“Sanığın sevk döneminde ilgili birimlere başvurarak askere

Esas Sayısı : 2016/12
Karar Sayısı : 2016/13
“Sanığın sevk döneminde ilgili birimlere başvurarak askere gideceğini yada
gitmemekte mazeretinin bulunduğunu bildirmemesi karşısında Altınyayla Kaymakamlığı
tarafından sanığa idari para cezası verildiği, verilen idari para cezasının kesinleştiği,
kesinleşmiş idari para cezasına rağmen sanığın diğer sevk dönemlerinde de ilgili mercilere
başvurmadığı, sanığın hazırlıkta vermiş olduğu ifadesinde bakaya kaldığı 2013 Kasım, Şubat
2014, Mayıs 2014 tarihlerinde ailevi durumlardan dolayı celp dönemlerinde orduya
katılamadığını ifade ettiği, sanığın kanunda belirtilen nedenler dışında özürsüz olarak bakaya
kaldığı gerekçesi ile sanık hakkında kamu davası açıldığı, kovuşturma evresinde yapılan
araştırmada sanığın Mebs Okul ve Eğitim Merkezi Komutanlığında askerlik görevini ifa
ettiğinin belirlendiği anlaşılmıştır.
10.12.2014 tarihinde çıkartılan 13.12.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6582 sayılı
bedelli askerlik kanunu olarak ifade edilen kanunun 1. Maddesinin 5. Fıkrasına göre, " bu
madde hükümlerinden yararlanan yükümlüler hakkında saklı, yoklama kaçağı ve bakayadan
dolayı idari ve adli soruşturma ve kovuşturma yapılmaz başlatılmış olanlar sona erdirilir ve
bu suçlara ilişkin kesinleşmiş idari para cezaları tahsil edilmeyecektir. "
6582 sayılı kanunla getirilen bu hüküm özel af niteliğindedir. Kanun koyucu
tarafından bedelli askerlikten faydalanacak kişiler yönünden bu zamana kadar ki yapılan
soruşturma ve kovuşturmaların sona erdirileceği, bakaya kalan kişiler yönünden bu hüküm
nedeni ile haklarında ceza verilemeyeceği bildirilmiştir.
Anayasanın 72 maddesine göre vatan hizmeti, her Türk'ün hakkı ve ödevidir. Bu
hizmeti Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş
sayılacağı kanunla düzenlenir. Anayasanın 10. Maddesinde kanun önünde eşitlik ilkesi
düzenlenmiştir. Bu maddeye göre herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç,
din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Anayasa
Mahkemesince daha önce bedelli askerlik kanunlarına yönelik anayasaya aykırılık iddiası
yerinde bulunmayarak reddedilmiştir.
6582 Sayılı Kanunla iş bu kanundan faydalanarak bedelli askerlik yapacak olanlar
için getirtilen özel af niteliğindeki bu hüküm anayasaya aykırıdır. Bedelli askerlik
kanunundan faydalanabilecekken askere gidip askerlik görevini ifa eden ancak geçmişte celp
dönemlerine katılmadığı için hakkında bakaya suçundan soruşturma ve kovuşturma yapılan
kişiler yönünden de bu hükmün uygulanması gerekmektedir. Bu nedenle kanun metnindeki "
bu madde hükümlerinden yararlanan yükümlüler hakkında " ifadesi kanun önünde eşitlik
ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.
Bu ifade anayasa mahkemesi tarafından iptal edilmesi durumunda bu hüküm
geçmişte bakaya kalan ve haklarında soruşturma ve kovuşturmaya devam edilen diğer
yükümlüler hakkında da uygulanabilecektir. Ancak bu durumda da bu ifadenin iptali halinde
yeni bir kanun hükmü ihdas edilmiş olacaktır. Bu nedenle kanun metnindeki bu fıkranın
1
Esas Sayısı : 2016/12
Karar Sayısı : 2016/13
anayasaya aykırı olması nedeni ile tamamının iptali gerekmektedir. Yasal boşluk ise yasa
koyucu tarafından giderilebilecektir.
Yerel mahkemelerin anayasaya aykırılık itirazında bulunabilmesi için somut
olayda anayasaya aykırı olduğunu değerlendirdiği hükmün iş bu dava dosyasında
uygulanabilmesi gerekmektedir. Sanık bedelli askerlik kanununun çıkartıldığı tarih itibari ile
bedelli askerlikten faydalanabilecek durumda iken askerlik görevini ifa etmektedir.
Kanundaki bu hüküm nedeni ile hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi
gerekmektedir. Ancak kanundaki bu ifade nedeni ile bu hüküm uygulanamamaktadır. Somut
olayda yasa koyucu tarafından çıkartılan bu hükmün bağlantısının bulunması ile uygulanma
ihtimali karşısında maddede yer alan bu ifadenin iptali ile metinden çıkartılması için
anayasaya aykırılık itirazında bulunulmuştur.
Özel af niteliğindeki bu madde hükmünün yalnızca bedelli askerlik kanunundan
faydalanan kişiler yönünden uygulanması hem mutlak eşitlik hem de nisbi eşitlik ilkelerine
aykırılık teşkil etmektedir. Asıl olan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının askerlik görevini
yerine getirmesidir. Belli dönemlerde çıkartılan bedelli askerlik kanununun istisnai
niteliktedir. Bedelli askerlikten faydalanacak kişiler yönünden getirilen bu affın bu zamana
kadar bakaya kalan kişiler yönünden de uygulanması gerekmektedir. Tüm bu açıklamalar
ışığında 6582 sayılı yasanın 1. Maddesinde düzenlenen yukarıda ifade edilen fıkranın iptali
gerekmektedir.
Talebimizin değerlendirilmeye alınması için gereği bilgilerinize arz olunur.”
2