KAN TORBALARI KULLANIM KILAVUZU (KLASİK / NA’LI / NA-T’LI SİSTEMLER) 1008 KAN ALIMI ÖNCESİ GENEL HAZIRLIK 1. Kan Torbasının dış paketini yırtma çentiğinden açın ve bir kan torbası sistemi çıkarın. 2. Tansiyon aleti ya da turnikeyi donörün koluna takın, damara giriş yapılacak yeri seçin ve turnike ya da tansiyon aletini gevşetin. 3. Damara giriş yapılacak bölgeyi dezenfekte edin. Bölgeyi steril gazlı bez ile kapatın ve damara girene kadar ellemeyin. UYARI: İodine hassas olan donörlere dikkat ediniz! 4. Damara girmeden önce kan torba sistemini; hortumları ve iğneyi gözle görülebilecek hatalar ve renk değişimi açısından gözden geçirin. 5. İğne muhafazası ve iğne tutacağındaki işaretler aynı hizada olmalıdır. Herhangi bir sızdırmayı tespit için baskı uygulayın. 6. Kan alma torbasını donör kolundan daha aşağıya yerleştirin. 7. Antikoagulan solüsyon ve ek solüsyonları doğru hacim, renk ve partikül içerip içermemesi açısından kontrol ediniz. UYARI: Torba sistemini açarken, iğne koruma kılıflı sistemlerde kan alma hortumu iğne koruma kılıfından değil, iğne muhafazasından tutulmalıdır. Yanlışlıkla kan alımı öncesi iğne koruma kılıfını kilitlememeye özen gösteriniz KAN ALMA: NUMUNE ALMALI KAN TORBA SİSTEMLERİ KULLANILIYORSA 1-4 NO.LU MADDELERE BAKINIZ NUMUNE ALMALI DEĞİLSE 5. MADDEDEN DEVAM EDİNİZ. 8. İğne muhafazası çıkarılmadan önce toplama torbasına giden hortum üzerindeki klemp kapatılır. Kullanılan sistem kan alma hattı kırılmalı ise klempin kapatılmasına gerek yoktur. 9. Numune alma Tüp haznesine/torbasına giden hortum üzerindeki kırılma parçası kırılarak açılır (Şekil 1, No: 2; Şekil 2, No: 3). NOT: Kan alma hattı kırılmalı sistemlerde Numune alma Tüp haznesine/torbasına giden hortum üzerinde kırılma parçası yoktur. 10. Kullanılan Numune Alma Sistemine göre aşağıdaki yollardan biri izlenir: Şekil 1 Şekil 2 a. Tüp Hazneli Sistem Kullanılıyorsa; i. Kan Numuneleri; Numune tüpleri, tüp haznesine sokularak gerekli kan numunesi alınır (Şekil 1, No: 3) ii. UYARI: Önce büyük hacimli tüplere numune alınır. iii. Torbaya giden hortum üzerindeki klemp (Şekil 1, No:1)açılır ve kan alımı başlar. b. Numune Torbalı Sistem Kullanılıyorsa; i. Kan Numune Torbasına Alınır (Şekil 2, No: 5), ii. Numune Torbasına giden hortum üzerindeki klemp kapatılır (Şekil 2, No:2), iii. Torbaya giden hortum üzerindeki klemp (Şekil 2, No:1) açılır ve kan alımı başlar. iv. Numune Torbası Tüp Haznesi aşağıda kalacak şekilde avuç içine yerleştirilir. Numune tüpleri, Numune Torbasına bağlı Tüp Haznesine (Şekil 2, No: 4) yerleştirilerek gerekli kan numunesi alınır. UYARI: Numune Torbasındaki Kan Numunesi hemen tüplere alınmalıdır aksi taktirde kan pıhtılaşır. NOT: Numune alma işlemi bitikten sonra, kan alma hattı kırılmalı sistemlerde torbaya giden hortum üzerindeki kırılma parçası kırılır. 11. Üzerinde Tüp Haznesi bulunan hortum iğneye basınç yapmayacak şekilde donörün bileğine asılır. 9.maddeden devam ediniz 12. Kullanılan Sistem numune almalı değilse kan alma hortumuna geçici klemp takılır veya düğüm atılır. 13. Daha önceden seçilmiş olan damar tekrar belli olana kadar, tekrar tansiyon aletini şişirin ya da turnikeyi uygulayın. 14. İğneyi işaretli tarafından tutunuz. İğne muhafazasını çıkarmak için, kapağı dairesel bir hareketle çevirerek iğne ve muhafaza arasındaki yapışma bölgesinin kırılmasını sağlayın ve iğne aksı boyunca aşağı doğru sıyırın. UYARI: İğneye değmediğinizden emin olun! 15. Derhal iğneyi damara girin. Pıhtısız, tam bir kan alımı için temiz ve düzgün damara girmek çok önemlidir. 16. İğneyi donör koluna iğne tutacağından bantlayın. 17. Kan ile antikoagülan solüsyonu yavaşça ve belli aralıklarla (yaklaşık her 45 saniyede bir) karıştırınız. Eğer Kan alma cihazı veya herhangi bir toplama sistemi kullanılıyorsa kullanım kılavuzlarını dikkate alınız. 18. Kan akımının devamlı olduğundan emin olun. Eğer devamlı, yeterli kan akımı, düzenli karıştırma var ise kan alımının 12 dakikanın altında tamamlanması beklenir. UYARI: 12 dakikanın üzerinde ise, toplanan kan Trombosit, Taze Donmuş Plazma veya kriyopresipitat AHF ayrılması için uygun olmayabilir. 19. Kan torbası etiketi üzerinde belirtilen limitler içerisinde kan alın. Toplanan kanı izleyin. 20. Kan alma işlemi tamamlandığında kan alma çalkalama cihazı ayarlanmış olan ağırlıkta veya mililitrede kanı alır ve kan alma hortumunu klempliyerek kan alımını durdur. 21. Kan alma çalkalama cihazını stop’layın, kan alma çalkalama cihazının klempi açıldıktan sonra; 22. Turnikeyi çözün ya da tansiyon aletinin basıncını düşürün. Şekil 3 23. Kan alma işlemi tamamlandığında İğneyi çıkarmak için, bir elinizde steril gazlı bezi tutarken, diğer elinizin baş ve işaret parmakları ile iğneyi, iğne tutacağından tutun, iğneyi basınç uygulamadan tamamen çıkarın. Donörün steril gazlı bezi damara giriş noktasına hafifçe bastırmasını sağlayın. 24. İğneyi bir elinizle tutarak, iğne ucu yukarı yönde olacak şekilde, kan alma hortumundaki kanın torbaya akmasını bekleyin. 25. Bu işlem sonrasında torbaya giden hortum üzerindeki klempi kapayın. Numune alması olmayan sistemlerde hortuma düğüm atın. UYARI: Klemp kapanmazsa iğne kilitlendiği sırada iğne koruma kılıfından kan fışkırma riski olabilir. 26. İğne koruma kılıflı sistemlerde bir eliniz ile iğneyi tutarken, diğer eliniz ile iğne koruma kılıfını tutun, daha sonra iğneyi bırakın, koruma kılıfının alt kısmında kalan hortumdan çekerek iğneyi koruma kılıfı içine çekin ve kilitlendiğinden emin olun (Şekil 3, No:6). UYARI: İğne koruma kılıfı olmayan sistemlerde kaza ile yaralanmayı veya personelin kontaminasyonunu önlemek için, iğneyi iğne yok etme makinesine sokun veya bio tehlike kutusuna atın. 27. Hortum kapatma cihazı ile Y parçasının altından kan alma hortumunu kapatarak iğneyi sistemden ayırın. UYARI: Kilitlenmiş iğne sistemini tıbbi atık kutusuna atınız. 28. Kan alma hortumundaki kanı kaynak yerinden itibaren torbaya doğru komple sıyırın. Hortumda kanın pıhtılaşmaması için hızlı çalışın. Torbayı bir kaç defa ters çevirerek karıştırın, sonra hortumun tekrar antikoagulanlı kan ile dolmasını sağlayın. Bu prosedürü iki kere tekrar edin. (Şekil 4) 29. Çapraz karşılaştırma amacı ile toplama torbasına bağlı hortum, segment numaraları açıkça ve tam okunacak şekilde hortum kapatma makinesi ile segmentlere ayrılır. Toplama torbasına en yakın segment tanımlama amacıyla her zaman torbaya bağlı kalır. 30. Kan torbasını tekrar arıza var mı diye kontrol edin. 31. Gereken tüm donör bilgilerinin torba üzerindeki etikete tam olarak yazılmış olduğundan emin olun. 32. Tam kan alım sonrası hemen 1-6 0C de bu iş için tasarlanmış bir kan bankası dolabına konmalıdır. Eğer trombositler ayrılacak ise, kan soğutulmamalı ama sıcaklığı 20Şekil 4 24 0C ye varana kadar (min bir saat) 450 bir açıda bekletilmelidir. Taze donmuş plazma ve Trombosit elde etmek için kan alımından itibaren 8 saat içersinde işlemler tamamlanmalıdır. TORBALARIN KULLANIMI Donörden tam kan alındıktan sonra kanın saklanması ve transfüzyonu için kullanılır. Tekli Torba Sistemleri; CPD, CPDA-1, 33. ISO EN 1135-4 e uygun transfüzyon seti kullanın. 34. Bir elinizle T parçasının üzerinden tutarken, diğer elinizle T parçasının torbadaki alt kısmını tutarak T parçasını 270 çevirin (Şekil 6) 35. T parçasının torbadaki alt kısmını tutarken diğer elinizle transfüzyon ucunun kapağını çıkarın. 36. Transfüzyon Setinin ucunun ¾’ünü çıkış portuna yerleştirin. Kontaminasyonu engellemek için Transfüzyon setinin çivisini ve açık çıkış portunu ellemeyiniz. 37. Çiviyi girdikten sonra, torbayı transfüzyon seti filtresi dolum seviyesine kadar sıkın. 38. Torbayı alttaki asma yerinden asınız. Dörtlü Pediatrik Tam Kan Torba (Tam kanın düşük hacimli torbalara ayırımı için kullanılır) 39. Dolaptan çıkartılan kan manuel ekstraktöre yerleştirilir 40. Torba çıkışında bulunan kırılma parçası sağa sola kıvrılarak kırılır. (Şekil 5) 41. Komponent aktarılacak transfer torbası seçilir, diğer transfer torbalara giden hortum hortum üzerine geçici düğüm atılır veya klemp takılır 42. İstenen hacim kadar kan boş transfer torbasına aktarılır. 43. İşlem bitince dolu transfer torba hortum kaynak makinesi ile kapatılır ve sistemden ayrılır. 44. Kalan ana torba ve boş transfer torbaları tekrar kan saklama dolabına konur. 45. Boş torbalara bitene kadar işlem aynı şekilde yapılır. Şekil 5 Dörtlü Pediatrik Komponent Torba (Eritrosit ve Plazma ayırımı ve Eritrositlerin düşük hacimli torbalara ayırımı için kullanılır) 46. Tam Kan dolu torba sistemini Santrifüj godelerine yükleyin. UYARI: Torbaların godelere düzgün yerleştirilmesi torbaların santrifüjde patlamasını önler. kt_kk_01- 58680 / Rev: 11 / Yayın Tarihi: 10.06.2013 Sayfa 1 / 2 DÖF NO: 120/13 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. +4 °C 2500 g de 15 dakika santrifüj edin. UYARI: Santrifüj ayarları santrifüj markasına göre değişebilir. Santrifüj edilmiş torbayı kan komponent ekstraktörüne yerleştirin. Torba çıkışında bulunan kırılma parçası sağa sola kıvırarak kırın. (Şekil 5) Plazma ayrımını ekstraktör kullanım kılavuzunda belirtildiği gibi yapın. Plazma transfer torbaya aktarılır. Kaynak makinesi ile hortumlar kapatılarak sistemden ayrılır Eğer SAG-M li torba kullanılıyorsa, SAG-M torbasının kırılma parçası kırılır ve SAG-M solüsyonu ana torbaya Eritrositler’in üzerine eklenir. Eritrosit torbasının hortumu kaynak makinesi ile kapatın ve eritrositleri derhal 1-6 0C saklanmak üzere 1-60C de bu iş için tasarlanmış bir kan bankası dolabına koyun. Eritrosit torbasını diğer transfer torbalarına bağlayan hortum üzerine geçici düğüm atılır veya klemp takılır. Tüm sistem derhal 1-6 0C saklanmak üzere 1-6 0C de bu iş için tasarlanmış bir kan bankası dolabına konmalıdır. Boş torbalar bitene kadar düşük hacimli eritrosit talebi geldikçe 7-13 no.lu maddeler tekrar edilir. Plazma saklanmak üzere derin dondurucuya konur. Kan alındıktan sonra 6 saat içersinde ayrılırsa, -18°C/-25°C de 3 ay, -30°C/-40°C de 6 ay daha altında 12 ay saklanabilir. Çiftli Torba (Eritrosit ve Plazma ayırımı için kullanılır) 58. Madde 46-50,52 uygulanır. 59. Eritrositler derhal 1-6 0 C de saklanmak üzere 1-6 0 C de bu iş için tasarlanmış bir kan bankası dolabına konmalıdır. 60. Plazma saklanmak üzere derin dondurucuya konur. Kan alındıktan sonra 6 saat içersinde ayrılırsa, -18 0C /-250C de 3 ay, -300C /-400C de 6 ay daha altında 12 ay saklanabilir. Üçlü Torba (Eritrosit, Plazma ve Trombositten Zengin Plazma (PRP) yöntemine göre Trombosit ayırımı için kullanılır) 61. 47. madde de santrifüj ısısı 22 0C yapılır. 62. Plazma ayrılacak transfer torbasının haricindeki hortumlar klemp ile sıkıştırılır. 63. Eğer 5 gün trombosit saklamaya elverişli torba sistemi kullanılıyorsa, plazma üzerinde 5 yazan transfer torbaya 50. maddede belirtildiği gibi aktarılır. 64. Eğer trombosit ayrılacak ise plazma tekrar 3000 g de 10 dakika santrifüj edilir. UYARI: Santrifüj ayarları santrifüj markasına göre değişebilir. 65. Santrifüj sonunda trombositler torbanın alt kısmında yay gibi oluşurken üstte trombositçe fakir plazma kalır. 66. Plazma torbası ekstraktöre yerleştirilir, diğer boş transfer torbasına daha önceden konulmuş olan klemp açılır ve Eğer dörtlü torba kullanılıyorsa klemp tekrar sadece dördüncü torba hortumuna konur. 67. Üstte kalan trombosit bakımından fakir plazma boş transfer torbasına aktarılır. 68. Eğer 5 gün trombosit saklamaya uygun özel PVC’den (TOTM) yapılmış transfer torbasına alınmış ise inkübatörlü agitatörde trombositler 5 güne kadar saklanabilir. 69. Plazma 57. maddede belirtilen şekilde saklanır. Dörtlü Torba (Eritrosit, Plazma, Trombositten Zengin Plazma (PRP) yöntemine göre Trombosit ve Kriyopresepitat ayırımı için kullanılır) 70. 46-50,52,53,62-68 no.lu maddeler uygulanır. Şekil 6 71. Trombositçe fakir plazma -40 0C’de dondurulur. 72. Donmuş plazma kan saklama dolabında buzu çözülüp kristal hale gelinceye kadar bekletilir. 73. 3000 g’de 10 dakika santrifüj edilir. UYARI: Santrifüj ayarları santrifüj markasına göre değişebilir. 74. Santrifüj sonunda manual ekstraktöre konulan kristalleşmiş plazmanın supernatan kısmının diğer torbaya akması sağlanır. Bu akış esnasında kristaller sayesinde peltemsi kısım tutulur. Bu peltemsi kısma kryoprespitat denir 75. Kryoprespitat hemen dondurulur, saklama süresi Taze Donmuş Plazma’nın üzerindeki son kullanım tarihine kadardır. KAN VERME 76. Torbayı ve kanı herhangi bir arıza var mı diye kontrol edin. 77. Kanı uygulamadan önce uygulanan serolojik testlerin uygun olup olmadığını, çapraz karşılaştırma testinin sonuçlarının kan verilen ile tutup tutmadığını kontrol ediniz. Uygun ise çapraz karşılaştırma testini tekrar hasta başında yapınız. 78. ISO EN 1135-4 e uygun transfüzyon seti kullanın. 79. Bir elinizle T parçasının üzerinden tutarken, diğer elinizle T parçasının torbadaki alt kısmını tutarak T parçasını 270 çevirin (Şekil 6) 80. T parçasının torbadaki alt kısmını tutarken diğer elinizle transfüzyon ucunun kapağını çıkarın. 81. Transfüzyon Setinin ucunun ¾’ünü çıkış portuna yerleştirin. Kontaminasyonu engellemek için Transfüzyon setinin çivisini ve açık çıkış portunu ellemeyiniz. 82. Çiviyi girdikten sonra, torbayı transfüzyon seti filtresi dolum seviyesine kadar sıkın.Torbayı alttaki asma yerinden asınız. GENEL UYARILAR Saklama ve taşıma sırasında; 83. Taşıma sırasında kan torbası kolileri atılmadan, üzerine ağır bir yük gelmeyecek şekilde en fazla sekiz koli üst üste olacak gibi elde veya taşıma arabası ile taşınıyorsa koliler devrilmeyecek şekilde arabaya yerleştirilmelidir. 84. Depolama işleminde en fazla sekiz koli üst üste gelecek ve devrilmeyecek şekilde istiflenmelidir. Dış ambalajı açmadan önce; 85. Dış ambalajı bulunan kan torbalarını temiz, kuru ve serin yerde saklayınız 86. Dış ambalajda gözle görülebilen bir bozulma varsa kullanmayın 87. Kan torbaları steril olarak paketlenmiştir. Dış ambalaj açıldıktan sonra; 88. Torbaları dış ambalajının içinde serin ve kuru ortamda saklayın. 89. Kan torbaları dış ambalaj açıldıktan 15 gün içerisinde kullanılmalıdır. Kullanmadan önce; 90. Kan torbaları kullanım talimatına uygun kullanılmalıdır. 91. İnsan kanı ve komponentleri içindir. 92. Steril ve apirojendir - Buhar ile steril edilmiştir. 93. Solüsyonu berrak olmayan torbaları kullanmayın. 94. Torbalarda gözle görülebilen bir bozulma varsa kullanmayın. 95. Torbayı ve hatları kesici objelerden uzak tutun. 96. İğne muhafazası açılmışsa kullanmayın. İğne üzerindeki çizgilerin birbirinin tam karşısında olması gerekir. (Şekil 7) 97. İğne kapağı açıldıktan sonra kapatılmamalıdır. 98. Sıvı yolu kapakları yoksa ya da gevşekse kullanmayın. Şekil 7 99. Hava vermeyiniz. 100. Kanı 1–6 0C arasında saklayın. 101. Kan torbasının içerisine ilaç eklemeyin. 102. Transfüzyon öncesi torbadaki kanı ve alıcının kanını Cross testi ile karşılaştırın. 103. ISO EN 1135–4 e uygun transfüzyon seti kullanın. Kan torbaları tek kullanım içindir. Tekrar kullanılmaz. 104. Kullanmadan önce karıştırın ve gerekirse kontrollü şartlarda uygun ısıya getirin. 105. Donduğunda plastik daha kırılgandır. Kullanım sonrası Tek kullanımlıktır, Kullanım sonrası Tıbbi Atık Kutusuna atılması gerekir. UYARI: Tekrar kullanımı halinde enfeksiyon riski vardır. DİKKAT: Bu tıbbi cihaz di(2-etilhekzil) ftalat (DEHP) içerir. Hayvansal verilere dayanarak üreme ve gelişim süreçlerine advers etki riski bulunan belirli hasta gruplarında, DEHP’e uzun süreli maruz kalmayı sınırlamak için önlemler alınmalıdır. Bu hastalar; erkek yenidoğanlar, infantlar ve küçük çocuklar, peripubertal erkekler ve hamile veya emziren kadınlardır. Bununla birlikte faydaları DEHP’e maruz kalma ile ilişkilendirilebilecek herhangi bir olası sağlık riskinden daha önemli olduğunda tıbbi prosedürlerden kaçınılmamalıdır. Lütfen bilinçli bir karar verebilmek için güncel literatüre bakın.” KANSUK LABORATUARI SANAYİ VE TİCARET AŞ Eski Londra asfaltı, Beşyol Mah. No:4, 34295 Sefaköy, İSTANBUL/TÜRKİYE Tel: +90 212 592 15 76, Faks: +90 212 580 37 72 www.kansuk.com, e-mail: [email protected] kt_kk_01- 58680 / Rev: 11 / Yayın Tarihi: 10.06.2013 Sayfa 2 / 2 DÖF NO: 120/13