Akut Glokom Krizi

Akut Glokom Krizi
Güliz Fatma Yavaş
Glokom, önde gelen engellenebilir körlük nedenlerindendir. Göz içi basıncı (GİB) artışı ile tetiklenen, optik sinir
başı ve görme alanı değişiklikleri ile karakterize bir nörodejeneratif optik sinir hastalığı olarak kabul edilmektedir. Glokom için en önemli risk faktörü yaş olup ilerleyen yaşla beraber glokom insidansı artış göstermektedir.
40 yaşındaki insanların yaklaşık %2’sinde glokom görülürken 80 yaşındaki insanların yaklaşık %10-12’sinde glokom görülmektedir.
Glokomun patogenezinde iki önemli mekanizma üzerinde
durulmaktadır. İlki, direkt mekanik etki ile artmış GİB’nın
optik sinir liflerini lamina kribroza düzeyinde bozmasıdır.
Diğeri ise indirekt etki ile yüksek GİB’nın optik sinir başındaki mikrodolaşımı bozarak sinir liflerinde kayba yol açmasıdır.
DOI: 10.4328/DERMAN.4681
Received: 11.06.2016
Accepted: 29.06.2016
Published Online: 30.06.2016
Corresponding Author: Güliz Fatma Yavaş, Göz Hastalıkları ABD, Hacettepe Üniversitesi
Tıp Fakültesi, Ankara, Türkiye.
2
14
AcilAcil
GözGöz
Hastalıkları
Hastalıkları
Akut glokom krizi, göz içi basıncının ani olarak yükseldiği
durumu ifade eder. En sık nedeni, primer akut açı kapanması glokomu (PAAKG) olup temel mekanizması pupilla
bloğudur. Hümör aköz, irisin midperiferi ve lens arasındaki temas nedeniyle ön kamaraya geçemez, arka kamarada birikerek iris kökünü öne iter, öne gelen iris kökü ise ön
kamara açısını tümüyle kapatarak hümör aközün trabeküler yoldan dışa akımı durur. Bu durum, özellikle iris middilate iken (pupilla çapı 3.5 – 6 mm) olur. Göz içi basıncı
normalde 10 – 21 mmHg olması gerekir iken bu hastalarda 50 – 100 mmHg’ye kadar çıkmaktadır.
Bazı gözlerde pupilla bloğu olmadan lensin daha kalın
ve daha önde yerleşimi sebebi ile pupilla bloğu olmadan
açı kapanması ve akut glokom krizi gelişebilir. Bu durumu özellikle midriyatik göz damlaları, heyecan (adrenalin
artışı), loş ortamda film izleme-kitap okuma, sinema gibi
faktörler tetikler.
Şikayetleri:
- Şiddetli göz ve baş ağrısı
- Görmede bulanıklık ve görme keskinliğinde azalma
- Kırmızı göz
- Işık etrafında renkli halkalar görme
- Bulantı, kusma, terleme
Muayene bulguları:
- Konjonktival damarlarda belirginleşme
- Pupilla middilate, ışık reaksiyonu yok
- Kornea ödemi (bulanık kornea)
- Gonyoskopi yapılabilirse ön kamara açısı tamamen kapalı
- Biyomikroskopik muayene yapılabilirse ön kamara derinliğinde azalma, ön kamarada az hücre
Ayırıcı tanı:
- Akut konjonktivit (beraberinde genellikle pürülan sekresyon)
- Akut iridosiklit (ayırıcı tanısı biyomikroskop ile yapılabilir)
3 DERMAN
MEDICAL PUBLISHING
Acil Göz Hastalıkları
15
- Neovasküler veya fakolitik glokom
- Glokomatosiklitik kriz
- Bulantı - kusma yapabilecek nedenler
Tedavi:
Kalıcı görme kaybını engellemek için akut glokom krizi en
kısa sürede kırılmalıdır. Hasta sırtüstü yatırılarak vitreus hacmini azaltmak amacıyla hiperozmotik ajanlar kullanılmalıdır (oral gliserin veya intravenöz Mannitol). En sık
kullanılan hiperozmotik ajan Mannitol’dür. Mannitol, kan
ozmotik basıncını yükselterek vitreustaki suyun göz dışına çıkmasına ve dolayısı ile göz içi basıncının azalmasına
yol açarlar. Öz içi ozmotik basınçları dengelenince etkileri
biter. Mannitolün baş ağrısı, konfüzyon, miyokard infarktüsü gibi yan etkileri olabileceği unutulmamalıdır. %20’lik
Mannitol, 5-10 cc/kg veya 1-2 gr/kg olacak şekilde intravenöz yoldan 30-45 dakika içinde hastaya infüze edilmelidir.
Ağrı için gerekirse oral analjezik ve bulantı / kusma için
antiemetik verilebilir.
Beraberinde özellikle göz içi sıvısının yapımını azaltan topikal antiglokomatöz ajanlar kullanılır. Ayrıca oral olarak
karbonik anhidraz inhibitörleri (asetozolamid) de etkilidir.
Ancak en etkili tedavi, kornea ödemi geçtikten sonra laser
iridotomi’dir. Cerrahi iridektomi, lens ekstraksiyonu, goniyosineşiyoliz, trabekülektomi gibi cerrahi tedavi de gerekebilir.
Ne zaman göz doktoruna sevk edilmeli:
Ani görme bulanıklığı / görme azlığı tanımlayan hastalarda özellikle bulantı ve kusma eşlik ediyorsa akut glokom
krizinden şüphe edilerek göz doktoruna mutlaka konsülte edilmelidir.
Kaynaklar
1. Özcan AA. Glokomda sınıflama ve klinik. İçinde: Aydın O’Dwyer PA, Akova YA (editörler). Temel Göz Hastalıkları 3. Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri; 2015.p.589-600.
2. Bowling B. Kanski’s Clinical Ophthalmology: A systematic approach. 8nci baskı.
Çin: Elsevier, 2016. p.305-394.
4
16
Hastalıkları
AcilAcil
GözGöz
Hastalıkları
3. Savage JA. Primary angle-closure glaucoma. İçinde: Zimmerman TJ, Kooner KS
(editörler). Clinical pathways in glaucoma. USA: Thieme, 2001. p.81-106.
4. Pollack IP, Wilensky J. Angle-closure glaucoma. İçinde: Morrison JC, Pollack IP.
Glaucoma. Science and Practice. New York: Thieme, 2003. p.163-180.