OLGU SUNUMU: KALP CERRAHİSİ SONRASI GELİŞEN DİRENÇLİ

OLGU SUNUMU: KALP CERRAHİSİ SONRASI GELİŞEN DİRENÇLİ VENTRİKÜLER ARİTMİ
TEDAVİSİNDE MEKANİK DOLAŞIM DESTEĞİ
* Melike ÇAKIR, ** Sevilay DANACI, *** Doç. Dr. Şahin ŞENAY
* Acıbadem Maslak Hastanesi, Sorumlu Hemşire
** Acıbadem Maslak Hastanesi, Yoğun Bakım Hemşiresi
*** Acıbadem Üniversitesi, Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı
GİRİŞ
Ani kalp ölümleri, gelişmiş ülkelerde son yıllarda giderek artış göstermektedir. En sık ölüm nedenleri
araştırıldığında hastalıklar bazında, koroner arter hastalığı ile ventriküler taşikardi ve venrtiküler
fibrilasyondan kaynaklanan aritmiler ilk sırada yer almaktadır. Yapılan bir çalışmada tekrarlayan
ventriküler fibrilasyonların akut myokard enfarktüsü sonrası görüldüğünü vurgulanmıştır. Venriküler
aritmiler; monomorfik ventriküler taşikardi ve içinde ventriküler fibrilasyonun yer aldığı polimorfik
ventriküler taşikardiler şeklinde görülebilmektedir. Asemptomatik ya da hafif semptomlara neden
olan ventriküler erken vurular ve sürekli olmayan ventriküler taşikardinin tedavisi yapısal kalp
hastalığı
dışlandıktan
sonra
hastanın
endişelerinin
ve
muhtemel
giderilmesinden ibarettir. Bu çalışma, litertürdeki bu bilgiler ışığında,
hazırlayıcı
faktörlerin
koroner bypass cerrahisi
sonrası erken dönemde görülen, tedaviye dirençli ventriküler aritmide dolaşım destek cihazı
uygulaması ve hemşirelik bakımının sunulması amacıyla yapılmıştır.
OLGU
Dispne ve eforla görülen yorulma şikayeti ile kliniğimize başvuran 65 yaşındaki erkek hastada
yapılan değerlendirmelerde koroner arter hastalığı ve mitral yetmezlik saptandı. Ejeksiyon fraksiyon
değeri %18 olarak tespit edildi. Yapılan myokardiyal PET-scan incelemede iskemi ve canlı doku
bulguları saptanan hastaya koroner bypass operasyonu planlandı. Pre operatif hazırlıkları
tamamlanan hastaya Mitral Kapak Tamiri ve Koroner Bypass operasyonu yapıldı. Ameliyat sonrası 1.
günde yoğun bakımdaki takibi sırasında, aralıklı oluşan ventriküler fibrilasyon atakları sonrası hasta
defibrile edildi. Ventriküler aritmilere bağlı inatçı vetnriküler fibrilasyonların ameliyat sonrası 6.güne
kadar devam etmesi ile hastada defibrilasyon işlemi göğüs ve sırt bölgesine yapıştırılan 2 adet
eksternal pad ile sağlandı. Hastaya bu süreçte intraaortik balon pompası takıldı. Ventriküler
aritmilerin devam etmesi üzerine hastaya Levitronix marka sol ventrikül destek cihazı takılması
sonrasında ventriküler fibrilasyon atakları görülmedi. Alt ekstermite nabız kontrolleri 2 saatlik
aralıklarla el dopleriyle yapılıp kayıt altına alındı. Hemodinamik parametreleri stabil seyretmesi
üzerine mekanik dolaşım desteği 5. günde ayrıldı. Sonrasında hastanın klinik durumu stabil seyretti
ve servise alındı. Hasta şuan postoperatif 10. ayında ve klinik durumu stabil.
TARTIŞMA
Ventriküler aritmilerde tedavi ve bakım; yapısal kalp hastalıkları dışlandıktan sonra muhtemel risk
faktörlerinin giderilmesi ile mümkün olan kompleks bir süreçtir. Tüm bu süreçte hasta bakımına
yansıyan ve risk oluşturabilecek pek çok durumla karşı karşıya kalınmaktadır. Litratürdeki bu bilgiler
doğrultusunda sol ventrikül destek cihazının takılı olmasına bağlı olarak hastaya pozisyon
verilememiştir. Hasta vücut bütünlüğünün yakın takip edilmesi ve koruyucu bariyerler kullanılması
ile hastada basınç yarası gelişmemiştir. Basınç yarası hemşirelik hizmetleri kalite göstergeleri
arasında yer aldığından takiplerin daha dikkatli yapılması basınç yaralarının oluşma riskini en aza
indirgemiştir.
Hastaya klinik durumuna göre kan ve kan ürünleri transfüzyonu yapıldı. Ancak kan ve kan ürünü
transfüzyonuna bağlı herhangi bir komplikasyon gözlemlenmedi.
İnvaziv pek çok işlemin farklı zamanlarda yapılmış olması ve destek cihazına bağlı sternumun açık
olarak takip edilmesi beraberinde enfeksiyon riskini de getirmiştir. Ancak yoğun bakım takip süresi
içerisinde alınan kültürler ve yapılan tetkik incelemelerde herhangi bir enfeksiyon belirti ve
bulgusuna rastlanmadı.
Hastaya yoğun bakım süresi içerisinde intraaortik balon pompası takıldı. Tedavi süresince nabız
kontrolleri yapıldı ve kayıt altına alındı. Dolaşımsal problemler adı altında her iki alt ekstremitede
komplikasyon gelişmedi.
Ventriküler fibrilasyonun sık aralıklarla olması nedeni ile defibrilasyon işlemi pek çok kez uygulanan
bu olguda postop erken dönemde cilt bütünlüğünü korumak için eksternal padler ile defibrilasyon
işlemi sağlandı.
SONUÇ
Eksternal pad uygulamasının zaman kazanmak ve hasta güvenliği açısından pratik ve kullanımının
kolay olduğunu düşünmekteyiz. Dirençli ventriküler aritmilerin tedavisinde, mekanik destek
cihazları etkin bir alternatif olup yoğun bakım hemşirelik bakımında; dikkat, öngörü, kritik analiz
yapma yeteneği, mesleki yetkinlik ve beceriler ayrıca önem arz etmektedir.
KAYNAKLAR:
1. Alihiko Nogami, 2011: Purkinje-related Arrhythmias Part II: Polymorphic Ventricular
Tachycardia and Venricular Fibrillation, Journal of Cardiologia, Vol. 34, No. 2.
2. Özaydın Mehmet, Türker Yasin, Erdoğan Doğan, 2011: Effect of Previous Statin Use on the
Incidence of Sustained Ventricular Tachycardia and Ventricular Fibrillation in Patients with
Acute Coronary Syndrome, Journal of Medicine, Vol. 1, No.3, p 22-28.
3. Yazıcı H. U. ,Görenek B., 2010: Yaşlılarda Ventriküler Aritmiler, Turkish Journal of Geriatrics,
Vol. 2 p 47-54.
4. Zipes D. P., Camm A. J., et al., 2006: ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for managment of
ventricular arrhythmias. J Am Coll Cardiol. Vol. 48, No. 5: 1064-1108