mehmet timur

KDV İADESİ VE TEVKİFAT UYGULAMASINDA YAPILAN SON DÜZENLEMELER
Mehmet TİMUR
TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi
Yeminli Mali Müşavir
I- GİRİŞ
73 Seri No.lu KDV Genel Tebliğ’i (1) ile KDV iadesi ve tevkifat uygulamasında bazı önemli
değişiklikler yapılmıştır.
Aşağıda, 73 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan bazı önemli düzenlemeler incelenecektir.
II- KDV İADESİ VE TEVKİFAT UYGULAMASINDA YAPILAN SON DÜZENLEMELER
A- TEMİNATSIZ VE İNCELEMESİZ İADE SINIRLARI ARTIRILDI
73 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre iade hakkı doğuran
işlemlerde teminat ve inceleme raporu aranılmadan iade yapılabilmesine imkan veren sınırlar,
- İhracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerde 1.000.000.000 liradan 2.000.000.000 liraya,
- Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasındaki taşımacılık işlerinde 250.000.000 liradan 500.000.000
liraya,
- Diğer iade hakkı doğuran işlemlerde 100.000.000 liradan 200.000.000 liraya
yükseltilmiştir.
B- DIŞ TİCARET ŞİRKETLERİ İLE SEKTÖREL DIŞ TİCARET ŞİRKETLERİNİN KDV İADE
TALEPLERİNDEKİ TEMİNAT ORANI % 10’DAN % 5’E İNDİRİLDİ
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 52.
maddelerinin verdiği yetkiye dayanılarak; 29 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’ndeki
şartları taşıyan dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerinin ihracat istisnasından
doğan katma değer vergisi iade taleplerinin % 5 teminat karşılığında yerine getirilmesi 73 Seri No.lu
KDV Genel Tebliği ile uygun görülmüştür. Bu şekilde daha önce % 10 olarak uygulanan teminat oranı %
5’e indirilmiştir.
% 5 olarak belirlenen teminat oranı incelemesiz ve teminatsız nakden iadeler için tespit edilen alt sınırı
(2 milyar TL) aşan kısma uygulanacaktır.
Ayrıca, dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerinin mal veya hizmet satın aldığı
mükellefler arasında haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya
kullandığı konusunda rapor veya tespit bulunanlar olması halinde, iade talebinin bu mükelleflerden
yapılan mal ve hizmet alımına isabet eden kısım 4 kat teminat karşılığında yerine getirilecek, iade
talebinin diğer kısmı için genel teminat ve iade prosedürü geçerli olacaktır. Genel teminat ve iade
prosedürünün geçerli olduğu bu kısmın yeminli mali müşavir tasdik raporuyla iadesi mümkün
bulunmaktadır. 4 kat teminat karşılığı yapılacak iadeye ilişkin kısmın YMM tasdik raporu ile yapılması
mümkün değildir.
C- KDV İADESİNDE OLUMLU RAPOR TANIMI YENİDEN YAPILDI
KDV Uygulamasında olumsuz rapor kavramı, başta KDV iadeleri olmak üzere pek çok konuda mükellefi
sıkıntıya düşürebilmektedir. 73 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde, olumlu rapor tanımı yapılmıştır.
Tebliğ’de yapılan açıklamalara göre, katma değer vergisi iade uygulamaları bakımından bir raporun
“olumlu rapor” sayılabilmesi için;
- İade hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin (ihraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli
üzerinden hesaplanan verginin) % 90 veya daha fazlasının onaylanmış olması,
1
- Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeler nedeniyle reddedilen bir kısım varsa bu kısmın, iade
hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin (ihraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli üzerinden
hesaplanan verginin) % 5’inden fazla olmaması gerekmektedir.
D- BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN MÜKELLEFLERDE TEVKİFAT UYGULAMASI
73 Seri No.lu KDV Genel Tebliğ’i ile, basit usulde vergilendirilen mükelleflerce;
- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde,
- Hurda metal alımlarında,
- 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nde belirtilen akaryakıt alımlarında,
sorumluluk uygulaması kapsamında tevkifat yapılmaması uygun görülmüştür.
Buna göre, basit usulde vergilendirilen mükelleflere yapılan ve yukarıda belirtilen tevkifata tabi teslim ve
hizmetlere ait katma değer vergisi basit usulde vergilendirilen bu mükelleflerce tevkif edilmeyecek,
vergi, malı teslim eden veya hizmeti yapan mükelleflerce genel hükümler çerçevesinde beyan edilerek
ödenecektir.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin yukarıda belirtilen tevkifat kapsamına giren teslim ve
hizmetlerinde ise alıcılar tarafından tevkifat uygulanacaktır. Basit usule tabi olanlar tarafından tevkifata
tabi işlerin, yine basit usule tabi olanlara yapılması halinde de, tevkifat uygulaması geçerli olmayacaktır.
E- TEVKİFAT ORANLARININ BEYANNAMEDE GÖSTERİLMESİ
02.12.1999 tarihli 99/13648 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 13.12.1999 tarihinden itibaren % 15 olan
katma değer vergisi oranı % 17 olarak değiştirilmiştir.
Tevkifat uygulamasına tabi olan hurda metal teslimleri ile tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason
imalatta işlem bedeli üzerinden öncelikle % 17 oranında vergi hesaplanacak, bu suretle hesaplanan
verginin 1/3’ü satıcılar, 2/3’ü ise alıcılar tarafından (sorumlu sıfatıyla) beyan edilecektir. Dolayısıyla
tevkif edilecek vergi, işlem bedeline belirli bir oran uygulanmak suretiyle hesaplanmayacaktır. Bu suretle
tevkifat uygulanan işlemlerin beyan edileceği katma değer vergisi beyannamelerinde vergi oranını,
satıcılar 17/3, alıcılar ise 17 x 2/3 olarak ifade edebileceklerdir. 68 Seri No.lu Katma Değer Vergisi
Genel Tebliği’ne göre yapılacak tevkifat uygulamasında ise oranı 17 x 90/100 olarak dikkate alınacaktır.
III- SONUÇ
73 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, özellikle dış ticaret sermaye şirketleri ve ihracatçılarımızın KDV
iadesi hususunda karşılaştıkları sorunların çözümüne yönelik değişiklikler yapılmıştır. Yapılan bir diğer
düzenleme ise, basit usulde vergilendirilen mükelleflere yapılan hurda metal teslimi, fason tekstil işi ve
akaryakıt tesliminde mükellef tarafından KDV tevkifatı yapılmayacak olmasıdır.
(1) 21.01.2000 tarih ve 23940 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
2