KİMYAGER BAKIŞI İLE TEKNOLOJİNİN KİLOMETRE TAŞLARI III. SAĞLIK VE TIP Kimya bize daha uzun, mutlu ve sağlıklı yaşam olanağı sunan sağlık ve tıp alanında birçok hayat kurtarıcı atılımlara katkı sağlamaktadır. İnsan tarihinin çok uzun süresi boyunca, tıp ve sağlık hizmetleri ilkel idi. İnsanlar hasta olduğunda ya da yaralandığında, doktorlar hastaları rahat ettirmek ve temiz tutmaktan biraz fazlasını yapabiliyordu. Son yüz yılda doktorların hastalıklara çare bulması, yaraları onarması ve sağlık problemlerini oluşmadan önleyebilmeleri aracılığıyla hastaların iyileştirilmesi ile bu yol geliştirilmiştir. Azimli kimyager ve kimya mühendisleri değişik farmasötik gelişmeleri, yeni tıbbi aletlerin oluşturulması ve rafinaj tanı prosedürleri aracılığıyla modern ilaçların bulunmasına yardımcı olmaktadırlar. Milyonlarca insanın yaşamı sağlık ve tıbbi yeniliklerin kimya aracılığıyla gelişimi ile kurtarılmakta ve geliştirilmektedir. III.1. Ağrı ve İltihap Yönetimi Morfin Aspirin Kortizon III.2. Psikoterapik Ajanlar Klorpromazin Trisiklik antidepresanlar Benzodiazepinler III.3. Hormonlar ve Hormon Düzenleyiciler İnsülin Testoreston Progesteronlar, östrojenler ve doğum kontrol hapları III.4. Gastro-intestinal Ajanlar Ülser tedavi gelişimi III.5. Tıbbi Testler ve Hastalık Teşhisleri Tıbbi görüntüleme teknolojileri Tıbbi izotoplar Kimyasal tahlillerin gelişimi İnsan görüntüleme gelişimi III.6. Anti-infektif İlaçlar Salvarsan ve Prontosil Penisilin Zidovudine (AZT) III.7. Kardiyovasküler Yönetim Kalp atış düzenleme Kalp kusur tedavisi Kan pıhtılaşma etkisi Kan kolestrol düzey kontrolü III.8. Kanser Kemoterapisi Kanser kemoterapi gelişimi Sitotoksik ilaçlar Tamoksifen III.9. Gelişmiş Sağlık Malzemeleri Yapay uzuvlar ve tıbbi aletler Tıbbi araçlar Dezenfektanlar ve beyazlatıcılar III. SAĞLIK VE TIPTA TEKNOLOJİNİN KİLOMETRE TAŞLARI Kronoloji 1899 İltihap ve şişlik bağlantılı ağrı ile mücadele için aspirin üretildi. Aspirin, şimdiye kadar üretilen ilk hap (1900) Paul Ehrlich, Salvarsan’ ın yaratıcısı 1909 Salvarsan ilk önemli kemoterapötik ajandır. 1922 İnsülin diyabet ile ilgili olan yüksek kan şekerini düşürmek için kullanılır. 1923 Morfinin kimyasal yapısı belirlendi. 1927 İdrardaki östrajeni saptamak için gebelik testi geliştirildi. 1935 Prontozil öldürücü streptokok enfeksiyonlarını tedavi eder. Frederick Banting ve Charles H. Best insülini ilk kez ekstrakte edenler Morfinin kimyasal yapısı 1942 Azotlu hardallar kanser kemoterapisi çağını başlattı. 1943 Penisilin enfeksiyonlarla mücadele eder ve antibiyotik tedavisinin başlangıcını yapar. Gebelik testi 1954 Digoksin tromboz ile ilgili hastalıkların (kan pıhtısı oluşumu) tedavisi için uygun bulundu. Prontosil 1954 Klorpromazin modern antipsikotik tedaviyi başlatır. 1960 Enovid üretildi ve ağızdan alınan doğum kontrol hapı olarak piyasaya giriş yaptı. 1963 Bitkisel sitotoksik ilaçlar kanser ile mücadele için kullanılır. Alexander Fleming’ in cam pencere üzerindeki resmi Penisilinin hareket mekanizması Bir sitotoksik ilaç olan Taxol’ un kimyasal yapısı 1976 Tagamet mide ülserleri tedavisi süresince midedeki asit salgısını önler. 1977 Tamoxifen kanser kemoterapisinde hormon önleyicisi olarak tanıtıldı. 1987 Zidovudine (AZT) FDA tarafından HIV enfeksiyonu için kabul edildi. ENOVID Meme kanseri ile mücadeleyi temsilen pembe band, AIDS’ e karşı mücadeleyi temsilen kırmızı band Mide ülseri