çarpıntı en sık görülür (1-3). Kateter ablasyon tedavisi işlem başarısının yüksek olması ve işlem güvenirliği nedeniyle ilk seçenek haline gelmiştir. Literatürde düzensiz seyir gösteren AVNRT olguları mevcuttur (4-5). Bu olgularda düzensizliğin nedeni multiple AV nodal yol olduğu ileri sürülmektedir. Multiple nodal yol sıklığı % 40’lara varan bir oranda bildirilmektedir (6). Multiple AV nodal yol olmasına karşın başarılı yavaş yol ablasyonu taşikardiyi sonlandırmada etkili olduğu gösterilmiştir. Bizim olgumuzda da yavaş yol ablasyonu ile taşikardi başarılı şekilde sonlandırılmıştır. Sonuç olarak, AVNRT klinik olarak iyi tolere edilen düzenli bir aritmi olmasına rağmen bizim olgumuzda olduğu gibi düzensiz bir seyir gösterebilir. K AYNAKLAR 4. Amasyali B, Kose S, Celik T. Atrioventricular nodal re-entrant tachycardia with QRS voltage and cycle length alternation and aberrant conduction due to two distinct antegrade slow pathways. Europace 2006;8:134–7. 1. Miles WM, Zipes DP. Atrioventricular reentry and its variants: Mechanisms, clinical features and management. In: Zipes DP, Jalife J, editors. Cardiac Electrophysiology: from cell to bedside. Philadelphia: W.B. Saunders Company 2000;488-504. 2. Akhtar M. Atrioventricular nodal re-entrant tachycardia. Med Clin North Am 1984;68:819-30. 3. Fogel RI, Prystowsky EN. Atrioventricular Nodal Reentry. In Podrid P, Kowey PR, editors. Cardiac Arrhytmia: Mechanism, Diagnosis and Treatment. Baltimore: Williams&Wilkins; 1995;828-46. 5. Tournoux F, Pavin D, Solnon A, Mabo P. A ‘Regularly Irregular’ tachycardia: what is the diagnosis? Europace 2008;10:1445-6. 6. Heinroth KM, Kattenbeck K, Stabenow I, Trappe HJ, Weismu¨ller P. Multiple AV nodal pathways in patients with AV nodal reentrant tachycardia—more common than expected? Europace 2002;4:375–82. ŞEKİL 3 Taşikardinin intrakardiyak kaydı. CİLT 8, SAYI 1, Şubat 2010