SES AYŞE ÖZEL MERYEM ÖZDEMİR MERWAN RUBAR BEYAZGÜL MUHAMMED ENES YILDIRIM SES NEDIR??? SES: Akciğerden gelen havanın ses yolunda meydana getirdiği titreşimdir. Kendiliğinden ses çıkaran varlıklara doğal ses kaynakları denir. Ses kaynaklarının ses çıkarabilmesi için titreşim gerekir. SES GRUPLARI Sesi oluşturan her varlık ses kaynağıdır. Üç çeşit ses kaynağı vardır: Canlı varlıklar Cansız varlıklar Doğal afet CANLI VARLIKLAR DOĞAL AFET CANSIZ VARLIKLAR SESİN YAYILIMI Sesin yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır. Ses kaynağından çıkan ses maddenin taneciklerini titreştirir. Ses tanecikten taneciğe yayılır. KATI SIVI GAZ SESİN YAPISAL YÖNÜ Bir saniyelik zaman içerisinde değişken hareketin ya da titreşimlerin sayısı frekans olarak tanımlanır. Sesin yapısal yönünü frekans belirler. SESİN TINISI Aynı sesin çeşitli çalgılarda çıktığı zaman gösterdiği farklılığa sesin tınısı denir. Sesi ayırt etmemizi sağlar. Bu fark sesi veren çalgının yapısından gelir. SES ZARFLARI Sesin tınısını etkileyen etkenlerden biri ses zarfıdır. Ses zarfı ses yoğunluğunun zaman içindeki değişimini ifade eder. Üç evre ile açıklanabilir… ÇIKIŞ (ATTACK) Bir ses kaynağının titreşmeye başladığı nokta ile en üst seviyeye (tepe noktasına) ulaştığı mesafe arasındaki yükselme zamanıdır. TON Basit frekanslar seste ton farkı meydana getirir. Frekansları aynı olan seslerin tonlarıda aynı olur. Temel ve karışık diye ayrılır. TEMEL SES Titreşimleri basit sinüs eğrisi karakteri taşıyan seslere saf/temel ses denilir Doğada saf/temel ses bulunmaz. Doğadaki sesler her zaman karmaşık yapıya sahiptir. KARIŞIK SES Gürültü : Periyodik olmayan düzensiz ses titreşimlerine gürültü denir. Patlama : Kısa süreli hızlı bir hava yoğunlaşması sonucunda oluşup kulağımıza çarpan seslere patlama denir. PATLAMA GÜRÜLTÜ ÖRN.ETK.1 SESIN HAVADA YAYILIMI Deneyin Amacı: Ses titreşim hareketlerinin havada nasıl yayıldığını kavrayabilmek. Araç ve Gereçler: Pet şişe, mum, bant, naylon ÖRN.ETK.2 SESİN HAVADA YAYILIMI Deneyin Amacı: Ses titreşim hareketlerinin havada nasıl yayıldığını kavrayabilmek. Araç ve Gereçler: plastik kuvvet, su, plastik cetvel veya kalın çelik şerit DENEYDEN ÇIKARILACAK SONUÇ Ses kaynağında meydana gelen titreşim onun çevresindeki hava moleküllerinin titremesine neden olduğunu ve bu sebeple sesin yayıldığını söyleyebiliriz. Ses dalgaları gibi havada da dalgalar halinde yayıldığını bu deneyden çıkarabiliriz. Çünkü ses kaynağından her yer aynı mesafede aynı sürede aynı sesi duymaktadır. Bu ise sesin dairesel dalgalar şeklinde yayılması ile mümkün olabilir. ÖRN.ETK.3 SESİN KÜTLEYE GÖRE DEĞIŞIMI Deneyin Amacı: Sesi üfleyerek ve vurarak kütlenın etkisini elde etmek. Araç ve Gereçler: Su şişesi, su, çubuk şerit. DENEYDEN ÇIKARILACAK SONUÇ Eğer sesi üfleyerek elde ediyorsak titreşen madde havadır. Eğer sesi vurarak elde ediyorsak titreşen madde vurulan maddedir. Buna göre maddenin kütlesine bakıp çıkacak sesin ince mi, kalın mı olacağına karar verebiliriz. ÖRN.ETK.4 TAHTA SESI ILETIR Deneyin Amacı: Katı bir madde olan tahtanın sesi ilettiğini araştırmak. Araç ve Gereçler: Kalem, tahta masa veya sıra DENEYDEN ÇIKARILACAK SONUÇ Katı maddeler sıvı ve gazlara göre daha iyi ses iletirler. Bunu sebebi atom veya molekül dizilimleri daha sıkı ve düzgündür. Boşluklar daha azdır. Bu ise ses iletiminin daha iyi olmasını sağlamaktadır TEŞEKKÜRLER [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]