Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Soruları

Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Soruları (Dr.Selcen Çelik)
Konular: pH ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm
pH ve Tamponlar
1. pH’sı 8.2 olan 500 ml. 20mM Tris/HCl tamponunu nasıl hazırlarsınız? (Tris MA=
121.4g/mol) (Tris pKa=8.3)
2. 50mM Tris/HCl ve 5mM EDTA içeren pH’sı 7.5 olan 1 litrelik TE tamponunu nasıl
hazırlarsınız? (Tris MA= 121.4g/mol) (EDTA MA= 372.24 g/mol)
3. Bir asetik asit çözeltisinin hidrojen iyon [H+] derişimi 1x10-6 M ise, bu çözeltinin asitlik
ve bazlık derecesi nedir?
Hücre Kültür Tekniği
1. “Hücre kültürü” tanımını açıklayınız ve hücre kültürünü yapmaktaki 5 amacı yazınız.
2. Hücre kültür ortamında bulunması gereken 4 şartı yazarak, bulunma amaçlarını
kısaca açıklayınız.
3. Hücrelerin tutunma ihtiyacına göre kültür çeşitlerini yazarak, çeşitler için hücre örneği
veriniz. Bu hücre kültürlerinin nasıl pasajlandığını bir cümleyle yazınız.
4. Aşağıdakilerden hangisi hücre kültürünün dezavantajlarından biri değildir?
a. Kontaminasyona hassasiyet
b. Donanımlı personel gerekliliği
c. Hücrelerin farklılaşma ve kararsızlık potansiyeli
d. Hücrelerin bulunduğu ortamın kontrol edilebilmesi
e. Elde edilen ürün miktarının çok olmaması
5. Aşağıdakilerden hangisinde hücre kültür aşamalarının sırası doğru verilmiştir?
a. Dondurulan hücreleri çözme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve sıcak suda
ısıtma / Hücreleri dondurma / Hücreleri pasajlama / Hücre kültür flaskı
kullanarak kültür oluşturma / Hücreleri büyütme
b. Besiyeri hazırlama, filtreleme ve ısıtma / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür
oluşturma / Hücreleri büyütme / Hücreleri pasajlama / Azot tankında stoklama
veya kullanıma devam etme
c. Azot tankında stoklama / Hücreleri büyütme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve
sıcak suda ısıtma / Hücre kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma /
Dondurulan hücreleri çözme
d. Hücreleri pasajlama / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve ısıtma / Azot tankında
stoklama veya kullanıma devam etme / Dondurulan hücreleri çözme /
Hücreleri büyütme
e. Hücreleri büyütme / Besiyeri hazırlama, filtreleme ve sıcak suda ısıtma / Hücre
kültür flaskı kullanarak kültür oluşturma / Hücreleri pasajlama / Azot tankında
stoklama veya kullanıma devam etme
6. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a. Primer eksplant (doku) kültürü: Bir doku parçasının bir substrata bağlanarak
büyümesi ile oluşturulan kültürlerdir. Bir dereceye kadar histolojik karakter
gösterirler.
b. Primer (ilk, öncü) kültür: Canlıdan alınarak direkt kültür edilen hücrelerin
oluşturduğu hücrelerdir.
c. Hücre kültürü, canlının bir bütün olarak incelenmesi zor olduğundan ve
örneğin yeni ilaç denenmesi için direk canlıları kullanılamadığından, canlının
bütününü değil de hücrelerinin incelenerek bütün organizma hakkında fikir
verir.
d. Hücre kültürü yapmak için etik kurul iznine gerek vardır.
e. Hücrelerin dondurulması sırasında kullanılan DMSO kristal formu oluşturarak
hücrelerin ölmeden yavaş yavaş donmasını sağlar.
Mikrometrik Ölçüm
1. Mikrometri nedir? Mikrometrik ölçüm için gerekli olanları ve ölçümdeki kullanım
amaçlarını kısaca yazınız.
2. Kullandığınız mikroskopta 20x objektiften bakarken, mikrometrik okülerin 6 aralığının,
mikrometrik objenin 19.çizgisine denk geldiğini görüyorsunuz. Ölçmek istediğiniz
hücrenin boyu ise mikrometrik okülerin 14 aralığına denk geliyorsa, hücrenizin boyu
kaç mm’dir?
3. Bir S.cerevisiae hücresinin çapı 12 mikrondur. Okülerin 5 aralığı ise objenin 3
çizgisine denk gelmektedir. Bu durumda S.cerevisiae okülerin kaç aralığına denk
gelmektedir?
4. Mikrometrik ölçüm ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a. Mikrometrik oküler ile mikrometrik obje birbirine denk getirilir ve objenin aralık
uzunluğundan yola çıkarak okülerde ki bir aralığın boyu hesaplanır.
b. Mikrometrik okülerde bir aralık 10 mikrona denk gelmektedir.
c. Aralık sayısı çizgi sayısının 1 eksiğidir.
d. Mikrometrik obje sabitken, mikrometrik oküler değişkendir.
e. Mikroskopta ölçülen hücrenin boyu her objektifte aynıdır, değişen sadece
mikrometrik okülerin gördüğünüz aralık sayısıdır.
5. Aşağıdakilerden hangisi mikrometrinin kullanım amaçları arasında sayılamaz?
a. Mikroskopta görüntü alanında bir objenin boyunun hesaplanmasını sağlar.
b. Deneysel araştırmalarda test edilen stres şartlarının hücrenin boyunda
değişikliğe sebep olup olmadığının anlaşılmasını sağlar.
c. Mikrometrik ölçüm biyolojik bilimlerin yanı sıra, örneğin tekstil gibi alanlarda
kumaş materyallerinin yapısını aydınlatmada da kullanılır.
d. Mikrometrik ölçüm DNA ve RNA moleküllerinin uzunluğunu ölçmek için de
kullanılabilir.
e. Farklı hücrelerin boyutlarının karşılaştırılmasında kullanılabilir.
Hücre Biyoloji Laboratuarı 2014-2015 Güz dönemi Alıştırma Sorular Cevap Anahtarı
(Dr. Selcen Çelik)
Konular: pH ve tamponlar, hücre kültür tekniği, mikrometrik ölçüm
pH ve Tamponlar
CEVAP 1:
20mM = 0.02 M (M=m/MAxV)  0.02 = m / 121.14 x 0.5 litre  m = 1,211 gram Tris
tartılır. (
)
pH = pKa + log ([eşlenik baz] / [asit]) ( )
8.2 = 8.3 + log ([eşlenik baz] / [asit])
log ([eşlenik baz] / [asit]) = - 0.1
log ( [asit] / [eşlenik baz]) = 0.1
[asit] / [eşlenik baz] = antilog 0.1
[asit] / [eşlenik baz] = 1.25
[asit] / (0.02 – [asit]) = 1.25
asit = 0.025 – 1.25 (asit)
2.25 (asit) = 0.025  asit = 0.01 M ( ) = 10 mM HCl (
) tamamlanır ve son hacmi 500 ml’e ( ) tamamlanır.
) kullanılarak pH sı 8.2’ye (
CEVAP 2:
50mM Tris = 0.05 M (M=m/MAxV)  0.05 = m / 121.14 x 1  m = 6,057 gram Tris
tartılır. ( )
5mM EDTA = 0.005 M (M=m/MAxV)  0.005 = m / 372.24 x 1  m = 1.861 gram
EDTA tartılır. ( )
İkisi birlikte konduktan sonra bir miktar suda çözünür (
) ayarlanır ve hacim 1 litreye ( ) tamamlanır.
), HCl kullanarak pH’ı 7.5’a (
CEVAP 3:
[H+] = 1x10-6 M
pH = - log H+  pH = - log (10-6) (
)
), bazlık derecesi pOH = 8’dir. (
 asitlik derecesi pH = 6 (
)
Hücre Kültür Tekniği
CEVAP 1:
Hücre kültürü, canlı hücrelerin ait oldukları organizma dışında laboratuar ortamında
(in vitro) kültüre edilmesidir. (
) Hücre kültürünün amaçları (Herhangi 5’i kabul
edilecektir):
1. Nükleik asit ve protein izolasyonları, mikroskobik inceleme gibi birçok deneysel
araştırmanın kaynağı olan biyolojik materyali sağlama, (
2. Virüslerin incelenmesi, (
)
)
3. Aşı geliştirilmesi, (
)
4. Organ (doku) yenilenme, (
)
5. Gen tedavilerinin geliştirilmesi, (
)
6. Kanserlere karşı ilaç geliştirme (
)
CEVAP 2: (Herhangi 4’ü kabul edilecektir)
1. Sıcaklık ( ): Canlının doğal yaşamında ihtiyacı olan sıcaklığı sağlamak içindir. (
2. O2 / CO2 (
)
): Canlının oksijen ve varsa karbondioksit ihtiyacını karşılamak içindir. (
)
3. Besinler (
): Hücrelerin besin ihtiyacını karşılamak için besiyerinde bulunur. (
4. Büyüme faktörleri (
)
): Hücrelerin büyümesi için gerekli faktörleri içeren serumdur. (
)
5. Ortam pH’sı (
): Hücrelerin ihtiyacına göre ayarlanmalıdır. (
)
6. Antibiyotik ( ): Hücre kültürünün kontamine olmasını engellemek için ( ) besiyerine
eklenebilir.
CEVAP 3:
1. Yapışan hücre kültürü (
) (örn bağ dokusu, fibroblast hücreleri) (
):
bulundukları yüzeye tutunma bağımlılığı olan hücreler kültür edildikleri flasklara
(yapışmalarını sağlayan yüzeye sahip) yapışarak tek tabaka (monolayer) halinde
büyürler (
). Pasajlama sırasında bir enzim veya mekanik kuvvet yardımıyla
yüzeyden koparılarak, besiyeri içinde santrifüj edilir ve yeni flasklara aktarılır (
2. Süspanse hücre kültürü (
) (örnek kan hücreleri) (
): tutunma bağımlılıkları
olmadığı için kültür flaskına yapışmadan büyürler (
besiyeri içinde santrifüj edilir ve yeni flasklara aktarılır (
CEVAP 4: D şıkkı (
CEVAP 5: B şıkkı (
CEVAP 6: D şıkkı (
).
). Pasajlama sırasında
).
)
)
)
Mikrometrik Ölçüm
CEVAP 1: Mikrometri, mikroskop kullanarak görüntü alanındaki bir objenin boyutlarını
belirlemek için kullanılan yöntemdir. ( )
Mikrometrik ölçüm için: mikrometrik oküler (
) ve mikrometrik obje (
)
kullanılır. Mikrometrik objenin aralıkları sabit olup (10 mikron) (
), aralık
uzunluğu bilinmeyen ve değişken olan mikrometrik okülerin aralık uzunluğunu
belirlemek ( ) için kullanılır.
CEVAP 2: (obje aralık sayısı x 10) / oküler aralık sayısı = okülerin 1 aralığının uzunluğu (
çizgi sayısı – 1 = aralık sayısı (19-1=18) ( )
18x10 / 6 = 20 mikron okülerin bir aralığının uzunluğu ( )
)
14 x 20 = 280 mikron ( )
1 mm = 1000 mikron ise 280 mikron = 0.28 mm’dir (
)
CEVAP 3: (obje aralık sayısı x 10) / oküler aralık sayısı = okülerin 1 aralığının uzunluğu (
)
çizgi sayısı – 1 = aralık sayısı (3-1=2) ( )
2x10/5 = 4 mikron okülerin bir aralığının uzunluğu ( )
12 / 4 = 3 aralığa denk gelmektedir. ( )
CEVAP 4: B şıkkı (
CEVAP 5: D şıkkı (
)
)