Kanserde Apoptoz Yolağının Doğal Bileşikler İle Hedeflenmesi Yüksel Öğünç1 , Zerrin İncesu2 1-2 Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya ABD Eskişehir [email protected] Özet Dünyada ölümle sonuçlanan hastalıklar içinde ikinci sırada yer alan kansere her yıl 2,6 milyon kişi yakalanmaktadır. Son araştırmalar gösteriyor ki; birçok kanser tipi antiapoptotik proteinler, büyüme faktörleri ve tümör süpresör gibi proteinleri kodlayan genlerin fonksiyon bozukluğundan kaynaklanmaktadır. Başarılı bir kanser ilacı hücreyi öldürmeli ya da hücrenin normal hücrelere zarar vermesini önlemelidir. Bu ideal durum hücrede apoptoz olarak adlandırılan programlı hücre ölümünün uyarılmasıyla mümkündür. Farklı tümör hücrelerinde çeşitli doğal bileşiklerin apoptozu indüklediği bulunmuştur. Bcl-2 ailesi proteinleri apoptozun önemli regülatörlerindendir. Bcl-2 ailesinin Bax, Bak, Bad, Bcl-Xs, Bid, Bid, Bik, Bim ve Hrk gibi proapoptotik üyelerinin yanı sıra Bcl-2, Bcl-XL, Bcl-W, Bfl-1 ve Mcl-1 gibi antiapoptotik üyeleri de vardır. p53, NF düzenlemektedir. Doğal bileşikler yoluyla bu regülatörler aktive ya da inaktive edilerek, hücrenin apoptoza yönlenmesi sağlanmaktadır. Anahtar Kelimeler : Antiapoptotik proteinler, Apoptoz, Doğal bileşikler, Proapoptotik proteinler. Targeting of Apoptotic Pathway with Natural Compounds in Cancer 1 Abstract Every year 2.6 million people suffer from cancer which is in the second place in the field of diseases resulting in death in the world. Recent studies have been shown that carcinogenicity is because of dysfunction of genes that encode several proteins such as anti-apoptotic proteins, growth factors and tumor suppressor proteins. An effective cancer drug should kill the cancer cells or prevent the cancer cells without damaging the healthy cells. This ideal situation is only possible with the induction of programmed cell death called apoptosis in cells. Various natural compounds were found to induce apoptosis in different types of tumor cells. Proteins belonging to the Bcl-2 family are important regulators of apoptosis. Bcl-2 family consists of proapoptotic proteins such as Bax, Bak, Bad, Bcl-Xs, Bid, Bid, Bik, Bim and Hrk as well as antiapoptotic proteins such as Bcl-2, Bcl-XL, Bcl-W, Bfl-1 ve Mcl-1. Extrinsic and intrinsic apoptosis pathways are regulated by signal modulators involved in p53, NF nal modulators are activated or inactivated by natural compounds that lead the cells to apoptosis. Keywords: Antiapoptotic proteins, Apoptosis, Natural compounds, Proapoptotic proteins.