Untitled

BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
31
136.Yarı esansiyel amino asit: arginin
137.RNA’nın özellikleri
Tek sarmal olması; adenin, guanin, sitozin ve urasil içermesi;
riboz içermesi, baz eşleşmelerinin birebir olmaması
138. Okaryotlarda hücresel RNA sınıfları ve özellikleri: rRNA
(4 adet, tüm RNA’ların %80’i), tRNA (61 adet, tüm RNA’ların
%15’i), mRNA (binlerce, tüm RNA’ların %5’i), snRNA (10 adet,
tüm RNA’ların %1’inden az)
139. mRNA özellikleri: DNA’daki genetik bilgiyi alması, 5’ ucunda
şapka (metilenmiş GTP) ve 3’ ucunda Poli A kuyruğu (200
kadar adenin nükleotidi) içermesi
140.tRNA özellikleri
• Amino asitleri ribozomlara taşıması
• En az sayıda nükleotid içermesi
• Modifiye bazlar içermesi
• Timin içermesi
• Antikodon halkası içermesi
141: Ökaryotlarda DNA replikasyonunda
gözlenen basamaklar
128: Bazı önemli biyokimyasal yolların
hücre içi yerleşimi
129. En fazla triaçilgliserol içeren lipoprotein: şilomikron
130. En fazla kolesterol içeren lipoprotein: LDL (düşük dansiteli
lipoprotein)
131. En fazla protein ve fosfolipid içeren lipoprotein: HDL
(yüksek dansiteli lipoprotein)
132. Endojen sentezlenen triaçilgliserolün plazmada taşındığı
lipoprotein: VLDL (çok düşük dansiteli lipoprotein)
133. Lipoproteinlerin elektroforezle ayrılması, katoddan (- yük)
anoda (+ yük) doğru sırasıyla: şilomikronlar, β lipoproteinler
(LDL), pre-β-lipoproteinler (VLDL), α-lipoproteinler (HDL)
134. Lipoproteinlerin ultrasantrifüjle dansitelerine göre
ayrılması, en alttan en üste doğru: HDL, LDL, IDL, VLDL,
şilomikron
135. Esansiyel amino asitler
• Dallı zincirliler (valin, lösin, izolösin)
• Aromatik halka içerenler (fenilalanin,triptofan, histidin)
• Lizin
• Treonin
• Metionin
1. Replikasyon başlangıcının belirlenmesi
2. dsDNA’nın çözülmesi (denatürasyonu) ile ssDNA kalıbının oluşması
3. Replikasyon çatalının oluşması
4. DNA sentezinin başlaması ve uzama
5. Yeni sentezlenen DNA segmentinin bağlanmasıyla replikasyon kabarcıklarının oluşması
6. Kromatin yapısının oluşması
142.DNA sentezinde görevli protein ve enzimler:
• Helikaz
• Tek sarmal bağlayıcı proteinler
• Primaz
• DNA polimeraz
• Ribonükleaz
• Topoizomeraz
• DNA ligaz
• Deoksiribonükleozit trifosfatlar
www.tusdata.com
TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ
32
143: İnsülin ve glukagon tarafından
indüklenen ve baskılanan enzimler
İnsülin tarafından
(toklukta) indüklenen
ve glukagon tarafından
(açlıkta) baskılanan
enzimler
Glukagon tarafından
(açlıkta) indüklenen
ve insülin tarafından
(toklukta) baskılanan
enzimler
• Glukokinaz
• Glukoz 6-fosfataz
• Sitrat liyaz
• Fosfoenolpiruvat
karboksikinaz
(PEPCK)
• Asetil KoA karboksilaz
• HMG-KoA redüktaz
• Piruvat kinaz
150. Protein sentezinin sonlanması için gerekenler: sonlanma
kodonu, salınım faktörü
151.* Polipeptid hormonlar ve epinefrin, hücre membranındaki
reseptörlerle reaksiyona girerek hücre içi bileşiklerin (ikincil
haberciler) yapı ve konsantrasyonunda bir değişikliğe yol
açarlar. Sonuçta hormondan gelen dış uyaran, hücre içi
etkilere neden olur.
*
Steroid hormonlar (ayrıca tiroid hormonu, 1,25dihidroksikolekalsiferol ve retinoik asit) hücre membranını
geçer ve hücre içi reseptörlere bağlanır. Sonuçta hormonreseptör kompleksi DNA’ ya bağlanır ve fizyolojik etkilere
sahip olan proteinleri üretecek genleri aktive veya inaktive
eder.
• Fruktoz-l,6-bifosfataz
• Fosfofruktokinaz 1
152: İnsülin ve glukagonun etkileri
• Fosfofruktokinaz 2
İnsülin
144. DNA sentezinde görev alan enzimlerin etki sırası:
•
•
• Helikaz
• Primaz (DNA bağımlı RNA polimeraz)
• DNA polimeraz
• Ribonükleaz (RNA primerleri kaldırır)
• DNA ligaz
Beslenme durumunda
yükselir
Yakıt depolarını arttırır:
glikojen ve triaçilgliserol
Uyardığı metabolik olaylar
•
145.Ökaryotlarda DNA polimeraz çeşitleri:
• DNA polimeraz α (seken sarmalın sentezi ve boşlukların
doldurulması) DNA polimeraz δ (öncü sarmalın sentezi)
• DNA polimeraz β-ε (tamir)
• DNA polimeraz γ (mitokondrial DNA sentezi)
•
146.Prokaryotlarda DNA polimeraz çeşitleri:
• DNA polimeraz I (görevi α ile aynı)
• DNA polimeraz III (görevi δ ile aynı)
• DNA polimeraz II (görevi β-ε ile aynı)
•
•
•
Karaciğer ve kasta glikojen
sentezi
Karaciğerde TG sentezi ve
VLDL’ye dönüşüm
Yağ dokusunda TG’in
depolanması
Kas ve yağ hücrelerine
glukozun transportu
Protein sentezi ve büyüme
Açlıkta yükselir
Kanda mevcut
yakıtları arttırır (glukoz
ve yağ asitleri)
Uyardığı metabolik
olaylar
•
•
•
Karaciğerde fakat
kasta değil glikojen
yıkımı
Glukoneogenez
Yağ dokusunda lipoliz
153.Etki mekanizmalarına göre hormonlarn sınıflandırılması
147. Protein sentezinin başlama kompleksinin oluşması için
gerekenler
• Büyük ve küçük ribozomal alt birimler
• met. tRNA
• mRNA
• Başlama faktörleri
• ATP ve GTP
148.Protein sentezinin uzama reaksiyonlarında gerekenler
• peptidil transferaz
• uzama faktörleri 1 ve 2
• GTP
• Amino asit taşıyan tRNA’lar
I. Hücre içi reseptörlere bağlanan hormonlar
•
•
•
•
•
•
•
•
Androjenler
Kalsitriol (1,25(OH)2-D3)
Östrojenler
Glukokortikoidler
Mineralokortikoidler
Progestinler
Retinoik asit
Tiroid hormonları (T3 ve T4)
II. Hücre yüzey reseptörlerine bağlanan hormonlar
A. İkincil habercisi cAMP olanlar
1. Adenilat siklazı uyaranlar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
149: Replikasyonda rol alan proteinler
Protein
Glukagon
•
•
Fonksiyonu
DNA polimerazlar
Deoksinükleotid polimerizasyonu
Helikazlar
DNA sarmalının çözülmesi
Topoizomerazlar
Helikazın indüklediği çözülme
sonucu oluşan torsiyone sarmalın
düzleştirilmesi
DNA primaz
RNA primerlerin sentezi
Tek sarmal bağlayıcı
protein
dsDNA’nın yeniden oluşmasını
önlemek
DNA ligaz
Seken sarmaldaki okazaki parçalarını
birleştirmek
Glukagon
ß Adrenerjik katekolaminler
Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
Paratiroid hormon (PTH)
Tiroid stimülan hormon (TSH)
Antidiüretik hormon (ADH)
Kalsitonin
Human koryonik gonadotropin (hCG)
Kortikotropin releasing hormon (CRH)
Follikül stimülan hormon (FSH)
Luteinize edici hormon (LH)
Melanosit stimülan hormon (MSH)
2. Adenilat siklazı inhibe edenler
www.tusdata.com
•
•
•
•
Anjiyotensin II
Alfa2-Adrenerjik katekolaminler
Somatostatin
Asetilkolin
B. İkincil habercisi cGMP olanlar
•
•
Atrial natriüretik peptid (ANP)
Nitrik oksit (NO)
BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
33
155: TCA SİKLUSU
C. İkincil habercisi kalsiyum veya fosfatidilinozitol
(veya her ikisi) olanlar
• Asetilkolin (muskarinik)
156: BİOLOJİK AMİN VE FONKSİYONLARI
Aminoasit
• α1-Adrenerjik katekolaminler
• Anjiyotensin II
• Antidiüretik hormon (ADH)
• Gonadotropin releasing hormon (GnRH)
Tiramin
↑ Kan basıncı, vazokonstriksiyonu, uterus
kontraksiyonu ↑
Triptofan
5-OH Triptamin
(seratonin)
5-metoksitriptamin
(melatonin)
↑ Kan basıncı,
vazokonstruksiyon
Histidin
Histamin
Vazodilatasyon
Kan basıncı ↓
HCl, pepsin ↑
Serin
Etanolamin
Fosfolipid sentezi
Treonin
Propanolamin
Vit B12’nin yapısal
bileşeni
Sistein
β-merkaptoetanolamin KoA’nın yapısal bileşeni
Aspartat
β-alanin
Pantotenik asit,
karnozin ve anserinin
bileşeni
Glutamat
GABA
Beyinde presinaptik
inhibisyon
DOPA
Dopamin
E ve NE’nin öncülü
Sistein
Taurin
Safra konjugasyonu
Evitasyon
Lizin
Kadaverin
Ornitin
Putresin
Katyonik molekül,
DNA’ya bağlanır
Arjinin
Agmantin
Antihipertansif
• Oksitosin
• Platelet-kökenli büyüme faktörü (PDGF)
• Substance P
• Tirotropin-releasing hormon (TRH)
D. İkincil habercisi bir kinaz veya fosfataz şelalesi
olanlar
•
Koryonik somatomammotropin
•
Epidermal büyüme faktörü (EGF)
•
Eritropoietin
•
Büyüme hormonu (GH)
•
İnsülin
•
İnsülin-benzeri büyüme faktörleri (IGF-I, IGF-II)
•
Prolaktin (PRL)
Biolojik önem
Tirozin
• Kolesistokinin
• Gastrin
Amin
www.tusdata.com
34
TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ
157: Biyokimyada Hastalıklar, Enzim Eksiklikleri ve Biriken Maddeler
Hastalık
Eksik olan Enzim
Biriken madde (ler)
SFİNGOLİPİDOZLAR
Tay-Sachs hastalığı.........................Hekzosaminidaz A .............................................Gangliozid GM2
Gaucher Hastalığı ...........................Beta-glukosidaz .................................................Glukozil seramid
Fukosidoz ........................................Alfa-L-Fukosidaz ..............................................Pentaheksozilfukoglikolipid
Jeneralize Ganliosidoz ...................GM1 - gangliozid: Beta-galaktozidaz .................Gangliozid GM1
Sandhoff hastalığı ...........................Hekzosaminidaz A ve B .....................................GM2 gangliozid, globosid
Fabry Hastalığı ..............................Alfa-Galaktosidaz A ...........................................Seramid trihekzosid
Metakromatik lökodistrofi .............Arilsülfataz A
.................................................Sülfatit
Niemann Pick Hastalığı..................Sfingomiyelinaz .................................................Sfingomiyelin
Farber Hastalığı ...............................Seramidaz
.................................................Sfingozin seramid
Krabbe Hastalığı .............................Galaktoserebrozidaz .........................................Galaktoserobrozid
MUKOPOLİSAKKARİDOZLAR
Hurler sendromu ............................Alfa-L iduronidaz...............................................Dermatan sülfat, Heparan sülfat
Hunter sendromu ............................İduronat sulfataz ................................................Dermatan sülfat, Heparan sülfat
Scheie sendromu ...........................Alfa-L iduronidaz................................................Dermatan sülfat, Heparan sülfat
Sly sendromu ................................ Beta- glukuronidaz.............................................Dermatan sülfat, Heparan sülfat,
Kondroitin 4- sülfat, Kondroitin 6-sülfat
San Flippo tip A ...............................Heparan sülfat N-sülfataz (Sülfamidaz) ............Heparan sülfat
San Flippo tip B...............................Alfa- N-asetil glukozaminidaz ............................Heparan sülfat
San Flippo tip C...............................N-asetil transferaz .............................................Heparan sülfat
San Flippo tip D...............................N-asetil glukozamin 6-sulfataz ..........................Heparan sülfat
Morquio A ........................................Galaktozamin 6 - sulfataz ..................................Keratan sülfat, Kondroitin 6-sülfat
Morquio B ........................................Beta-galaktosidaz ..............................................Keratan sülfat
Maroteaux - Lamy............................N-asetil glukozamin - 4 sulfataz ........................Dermatan sülfat
MUKOLİPİDOZLAR
Sialidozis .........................................Sialidaz (nöraminidaz) .......................................Glikoprotein fragmanları
I- Hücre Hastalığı.............................UDP-N-asetilglukozamin: glikoprotein
N-asetilglukozaminil fosfotransferaz..................Glikoprotein fragmanları
GALAKTOZ METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
Klasik Galaktozemi .........................Galaktoz-1-fosfat üridil transferaz .....................Galaktoz 1-fosfat
Galaktokinaz eksikliği.....................Galaktokinaz
.................................................Galaktoz, Galaktitol
LAKTOZ METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
Laktoz intoleransı............................Laktaz (Beta-galaktozidaz) ................................Laktoz
FRUKTOZ METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
Esansiyel fruktozüri ........................Fruktokinaz
.................................................Fruktoz
Herediter Fruktoz intoleransı ..........Aldolaz - B
.................................................Fruktoz 1-fosfat
www.tusdata.com
BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
158: Biyokimyada Hastalıklar, Enzim Eksiklikleri ve Biriken Maddeler (Devamı)
Hastalık
Eksik olan Enzim
Biriken madde (ler)
GLİKOJEN DEPO HASTALIKLARI
Tip I- Von Gierke Hastalığı ......................Glukoz - 6 - Fosfataz .........................................Glikojen (Karaciğer, böbrek)
Tip II - Pompe hastalığı ...........................Lizozomal alfa- glukozidaz ...............................Glikojen (lizozom)
Tip III - Forbes - Cori Hastalığı ................Debranching enzim eksikliği ..............................Dallı polisakkarid
Tip IV - Anderson Hastalığı......................Dallandıran enzim .............................................Çok az dallı polisakkarid
Tip V- Mc Ardle Hastalığı .........................Kas Fosforilazı Glikojen (Kas)
Tip VI - Hers Hastalığı .............................Karaciğer fosforilazı...........................................Glikojen (Karaciğer)
Tip VII - Tauri Hastalığı ............................Kas ve eritrosit fosfofruktokinazı .......................Glikojen (Kas)
AMİNOASİT METABOLİZMA BOZUKLUKLARI
Klasik Fenilketonüri ................................Fenilalanin hidroksilaz .......................................Fenilalanin metabolitleri (fenilpürivat,
fenillaktat, fenil asetat, fenilasetil glutamin)
Atipik Fenilketonüri ............ Dihidrobiopterin redüktaz, Dihidroprotein sentaz, Tetrahidrobiopterin .......Fenilalanin metabolitleri
(fenilpürivat, fenillaktat, fenil
asetat, fenilasetil glutamin)
Alkaptonüri ..............................................Homogentisik asit oksidaz .................................Homogentisat polimerleri
Akçaağaç Şurup Hastalığı .......................Alfa-ketoasit dekarboksilaz ................................Alloizolözin
İsovalerik asidüri .....................................İsovaleril KoA dehidrogenaz..............................İzovalerikasid
Metil malonik asidüri ..............................Metilmalonil KoA Mutaz, Vit. B12 .......................Metilmalonik asid, 3-hidroksi
propionikasid, Metil sitrikasid
Sistatiyonuri ............................................Sistationaz
.................................................Sistatyonin ve metabolitleri
Hidroksiprolinemi ....................................Hidroksiprolin oksidaz .......................................Prolin, hidrosiprolin, glisin (plazma)
Hiperprolinemi Tip I .................................Prolin dehidrogenaz ..........................................Prolin
Hiperprolinemi Tip II ................................Glutamat semialdehid dehidrogenaz .................Prolin
Histidinemi ...............................................Histidaz
.................................................İmidazolasetat, İmidazollaktat (idrar
Homosistinüri tip I ...................................Sistationin beta-sentaz ....................................Homosistin
Homosistinüri tip II ...................................Tetrahidrofolat redüktaz ....................................Homosistin
Hipermetionemi .......................................Karaciğer metionin adenozil transferaz .............Metionin (plazma)
Tirozinemi tip I (tirozinosis) ....................Fumaril asetoasetat hidroksilaz .........................Tirozin (plazma)
Tirozinemi Tip II (Richner-Hanhert) .........Tirozin transaminaz ..........................................Tirozin (plazma)
Neonatal Tirozinemi.................................p-hidroksifenil pürivat hidroksilaz .....................Tirozin p-hidroksfenil asetat, N-asetil
tirozin, tiramin (idrar)
ÜRE SİKLUSU DEFEKTLERİ
Hiperammonnemi Tip I ...........................Karbamoil fosfat sentetaz I ................................Amonyak (plazma)
Hiperammonnemi Tip II ..........................Ornitin transkarbamilaz .....................................Glutamin (plazma), Oratik asit (idrar)
Sitrulinemi ...............................................Argininosüksinat sentetaz .................................Amonyak, sitrülin (plazma)
Argininosüksinik asidüri ..........................Argininosüksinat liyaz ........................................Amonyak
Hiperarginemi .........................................Arginaz
.................................................Arginin, amonyak (plazma)
PÜRİN METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
Lesch - Nyhan sendromu .......................Hipoksantin -guanin
fosforiboziltransferaz (HGPRT) ................................... Ürik asit
Gut Hastalığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .HGPRT eksikliği veya PRPP sentaz over aktivitesi..... Ürik asit
PİRİMİDİN METABOLİZMA BOZUKLUKLARI
Tip I orotik asidüri ....................................Orotat PRT ve dekarboksilaz ............................Orotik asid (idrar)
Tip II orotik asidüri ...................................rotidilat dekarboksilaz ........................................Orotik asid (idrar)
www.tusdata.com
35
36
TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ
MİKROBİYOLOJİ’DE BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
1. Bazı bakteriler penisilin bağlayan protein (PBP) yapılarında
değişim yaparak beta laktamlı antimikrobiyallere direnç
kazanırlar; başlıcaları stafilokoklar, viridans streptokoklar,
pnömokoklar, enterokoklar ve gonokoklardır.
2. Kullanımdaki tek oksazolidinon yapılı antimikrobiyal linezoliddir.
Bakterilerin 50S ribozomunun P oluğu bölgesine bağlanır;
böylece, ilk aminoasil-tRNA’nın 50S alt birimi ile başlangıç
kompleksi oluşturması önlenmiş olur. Dolayısıyla bakteriyel
protein sentezi başlayamaz.
3. Akut romatizmal ateş (ARA) A, C ve G grubu streptokokların
farenjit yapıcı kökenlerince oluşturulur; farenjitten en erken üç
hafta sonra, sıklık sırasına göre artrit (%75), kardit (pankardit)
(%55), Sydenham koresi (%15, en geç), subkutan nodüller
(%10), eritema marjinatum (<%10) gelişimine tanık olunur.
4. Ürogenital girişimler sonrasında gelişen endokarditlerden en
sık izole edilen etken Enterococcus faecalis, intravenöz ilaç
bağımlılarında ise Staphylococcus aureus’dur.
5. Gebeliğin ikinci üç ayında akut toksoplazmoz geçiren bir
anneden fetusa bulaş sonucunda fetusta ensefalit ve buna
bağlı olarak hidrosefali, mikroftalmi gibi post-ensefalitik
komplikasyonlar gelişir.
6. Endemik Kaposi sarkomu, multisentrik Castleman hastalığı,
multipl miyelom ve primer effüzyon lenfoması ile yakından
ilişkisi gösterilmiş olan virüs HHV-8’dir.
7. Hepatit C virüsü infeksiyonunda en fazla görülen ekstrahepatik
otoimmün komplikasyon mikst esansiyel kriyoglobülinemidir.
8. İntravenöz ilaç bağımlısı hastalarda endokardite yol açan en
sık mantar Candida parapsilosis’dir.
9. Antikor aracılığı ile hücre öldürücülük yeteneği bulunan
hücreler; nötrofil, monosit-makrofaj, eozinofil ve natural killer
hücrelerdir.
10.CD4+ T lenfositlerde CD40 ligandını kodlayan gende mutasyon
varlığında hiper-IgM sendromu gelişir; bunun sonucunda da
tüm antijenik uyarımlara sadece IgM yanıtı verilebildiği için
tekrarlı piyojenik infeksiyonlar görülür.
11. Popüler güncel hastalıklardan SARS etkeni coronavirus,
kuş gribi etkeni influenza A virus H5N1, kırım Kongo etkeni
nairovirus
12.Gram pozitif bakteri duvarında teikoik asit; Gram negatif
duvarında enzimlerin stoklandığı periplazmik aralık, ve dış
membran (LPS, dış membran proteinleri, dış membran porinleri)
bulunması temel farkları. Sitoplazmik membran hücre içi
geçişi, hücre duvarı sentezi (PBP sentezi), beta laktamaz ile
hücre duvarını koruma, septal mezozomla DNA replikasyonu,
lateral mezozom ile spor ve plazmid replikasyonunda, ve en
önemlisi mitokondri yerine enerji sentezi) gibi fonksiyonlarda
13.Zoonoz bakterilerden Brucellanın hücre içi virulansı,
ekzotoksin içermemesi, gram negatif kokobasil oluşu ve kemik
iliği boyamanın tanıda önemli oluşu ve tedavide tetrasiklin,
streptomisin, gentamisin, rifampisin ve kinolon kullanılabileceği
hatırlanmalı ikinci bakteri Bacillus anthracis; sporlu, kapsüllü
ve üç fragmanlı toksini (protektif antijen) ile tedavisinin penisilin,
proflakside siprofloksasin verilmesi ile hatırlanılmalı.
14. Bazı Bakterilerin Boyamalarda Morfolojik Görüntüleri
Gram pozitif kok → Stafilokok (kümeli, katalaz poz) Streptokok
(katalaz negatif)
Gram pozitif ikili kok → Pnömokok (kapsüllü, Balgam/BOS)
Gram negatif ikili kok → Meningokok (BOS) Gonokok
(üretral akıntı, eklem) Moraxella Catarrhalis (balgam)
Gram neg ince basil → H.influenza (BOS, çikolata
besiyeri)
Gram pozitif sporlu basil → Bacillus anthracis (Yara),
Clostridium (anaerop)
Gram pozitif basil monosit içinde → Listerya monositogenes
(BOS)
Gram pozitif difteroid basil Corynebacterium jeikeum
Gram (-) basil Enterobacteriaceae, Pseudomonas (oksidaz
poz, non-ferm)
Martı kanadı görünümü (gr-) Campylobacter (mikroaerofil,
42 derecede üreme,tavuk eti)
Spiral bakteri (karanlık alan) Treponema(sifiliz), borrelia
(lyme hastalığı), leptospira (hepatit)
Filamentler bakteri Nokardiya (EZN+), Actinomyces Hücre
içi bakteri (Giemsa) Chlamydia (inklüzyon cis), riketsiya EZN
pozitif Mycobacterium, Rhodococcus, Nokardiya
15.Eşey sporları bazidiospor, askospor, zigospor, oospordur.
Eşeysiz üreme sporları makrokonodi, mikrokonidi, blastokonidi,
klamidospor, artrokonidi ve sporanjiyospordur.
16.Entamoeba histolytica dört çekirdekli kistlerle bulaşmakta ve
eritrosit yutmuş trofozoit patojenitenin en önemli belirtisi. Şişe
dibi ülserasyon, kc tutulumu ve metronidazol bilinmeli. Giardia
intestinalis duodenumu tutması, yağda eriyen vitaminlerin
emilimini bozması ile steatoretik ishal, armut şeklinde iki
çekirdekli trofozoidi ve tedavide metronidazol ile bilinmeli
17. Brucella türleri özellikle hayvanlarda infeksiyonlara neden
olan fakültatif intraselüler bir bakteridir. Virulansında hücre
içinde yaşamasını sağlayan virulans faktörleri etkilidir. Gram
boyamada gram negatif kokobasiller görülür. En sık kemik
iliği ve kan kültürleri kullanılmaktadır. En sık komplikasyonu
osteomyelit, en ölümcül komplikasyonu endokarditttir.
Bacillus anthracis gram pozitif, sporlu, kapsüllü ve ekzotoksini
olan bir zoonoz’dur. En sık deri şarbonuna neden olmakta.
Tanıda hayvan besleme hikayesi, pastörize olmamış süt ve
süt ürünleri kullanan bir hastada el ve ayaklarında veziküler
bir lezyon ve sporlu/kapsüllü bir bakteriden bahsedilirse akla
gelmelidir.
18. Kapsül polisakkarit yapıda bir bakteriyel komponentttir.
Kapsül birçok bakteri için önemli bir virulans faktörüdür.
Fagositozu inhibe eder. Kapsüllü bakteriler arasında
Pnomokok, meningokok, H.influenzae, klebsiella, Bacillus
anthracis(protein) gibi bakteriler bulunmakta.Splenektomili
hastalarda enfeksiyon sıklığı artmakta.
Sitoplazmik membran selektif geçirgenlik, hücre duvarı
sentezi (PBP aracılığı ile), beta laktamaz ve IgA proteaz
gibi enzim sentezi ve enerji sentezinde (mitokokndri yerine)
rol almakta. Sitoplazmik membranda sterol bulunmamakta
(mycoplasma hariç)
19.Pnömokok gram pozitif ikili kok, meningokok Gram negatif
ikili kok, Haemophilus influenzae Gram negatif kokobasil
morfolojisindedir. Bir menenjit sorusunda sorulabilir.
20.Antijen sunumu ve sitokin salınımı tablosuna dikkat!!!
Özellikle IL-1, TNF alfa makrofajdan salınır ve inflamasyon ve
kazanılmış bağışıklığa geçişte lenfositlerin uyarımında önemli.
IL-2 kostimülasyon (CD28-B7 adezyonu) sonucunda salınarak
kazanılmış bağışıklığın organizasyonunuda ve sitotoksik T
lenfositlerin uyarımında en önemli sitokin. IFN gama hücresel
immünitedeki fagositozu sağlayan en önemli sitokin. IL-4, IL5, IL-6, IL-10, IL-13 Th2 den salınır (CD28-B7 adezyonu) ve
antikor yapımından sorumludur. En profesyonel antijen sunan
hücreler dendritik hücrelerdir (deride langerhans hücreleri).
Diğer antijen sunan hücreler makrofajlar ve B lenfositlerdir.
Komplemanlardan;C3b (opsonizasyon), C5a (anaflatoksin
ve kemotaksi), C5-C9 (hücre lizisi)
21.Peptidoglikan beta 1-4 glikozid bağları ile bağlanmış NAMANAGA iplerinden oluşur. NAMA’lar, birbirlerine aminoasid
köprülerinin 3. pozisyonundan başlayan ve PBP’ler aracılığı
ile oluşturulan peptid bağları ile bağlanır. Beta laktam
antibiyotikler, bu bağların oluşumunu, bağların sonuçlandığı
D-alanil D-alanin molekülüne yapısal benzerlik göstererek
engellerler. Savaşımlar:
a. Bakteri, beta laktamaz ile 6-APA’yı bozar; benzerlik
ortadan kalkar (skor bakteri lehine 1-0).
www.tusdata.com
BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
b. İnsan, beta laktamaz inhibitörlerini buldu; beta laktamazlar
kandırıldı (skor 1-1).
c. Konjugasyon
: Seks pilusu aracılığı ile plazmid
aktarımı:
i. (F+)’ten (F-)’e ... Sadece F plazmidi aktarılır; alıcı da
F+’leşir.
ii. (Hfr+)’ten (F-)’e ... Çoğunlukla sadece bakteri geni
aktarılır; alıcı F+’leşmez
c. Bakteri, PBP’sini değiştirdi; artık PBP için benzerlik sorunu
kalmadı (S.aureus için metisilin direnci, pnömokoklarda
duyarlılığın azalması) (skor bakteri lehine 2-1).
d. İnsan, glikopeptidleri bularak bakteri D-alanil D-alanini
işgal etti, PBP bağların oluşturamadı (skor 2-2).
e. Bakteri, D-alanil D-alanini yerine D-alanil D-laktat
(enterokok ve S.aureus için VanA tipi direnç) veya D-alanil
D-serin koydu (enterokoklar için) (skor bakteri lehine 32).
22.Genetik aktarımlar:
a. Transformasyon
b. Transdüksiyon
: Kompetans faktörlü bakteriler için
aracısız direkt aktarım.
: Virülan fajlarla aktarım.
37
23. Sitokinler:
a. İstirahat CD4 TL’nin TH1’e dönüşümü ... Makrofajdan
salınan IL-12 (rüşvetçi).
b. İntrasellüler patojenlere karşı makrofajların uyarımı ... CD4
TL ürünü IFN-gamma
i. a ve b şı,klarını birlikte düşünürseniz ... IL-12 –– IFNgamma aksı.
c. CD4 TL’nin sunum için makrofajlarca uyarılması ... IL-1
beta (proinflamatuvar sitokin)
33: GRAM POZİTİF KOK İDENTİFİKASYONU
www.tusdata.com
38
TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ
d. IL-2:
i. CD4 TL çoğalma faktörü
ii. CD8 TL’yi CTL’ye dönüştürme (IFN-gamma ile birlikte)
iii. Hafıza oluşumu
e. IL-3 ... Pan-spesifik CSF.
f. IL-4 ... B lenfositleri o antijene karşı spesifik olarak
çoğaltır, plazmosit adaylarını oluşturur; IgE sentezinin
spesifik sitokinidir.
g. IL-5 ... Plazmositlerden antikor salınımını sağlar; eozinofil
ve IgA sentezinin spesifik sitokinidir.
h. IL-6 ... Hepatosit uyarıcı sitokin, AFR sentezi;
proinflamatuvar sitokin.
i. IL-8 ... Kemoatraktan; proinflamatuvar sitokin.
j. IL-10 ... IFN-gamma IL-12 aksını bozar; antiinflamatuvar
sitokin.
k. IL-13 ... Mukozaların histamin duyarlılığını artırır, astım
etiyolojisinde önemlidir.
l. TGF-beta ... Kollajen yapımını artırır; (yara) iyileşme
sitokinidir.
m. TNF-alfa ... Kötü adam; inflamasyonu başlatan
sitokindir.
n. İnfeksiyon bölgesindeki damar endoteli adezyon
moleküllerini artıran sitokinler ... TNF-alfa, IL-1 beta,
IL-6.
o. İnfeksiyon bölgesindeki damar endoteli geçirgenliğini
artıran sitokinler ... TNF-alfa, IL-1 beta, IL-6, C5a,
C3a.
24.Vasküler ve hücresel adezyon molekülleri:
Endotel
Nötrofil
a. Nötrofil yuvarlanması,
E-selektin
CD15
yavaşlaması:
b. Nötrofilin durdurulması
ICAM-1 LFA-1, CR3
25.Sitoplazmik membran selektif geçirgenlik, hücre duvarı
sentezi (PBP aracılığı ile), beta laktamaz ve IgA proteaz
gibi enzim sentezi ve enerji sentezinde (mitokondri yerine)
rol almakta. Sitoplazmik membranda sterol bulunmamakta
(mycoplasma hariç).
Antibiyotik direnci sorulabilir. Metisilin direnci (MRSA) PBP
direncidir ve bütün beta laktamlara direnç var.
26.Streptokoklar katalaz negatif koklardır. Streptococcus
pyogenes basitrasine duyarlı; Strep agalactia yenidoğan
enfeksiyonlarında etken; Pnömokok gram pozitif ikili kok,
optokine duyarlı; Enterokok %6.5 NaCl dirençli; Viridans
streptokoklar subakut bakteriyel endokarditin en sık nedeni.
27.Kırım Kongo kanamalı ateşi etkeni Nairovirus.
28.Trichophyton tümünü tutar dolma kalem şeklinde makrokonidi;
Microsporum canis köpeklerden bulaşır; saç ve deriyi tutar.
Mekik şeklinde makrokonidi; Epidermaphyton ise deri ve
tırnağı tutar; raket şeklinde makrokonidi içerir ve mikrokonidisi
yoktur. Candida albicans ise deri ve tırnağı tutmakta iken saçı
tutmaz.Mikrokonidi ve makrokonidisi yoktur.
31.Kanser yapan viruslardan Herpes simpleks virus, İnsan
papilloma virus, Hepatit B virus, HTLV virus, HHV-8, Epstein
Barr virus. Adenovirus insanlarda kanserojen değil.
Enteroviruslar (polio, coxackie ve echoviruslar):deri, mukoza
(adenovirus gibi), SSS, kalp, salgı bezleri ve kaslara tropizm
gösteren bir virus ailesi
32.NK CD16 içeren hücrelerdir. Fc reseptörü içerirler ve antikora
bağımlı sitotoksisitede de etkilidirler. CD8 Tc hücrenin yaptığı
her şeyi yapabilirler ama bağımsız olarak. NK IL-12,15,18 ve
IL-21; ayrıca IL-2 ve IFN gamma tarafından uyarılırlar.
İmmunglobulin: IgM (nötralizan, en iyi kompleman
aktivasyonu); IgG (opsonin); IgD (reseptör); IgE (Allerjik,
paraziter enf).
EHEC: Gb3 (globotriasilseramid) reseptörlerine bağlanır.
Mycoplasma pnemoniae: P1 adezin faktör virulans faktörü
ile yüzeye bağlanır
Legionella virulansında: Komplemana (C3b) reseptörlerine
bağlanma yeteneği önemli
ABOR segmentli viruslar (arenavirus, bunyavirus,
ortomiksovirus, reovirus)
Füzyon ve sinsitya yapan viruslar: Herpes simpleks virus,
suçiçeği virusu ve paramiksovirus (Kızamık, kabakulak, RSV,
parainfluenza virus)
Çift iplikli, çift kapsitli, segmentli zarfsız RNA virusu:
ROTAVİRUS
Calcoflour beyazı: Mantar duvarında kitin boyar
K iliği transplant hastasında kateter enfeksiyonu: germ
tüp+, Glu+, fenol oksidaz-, üreaz- (candida albicans)
C glabrata: İYE
C.parapsilosis: Hiperalimentasyon
Naeglaria fowleri: Amfoterisin B (direkt inokulum)
Trikrom boyama: E.histolytica
Babesia (kene), plasmodium: Giemsa
E.histolytica rezervuarı, Ascaris: İnsan (fekal-oral)
8 çoc ishal, asit fast 4-6 mikrometre: Cryptosporidium
(kontamine su)
Diphyllobothrium latum: Balık, Ancylostoma düodenale:
deri
Strongyloides stercoralis: Dışkıda larva atılan nematod
(AIDS, deriden girer)
36.Gliserol teikoik asit tüm gram pozitiflerde bulunurken; Ribitol
teikoik asit çoğu gram pozitif bakterilerde bulunur.
37. E.coli pilusları özellikle üriner sistem enfeksiyonları açısından
en önemli virulans faktörüdür.
38.Hayvan sütü ile geçen hastalıklar arasında Brucella ve
coxiella burneti de sayılabilir.
39.Yenidoğanlarda menenjitlerinde Escherichia coli ve Listeria
monositogenes unutulmamalı.
Ayrıca aspergillusun dar açısını ve zigomisetlerin dik açılı
hifasını unutmayalım. Candida albicans pseudohifa, germ
tüp, klamidosporla tanımlanmakta.
40.BOS’ta Gram (-) diplokoklar meningokok, Gram (+) diplokoklar
pnömokok, Gram (-) ince basiller H. influenza lehine
değerlendirilmelidir.
29.Deriden giren ve anemi yapan kancalı kurtlar (Ancylostoma
duodenale, Necator Americanus), insandan insana bulaşan
tek şerit, erişkini ve larvası barsakta; hem son hem ara konak;
hem yumurta hem larva ile bulaşan hymenolepis nana sürpriz
soru olabilir.
41.Genital örneklerde Gr (-) ikili kok gonokok lehine, solunum
yollarında aynı görüntü Moraxella catarrhalis lehine
değerlendirilmeli.
42.Difteri ekzotoksini faj konversiyonu kontrolündedir.
30.AIDS patogenezinde gp120 en önemli glikoprotein; makrofaj
virusu vücuda taşıyan en önemli hücre, CCR-5 en önemli
koreseptör. HIV infeksiyonunda sıklığı artan infeksiyonlar
arasında candida, pneumocystis carini, cryptococcus
neoformans, histoplasma capsulatum gibi mantarlar; latent
viruslar (Herpes simpleks, varicella zoster, CMV, EBV,
HHV-8, HTLV, HPV, JC virus); hücre içi mikroorganizmalar
(Mycobacterium tuberculosis ve mycobacterium avium
complex, Listeria monositogenes, non-tifoid Salmonella türleri,
toksoplasma gondi, Legionella) akla gelmeli.
43.Şarbon biyoterörizm nedeniyle de önemli. Protektif antijen aşısı
ve siprofloksasin proflaksisi unutulmamalı
44.Vi kapsül antijenidir. Virulanstan sorumludur ve bakterinin canlı
(vital) olduğunu gösterir. Aşı da Vi antijeninden yapılır. Diğer
antijenleri örterek Gruber-widal deneyini negatifleştirebilir.
45.c-AMP’yi artıran ekzotoksinler
I. V. cholera toksini
II. ETEC
III. Bordetela pertussis
IV. Bacillus anthracis
www.tusdata.com
BAZI ÖNEMLİ BİLGİLER
39
34: GRAM (-) ÇOMAK İDENTİFİKASYONU
35: ANTİJEN SUNUMU VE SİTOKİNLER
46.Yersinia enterocolitica mezenter lenfadenit yapması
nedeniyle apandisit ile karışabilir. Soğukta üreyebilen diğer
bakteri Listeria monositogenes.
47.Bartonella henselae ve afipia felis diğer kedi tırmığı hastalığı
etkenleridir. İnsan ısırığında Eichenella corrodens.
48.Vibrio vulnificus deniz kabuklularının yenmesi ile bulaşır ve
ishal yanında sepsis, pnömoni ve yara infeksiyonuna neden
olabilir.
49.Tip 3 aşırı duyarlılık reaksiyonunda en çok rol alan hücre
NÖTROFİL.
50.Bakteriyel menenjitlerde BOS proteini artar, Glukoz azalır.
Mycobacterium tuberculosis menenjitlerde BOS glukoz
düşer ve protein artar. Ancak lenfositoz, ksantokromi ve tüpte
örümcek ağı manzarası tipiktir.
51.Sitoplazma ve çekirdekte inklüzyon
- Kızamık virusu
- CMV (perinükleer)
- İnfluenza virus
52.Vezikuler lezyon yapanlar: Coxackie/Echo virus, Herpes
simpleks tip 1/2, Varicella zoster virus.
www.tusdata.com
40
TUS KAMPI KAPANIŞ HEDİYESİ
53.Arenavirus, Bunyavirus, Ortomiksovirus, Paramiksovirus
meşhur (-) polariteli RNA virusları.
54.İnfluenza virus zarfında bulunan Hemaglütinin virusun
en antijenik yapısı, sialik asit reseptörlerine tutunmayı
sağlayan ve tiplendirmede en önemli yapısı.
55.Revers transkriptaz enzimi retroviruslarda (HIV, HTLV) ve
HBV’da bulunmaktadır.
56.Candida makro/mikro konidi içermez. Tanıda Klamidospor
kullanılır.
57.Fungus topu tanısında kültür ve mikroskopi faydasızdır. Tanıda
indirekt hemaglütinasyon (İHA) kullanılır. Tanıda radyoloji
faydalıdır.
58.Aspergillus septalı ve 45° ile dallanan hifalara sahiptir. Mucor,
Rhizopus ve Absidia dik açı ile dallanan septasız hifalara
sahiptir.
59.Giardia kronik ishal ve malnütrisyona, T. trichura ise çekuma
yerleşerek ishal, anemi ve rektal prolapsusa neden olur.
60.Babesia microti artropodlarla bulaşır. Splenektomili
hastalarda yaygın infeksiyona neden olur. Eritrosit içi
dörtlü bant tanıda değerlidir.
61.İnsana ara konak olarak yerleşen helmintler:
1. E. granulosus (Kist hidatik)
2. E. multiocularis
3. A. brasiliensis (Kutanöz larva migrans)
4. Toxocara canis (Visseral Larva Migrans)
62. Bakteride Protein Sentezi İnhibisyonu
Makrolid
Streptogramin
Linkozamid
}
Kloramfenikol (50S)
Tetrasiklin (30S)
inhibe eder.
(50 S) translokasyon inhibisyon
65. Vankomisine direnç
• Enterokok (kazanılmış)
• leuconostoc
• Pediokok
• Lactobacillus
• Gram negatif bakteri (E. Coli) (Porinlerden geçemez).
Sadece Chrysebacterium için uygun ilaç Vankomisindir.
66. Koloni yapıları ile ayrım
Metalik röfle .............................E.coli
Laktoz (-) koloni....................... Salmonella, Shigella
Mukoid koloni (kapsül) ...........Klebsiella
Yayılan koloni (swarming) ......Proteus
Kırmızı pigment .......................Serratia
67. Üreaz Pozitif
• Helicobacter pylori (tanı ve virulans)
• Brucella (Gr neg kokobasil)
• Proteus spp. (taş oluşumu)
• Corynebacterium urealyticum
• Ureoplasma urealyticum
68. Kistik Fibrozis
• Pseudomonas aeruginosa (en sık)
• Staphylococcus aureus (neonatal)
• Haemophilus influenzae (neonatal)
• Burkholderia cepacia (kötü prognoz)
• Mycobacterium avium intracellulare
69. Risk gruplarında Pseudomonas aeruginosa
İlaç bağımlısı olanlarda .......... Endokardit, Osteoartiküler
enfeksiyon
Diyabetlilerde .......................... Cilt, yara, yanık infeksiyonu
Hastane maniplasyon ............ Üriner,GİS, MSS infeksiyonu
Spor yaralanmaları ................. Osteomyelit
àPeptidil transferaz inhibisyonu
à Aminoaçil-tRNA bağlanmasını
Aminoglikozid (30S) à Formilmethiamin tRNAnın
ribozoma doğru bağlanmasının engeller.
63. Hücre İçi Mikroorganizmalara Etkili Antibiyotikler
• Tetrasiklin (riketsiya, klamidya)
• Streptomisin (brucella,tularemi, veba, tüberküloz)
• Gentamisin
• Makrolid (gebe, emziren, küçük coc)
• Siprofloksasin
• Rifampisin (Brucella, tüberküloz)
64.Yüksek düzey dezenfektan (Spor + Mycobacterilere
etkili)
• Glutaraldehit
• Formaldehit
• Parasetik asit
• Hidrojen peroksit
• Etilen oksid
70. Sık Sorulan Besiyerleri
• Çukulata besiyeri (Haemophilus)
• Mac Conkey (Gram negatifler)
• Sorbitollü Mac Conkey (EHEC)
• Thayer Martin (Meningokok, Gonokok)
• Tellüritli besiyeri (difteri)
• BCYE agar (Legionella)
• Lowenstein Jensen besiyeri (Tbc)
• NNN besiyeri (leishmania)
71. Mikolik asit içeren bakteriler
• Mycobacterium tuberculosis
• Mycobacterium lepra
• Nocardia spp.
• Rodococcus equi
72. Atipik Pnomoni Etkenleri
• Mycoplasma pneumonia
• Legionella pneumophila
• Chlamydia trachomatis
www.tusdata.com