doğal öldürücü hücreleri (“Natural Killer”)

I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık
 Fagositik hücreler (makrofajlar, mast hücreleri)
 Kompleman sistemi(direkt bakteri hücre membranı
parçalayarak diğer immün sistem hücrelerin bunlara atak
yapmasına aracılık ederler. Ör. T helper hücreler)
 Natural (doğal) killer hücreler (özel tip lenfosit hücreleri
olup, viral enfeksiyon ve bazı tümör hücrelerin yok
edilmesinden sorumlu hücre grubudur)
Bu bağışıklık sisteminde üç hücre grubu görev alır ve
organizma bir patojene maruz kaldığında öncelikle
geliştirilen immün sistem kısmını oluşturur. Olası ileri
enfeksiyonlarla genellikle baş edemez ve yerini daha
kompleks olan adaptif bağışıklık sistemine terk eder.
II- Adaptif (Geliştirilebilen) bağışıklık

Daha spesifik ve daha etkili immün yanıt oluşturmak üzere
geliştirilen bağışıklık sistem şeklidir.

B ve T lenfosit hücreleri bu sistemin en önemli hücreleridir.

iki şekilde yapılır:
A- Hücresel Bağışıklık (T lenfosit hücreleri görevlidir,
bakterilerin öncelikle üst düzeyde bir duyarlılıkla tespit
edilip, direkt fagosite edilerek yok edilme esasından ibaret
bağışıklık sistemidir)
B- Humoral Bağışıklık (B lenfosit hücreleri görevlidir,
hücreler
sentezledikleri antikorlar aracılığı ile
bakterileri yok ederler)
A- İnnate immün sistem elemanları:
Makrofajlar (fagositik hücreler) ,mast hücreleri
Naturel (doğal) killer hücreler
Kompleman sistemi
T helper hücreler
B- Adaptif immün sistem elemanları:
B lenfositler – Plazma hücreleri –İmmünoglobünler (Ig)
T lenfositler – Lenfoblastlar – Sitotoksik killer hücreler
MHC I : doku reddi, sitotoksik T hücre uyarımı
MHC II : T hücre uyarımı
MHC I : Komplemen sistem proteinleri
GÖREV ALAN HÜCRE GRUPLARI VE MOLEKKÜLER

Sitotoksik (killer) T lenfosit hücreleri

MHC I molekülleri
Prosedür:
Bakteri yada Viral enfeksiyon  enfekte edilen hücreye
ait MHC I molekülleri viral proteinleri bağlayarak dış
membrana transfer eder  görevli CD8 Killer T lenfosit
hücreleri bu enfekte hücreleri öncelikle tespit eder 
enfekte hücre ile konjuge olur  çeşitli kimyasaller (
parçalayıcı enzimler, lizozimler vs) aracılığı ile enfekte
hücreyi parçalarlar yada proğramlı hücre ölüm
mekanizmasını (apoptoz) devreye sokarlar.
Görev Alan hücre grupları ve moleküller
 antijen presenting hücreler (APC): fagositik makrofajlar ve
dentritik hücreler
 T helper hücreler
 B lenfosit hücreleri
 Plazma hücreleri
 Class II major histokompatibility kompleks (MHC)
 Sitokinler
 İmmünoglobünler
Antijen (bakteri)  APC hücreler tarafından tanınır  taşıdıkları
MHC classII antijenler aracılığı ile T helper lenfosit hücrelerle
konjuge olurlar T helper lenfositler aktive olur ve bu
hücrelerden sitokinler salınır  B lenfosit hücreler uyarılır 
antijen spesifik plazma hücrelerine dönüştürülür 
immünoglobünler salınır (Ig)  antijenler Ig tarafından sarılır
ve inaktive edilir parçalanarak yok edilir.
•
T ve B lenfositleri reseptörleri aracılığıyla
antijen ile temasa geçtikten sonra eş-zamanlı olarak uyarılırlar.
•
Antijene maruz kalmanın sürekli olduğu göz önüne alınırsa,
etkili bir immün yanıt için T ve B-lenfositlerin bölünerek çoğalması
gereklidir.
 Kan
nakli en basit transplantasyon olmakla
birlikte hücre yüzey antijenlerinin uyumu
önemlidir. Kan naklinin başarılı ve güvenli bir
şekilde yapılabilmesi için kan gruplarının
genetiğini bilmek gereklidir.
 Hücre yüzeyi, kan tipini belirleyen yapıların
dışında pek çok protein molekül içerir.
 Bu yüzey proteinlerin çoğu 6.kromozomun
kısa kolu üzerinde 6 milyon baz uzunluğunda
bir parçadaki genler tarafından kodlanır.
 Bu yapı “major histocompatibility complex”
(MHC) olarak adlandırılır ve 70 gen içerir.
 MHC
genleri üç işlevsel gruba ayrılır
 Sınıf III MHC genleri innat (doğuştan)
immun fonksiyonlarının bazılarından
sorumlu kan plazmasındaki proteinleri
kodlar.
 Sınıf I ve II genleri ilk kez lökositlerde
çalışılan fakat tüm beyaz kan hücreleri
için kullanılan bir terim olan “human
lökosit antigens” (HLA) kodlar.
 HLA proteinlerine hücre yüzeyine yayılan
dallanmış glikoproteinleri oluşturmak
üzere şeker bağlanır.

HLA proteinini tutan yabancı antijeni taşıyan
(gösteren) hücre antijen sunan hücredir (“antigenpresenting cell”). Makrofaj ve T lenfositler antijen
sunan hücrelerdir.
 B-hücre
antijen reseptörü veya B-hücre
reseptörü (BCR) aktivasyondan ve plazma
hücrelerine farklılaşmadan sonra B
hücrelerinin salgılayacağı antikorların
membrana bağlandığı yerdir.
 Antikorlar immunoglobulinler (Ig) olarak
bilinen moleküllerdir ve B lenfositlerin
antijen reseptörleri de bu nedenle
membran immunoglobulinler (mIg) olarak
bilinirler
İmmun
Sistem Hücreleri

Oksijen transferi yapan kırmızı kan hücreleri,
yaralanan dokuda kanın pıhtılaşmasını sağlayan
plateletler ve immun sistemin beyaz kan hücreleri
kemik iliğindeki aynı hemapoietik kök hücrelerinden
oluşur. Kök hücreleri bütün bu farklı kan hücrelerini
oluşturdukları için pluripotent hemapoietik hücreler
olarak bilinir.
 Myeloid
atasal hücreler, doğuştan var olan
(innate) bağışıklık sisteminin granülosit,
makrofaj, dentritik ve mast hücrelerinin
atasıdır.



İnnat bağışıklığın çok önemli bir parçasını oluşturan makrofajlar
dokularımızda yaygın şekilde bulunmaktadır. Kan dolaşımıyla dokulara
ulaşan monositlerden oluşurlar.
Dentritik hücreler antijeni tanıyan, işleyen ve T lenfositler tarafından
tanınmasını sağlamak üzere özelleşmişlerdir.
Mast hücreleri çok iyi tanımlanamamış hücrelerdir. Genellikle küçük
damarların yanında yer alırlar ve aktif duruma geçtiklerinde
salgıladıkları maddelerle damar geçirgenliğini etkilerler. En iyi bilinen
rolleri allerjik cevaplardır.
 Makrofajlar
ve
nötrofiller primer
olarak fagositik
hücrelerdir.
 Dendritik hücreler
olgunlaşmadan önce
fagositiktirler daha
sonra T hücrelerine
antijeni tanıtırlar

Granülositler sitoplazmalarında koyu boyanan granülere sahip
olmaları nedeniyle bu isimle adlandırılırlar. Nukleuslarının
değişik şekillerde olması nedeniyle “polymorphonuclear”
lökositler olarak da adlandırılırlar. Granülositlerin üç tipi vardır.
Hepsi oldukça kısa yaşar ve immun cevap sırasında çok fazla
sayıda üretilirler ve infeksiyon veya inflamantasyonun olduğu
bölgeye doğru kan yoluyla göç ederler.


Nötrofiller immun sistemin
üçüncü fagositik hücreleridir.
İnnat bağışıklık sisteminin çok
önemli hücreleridir. Nötrofil
işlevinde kalıtsal bir bozukluk
bakteri kökenli infeksiyonların
üstesinden gelinmesini
zorlaştırır ve tedavi edilmezse
ölümle sonuçlanır.
Eosinofil parazit
infeksiyonlarına karşı gelişen
bağışıklık sisteminin bir
parçasıdır.
Kırmızı kan hücreleri
 Bazofil
muhtemelen
mast hücrelerine
benzer bir işleve
sahiptir.
 Mast hücreleri
bileşiklerden açığa
çıkan antijenlere karşı
bölgesel inflamatuar
cevabı tetikleyen
doku hücreleridir.
 Ortak
lenfoid atasal hücre, lenfositleri ve doğal
öldürücü hücreleri (“Natural Killer”) meydana
getirir. Bu hücre aynı zamanda dentritik
hücreleri de oluşturabilir.
 Lenfositler
küçük sitoplazmalarında birkaç
organel bulunan nukleusa ait kromatinlerinin
büyük bir kısmı inaktif olan hücrelerdir.
Kırmızı
kan
hücreleri
Lenfosit
 Lenfositler
herhangibir antijene karşı
özgün bir immün cevabın geliştirilmesi
bakımından son derece önemli
hücrelerdir.
 Herbir
lenfosit tek bir antijen reseptör
için olgunlaşır. Böylece T ve B
lenfositlerinin toplamı antijen bağlanma
bölgeleri oldukça farklı olan
reseptörlerin geniş bir havuzunu içerir.
 T-hücre
antijen reseptörleri genellikle
basitçe T-hücre reseptörü (TCR) olarak
adlandırılır. İmmünoglobulinlerle ilişkili fakat
onlardan çok farklıdır. Konak hücre içine
giren yabancı bir protein veya patojenden
türevlenen antijenleri saptamak üzere
uyarlanmıştır.

Lenfoid hücrelerin
üçüncüsü NK hücreleridir.
Bu hücrelerin antijene
özgü reseptörleri yoktur
ve innat immun sistemin
bir parçasıdırlar. Bu
hücreler kendine özgü
granüllere sahip olan
büyük lenfosit hücreler
olarak kan dolaşımıyla
dolaşırlar. Kanser gibi
anormal hücreleri veya
herpes ile infekte olmuş
hücreleri tanıyarak
öldürürler.
 Sitotoksik
T Hücreleri (TC) – yabancı hücrelere
saldırır
 Yardımcı T Hücreleri (TH) – diğer T hücrelerini ve
B hücrelerini aktive eder
 Suppressör T hücreleri (TS) –T and B hücrelerinin
aktivasyonunu inhibe eder