Olgularla CO İntoksikasyonu

Olgularla Karbonmonoksit
İntoksikasyonu
Doç. Dr. Ayhan SARITAŞ
Düzce Üniversitesi
Acil Tıp AD
Olgu 1
• 44 y, E
Temizlemek amacıyla su kuyusuna giriyorlar
• 32 y, E
• 28 y, E; diğer 2 arkadaşından haber alamayınca
kurtarmak için kendisi de aynı su kuyusuna
giriyor
• 17 y, E; aynı su kuyusuna arkadaşlarından
yanıt alamaması üzerine giriyor, tüm
arkadaşlarını baygın halde görüyor ve hemen
kuyu dışına çıkıyor ve yardım çağırıyor
• Hastalar acil servisimize getirildiklerinde;
– Vaka 1
– Vaka 2
– Vaka 3
– Vaka 4
GKS:10, COHb: 55%
GKS:11, COHb: 58%
GKS:11, COHb: 50%
GKS:15, COHb: 33%
Tanı: Karbonmonoksit Zehirlenmesi
• Tüm hastalara rezervuarlı maske ile %100
normobarik oksijen inhalasyonu, IV hidrasyon
• Birkaç saat içinde hastaların bilinci normale
geldi
• 12 saatlik gözlem sonrasında taburcu edildiler.
• Tüm hastalar uzun dönem nöropsikiyatrik
sekeller hakkında bilgilendirildi ve HBO
tedavisi alabilecekleri bir merkeze
başvurmaları önerildi
• Aynı ortam!!!
• Güvenlik çemberi!!!
Olgu 2
• 24 y, E
• Bir kış gecesi şuur değişikliği nedeniyle acil
servise getiriliyor
• Sabah garaj içerisinde aracının sürücü
koltuğunda bilinci kapalı bir halde bulunmuş.
• Bu sırada arabanın motoru çalışır
durumdaymış!!!
• Komatöz bir halde en yakındaki hastaneye
götürülmüş ve O2 başlanmış.
• Birkaç saatlik tedavi sonrasında hastada
herhangi bir düzelme olmaması üzerine
hastanemize sevk edilmiş.
• Hasta kliniğimize geldiğinde maruziyetten
yaklaşık 12 s geçmişti.
• GKS: 12/15 (E3, M5, V4)
• Vital bulguları N
• Diğer sistem muayenelerinde özellik yok
• Özgeçmiş ve aile hikayesinde özellik yok
• Lab;
–
–
–
–
WBC:17.200
CK:786
CK-MB:58
COHb: 10.5%
pH:7.39
PCO2:29.2
PO2:84.2
Sat O2:97%
• BBT: Minimal ödem mevcut
Tanı: Karbonmonoksit Zehirlenmesi
• Rezervuarlı maske ile normal basınçlı 100% O2
• Anti ödem tedavisi
• IV hidrasyon
• Maruziyetin 3. gününde şifa ile taburcu edildi.
• Maruziyetten sonraki 10. günde tekrar acil servise
getirildi.
• Agresif, huysuz ve disoryente idi.
• Diğer nörolojik muayeneleri N
• Kan tetkikleri N
• LP normal
Post-interval sendrom, lökoensefalopatiden
şüphelenildi.
• MRI: posterior temporoparietal bölgede
iskemik alan mevcuttu.
• NBO ve destek tedavisi uygulandı.
• 7. (17) günde klinik olarak tam iyileşme ile
taburcu edildi.
• Uzun süreli maruziyet
• Bilinç kaybı mevcut
• HBOT merkezi olmadığından dolayı verilemedi
Olgu 3
• 11 yaş, E
• Öyküsünde olgunun dedesi ile birlikte evde
kaldığı son 12 saatte haber alınamaması
üzerine eve girildiğinde dedenin ölü olduğu
olgunun yaşaması üzerine acil servise
getiriliyor.
•
•
•
•
Uykuya meyilli ve ajitasyonları mevcuttu.
GKS: 11/15 (E3, M5, V3)
Vital bulgular stabil.
COHb 50 %
Tanı: CO Zehirlenmesi
• Rezervuarlı maske ile normal basınçlı 100% O2
• IV hidrasyon
• Acil servise gelişinin 6. saatinde sözlü
uyaranlara cevap vermeye başladı.
• Takiplerinde klinik ve laboratuvar olarak tam
iyileşme sağlanan olgu poliklinik kontrolü
önerilerek ve geç nöropsikiyatrik semptomlar
hakkında bilgi verilerek 2. günün sonunda
taburcu edildi.
• Taburcu edilişinden 3 gün sonra bilinç
bulanıklığı ve ajitasyon tablosu ile tekrar acil
servimize getirildi.
• Ajitasyon ve konfüzyon mevcuttu. GKS:10/15
(E2, M5, V3)
• TA:100/60 mmHg, Nb:105/dk
• WBC:14700, CK:103 U/L, CK-MB:13 U/L
• COHb: 12%
• pH:7.36, PCO2:46.4, PO2:95.8, Sat O2:98%
• BBT: Özellik yok
• Normal basınçlı 100% O2 inhalasyonu ve
destek tedavisi başlandı.
• Takip sırasında deliryum tablosu gelişti ve
epileptik nöbet geçirdi. Tedaviye anti epileptik
de eklendi.
• EEG’de generalize yavaş dalga deşarjları
gözlendi.
• MRI’da T2 aksiyel görüntüde bilateral globus
pallidusta heterojen görünüm ve T1 kontrastlı
aksiyel görüntülemede bilateral globus
pallidusta kontrastlanma izlendi.
• 8. günde oryantasyon ve kooperasyon
normaldi.
• NBOT ve destek tedavi ile şikâyetleri azalan
olgu 10. gün taburcu edildi.
• Poliklinik kontrollerinde özellik tespit edilmedi.
•
•
•
•
Uzun süreli ve ciddi maruziyet
Bilinç kaybı mevcut
Tekrar maruziyet söz konusu
HBOT merkezi olmadığından dolayı verilemedi
Olgu 4
• 20 y, E
• Banyoya girdikten yarım saat sonra bilinçsiz bir
şekilde bulunuyor
• Kendi imkanları ile acil servisimize getiriliyor
(1.5 s’lik mesafe)
• Yolda şuurunda hafif bir iyileşme görülüyor
• Acil servisimize getirildiğinde;
– GD: kötü
– GKS: 11
– TA: 90/60 mmHg
– COHb: 17%
– Diğer lab. ve sistem muayenelerinde özellik yok
Tanı: CO Zehirlenmesi
•
•
•
•
•
NBO ve destek tedavisi başlandı
HBOT planlandı
2 seans HBOT sonrasında GKS:14 oldu
48 s sonra şuurunda gerileme oldu
Ajitasyon, ekstrapiramidal semptomlar ve
spastisite görüldü
• MRI: Bazal ganglionlarda ve subkortikal
bölgelerde iskemik alanlar ile ödem mevcuttu
• Toplamda 38 seans HBOT aldı
• Nöropsikiyatrik sekel kalan hasta yatışının 48.
gününde fizik tedavi ve rehabilitasyon
alabileceği bir merkeze sevk edildi.
Olgu 5
• 25 y, K
• Banyoya girdikten 45 dk sonra ailesi içerden
ses alamayınca kapıyı kırarak giriyor.
• Kızlarını yerde baygın bir şekilde buluyorlar ve
hastanemiz acil servisine özel araç ile
getiriliyor.
Hasta geldiğinde;
• GD: Kötü
• Şuuru kapalı, GKS:7 (E1, M4, V2)
• TA: 100/70 mmHg, Nb:135/dk, Sat O2:95%
• COHb: 45%
• Tanı: CO Zehirlenmesi
• NBO ve destek tedavisi başlandı
• HBOT planlandı
• Yaklaşık yarım saat içerisinde ambulans ile
sedyede HBOT merkezine gönderildi.
• 2 s sonra HBOT merkezinden hasta yürüyerek
acil servise geldi.
• 12 saatlik gözlem sonrasında klinik ve
laboratuvar açıdan problemi olmayan hasta
geç dönem ortaya çıkabilecek nöropsikiyatrik
semptomlar hakkında bilgilendirilerek taburcu
edildi.
• 7 gün sonraki kontrolü normal olarak
değerlendirildi.
•
•
•
•
Kısa süreli maruziyet
COHb 45%
Bilinç kaybı mevcut
HBOT merkezi olduğundan hasta şanslı.
Karbonmonoksit Zehirlenmesi
• Renksiz, kokusuz, tatsız, irritan olmayan zehirli
bir gaz (sistemik toksisite oluşturan kimyasal
asfiksiyan)
• Doğal gazların tam yanmamasından ve karbon
içeren yağ, propan, kömür, tahta gibi
maddelerin yanması sonucunda ortaya çıkar
En sık zehirlenme nedenleri
•
•
•
•
•
•
Yangın
Soba
Şofben
Kapalı garaj
Endüstriyel yanma olayları
Maden kazaları, grizu patlamaları
Etki mekanizması
• Oksijen transportunu ve dokulara oksijen
bırakılmasını engeller
• CO’in Hb’e afinitesi oksijenden 210-280 kat
fazladır. CO oksijenle bağlanma bölgesi için
yarışır.
• CO miyoglobin ile birleşerek kas dokusunda
PaO2 de de azalmaya yol açar ve
rabdomiyolize neden olur
• Hücresel düzeyde doku hipoksisi
• Sekiz saatlik çalışma süresi için iş yeri
havasında izin verilen CO düzeyi 25 ppm’dir.
Yaşam ve sağlık için ani tehdit oluşturan
miktarı ise 1200 ppm’dir.
• Maruz kalınan süre en az maruz kalınan miktar
kadar önemlidir.
Tanı
• COHb seviyesi spesifik bir kan gazı analizi ile
spektrofotometrik olarak ölçülebilir.
• Kan gazında genelde PaO2, PCO2 genellikle
normal seviyelerdedir.
• Pulse CO-Oksimetre
Klinik
• Bulgu ve belirtiler gaza maruz kalma süresi,
ortamdaki CO ve O2 konsantrasyonu ile
ilişkilidir.
• Hafif olgularda COHb miktarı %20 civarındadır.
Hastada baş ağrısı, kulakta çınlama, bulantı,
kusma ve tansiyon yükselmesi görülür. Deri
kırmızı renktedir.
• Ağır zehirlenmelerde COHb miktarı %60’ın
üzerindedir. Çeşitli derecelerde bilinç
bozukluğu ve koma görülebilir.
Tedavi
• Maruziyet bölgesinden uzaklaştırma
– CO oksijenden hafif olduğu için etkilenen
kişi maruziyet alanında yere yatırılmalıdır
• Hemodinamik stabilizasyon
• Oksijen
• Hipotansiyon, KİBA, konvülziyon gibi
problemler özgül tedavi ile tedavi edilir
• Fiziksel egzersiz minimumda tutulmalıdır
Tedavi
• Hafif vakalarda 4 saatlik periyotlarla %100
NBO
• Major semptomlar varsa (bilinç kaybı, amnezi,
miyokard iskemisi gibi) HBOT başlanır.
Tedavi
COHb’nin yarılanma ömrü;
• Oda havasında 320 dk
• %100 NBO ile 60 dk
• HBO (2.8 Atm. Basınçta) 23 dk
SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER