TRANSFÜZYON SÜRECİ PROSEDÜRÜ

TRANSFÜZYON SÜRECİ
PROSEDÜRÜ
Doküman YH-P01No :
GT06
Yayın
31.01.2011
Tarihi :
Revizyon
00
No :
Revizyon
-
Tarihi :
Revizyonlar :
1.AMAÇ: Güvenli kan transfüzyonunu sağlamak.
2. KAPSAM: Tüm çalışanlar
3. SORUMLULAR: Mesul Müdür, Başhemşirelik, Tüm Hekimler, Tüm
Hemşireler, Kan Merkezi Çalışanları, Laboratuar Uzmanları, Laboratuar
Teknisyenleri.
4. TANIMLAR:
5. UYGULAMA:

Kan aktarımından önce hasta dosya kayıtlarından
aktarım uygulama nedenini, aktarımı isteyen ve
onaylayan doktorun imzalarını, aktarım öncesi yapılan
denetimleri, hastanın kimliğini, kan torbasını, uygunluk
etiketini, aktarım öncesi denetimleri yapan kişinin
imzasını, aktarımda verilen ürünlerin türünü ve
miktarını, her ürünün bağışçı numarasını, verilen
ürünlerin kan grubunu, aktarım zamanını, hastanın
aktarımdan önce ve sonrasında yakın izlemine ilişkin
ayrıntıları, kan aktarım tepkimeleri (transfüzyon
reaksiyonları) denetlenir.

Hastaya kan aktarımı yapılmasını gerektiren nedenleri
hasta dosyasına kaydedilir.

Gerekecek kan miktarını ve kan ürünü belirlenir.

Acil kan sağlanması gerektiğinde Kan Merkezi ile
telefon yoluyla hemen iletişime geçilir.

Acil durumlar dışında kan istemi yaparken istenen kan
ve ya kan ürününün Kan Merkezi’mizde ya da Kızılay’da
mevcut olduğundan emin olunur. Bundan sonra
ameliyat ya da girişimsel işlemi tasarlanır.

Uygunluk testleri için hastadan kan örneği alınız ve
doğru hasta kimlik bilgilerini içerecek biçimde
etiketleyiniz. Kan örneğini aldıktan sonra hasta adının
yazılı olduğu etiketi, barkodu yatak başında ve ivedilikle
yapıştırmayı yeğleyiniz. Böylelikle önceden hasta adı
yazılı olan boş bir tüpe başka bir hastanın kanının
alınması ve ya tüpe yanlış hastaya ait etiketin
yapıştırılması olasılığı ortadan kalkar.

Kan aktarımı yapılacak damar yolunu önceden açıp, kan
akımı sorunu olmadığından emin olunur.

Hastanın adını, protokol numarasını, tedavi gördüğü
servisi, tanısını, kan aktarım (transfüzyon) nedenini,
hastaya daha önceden kan aktarımı yapılıp yapılmadığı
bilgisini, hasta kadın ise önceden doğum yapıp
yapmadığı bilgisini, hazırlanacak kan veya ürünlerinin
türünü, sayısını, tasarlanan veriliş zamanını, istemi
yapan doktorun kaşesi ve imzasını içeren “Kan ve
Ürünleri İstem Formu”nu okunaklı ve eksiksiz
doldurarak kan ve ürünlerini istenilir. Eksik doldurulan
formlar yasal olarak kabul edilmeyecektir.

Kan ve ürünlerini Kan Merkezi’nden almak için eksiksiz
doldurduğunuz istem formu ile servis postasını
gönderilir.

Kan almaya hasta ya da yakınları yollanmaz.

Kan ve ürünlerini servisinize taşımak için “Kan ve
Ürünleri Taşıma Kabı”nızı içinde buz aküleri olduğu
biçimde kullanılır..

Serviste kan ve bileşenlerini uygulamadan önce “Kan
ve Kan Ürünleri Aktarımı (Transfüzyon)
Bilgilendirilmiş Onam Formu” nu mutlaka
doldurunuz. Hastaya ya da yasal temsilcisine
imzalatınız. Hasta tedaviyi kabul etmiyorsa dosyasına
red ettiğine ilişkin kayıt alınız. Hastaya ya da yasal
temsilcisine imzalatılır.

Her ünite kan ve ürünleri için “Kan ve Kan Ürünleri
Aktarımı (Tranfüzyon) İzlem Formu”nu doldurulur..
Formu iki sağlık çalışanını aynı anda imzalamasına ve
imzaların eksik olmamasına özen gösterilir. Formdaki
süreli gözlem ve izlemleri eksiksiz uygulanır.

Bu formdaki kan ya da kan ürünü numarası ile adının
torba üzerindeki ile aynı olduğuna bakılır..

Kan ve ya ürününü uygulamadan önce hastanın adısoyadı ile ürün etiketindeki hasta adı-soyadı aynı
olduğuna bakılır.

Hastanın kan grubu ile ürün etiketindeki kan grubunun
aynı olduğuna dikkat edilir.

Üzerinde etiket bilgileri eksik olan ve çapraz
karşılaştırma (cross-match) yapılmayan kanları
kullanılmaz. Çapraz karşılaştırma test sonuçları kontrol
edilir.

Kullanmadan önce, kan torbasında ve uygunluk kartında
kanın son kullanma tarihini denetlenir. Kan ve ürününün
son kullanma tarihinin geçmemiş olduğundan emin
olunur.

Serolojik testlerin (viral tarama testleri ve VDRL)
yapılmış ve “negatif” olduğundan emin olunur.

Seti açılan, delinen, düzgün gitmeyen kan ve ürünleri
kullanılmaz.

Kan torbasını mutlaka hasar açısından hastanın yattığı
servise getirildiği anda veya aktarımdan önce
inceleyiniz. Herhangi bir dışarı sızma ya da renk
değişimi aktarım sırasında ve sonrasında yaşamsal
önemi olabilecek bakteri ile bulaşın tek uyarıcısı olabilir.

Kan aktarımına başlaman önce son kimlik denetimini
yapınız. Son kimlik denetimini, hasta yatağı başında
hastaya kan ürünü uygulanmadan hemen önce yapınız.
Bu işlem sırasında iki kişi bulunmasına, bu iki kişiden en
az birinin sorumlu hekim ya da sorumlu hemşire
olmasına özen gösterilir.

Hastanın kol bileğindeki banttaki ad-soyadı ile yatak
başındaki ve yatış kağıdındaki formdaki ad -soyadın ve
diğer kimlik bilgilerin aynı olduğu kontrol edilir. Hastanın
bilinci açıksa sözlü yanıt alınır. Gerekirse harfleri
kodlamasını istenilir. Benzer isimli hastalara karşı
dikkatli olunur.

Hastaya adını, soyadını, doğum tarihini ve gerekli diğer
kimlik bilgileri sorulur. Hastanın bilinci yerinde değilse
yakınına ya da kimliğine tanıklık için ikinci bir hastane
çalışanına sorulur.

Hastanın kolundaki bileklikten ve hastanın kayıtlarından,
uygunluk etiketi bulunan kan torbasındaki bilgilerin
hastanın kimlik bilgi kayıtları ile tam olarak uyuştuğuna
dikkat edilir.

Hastanın ad-soyadı, hasta numarası, yattığı
servis/cerrahi odası, hastanın kan grubu ABO ve Rh
grupları arasında uyuşmazlık olup olmadığı denetlenir.

“Hastaya daha önceden kan aktarımı yapılıp yapılmadığı
sorgulanır.

“Daha önceden kan aktarımı yapılmış ve sonrası gelişen
komplikasyon var mı”, sorgulanır.

Kan ürününü hastaya damar yoluyla uygulanır.

Hiçbir kan ürününe serum fizyolojik dışında bir süzme
çözeltisi ya da tıbbi ilaç eklemeyiniz. Verilecek ilaçlar
ayrı bir damar yolundan uygulanır.

Hekimin, kan aktarımını hasta tabelasına veriliş
zamanını ve süresini yazdığından emin olunur.

Kan aktarım sürelerinin, sorumlu hekim tarafından
değiştirilmedikçe, tam kan veya eritrosit
süspansüyonları için 4 saat, trombosit çözeltileri için 20
dakika, taze donmuş plazma ve kriyopresipitat için 20
dakika olduğuna dikkat edilmelidir.

Kan takılırken aktarım kanüllerinin steril olmasına özen
gösterilir ve asla tekrar kullanılmaz. Kan aktarımında
üzerinde özel bir süzgeci olan steril setleri kullanılır. Seti
her ünite kandan sonra değiştirilir.

Kan ve bileşenlerini ısıtmadan kullanılır.

Yavaş yapılan kan aktarımlarında kanı önceden
ısıtmanın hastaya herhangi bir yarar sağladığına ilişkin
veri yoktur. Kanın ısıtılması uygulamasını büyük
oranlarda hızlı kan aktarımlarında; (erişkinlerde 50
ml/saat, çocuklarda 15 ml/saat den hızlı), süt
çocuklarında kan değişimi ve hastada soğuk aglütinin
varlığı söz konusu olduğunda uygulayabilirsiniz. Kanı
hiçbir zaman bir kap içindeki suda ısıtılmaz. Bu durumda
oluşan hemolizin yaşamı tehdit edebileceğini
unutulmamalıdır..

Taze donmuş plazmalar Kan Merkezi’mizde çözülüp
verilmektedir. Bu nedenle kaloriferin üzerinde ya da
başka bir ısıtıcıda ısıtmaya çalışılmaz.

Kan aktarımına başladığınız saati mutlaka yazılır.

Kan aktarımının ilk 10 dakikasını olası aktarım
tepkimelerini gözleyebilmek için yavaş ve mutlaka
hemşire eşliğinde uygulanır.

Aktarım öncesi ateş, kan basıncı, nabız ve solunum
ölçümlerini yapıp kaydedilir. Bu gözlemi aktarım
başladıktan sonra 10.,30. dakikalarda; 1 saat, 1 saat
30dk., 2 saat, 2 saat 30dk., 3 saat periyotlarında,
aktarım bitince ve 30 dakika sonrasında uygulanır.

Kan ve ya ürününün aktarımı sırasında herhangi bir
aktarım tepkimesi (transfüzyon reaksiyonu) kuşkusu
duyarsanız aktarımı hemen durdurulur.

Ateş, kan basıncı, nabız ve solunum ölçümlerini yapılır.
Herhangi bir olağan dışı sonuçla karşılaşırsanız hastanın
hekimini ve “Hasta Güvenliği Takımı”nı bilgilendirilir.

Kan aktarımı sırasında tepkime gelişirse; setiyle birlikte
kan torbasını, diğer koldan 2 tüp kan örneğini (bir
biyokimya tüpünde, bir hemogram tüpünde) ve ilk idrar
örneğini tahlil için Kan Merkezi’ne gönderilir.

Aktarım tepkimelerini (transfüzyon reaksiyonları) “Kan
ve Kan Ürünleri Aktarım Tepkimeleri (Tranfüzyon
Reaksiyonları) Bildirim Formu” nu eksiksiz
doldurarak Kan Merkezi’mize bildirilir.

Aktarımla ilişkili oluşan yan etkileri saptayınız ve hemen
müdahale edilir. Oluşan her aktarım tepkimesini hasta
dosyasına kaydedilir.

Hasta dosyasına aktarılan kan ürününün türü ve
hacmini, kan ürünü torbasının özgün bağışçı numarasını,
aktarılan kan ürününün kan grubunu, aktarıma başlama
zamanını, kan aktarımını yapan kişinin imzası bilgilerini
kaydedilir.

Hastayı kan aktarımı öncesinde, yapılırken ve
sonrasında izlenir.

Aktarımın bitişini hasta dosyasına kaydedilir.

Eğer kan torbası hasarlı ya da anormal görünüyorsa
veya buzdolabından çıktığı süre 1 saatten fazla ise
hastaya aktarım için kullanmayınız ve hemen Kan
Merkezi bilgilendirilir.

Teslim edildikten sonra 1 saat içerisinde kullanılmayan
kanlar geri alınmaz ve başka bir hastaya kullanılamaz.

Kan Merkezi’nden aldığınız tam kan, eritrosit
süspansiyonu ve çözülmüş taze donmuş plazmaları; Kan
Merkezi’ndeki soğutuculardan çıkarıldıktan sonra en
fazla 1 saat içinde kullanılır. Bu süre içinde kan aktarımı
başlatılamayacak ise, kan ve ürünlerini uygun bir
soğutucuda 2-6 ºC de saklanır.

Kan ve ürünlerini, kullanıştan 15 dakika öncesinde oda
sıcaklığına çıkarılır.

Teslim edildikten sonra 1 saat geçmemiş olsa bile seti
açılan, bir kısmı kullanılan ya delinen/arızalanan kanlar
geri alınmaz ve başka bir hastaya kullanılamaz.
Kullanılmayan bütün kan ve kan ürünleri kayıt edilmek,
saklanmak veya imha edilmek üzere Kan Merkezi’mize
geri gönderilir.

Kan Merkezi’mize hazırlattırılıp yedi (7) gün içinde
alınmayan kanların kullanım yetkisi Kan Merkezi’nin
yetkisindedir.
İlgili Dokümanlar
İlgili Doküman Yok
HAZIRLAYAN
Gönül GÜLER
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
Zeliha BANKİR
Özer OKTAYER
KALİTE DİREKTÖRÜ
Mesul Müdür