HİPOFARİNKS KANSERİ DR. FATİH ÖKTEM Nadirdir !!! Üst aerodijestif sistem malinitelerinin % 5-10’ u, tüm malinitelerin ise %0.5’ i hipofarinks kanserleridir. Kötü seyirlidir !!! İleri evrede başvurmaları ve ağır beslenme problemleri nedeniyle tedavileri çok güçtür. Hasta tipi Bol miktarda tütün kullanmış – Direk sigara kullanımı – Dumansız tütün ürünleri – Sekonder olarak dumana maruz kalma Rutin alkol alan Kötü diet alışkanlıkları olan Erkeklerde 8 kat sık rastlanır !!! Kadın hastalarda dikkat !!! Plummer-Vinson sendromu – İrlandalı veya İskandinav kadın hasta Postkrikoid bölgede karsinom Glossit Splenomegali Özefageal stenoz Aklorhidri Demir eksikliği anemisi Risk !!! Gastroözefageal reflü (riskli kişide) Kronik hipofaringeal inflamasyon + Tütün ve alkolün lokal / sistemik etkileri HİPOFARİNGEAL KANSER ANATOMİ Damarlara dikkat !!! Majör arter ve venler yakın komşuluktadır. – Karotis arterleri – Juguler venler Lenfatiklere dikkat !!! Derin servikal lenf nodları (üst grup) Retrofaringeal nodlar (kafa tabanına dek) Juguloomohyoid nodlar Paratrakeal nodlar Paraözefageal nodlar Tiroid gland Submukozal lenfatikler (özellikle alt bölümde) FİZYOLOJİ Yutma İmmunolojik Kontrol Özel duyular Solunum Fonasyon TEŞHİS Hikaye Kötü yaşam alışkanlıkları Kilo kaybı (%20-30’ a varan) Disfaji Boğaz ağrısı Kulak ağrısı (yansıyan ağrı) Boyunda şişlik Ses değişiklikleri (ileri evre) Fizik Muayene İlk gözlem – Genel durum (bollaşmış giysiler, turgor kaybı vs.) – Ses değişikliği (hipofaringeal kitle→sıcak patates sesi) KBB değerlendirmesi – Genel baş-boyun muayenesi – Boyun palpasyonu !!! – Kranial sinir muayenesi – Lezyona spesifik muayeneler İndirek laringoskopi Tümör değerlendirmesi Sekresyon göllenmesi (obstrüksiyon belirtisi) Kord paralizisi Hava yolunun durumu Diğer lezyonlar Fiberoptik Endoskopi Rijid Endoskopi Radyoloji Akciğer grafisi Baryumlu pasaj grafisi BT MRG Özel tetkikler (tiroid sintigrafisi vs.) Bilgisayarlı Tomografi Manyetik Rezonans Görüntüleme Evreleme Endoskopisi Tümör değerlendirmesi (GAA ve tam kas gevşemesi şart) – Boyut – Komşu yapılarla ilişki – Alt sınır tayini !!! Priform sinüs apeksi Krikofaringeal adele Servikal özefagus İntrinsik larinks Biopsi TNM Gruplandırması T1: Hipofarinks tek bir altbölümde sınırlı, ↓2 cm tümör T2: ↑1 altbölümde sınırlı veya komşu bölgeye yayılmış; ↑2cm - ↓4cm; kord fiksasyonu yapmamış tümör T3: ↑4cm veya kord fiksasyonu yapmış tümör T4: Kıkırdak veya boyun yumuşak yapılarına yayılmış tümör Patoloji Epidermoid kanser (%95) Adeno CA (%5) Tümör Yerleşimi Pyriform fossa (%63) Hipofarinks arka duvar (%30) Postkrikoid bölge (%4) Boyun metastazı Lenf nodu metastazı %75 (+) – Primer lezyonun boyutundan bağımsız – Üst derin servikal zincir (jugulodigastrik) İki taraflı metastaz %10 (+) Prognoz Sağkalım (genel) : % 35-40 – Boyun metastazı (+) → iki yılda %25 uzak met. (+) – Boyun metastazı (+) → Tüm T evrelerinde sağkalım %50 azalır – Erken evre arka duvar tm. →boyun met. ↓ ↓ – Pyriform fossa tm. → boyun met. ↑ ↑ – Postkrikoid tm.→ ileri evrede başvurur→prognoz ↓ ↓ TEDAVİ Solunum, beslenme ve konuşma ile yakın alakalı bir bölge olması nedeniyle hastanın yaşam konforu açısından seçilecek tedavide farklı branşların fikri alınmalıdır. Yöntem seçimi Yaş Fizyolojik Mental durum Sosyal durum Hastalığın süresi Laringeal tutulum Lenf nodu metastazı Cerrahi tedavi Işın tedavisi Kombine tedavi Cerrahi N0 bile olsa boyun müdahalesi şart Total larinjektomi %100’ e yakın uygulanır – Güvenli cerrahi sınır – Aspirasyondan korunma amaçlı Submukozal yayılıma dikkat – Geniş eksizyon şart – Frozen section önemli Postop rekonstrüksiyon Primer sütür Lokal flep Rejyonel flep – Pectoralis major myokutan flebi Jejunum interpozisyonu Gastrik transpozisyon Serbest flepler Radyoterapi Primer RT (T1 tümörlerde küratif) – 50-70 Gy (5-7 haftada fraksiyone tarzda) Kombine RT (en sık) – Preop – Postop (tüm T4 ve bazı T3 tümörlerde)