DOPPS`a genel bakış: Türkiye çalışması

D
PPS
Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
Yeni DOPPS-Türkiye Çalışması ve Değiştirilebilir
HD (Hemodiyaliz) Uygulamaları ve Gelişmiş Hasta
Sonuçlarına Yönelik Uluslararası DOPPS
Bulgularına Genel Bakış
Ronald L. Pisoni, PhD, MS
Arbor Research Collaborative for Health
Ann Arbor, MI USA
Canada
US
USRDS Registry = now run by the University of
Michigan & Arbor Research Collaborative for Health
as of March, 2014
Ana Hatlar
• DOPPS Genel Bakış
• Vasküler Erişim
• Mineral ve Kemik Bozukluğu Yönetimi
• Diyaliz Tedavisi Süresi
• Kan Basıncı Kontrolü ve Sonuçları
• Demir Dozajı ve Sonuçları
• Hasta Tarafından Bildirilen Sonuçlar
DOPPS Sponsorları
• DOPPS olarak aşağıda yer alan kuruluşlarca,
herhangi bir yayınlama sınırlaması olmaksızın
bilimsel araştırma hibeleri ile desteklenmekteyiz:
– Amgen (1996’dan beri)
– Kyowa Hakko Kirin (Japonya’ya yönelik olarak
1999’dan beri)
– Abbvie (2009’dan beri)
– Sanofi Renal (2009’dan beri)
– Baxter (2011’den beri)
– Vifor Fresenius Pharma (2011’den beri)
• Amgen DOPPS-Türkiye çalışmalarına
sponsorluk etmektedir.
DOPPS’un Amacı:
Gelişmiş hasta sonuçları ile
ilişkili uygulama modellerinin
belirlenerek, HD hastalarının
yaşam süresinin uzatılması:
“Uzun Yaşa – İyi Yaşa”
U 693 99
7
DOPPS – Bilimsel Yaklaşım
1. Diyaliz ünitelerine ait ulusal düzeyde
örneklerin takip edilmesi suretiyle
uygulama çeşitliliğinin tanımlanması
ve eğilimlerin izlenmesi.
2. Uygulama çeşitliliklerinin ve
sonuçlarının analiz edilerek en iyi
uygulamaların belirlenmesi.
3. Klinik bakımın geliştirilmesi için temel
bulguların aktarılması
DOPPS
Hipotezler Sistemi
Hasta Demografik Verileri
+
Komorbiditeler
+
Uygulama Modelleri
Hasta Sonuçları
Mortalite
Hastane Tedavisi
Vasküler Erişim
Yaşam Kalitesi
“Doğal Deneyim”
• Hiçbir müdahale olmaksızın;
– Yalnızca veri toplama ve gözlem aşamaları
uygulanmaktadır ve
– İlave testlere gerek duyulmamaktadır.
• DOPPS olarak; HD tedavisine yönelik çeşitliliği
tüm katılımcı diyaliz üniteleri dahilinde “her
zaman uygulandığı şekilde” gözlemlemekteyiz.
• Ülke veya bölgelerde bulunan TÜM üniteler
tarafından uygulanan HD uygulamalarının
yansıtılması amacıyla çalışma alanları rastgele
seçilmektedir.
DOPPS Çalışma Aşamaları
Çalışma
Aşaması
Yıllar
Ülke Sayısı
Tesisler
Hasta Sayısı
DOPPS 1
1996-2001
7
308
17,034
DOPPS 2
2002-2004
12
322
12,839
DOPPS 3
2005-2008
12
300
11,170
DOPPS 4
2009-2011
12
380
15,528
DOPPS 5
2012-2015
21
~505
~18,000
DOPPS 1: Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İspanya, Birleşik Krallık ve AB
DOPPS 2-4: DOPPS 1 ülkelerinin yanı sıra Avustralya/Yeni Zelanda, Belçika, Kanada, İsveç
DOPPS 5: DOPPS 4 ülkelerinin yanı sıra Çin, Körfez Ülkeleri İş Birliği Ülkeleri (Bahreyn,
Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve BAE), Rusya ve Türkiye
Dünya Çapında DOPPS Programı
22 ülke
Rusya
Kanada
ABD
Belçika
Fransa
Almanya
İtalya
İspanya
İsveç
Birleşik Krallık
Brezilya
(CKDopps)
Türkiye
Bahreyn
Kuveyt
Umman
Katar
Suudi
Arabistan
BAE
DOPPS Çin’de Pekin, Guangzhou ve Şanghay’da gerçekleştirir.
Çin
Japonya
Avustralya/
Yeni Zelanda
D
PPS
Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
DOPPS-Türkiye Çalışma Tasarımı
Arka Plan
• Türkiye’de DOPPS çalışmaları 20 merkezde
başlatılmış ve bunlardan ilki veri toplama
uygulamasını 2013 yılı Ekim ayında
gerçekleştirmiştir.
• Merkezler, Türkiye’de 24’ten fazla HD hastasının
(tüm HD hastalarının %95’ten fazlasını temsil edecek
şekilde) tedavisini gerçekleştiren hemodiyaliz
üniteleri arasından rastgele seçilmektedir.
• Söz konusu seçim işlemi:
- Türkiye’nin 7 farklı bölgesinin,
– Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel HD ünitelerinin ve
– Farklı boyutlardaki HD ünitelerinin temsil edileceği
şekilde katmanlar halinde düzenlenmektedir.
DOPPS-Türkiye Çalışma Alanları
12 özel merkez (kırmızı noktalar); 7 Sağlık Bakanlığı’na bağlı merkez
(mavi noktalar); 1 Üniversite Tedavi Merkezi (yeşil nokta)
DOPPS-Türkiye: Çalışmalara Genel Bakış
Araştırmacılar
• Dr. Gültekin Süleymanlar - Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Antalya
• Dr. Cengiz Utaş - Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kayseri
• Dr. Tevfik Ecder - İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, İstanbul
• Dr. Kenan Ateş - Ankara Üniversitesi, Ankara
• Yerel Klinik Araştırma İştirakçileri (CRAs):
Dr. Birsen Yürügen ve MCs. Zehra Aydın
• Bilimsel ve Veri Koordinasyon Merkezi:
Arbor Research Collaborative for Health - Ann Arbor MI US
DOPPS Tarafından Sağlanan Önemli Yararlar
– Değerlendirme amaçlarına ve HD uygulamalarının
geliştirilmesine yönelik olarak HD uygulamaları
çeşitliliği ve sonuçlarının, zamanın eğilimlerinin ve
uluslararası karşılaştırmaların ulusal düzeyde
anlaşılması.
– Elde edilen bulguların yerel uygulama kılavuzları,
sağlık politikasına dair kararlar ve kalite geliştirme
inisiyatiflerine yönelik bilgiler sunması.
– Araştırmacılar tarafından başlatılan ilave
çalışmalara yönelik alt yapı sağlanması.
DOPPS Program: Yıllık Yayın Toplamları,
1999-2013
Yayınların Sayısı
Toplam: 187 sayfa basılmış
(elektronik basımlar da dahil olmak
üzere) ya da kabul edilmiştir (169’u
değerlendirmeye tabi tutulmuştur)
Şubat 2014’e
kadar
Sunulan
Basılan
20 Şubat 2014 tarihinde güncellenmiştir. 2004 yılında yapılan sayımda AJKD Eki (10 sayfa), 2007 yılında
yapılan sayımda ise ISHCOF (13 sayfa) ve Journal of Nephrology Social Work (6 sayfa) adlı dergilere ait iki
özel baskı yer almaktadır.
DOPPS Tarafından Elde Edilen Veriler Uluslararası
Toplantılarda Düzenli Olarak Sunulmaktadır
DOPPS tarafından elde edilen veriler;
• Dünya Nefroloji Kongresi, ASN (Amerikan
Nefroloji Derneği), EDTA (Avrupa Böbrek Derneği),
EDTNA (Avrupa Diyaliz ve Transplantasyon
Hemşireleri Derneği), Japonya Diyaliz Tedavisi
Derneği, Asya Pasifik Nefroloji Kongresi gibi
uluslararası DOPPS Sempozyumlarında ve
•Her yıl düzenlenen çok sayıdaki ülke düzeyinde ve
bölgesel toplantılarda düzenli olarak
sunulmaktadır.
U 693 99
Değiştirilebilir HD Uygulamaları ve Hasta
Sonuçları
DOPPS tarafından elde edilen
bulgular arasından seçilenler
Vasküler Erişim
Ülkelere Göre Vasküler Erişim Uygulamaları
– Türkiye (2013), DOPPS 4 (2009-2011) –
Mevcut kesit çalışmasında yer alan hastaların oranı örnekleme oranı ile ağırlıklandırılmıştır.
Vasküler Erişim: Mortalite Riski
Tesis Tabanlı Model
Belirtilen erişim türünün her %20 daha fazla kullanımı ile
merkezlerde bulunan hastalar arasındaki göreceli
mortalite riski
1,4
1,2
1,19
1,08
1,00
1
0,8
0,6
p<0.0001
Catheters
p=0.008
Grafts
Ref.
Fistulae
*DOPPS 1+2, 1996-2004; n=27,892; yaş, cinsiyet, ırk, SDBY ile geçirilen yıl sayısı, 14 komorbid durum,
ağırlık, merkezde uygulanan medyan tedavi süresi, > 5.5 serum fosfor uygulanan hasta yüzdesine, > 10
mg/dl serum Ca uygulanan hasta yüzdesine, hastanın hastaneye bağlı bir ünitede tedavi olup olmadığına
göre uyarlanmış ve çalışma aşaması ve bölgesine göre kademeli olarak düzenlenmiştir. Merkezde
kullanılan erişim türü merkezin vaka karmasına göre uyarlanmıştır .
Pisoni ve ark. AJKD (2009)
Ünitelerde gerçekleştirilen vasküler erişim uygulamalarındaki
farklılıklar, ABD ve AVRUPA arasındaki Vaka Karmasına göre
uyarlanmış mortalite farkını açıklamaktadır*
Ölüm Risk Oranı
Vaka Karmasına
göre uyarlanmış
ABD
AVR
p<0.0001
+
Merkez içi Vasküler
Erişim uygulamasına
göre Uyarlanmış
ABD
AVR
p=0.43
Tüm modeller yaş, cinsiyet, ırk, diyaliz alma süresi, 14 özet halinde komorbid durumlar, ağırlık, ünite
türü, tesiste uygulanan medyan tedavi süresi, > 5.5 serum fosfor uygulanan hasta yüzdesi, > 10 mg/dl
serum Ca uygulanan hasta yüzdesine göre uyarlanmış, çalışma aşamasına göre kademeli olarak
düzenlenmiş ve kümelenme etkilerine göre açıklanmıştır. DOPPS 1 + 2; n=24,398; * AVR=Fransa,
Pisoni ve ark. AJKD (2009)
Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık.
Kateter Kullanımı ve Septisemi Oranları
• %10 daha fazla kateter kullanımında Septisemi göreceli riski %19 daha
fazladır
(p<0.001)
Septisemi vakaları/100
hasta-yıl
DOPPS 3: (2005-2007)
Ülke kateter kullanım (%)
Özet
• AVF kullanımı; merkez temelli analizlerde en iyi mortalite
sonuçlarının elde edilmesine olanak sağlamaktadır (bu da en az
endikasyonla tedavi kadar etkin olduğunu göstermektedir)
• Kateter ve Greftlerin Merkezlerde Daha Fazla Kullanımı:
- yüksek ölüm riskleri,
- yüksek enfeksiyon riskleri ve
- yüksek septisemi riskleri ile sonuçlanmaktadır.
• AVRUPA ve ABD’de bulunan HD hastalarına
yönelik olarak DOPPS 1 ve 2 aşamalarında vaka
karmasına göre uyarlanmış %30-40 oranındaki
yüksek mortalite risklerinin birçoğunun ABD ve
AVRUPA arasındaki VE kullanımı farklılıkları ile
açıklanması mümkündür.
Mineral ve Kemik Bozukluğu (MBD) Yönetimi
Serum Fosfor Kontrolü
ve Mortalite Riski
Ülkelere göre Ortalama Serum Fosfor Sonuçları
– DOPPS 2-5 (2002-2012) –
Ortalama S. fosfor (mg/dL)
6.50
Non-European Countries
2.1
6.00
1.94
5.50
1.78
5.00
1.61
4.50
1.45
4.00
1.29
European Countries
Serum Fosfor Kategorileri
– DOPPS 5 (2012/2013) –
Başlangıç kesit çalışmasında 120 günden daha uzun süreden beri yer alan hastalar
Bazal Serum Fosfor ile ilişkili tüm nedenlere bağlı
ve kardiyovasküler mortalite riski
Mortalite Risk Oranı (%95 CI)
180 günden fazla bir süredir diyalize bağlı hastalar arasında (n=25,529). Tüm nedenlere bağlı (vaka
n=5,857) ve kardiyovasküler mortaliteye(vaka n =1,930) yönelik Risk Oranları ve %95 oranında güven
aralıkları.
Tentori ve ark. AJKD 2008
Serum Kalsiyumu
ve Mortalite Riski
Ülkelere Göre Ortalama Kalsiyum Sonuçları
(Toplam)
– DOPPS 2-5 (2002-2012) –
9.80
Ortalama S. kalsiyum (mg/dL)
Non-European Countries
9.80
9.60
9.60
9.40
9.40
9.20
9.20
9.00
9.00
8.80
8.80
8.60
8.60
European Countries
Serum Kalsiyum (Toplam) Kategorileri
– DOPPS 5 (2012-2013)* –
* Başlangıç kesit çalışmasında 120 günden daha uzun süreden beri yer alan
hastalar
Bazal Serum kalsiyumu ile ilişkili tüm nedenlere
bağlı ve kardiyovasküler mortalite riski
Mortalite Risk Oranı (%95 CI)
180 günden daha uzun bir süreden beri diyalize bağlı hastalar arasında (n=25,529). Tüm nedenlere
bağlı (vaka n=5,857) kardiyovasküler mortaliteye (vaka n=1,930) yönelik Risk Oranları ve %95 güven
aralığı (kutu diyagramı)
Tentori ve ark. AJKD (2008)
PTH Yönetimi
ve Mortalite Riski
Ülkelere Göre Medyan PTH Sonuçları
– DOPPS 2-5 (2002-2012) –
Medyan PTH (pg/mL)
Non-European Countries
European Countries
PTH Kategorileri
– DOPPS 5 (2012) –
Hasta Sayısı=
Medyan=
120 günden daha eski DOPPS5 aşamasına dair başlangıç kesit çalışması
Bazal PTH ve Sonuçlar
–DOPPS 1-4 aşamalarındaki tüm hastalar (1996-2011) –
> 450 pg/mL (vs. ≤ 450) = 1.65 (1.07,2.53)b düzeyindeki PTH için araç değişkeni modeli ölüm risk oranı (95% CI)
> 600 pg/mL (vs. ≤ 600) = 1.86 (1.10,3.15)b düzeyindeki PTH için araç değişkeni modeli ölüm risk oranı (95% CI)
Modeller çalışma aşaması ve bölgesine göre kademeli olarak düzenlenmiş ve merkez kümelenme etkisi,
bazal yaş, cinsiyet, ırk, BKİ (beden kitle indeksi), SDBY ile geçirilen süre, 13 komorbid durum, hgb,
kreatinin kalsiyum ve serum fosfor düzeylerine göre uyarlanmıştır.
b. Hasta düzeyinde ölçülmemiş karıştırıcı etkenlerin açıklanması amacıyla gerçekleştirilmiştir.
a.
Tentori ve ark. EDTA Abstract (2011)
D Vitamini * Reçeteleme Sonuçları
– DOPPS 2-5 aşamalarındaki hastalar (2002-2012) –
Türkiye (2013)
45% IV
1% IV + Oral
4% Oral
Japonya
Avrupa
Avust./YZ
Kanada
ABD
* Kalsitriol ya da sentetik analogları ve beslenme yoluyla alınan D vitamini bu
kapsamdadır; 120 günden daha uzun süredir diyalize bağlı hastalarla
sınırlıdır.
Merkezde Sinakalsetin Kullanım Yüzdesi:
– DOPPS 2 ila 5 arası aşamalar (2002-2012) –
Türkiye (2013): hastaların 13.5%’ine sinakalsetin
verilmiştir
Merkez
yüzdeliği
95nci
75nci
50nci
25nci
5nci
DOPPS aşaması
Japonya
Avrupa
Avust./YZ
Kanada
ABD
* İlgi değişkenine dair veri sağlayan ≥ 8 hasta bulunan tesislerde 120 günden daha uzun bir süreden
beri tedavi görmekte olan hastalarla sınırlıdır; DOPPS 1. aşama (1996-2001), 2. aşama (2002-2004), 3.
aşama (2005-2008), 4. aşama (2009-2011), 5. aşama (2012-günümüz)
Paratiroidektomi: İnsidans Sonuçları
– DOPPS 2-4 aşamalarındaki hastalar * (2002-2010) –
• DOPPS sicilinde PTX geçmişi olmayan hastalarla sınırlıdır; eğilim testi için p=<0.01, 0.16, <0.01; toplam
PTX vakaları n= 424
Bieber ve ark. EDTA Abstract (2013)
Özet
• > 5.5 mg/dL düzeyindeki serum PO4 değerleri
yüksek mortalite oranları ile ilişkilidir
• > 10 mg/dL düzeyindeki serum kalsiyum
değerleri yüksek mortalite oranları ile ilişkilidir
• KDOQI tarafından hedeflenen 150-300 pg/ml
değerinin üzerindeki PTH düzeyleri yüksek
mortalite oranları ile ilişkilidir.
• Birçok ülkede hastaların: %40-55’sinin PTH
değerleri > 300 pg/mL, %10-20’sinin PTH
değerleri ise >600 pg/mL şeklindedir.
Diyaliz Tedavisi Süresi ve
Hastalardan Elde Edilen
Sonuçlar
Ülkelere Göre Tedavi Süresi *
DOPPS 5 (2012-2013)
* 1 yıldan daha uzun bir süre boyunca haftada 3 kere diyalize bağlanan hastalarla sınırlıdır
Tedavi Süresi ve Tüm Nedenlere Bağlı Mortalite*
Göreceli Mortalite Riski
p<0.0001
Her 30 dakika daha uzun tedavi süresi
için Risk Oranı = 0.93 (p<0.0001)
p=0.01
Ref
Tedavi Süresi (dakika)
*Yaş, cinsiyet, ırk, etnik yapı, diyaliz tedavisi süresi, 14 komorbid durum, yaşam durumu, boy,
kilo, Kt/V, kan akışı, rezidüel renal fonksiyon ve erişim yolu olarak kateter kullanımına göre
uyarlanmıştır. Coğrafi bölge ve çalışma aşamasına göre kademeli olarak düzenlenmiştir. Merkez
kümelenme etkilerini açıklamaktadır.
Saran ve ark., KI (2006)
Uzun Süre Tedavi Uygulayan Merkezlerde Düşük
Mortalite ve Hastaneye Yatış Risk Oranları
(Tesis içi uygulamaya dayalı analiz)
Tüm nedenlere bağlı
mortalite
Kardiyovasküler
nedenlerle ölüm
Ani ölüm
Hastaneye yatış
Kardiyovasküler nedenlerle
hastaneye yatış
KKY ya da aşırı sıvı
yüklenmesi nedeniyle
hastaneye yatış
Ön görülen tedavi süresinin her 30 dakika
artmasına yönelik uyarlanan risk oranı (%95 CI)
DOPPS 1-4 . Yaş, cinsiyet, ırk, diyalize bağlı kalınan süre, BKİ, 13 komorbid durum, rezidüel böbrek
fonksiyonu, spKt/V, kateter kullanımına göre uyarlanmış ve ülke ve çalışma safhasına göre kademeli
olarak düzenlenmiştir. KKY: konjestif kalp yetmezliği
Tentori ve ark. NDT, 2012
Tedavi Süresi ve Mortalite:
Özet
• Uzun tedavi süresi = düşük mortalite oranları (aynı Kt/V
değerine uyarlanmak suretiyle, tesis içi uygulamaya dayalı analiz hastanın
sağlık durumundan kaynaklı yanlılığı en aza indirgemektedir)
• Uzun süre tedavi uygulayan diyaliz ünitelerinde tedavi
edilen hastalarda:
- ani ve tüm nedenlere bağlı ölüm oranları,
- hastaneye yatış oranları (tüm nedenlere, kardiyovasküler
hastalıklara ya da KKY/aşırı sıvı yüklenmesine bağlı olarak) ve
- >1.78 mmol/L düzeyinde serum PO4 oranları düşüktür.
• (bu analiz uygulamaya dayalıdır ve hastanın sağlık durumundan
kaynaklı yanlılığı en aza indirgemektedir)
D
PPS
Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
Kan Basıncı Kontrolü ve Elde
Edilen Sonuçlar
Ülkelere Göre Sistolik Kan Basıncı Oranları
– DOPPS 5 (2012-2013) –
Hasta
Yüzdeliği
95nci
75nci
50nci
25nci
5nci
* DOPPS 5 çalışması kapsamında 120 günden daha uzun süredir diyalize bağlı hastalara
dair başlangıç kesit çalışması (2012); Uygulanan son 3 tedaviye ait ortalama kan basıncı
değerleri ◊ ortalamayı yansıtmaktadır.
Diyaliz Öncesi SKB ve Mortalite
− merkez düzeyinde −
Risk Oranı (%95 CI)
HR for an additional 20% patients in any category
compared to in the reference category
Ref.
110-119
120-129
130-139
140-149
150-159
160-169
170-179
≥180
Diyaliz Öncesi SKB (mm Hg)
* p < 0.05
Komorbid durumlar kapsamında; koroner kalp hastalığı, kanser, serebrovasküler hastalık, konjestif kalp yetmezliği,
diğer kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, son 12 ay içerisinde gerçekleşen GI kanama, HIV/AIDS, akciğer
hastalıkları, nörolojik bozukluklar, psikiyatrik bozukluklar, periferal vasküler hastalıklar ve tekrarlayan selülit ve
gangrenler yer almaktadır.
Robinson ve ark. KI 82:570-580; 2012
D
PPS
Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
IV Demir Dozajı ve Elde Edilen
Sonuçlar
Ülkelere Göre IV Demir Dozajı Dağılımı
– DOPPS 5 (2012) –
Hasta
Yüzdeliği
90ncı
75nci
50nci
25nci
10ncu
* DOPPS 5 çalışması kapsamında 120 günden daha uzun süredir diyalize bağlı hastalara
dair başlangıç kesit çalışması (2012); Son dört ay içerisinde IV demir önerilen hastalar
arasında uygulanan ortalama dozaj; ◊ ortalamayı temsil etmektedir.
4 Aylık IV Demir Dozajı ve Mortalite
Risk Oranı (%95 CI)
Ref.
Gözlem
yüzdesi
0
1-99
100-199
200-299
300-399
33%
11%
19%
18%
6%
≥400
14%
4 ay boyunca uygulanan aylık ortalama IV demir dozu
(mg/mo)
Cox regresyon analizleri yaş, cinsiyet, ırk, bazal kateter kullanımı, 13 adet komorbid durum, haftalık Eritropoez
Uyarıcı Ajan (ESA) dozu, hgb, spKt/V, s.albümin ve kreatinin, BKİ, beyaz kan hücreleri, s.ferritin ve TSAT’a
(transferrin saturasyonu) göre uyarlanmıştır. Ülke ve çalışma safhasına göre kademeli olarak düzenlenmiştir. Tesis
kümelenme etkileri ile açıklanmaktadır. N=30,341, DOPPS 2,3,4
Bailie ve ark. (2013)
D
PPS
Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study
Hastalar Tarafından Bildirilen
Sonuçlar
DOPSS kapsamında incelenen
Hasta Merkezli Muhtelif Sonuçlar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Böbrek hastalığı yükü
SDBY bakım ve nakil bekleme listeleri
Depresyon
Günlük yaşam aktiviteleri
Fiziksel egzersiz
Aile ve sosyal destek
İlaç kullanımına uyum
Diyaliz için harcanan ulaşım süresi
Diyalizden sonraki iyileşme süresi
Hastanın iştah durumu ve sonuçları
Cepten yapılan masraflar
Vasküler erişim türüne yönelik tercih
Sunulan bakıma yönelik memnuniyet
59
Sonuçlar
• DOPPS olarak, diyaliz uygulamaları topluluğunu
HD hastalarına yönelik en iyi sonuçların
sağlanacağı şekilde bilgilendirmek üzere
mevcudiyetimizi sürdürmekteyiz.
• HD uygulamalarında, ülkeler ve ülkelerde
bulunan diyaliz üniteleri arasında görülen büyük
farklılıklar HD hastalarına yönelik bakımın daha
fazla geliştirilmesine yönelik fırsatlar
niteliğindedir.
• Bu küresel çalışmaya yönelik katkı sunma
anlamında, DOPPS-Türkiye çalışmasından elde
edilecek sonuçları merakla beklemekteyiz.
Çok Teşekkür Ederiz!