ÖZET Küreselleşmenin dünya üzerindeki etkileri bir çok araştırmaya konu olmuştur. Son yıllarda, küreselleşen ekonomi dünyada önemli değişikliklere neden olmaktadır. Dünya bugün bilgi çağını yaşamakta olup, tüm ekonomik faaliyetleri birbirini etkiler hale getirmiştir. Bir ülkede meydana gelen ekonomik kriz tüm dünyaya yayılabilmektedir. Dünya, İkinci Dünya Savaşından sonra ortaya çıkan yeni aktörler tarafından yönetilmeye başlamıştır. Günümüzde dünya yeni bir dünya düzeni arayışındadır. Son yüzyılda meydana gelen çeşitli entegrasyon hareketleri ise küreselleşme sürecine yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu çalışmanın amacı küreselleşme süreci ile birlikte bölgesel bütünleşme oluşumlarını ve ulus devlet modelinin geleceğini incelemektedir. Çalışmanın ilk bölümünde küreselleşme süreci, ikinci bölümünde ise ekonomik bütünleşme oluşumları Avrupa Birliği çerçevesinde incelenmiş, ayrıca bölgesel entegrasyonların ulus devlete etkileri incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise AB ekseninde oyun teorisi yardımı ile bir değerlendirme yapılmaktadır. ABSTRACT The effects of globalization have been subject to many researches. The global economy has caused important changes. In recent decades, the world has been going through the knowledge age. All economic affairs have impact on eachother. Such that an economic crises in one country can spread to the others. New actors in the world have emerged following the World War II. Today, the world is again in a process of searching a new world order. On the other hand, new integration movements have been a new dimension for the globalization process. The main aim of this project is to study regional integrations and the future of nation state model along with the globalization process. In the first part of the study, globalization process is examined. In the second part, regional economic integrations and the effects to nation states have been evaluated. In the third part, a scenery has been designed on the axis of the EU by using the game theoritical base. KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE ENTEGRASYON HAREKETLERİ VE ULUS DEVLET: AB EKSENİNDE OYUN TEORİK BİR DEĞERLENDİRME İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM KÜRESELLEŞME 1.1. Kavram..........................................................................................1 1.2. Tarihçe.......................................................................................... 4 1.3. Küreselleşen Ekonomi ve Yeni Ekonomik Düzen....................... 8 1.4. Küreselleşen Piyasalar............................................................... 10 1.4.1. Doğrudan Yabancı Yatrımlar.............................................15 1.4.2. Finansal Krizler.................................................................22 1.4.3. 19. Yüzyıl Sonları ile Bir Mukayese................................. 29 1.5. Yeni Aktörler Devri....................................................................30 1.6. Küresel Rekabet......................................................................... 35 1.7. Küreselleşmenin Geleceği Üzerine............................................. 38 İKİNCİ BÖLÜM ULUSAL ENTEGRASYON HAREKETLERİ, AB VE ULUS DEVLET 2.1. Uluslararası Entegrasyon Hareketleri........................................ 46 2.1.1. Teori............................................................................50 2.1.2. Merkezde Entegrasyon Hareketleri............................ 52 2.1.3. Çevrede Entegrasyon Hareketleri...............................57 2.1.4. Entegrasyon Hareketlerinin Genel bir Mukayesesi....60 2.2. Küreselleşme ve Ulus Devlet.....................................................63 2.3. Farklı Boyutları ile AB ve Ulus Devlet......................................66 2.3.1. Avrupa Para Birliği ve Ulus Devlet............................67 2.3.2.Avrupa Savunma ve Güvenlik Politikası ve Ulus Devlet.68 2.3.3. Avrupa Konvansiyonu ve Ulus Devlet......................... 70 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KÜRESEL OYUN: DÜNYA MAHKUM AÇMAZINDA 3.1. Oyun Teorisi: Mahkum Açmazı................................................. 73 3.2. Ulus Devlet ve Oyun Teorisi...................................................... 75 3.3. AB ve Türkiye İçin Oyun Teorik Bir Yaklaşım......................... 77 SONUÇ............................................................................................. 83 KAYNAKÇA....................................................................................87 TABLO LİSTESİ Tablo 1:Uluslar arası Üretim ve DYY’a İlişkin Temel Göstergeler………..19 Tablo 2:Dünyada En Fazla DYY Çeken 10 Ülke…………………………..20 Tablo 3:Dünyada En Fazla DYY Kaynaklık Eden 10 Ülke………………..21 Tablo 4: Asya Mali Krizinden önce ve Sonra GSMH’nın Değişimi (%)…..26 Tablo 5:Bazı Çok Uluslu Şirketlerin ToplamGelirlerinin Bazı Ülkelerin GSMH’sı ile Karşılaştırılması........................................................................34 Tablo 6:Dünya Ekonomik Yapısında Paylar……………………………….35 Tablo7:Bölgesel Ekonomik Entegrasyonlar……..…………………………48 Tablo 8:AB ve NAFTA’nın Ticaret Dağılımı………………………………54 Tablo9:Mahkum Açmazı…………………………………..……………….74 Tablo 10:AB-Ulus Devlet Oyun Matrisi……………………………………76 Tablo 11:AB-Türkiye Oyun Matrisi………………………………………..81 ŞEKİL LİSTESİ Şekil1:GATT/WTO’dan Kazananlar ve Kaybedenler…………………….42