organofosfat zehirlenmeleri

20.01.2010
Tarihçe
 Clermont (1854)- tetraetilpirifosfat
 Lange, Krueger (1932)- dimetil, dietilfosforofloridat
 Schrade- parathion, sarin, somon, tabun
Uzm. Dr. Aydın Deniz Karataş
Hatay İskenderun Devlet Hastanesi
Kıymet Yazıcı Acil Servisi
Epidemiyoloji
Farmakokinetik
 Methamidofos, Diazinon, Diklorvos
 İnhalasyon, transdermal, transkonjuktival, gastrointestinal,
 En sık özkıyım
intramuskuler vb.
 Genç erişkin yaş gurubunda daha sık
 Yağda çözünürlüğü yüksek
 Mortalite hala yüksek
 Serumda 6-8 saatte pik seviyeye ulaşır
 48 güne kadar serumda tespit edilebilir
Fizyopatoloji
Klinik
 Asetilkolin --Asetilkolinesteraz--> Asetikasit+Kolin
 30 dk-3 saat içinde semptomlar ortaya çıkar
 Sempatik-Parasempatik ganglion, İskelet kası,
 Yağdan salınanlar tekrarlayan zehirlenmeye neden olabilir
Parasempatik postganglionik uçlar, MSS
 Asetilkolin- Serin-Dialkilfosfat gurubu
 24-36 saat sonra- monoalkilfosfat (yaşlanma)
 Sinir gazlarında yaşlanma çok hızlı
 OF zehirlenmesinde 3 dönem tariflenir
** Akut kolinerjik kriz
**Ara sendrom
**Geç polinöropati
1
20.01.2010
Akut Kolinerjik Kriz
Muskarinik Etkiler
 Muskarinik
 Tüm salgılarda artış (bronkore, tükrük salgısında artış,
 Nikotinik
 MSS
gözyaşında artış)
 Hava yollarında daralma (göğüste sıkışma, hırıltılı
solunum)
 Bradikardi
 Barsak hareketlerinde artış (batında gerginlik, diare ve
ağrı)
 Miyozis
 Bulanık görme
 Mesane spazmı
Nikotinik Etkiler
 Kas fasikulasyonu
 Kramplar
 Kas güçsüzlüğü
 Hipertansiyon
 Taşikardi
 Midriyazis
 Solukluk
 Bronkodilatasyon
 Üriner retansiyon
MSS












Ajitasyon
Ataksi
Tremor
Başağrısı
Uyuyamama
Başdönmesi
Deliryum
Bilinç bozukluğu
Konuşma güçlüğü
Konvülziyon
Halusinasyon
Koma
Ara Sendrom (intermediate)
Geç polinöropati
 OF zehirlenmesinin % 20’sinde görülür
 2-4 hafta sonra ortaya çıkar
 24-96 saat sonra ortaya çıkar
 Methamidafos zehirlenmesinde daha sık
 Akut solunumsal paralizi
 Alt ekstremitelerde distal motor güçsüzlük ve duyusal
 Motor kranial sinirlerde paralizi (göz kası)
parestezi
 Boyun fleksör kaslarda paralizi
 Üst ekstremiteye ilerler, Kuadripleji
 Proksimal ekstremite kaslarında paralizi
 Bacaklarda kramp benzeri ağrı, el-ayaklarda seyirme,
 Solunum yetmezliğinin tedavisi çok önemli
 4-18 gün içinde düzelir
uyuşukluk, karıncalanma
 Derin tendon reflekslerinde azalma
2
20.01.2010
Diğer Klinik Bulgular
 Düşük ayak
 Pankreatit
 Persistan atrofi
 Akut Böbrek Yetmezliği
 Spastisite
 Endokrin sistemde değişiklikler
 Ataksi
 Hiperglisemi, ketozis
 Sinir sistemindeki Nörotoksik Target Esterazın
 Kardiyak toksisite
inhibisyonu sonucu ortaya çıkar
 Spesifik tedavisi yok
 Solunum sistem bulguları
 Kişilik değişikliği, şizofreni
Tanı
 Sarımsak benzeri koku
 Eritrosit AchE
 OF alım öyküsü
 Plazma PchE
 Kolinerjik belirtiler
 İdrar incelemesi
 Laboratuvar
 Biyokimya
 Tedavi ile klinik iyileşme
 Kan gazı
 Atropin testi
 Tam kan sayımı
 Akciğer grafi
 EKG
Tedavi
Atropin
 ABC
 Belladon alkaloidi
 Temasın önlenmesi
 Ach’ın kompetetif antagonisti
 Cildin dekontaminasyonu
 Biriken Ach’ın muskarinik etkilerini ortadan kaldırır
 Gastrik lavaj
 Etki 3-4 dk. ‘da başlar
 Aktif kömür
 Başlangıç dozu erişkinde 2 mg, çocukta 0.05 mg/kg
 Bu dozlar 3-5 dk. ‘da bir tekrarlanarak yüzlerce doza
ulaşabilir
 0.02-0.08 mg/kg/saat devamlı infüzyon
3
20.01.2010
Atropin zehirlenmesi
 Temiz akciğer sesleri
 Ajitasyon
 Miyozisin kaybolması
 Konfüzyon
 Sistolik ban basıncının 80 mm/Hg ‘den yüksek
 Sanrı
 Kalp hızı 80/dk dan fazla
 Deliryum
 Terlemenin kaybolması
 Koma
Oksim tedavisi
Pralidoksim
 AchE-OF bağını kopararak enzimi aktifleştirirler
 En uygun doz tam olarak bilinmemekte
 Asıl olarak sinir gazlarına karşı geliştirildi
 Nöromuskuler kavşakta en etkin
 Aldoksin ve buna kuarter nitrojen gurubu
 Erişkin 25-30 mg/kg SF içinde 20 dk. da
 Pralidoksim
 Obidoksim
 HI-6
devamında 8-10 mg/kg/saat inf.
 Çocuk 20-40 mg/kg SF içinde 20 dk. da
devamında 10-20 mg/kg/saat inf.
 Trimedoksim
 Baş dönmesi
 Ne kadar erken o kadar etkin
 Görme bozukluğu
 Yağda çözünen OF’li zehirlenmelerde uzun süre verilmesi
 Kusma
faydalı olabilir
 Taşikardi
 Venöz yol, kas içi, deri altı, dil altından verilebilir
 Kas güçsüzlüğü
 Yarı ömrü venöz yoldan verildiğinde 1-2 saat
 Solunum merkezinin baskılanması
 Atılım esas olarak böbrek yolundan
 EKG değişiklikleri
4
20.01.2010
Ek tedaviler
Teşekkürler…
 Pulmoner ödem-frusemid
 Ajitasyon, konvulziyon-benzodiazepam
 Kas gevşetici- nondepolarizan ajanlar
 MgSO4
 Taze donmuş plazma
 Aritmi- pacemaker uygulaması
5