İTALYA ÜLKE RAPORU - Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası

KIRŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI
İTALYA ÜLKE RAPORU
Derleyen
İpek KOÇYİĞİT
24.08.2016
Coğrafi Konum
İtalya, Avrupa’nın güneyinden Akdeniz içlerine doğru kuzeybatı güneydoğu yönünde uzanan
bir yarımada üzerinde yer alır. Güneyinde ve batısında Akdeniz, doğusunda Adriyatik Denizi
ve kuzeyinde Alp Dağları ile çevrelenmiştir. Akdeniz’deki Sicilya ve Sardunya adaları ile
yarımada çevresindeki irili ufaklı birçok ada İtalya’ya aittir. Kuzeyde, Lugano Gölü’nün
İsviçre’de bulunan kısmında, göl kıyısında bulunan Campione kasabası da İtalya
topraklarından tamamen ayrı bir durumda olmasına rağmen resmi olarak İtalya toprağıdır.
İtalya’nın, kuzeybatısında Fransa, kuzeyinde İsviçre ve Avusturya, kuzeydoğusunda Slovenya
ile kara sınırı bulunmaktadır. Ayrıca kendi toprakları içerisinde bulunan iki bağımsız ülke ile
de sınırı vardır. Bu ülkelerden biri Katolik mezhebinin dini başkenti olan, Roma içerisindeki
Vatikan Devleti (0,44 km2); diğeri de Avrupa’nın yaşayan en eski cumhuriyeti olan ve
Floransa’nın 100 km. kadar batısında yer alan San Marino Cumhuriyeti (481 km2)’dir.
Bu ülkelere ek olarak Adriyatik ülkelerinden Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ ve
Arnavutluk’un, Akdeniz ülkelerinden Yunanistan, Tunus ve Malta’nın aralarında kara sınırı
bulunmamasına rağmen İtalya’ya komşu ülke olduğu söylenebilir.
İtalya’nın kuzeyden güneye 1.150 km. boyunca uzanan bir coğrafyaya sahip olması nedeniyle
iklim bölgeden bölgeye değişiklikler göstermektedir. Yazları kuzeydeki yüksek kesimler
haricinde ülkenin hemen her yeri güneşlidir ve gün içindeki en yüksek sıcaklıklar 30 derece
civarında gerçekleşmektedir. Kış aylarında ise sıcaklıklar bölgeden bölgeye değişmekte,
Milano’da 0 derece iken, Roma’da +10 derece, Sicilya ve Sardunya adalarında ise +20
derece olabilmektedir.
Siyasi ve İdari Yapı
İtalyan siyasi birliği, 1861 yılında İtalya Krallığı’nın yeninden ihdasının (Risorgimento)
ardından, 1866’da Garibaldi öncülüğünde başlatılan Bağımsızlık Savaşı sonucunda
sağlanmıştır. 1870-71 Prusya-Fransa Savaşı’nın ardından son kalan Fransız güçlerinin de
ülkeden atılmasıyla bağımsız ulus-devlet kurulmuştur.
Krallık, İkinci Dünya Savaşı’nın bitimine kadar sürmüş, bu süre zarfında İtalya’nın
günümüzdeki toprak bütünlüğü ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak “Güney Tirol” ismiyle
bilinen Trentino-Alto Adige Bölgesi ve tarihsel olarak “Istria” ismiyle bilinen Friuli-Venezia
Giulia Bölgesi Birinci Dünya Savaşı’nın mağluplarından Avusturya’yla 1919 yılında
imzalanan St. Germain Antlaşması sonucunda İtalya siyasi birliğine katılmıştır.
Mussolini dönemindeki faşist yönetimine müttefikler tarafından son verilmesinin ardından,
1946 yılında İtalya’da Cumhuriyet kurulmuştur. “Birinci Cumhuriyet” olarak adlandırılan ve
1993 yılına kadar süren bu devir, ülke siyasetine Soğuk Savaş mantığının ve kısa süreli çok
parti koalisyonlarının yol açtığı istikrarsızlığın damgasını vurduğu bir dönem olmuştur.
Soğuk Savaş’ın bitimini müteakip, “temiz eller operasyonu” olarak anılan hukuki süreçte
sistem içindeki siyasi partilerin yönetici kadrosunun tamamına yakını yolsuzluk suçları ve
mafya bağlantıları nedeniyle yargılanarak tasfiye edilmiştir. 1993 yılında Silvio Berlusconi ve
Kuzey Ligi gibi yeni aktörlerin gelmesiyle başlayan döneme “İkinci Cumhuriyet” adı
verilmektedir. Bu dönemin başından itibaren (1994-95 Berlusconi ve 1996-98 Prodi) benzer
eğilimdeki siyasi partilerin bir araya gelerek koalisyonlar/bloklar oluşturmaları dikkat
çekmektedir.
İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze değin 61 hükümetin görev yaptığı İtalya’da, iktidarların
48’ini koalisyonlar oluşturmuş, partilerin tamamı dönemsel yeni isimler almış ve yeniden
yapılanmışlardır.
Son genel seçimler 24- 25 Şubat 2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bir sonraki seçimler
Şubat 2018’de gerçekleştirilecektir.
Cumhurbaşkanı Sergio MATTARELLA 29 Ocak 2015’ten bu yana görevini yürütmektedir.
Nüfus ve İşgücü Yapısı
Nüfus İstatistikleri
Kaynak: ISTAT
Toplam Nüfus
Nüfusun dağılımı (%)
- Erkek
- Kadın
- 0-14 yaş
- 15-64 yaş
- 65 yaş ve üstü
Nüfus Artış Oranı (1.000 kişide)
- Doğum oranı
- Ölüm oranı
- Net dış göç oranı
- Doğal nüfus artış oranı
Ortalama Yaş*
Şehirleşme Oranı (%)*
Ortalama Yaşam Süresi
- Erkek
- Kadın
Okur Yazarlık Oranı (%)*
Ortalama Eğitim Süresi*
Eğitim Harcamalarının GSYİH’deki Payı (%)*
Nüfusun Şehirlere Göre Dağılımı
Kaynak: ISTAT
Bölge
Bölge Başkenti
Lombardia
Milano
Campania
Napoli
Lazio
Roma
Sicilia*
Palermo
Veneto
Venezia
Piemonte
Torino
Emilia-Romagna
Bologna
60.800.000
48,5
51,5
14,0
65,7
20,3
7,14
9,67
9,81
7,28
-0,14
43,3
68,0
81,4
78,7
84,0
98,8
16 yıl
4,5
Bölge Nüfusu
9.917.000
5.834.000
5.728.000
5.051.000
4.937.000
4.457.000
4.432.000
Puglia
Toscana
Calabria
Sardegna*
Liguria
Marche
Abruzzo
Friuli-Venezia Giulia*
Trentino-Alto Adige*
Umbria
Basilicata
Molise
Valle d’Aosta*
Bari
Firenze
Catanzaro
Cagliari
Genoa
Ancona
L'Aquila
Trieste
Trento
Perugia
Potenza
Campobasso
Aosta
4.091.000
3.749.000
2.011.000
1.675.000
1.616.000
1.565.000
1.342.000
1.235.000
1.037.000
906.000
587.000
320.000
126.000
Ekonomik Yapı
IMF 2014 yılı verilerine göre İtalya dünyanın sekizinci, Avrupa’nın dördüncü büyük
ekonomisidir.
Avrupa Birliği’nin kurucu üyesi olan İtalya, aynı zamanda ABD, Almanya, İngiltere, Fransa,
Kanada, Japonya ve Rusya ile birlikte G8 adı verilen sanayileşmiş ülkeler grubuna dahildir.
İtalya, II. Dünya Savaşı sonrasında savaşın getirdiği ağır ekonomik çöküntüye maruz
kalmıştır. Takip eden dönemde ABD’nin uyguladığı Marshall Planı ile sanayi tesislerini
yeniden yapılandırma konusunda ihtiyaç duyduğu dış sermayeyi elde eden İtalyan ekonomisi,
sanayi sektöründe istihdam edilecek işgücünü de ülkenin güney kesimlerinden gelen
göçmenlerden karşılamıştır. 1950-1960 döneminde bu iki önemli itici gücün birleşmesi
sonucunda zayıf bir tarımsal ekonomiden güçlü bir sanayileşmiş ekonomiye dönüşüm
gerçekleştirilmiştir. 1959 ve takip eden üç yıl boyunca ortalama olarak yıllık % 6,3 oranında
ekonomik büyüme gerçekleşmiş ve bu dönem daha sonraları İtalyan ekonomik mucizesi (il
boom economico) olarak anılmaya başlanmıştır.
1957 yılında AB’nin temelini oluşturan Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)’nun
kurulmasıyla başlayan süreçte Altılar olarak anılan Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda,
Belçika ve Lüksemburg’un oluşturduğu gümrük birliği sayesinde aralarındaki ticareti sürekli
olarak geliştiren söz konusu ülkeler aynı zamanda Avrupa’nın ekonomik gelişimine de hız
kazandırmıştır.
2015 yılı GSYİH'nın yaklaşık % 2,2'sı tarım, % 23,6'sı sanayi ve % 74,2'si hizmetler
sektöründen oluşmaktadır.
Ekonomik Performans
İtalyan ekonomisi iki yıldır devam eden mali sıkılaştırma politikalarının, zayıf iş dünyası ve
tüketici güveni sonucu olarak 2013 yılında % 1,8, 2014 yılında da % 0,4 oranında daralmıştır.
2015 yılında ise ekonomi % 0,6'lık sınırlı da olsa bir büyüme gerçekleştirmiştir.
Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu
GSYİH
Reel GSYİH (%)
Kişi Başına GSYİH
2013
2014 2015 2016
2017
2.131
2.143 1.815 1.815
1.831
-1,8
35.979
-0,3
0,6
0,7
0,9
36.037 36.738 37.620 38.518
Toplam Yatırım/ GSYİH
17,3
16,5
15,0
14,9
15,4
Brüt tasarruflar/ GSYİH
18,3
18,3
17,6
17,4
17,4
Enflasyon
0,6
0,0
0,1
0,5
1,0
İşsizlik Oranı
12,1
12,6
11,9
11,0
10,9
Cari İşlemler Dengesi/ GSYİH
-2,9
-3,0
- 2,6 -2,40 -2,20
Tekstil, mobilya ve beyaz eşya gibi önemli sektörlerdeki firmalar, düşük maliyetle üretim
yapan Çin firmaları karşısında rekabet edemez duruma gelmektedirler.
The Heritage Foundation tarafından yapılan Ekonomik Serbesti Endeksine göre (Index of
Economic Freedom) İtalya dünyada 92, 43 Avrupa ülkesi arasında 36’ıncı sırada yer
almaktadır. Diğer AB ülkelerine kıyasla İtalya’da verimsiz devlet bürokrasisi ve yüksek
seviyelerdeki yolsuzluğun yanı sıra ağır vergi yükü ve yüksek oranlı kamu harcamaları
bulunmaktadır.
İtalya güçlü ekonomik yapısını, daha çok aile şirketi olan ve bu aileler tarafından yönetilen,
sanayi grupları içerisinde bir araya gelmiş olan küçük ve orta ölçekli firmalara borçludur. Bu
firmalar çeşitli kapital ve tüketim ürünleri kategorilerinde uzmanlıklar geliştirmişlerdir.
İtalya ekonomisinde imalat sektörü çok güçlüdür. Ana sanayiler arasında otomotiv, gemi
yapımı, kimyasallar, mobilya, giyim ve tekstil, deri eşya ve ayakkabı, gıda prosesi, seramik
ürünler, parçalar ve makineleri sayılabilir.
İtalyan sanayisinin en gelişmiş sektörleri arasında mekanik, yapı, kimya ve taşıt araçları
sanayi başta gelmektedir. İtalya’nın en önemli gücü diğer sanayileşmiş ülkelere oranla küçük
ve orta ölçekli firma sayısının fazlalığıdır.
İSTAT’ın İtalya’nın üretim yapısını inceleyen raporunda, İtalya’da 4,5 milyon şirketin
faaliyet gösterdiği, % 95’inin mikro ölçekli şirket olduğu ve istihdamın % 46’sına denk gelen
17,9 milyon kişiyi istihdam ettikleri belirtiliyor. Şirket bünyesinde çalışan sayısının ortalama
4 kişiden oluşurken, sadece % 0,08’inin 250 den fazla çalışanı bulunuyor. Büyük ölçekli
firmalar daha çok Kuzey ve Orta İtalya’da toplanırken Güney İtalya’da daha çok tarım ve
turizm alanında faaliyet gösteren küçük işletmeler faaliyet göstermektedir.
İtalyan ekonomisinin bir diğer gücü ise “sanayi bölgeleri” olarak adlandırılan ve aynı
sektörde, her biri üretim aşamalarının başka bir dalında uzmanlaşmış birçok firmanın sıkı
ekonomik ilişkiler içerisinde bir arada bulunduğu alanların gelişimidir. Bugün İtalya’da
200’den fazla sanayi bölgesi mevcuttur.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Yabancı Yatırımlar
2008a
2009a
2010a
2011a 2012b 2013c 2014c 2015c 2016c 2017c
Doğrudan
Yabancı
Yatırımlar
(milyar dolar)
-9,5
16,6
9,6
DYY / GSYİH
(%)
-0,4
0,8
0,5
1,5
DYY / Gayri
Safi Sabit
Sermaye
Yatırımı (%)
-2,0
4,0
2,4
7,6
DYY İhracı
(milyar dolar)
-69,5
-19,8
-32,6
-59,8 -44,9 -47,1 -49.5 -51,9 -54,5 -57,5
Net DYY
(milyar dolar)
-79
-3,2
-23,0
-27,2 -13,9 -14,6 -16,0 -17,4 -19,0 -20,6
DYY Stoku
(milyar dolar)
327,9
364,4
332,0
338,5 369,5 402,0 435,5 470,0 505,6 542,2
Kişi Başına
DYY Stoku
(dolar)
5.475
6.048
5.482
5.568 6.060 6.581 7.119 7.675 8.250 8.843
DYY Stoku /
GSYİH (%)
14,2
17,2
16,1
15,4
32,6d 31,0
32,5
33,5
34,5
35,6
36,6
1,5
1,6
1,6
1,6
1,6
1,6
8,4
8,4
8,5
8,7
8,6
8,5
18,3
19,0
20,3
22,0
23,2
Kaynak: EIU
Yatırımlarda Öncelikli Alanlar
Devlet yardımları yoğunlukla itlaya içerisinde nispi olarak az gelişmis olan, AB kriterlerine
göre birinci derecede öncelikli olarak nitelen (Objective 1) Altı coğrafi Bölgede
yoğunlaşmaktadır (Basilicata, Calabria, Campania, Puglia, Sardegna and Sicilia). Ayrıca,
Abruzzo, Molise ve Orta ve kuzey İtalayada bulunan kalkınma ihtiyacı içerisindeki "objective
2" bazı özel bölgeler yardımlardan öncelikle yararlanmaktadır.
Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
İtalya’da sadece iki adet serbest ticaret bölgesi bulunmaktadır. Bunlar Venedik Limanı ve
Trieste Limanı’dır.
Ülkede İş Kurma Mevzuatı
İş Kurma ve Yatırım İmkanları
24,1
İtalya'da pek çok yabancı firma ürünlerinin dağıtım ve pazarlaması için yatırım yapmaktadır.
İhracat doğrudan aracısız yapılabildiği gibi, İtalya pazarında ürünlerin sunumu, bağımsız
acenta ve komisyoncular yada yetkili acenta ve distribütörler aracılığıyla yapılmaktadır.
Ayrıca, yabancı firmaların şube yada temsilcilik ofisi açması, joint venture, %100 yabancı
sermayeli şirket veya bağlı ortaklık (subsidiary) oluşturmaları mümkündür. İtalyan hükümeti
serbest girişim ve serbest ticareti teşvik etmektedir.
Ayrıca yabancı yatırımlar için bir kayıt yada ön izin sistemi bulunmamakta ancak şirketlerin
kuruluş faaliyet alanı ve şirket türlerine göre yatırılması gereken minimum nominal sermaye
miktarı belirlenmiş bulunmaktadır. Banka ve sigorta şirketleri ile hisse senedi, yatırım aracı
kuruluşlarının AB Direktifleri ile belirlenen kriter ve koşulları karşılaması zorunludur.
Yabancı yatırımcılar mevcut teşvik mekanizmalarından yararlanabilmekte ancak bunun için
anonim (s.p.a) veya (s.r.l) limited şirket statüsünde örgütlenmiş olmaları gerekmektedir. İş
kurma ve yatırım imkanları ile ilgili detaylı bilgiye "Invitalia-Italian National Agency for
Inward Investments and Economic Development" dan ulaşılabilir (www.invitalia.it).
Kaynak: Roma Ticaret Müşavirliği
Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
İtalyan teşvik sistemi, devlet yardımları alanındaki AB muktesabatına ve bu çerçevedeki
normlara uygun olarak yürütülmekte ve daha çok İtalya içerisindeki az gelişmiş bölgelere ve
KOBİ’lerin desteklenmesine yöneltilmiş bulunmaktadır. Ancak, AR-GE ve şirketlerin
uluslararasılaşma faaliyetleri gibi bir takım özel amaçlar için uygulanan destek mekanizmaları
da sistem içerisinde önemli yer tutmaktadır. Teşvik sistemi içerisinde sağlanan destekler
çoğunlukla soft loan, program ve projeler kapsamında verilen uzun vadeli düşük faizli kredi
imkanlarında oluşmakta, az sayıdaki hibe şeklindeki destekler özelikle az gelişmiş
bölgelerdeki firmaların yatırım harcamalarına, KOBİ’lere ve uluslararası promosyon
faaliyetlerinin desteklenmesi için meslek örgütleri, Odalar ve ihracat konsorsiyumlarına
yönelik olarak kullandırılmaktadır.
ÜRETİM VE YATIRIM FAALİYETLERİNE YÖNELİK DESTEKLER
İtalya özellikle ülkenin nispi olarak az gelişmiş durumdaki Güney eyaletlerinde ve yeniden
yapılanma ve canlandırılma ihtiyacı olan sektörlere yönelik olarak yeni yatırımların teşviki
amacıyla yürürlükte olan 181/89 sayılı kanun çerçevesinde ‘Law 181/89 – Revitalizing
production areas’ söz konusu bölgelerde yapılacak üretime yönelik sabit sermaye ve
yenileştirme yatırımları için kuzey Bölgelerinde %25 güney bölgelerinde %40’ına varan
miktarlarda hibeden yararlanmaları söz konusudur. Buna ilave olarak daha az gelişmiş
bölgelerde kurulacak işletmeler için 2001-2006 yıllarını kapsayacak biçimde dolaylı ve
dolaysız vergi istisnası getiren vergi kredisi (Tax Credit) uygulaması mevcuttur. Söz konusu
uygulama 388/2000 Kanun çerçevesinde yapılmakta olup, altı bölge (Basilicata, Calabria,
Campania, Puglia, Sardegna and Sicily (“objective 1” bölgeleri) ve Abruzzo, Molise ve kuzey
ve orta İtalya’daki diğer az gelişmiş bölgeler ("objective 2" bölgeleri) için geçerli
bulunmaktadır.
Bu çerçevede ayrıca, yukarıda zikredilen nispi olarak az gelişmiş bölgelere yönelik olarak,
488/92 sayılı kanun çerçevesinde; madencilik, sanayi sektöründe faaliyet gösteren ve bilgi
teknolojisi , Turizm Otelcilik , enerji dağıtım hizmetleri, inşaat ve ticaret hizmetleri veren
işletmelere yönelik olarak, Söz konusu kanun kapsamında üretime yönelik sanayi
yatırımlarının % 20'sini aşmayacak şekilde verilen, arsa alımlarının %10’u, endüstriyel çevre
etki değerlendirmesi faaliyetlerinin % 5’i, yeni teknoloji alımı faaliyetleri için hibe şeklinde
nakit destekler mevcuttur.
Yatırımlar için verilen teşvik tedbirlerinde demir çelik, gemi inşa, otomotiv sanayi, sentetik
elyaf gibi sektöreler hassas sektörler olarak nitelendirilmekte ve söz konusu sektörlere
verilecek teşvikler AB yönetmeliklere gereği daha kısıtlayıcı kurallara ve Bölgesel bazda
belirlenen yardım limitlerine tabi tutulmaktadır.
ARGE FAALİYETLERİNE YÖNEİK DESTEKLER
Teknoloji üretimi ve Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi için tüm ülke çapında geçerli olan
‘Teknolojik Buluşlar için Özel Fon hakkındaki 46/82 Kanun’ kapsamında, mal ve hizmet
üreten firmalar, konsorsiyumlar, bağımsız araştırma kuruluşlarının ve bölge idarelerinin
oluşturdukları özel araştırma firmalarının yararlanabilecekleri 15 yıl vadeli düşük faizli kredi
seklindeki destekler mevcuttur. Söz konusu destek programından otomotiv, elektronik, demir
çelik, havacılık, kimya sanayi, makine otomasyon, tarım ve gıda sanayilerinde faaliyet
gösteren firmalar yararlanabilmekte ancak KOBİ’ler için sektör kısıtlaması bulunmamaktadır.
Ar-ge Faaliyetlerini desteklenmesi için 140/97 kanun çerçevesinde (article 13) otomatik
olarak işleyen vergi muafiyeti (Fiscal Bonus) uygulanmaktadır. İşletme ve yatırım
büyüklüğüne göre değişiklik arz etmek üzere, Ar-Ge harcamalarının toplam maliyetinin %10%30`unu aşmayacak şekilde vergi muafiyeti sağlanmaktadır.
KOBİ’LERE YÖNELİK DESTEKLER
Yukarıdaki desteklerin yanı sıra münhasıran KOBİ’ler için geliştirilmiş çeşitli destek
enstrümanları mevcuttur. Bunlardan en önemlilerini hibe şeklindeki istihdam yaratma desteği
ve mesleki eğitim harcamalarının %90’ını kapsayan meslek içi eğitim desteği, Ar-Ge
maliyetlerinin %50sini kapsayan hibeler, %70’ini kapsayacak soft loan ve hibe şeklinde
destekler, özellikle AB dışı ülkelere pazarlama faaliyetlerinin desteklenmesi için gerekli
pazarlama programlarının geliştirilmesi faaliyetlerinin %85’ini kapsayan soft loan şeklindeki
desteklerdir.
Kobilere Yönelik Destek Enstrümanları aşağıdaki kanunlar çerçevesinde yürütülmektedir.
Sözkonusu desteklerden AB’nin KOBİ tanımlamasına uygun nitelikteki küçük ve Orta
Ölçekli Firmalar istifade edebilmektedir.
-Sabatini Law.(KOBİ’ler Uzun vadeli yatırım malı destek kredisi)
-Law 488/92 Çeşitli sektörlerde yatırım harcamaları, istihdam ve arge harcamalarının
desteklenmesi hakkında kanun
-Law 598/91 -Teknoloji gelişme ve çevrenin korunması yatırımlarına 7 yıl vadeli düşük faizli
kredi
-Law 449/97 –Turizm ve Ticaret Alanında Faaliyet Gösteren KOBİ’lere yönelik vergi
kolaylıkları
-Law 266/97 KOBİ’ler için oluşturulan Merkezi Garanti Fonu
İHRACAT VE ŞİRLKETLERİN ULUSLARARASILAŞMA FAALİYETLERİNE
YÖNELİK TESVİK MEKANİZMALARI
İtalyan teşvik sistemi içerisinde son dönemde en önemli unsurlardan bir tanesini, şirketlerinin
uluslararasılaşması faaliyetlerini desteklemek amacıyla geliştirilmiş enstrümanlar
oluşturmaktadır.
Şirketlerin uluslararası faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla yürürlükte bulunan mevzuat
İtalyan Üretken Faaliyetler Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı aracılıyla uygulanmaktadır. Bu
kapsamdaki tedbirlerden çoğunlukla dış pazarlara açılma program ve projeleri çerçevesindeki
düşük faizli kredi ve sermaye iştiraki seklindeki desteği ile tanıtım faaliyetlerinin
desteklenmesi için kullandırılan düşük faizli kredi ya da hibe şeklindeki tedbirlerden
oluşmaktadır. Bu çerçevede, hibe seklinde kullandırılmakta olan teşvikler aşağıda
sıralanmaktadır.
Lg.1083 /1954 Sayılı Kanun: İhracatı gelişmesine destek/yardımı: Anılan destek
programından Kamu kurum kuruluşları ve kar amacı gütmeyen sektör Birlik ve örgütleri
istifade etmekte, anılan firmaların ihracatı desteklemek için yürüttükleri promosyon
faaliyetleri için yapılan harcamalar bu destek kapsamında yer almaktadır . Destek
kapsamındaki faaliyetler yurtiçi ve yurtdışındaki fuarlara, katılım, broşür, reklam, workshop,
ticaret heyetleri, pazar araştırmalar, yabancı operatörlerin İtalyan tanıtıcı kurs verilmesi,
yabancı dilde internet sitelerinin açılması gibi faaliyetleri içermektedir.
Tarım ve turistik konsorsiyumlar, sektör kuruluşları, yurtdışındaki İtalyan Ticaret Odaları,
İtalya’daki Ticaret Odaları, ICE(İtalyan Dış Ticaret Enstitüsü), tarafından hazırlanan
promosyon programları öncelikli olarak değerlendirilmeye alınmakta, bu kapsamda
Bakanlıkça kabul edilen masrafların %50’si karşılanmaktadır. Kalkınma öncelikli bölgeler
için bu oran % 70'dir.
Lg.83/89 Sayılı Kanun: Sanayi, Ticaret, El sanatları alanında faaliyet gösteren küçük Orta
Ölçekli İhracat Konsorsiyumlarının Faaliyetlerinin Desteklenmesi: Destekten yararlananlar,
çok bölgeli ihracat konsorsiyumları, en az 5 ile 8 firmadan oluşan ve ticaret odasına kayıtlı
olan konsorsiyumlardır. Söz konusu kuruluşların Ürünlerinin yurtdışında tanıtımı için yapılan
promosyon faaliyetleri (İhracatın promosyonu amaçlı , yurtiçi ve yurtdışı fuarlara katılım,
broşür, reklam, workshop, ticaret heyetleri organizasyonu, pazar araştırmalar, yabancı
operatörlere İtalya’yı tanıtıcı kurs ve seminer verilmesi, yabancı dilde internet sitelerinin
açılması vb. faaliyetler) destek kapsamında yer almaktadır.
Tarım ve Turistik Konsorsiyumlar, sektör kuruluşları, yurtdışındaki İtalyan Ticaret Odaları,
İtalya’daki Ticaret Odaları, ICE ile birlikte oluşturulan Projelere öncelik verilmektedir.
Bakanlıkça onaylanan promosyon projelerinin gerçekleştirilmesi için yapılan masrafların 5
yıldan uzun konsorsiyumlar için promosyon masraflarının %40’ı, karşılanmakta, kalkınmada
öncelikli yörelerde faaliyet gösteren konsorsiyumlar için bu oran % 60’ı olarak
belirlenmektedir. 5 yıldan yeni Konsorsiyumlar tarafından yapılan harcamaların ise %70’i bu
kapsamda finanse edilmektedir.
Konsorsiyumların üye firma sayısına göre finanse edilecek harcamaların üst limitleri
aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
-24 firmadan az 77 468 Euro
-74 firmaya kadar olan 103 291 Euro
-en az 75 firmalı olanlar 154 937 Euro
394/81 sayılı Kanun 10. Maddesi: Bu kapsamda birden fazla bölgeyi kapsayan TurizmOtelcilik ve tarım-gıda alanında faaliyet gösteren Konsorsiyumlar ve kooperatiflerin
uluslararası faaliyetlerine mali destek sağlanmaktadır. Anılan konsorsiyumların ürünlerinin
ihracatında promosyon faaliyetleri (ihracata ve yabancı turistlerin İtalya’ya gelmesini teşvik
eden, iç ve dış fuarlara, katılım, broşür, reklam, workshop, ticaret heyetleri, pazar
araştırmaları, yabancı operatörlerin İtalya’yı tanıtıcı kurs verilmesi, yabancı dilde internet
sitelerinin açılması gibi faaliyetler)için yapılan ve Bakanlıkça onaylanan program ve projeler
çerçevesindeki masraflarının en fazla %40’ı, kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyet gösteren
konsorsiyumlar için % 60’ı bu kapsamda finanse edilmektedir. Beş yıldan yeni
Konsorsiyumlar tarafından yapılan harcamaların ise %70’i karşılanmaktadır.
Konsorsiyumların üye firma sayısına göre finanse edilecek harcamaların üst limitleri
aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
-24 firmadan az 77 468 Euro
-74 firmaya kadar olan 103 291 Euro
-en az 75 firmalı olanlar 154 937 Euro
Bunlara ilave olarak, şirketlerin uluslararası faaliyetlerini destekleyecek program ve projeler
bazında düşük faizli kredi ve sermaye iştiraki şeklinde verilen aşağıdaki destek tedbirleri de
yürürlükte bulunmaktadır.
Bu çerçevede, uluslararası pazarlama programlarının desteklenmesi hakkında 29 Temmuz
1981 tarih ve 394 sayılı kanun (Lg. 394/81), İtalyan İşletmelerinin yurtdışında ve gelişme
yolundaki ülkelerde ortaklık kurmaları (joint venture) için verilen sermaye desteği hakkında
28 Şubat 1987 tarih ve 49 sayılı yasa (Lg. 87/49) ile 24 nisan 1990 tarih ve 100 sayılı yasalar
(Lg. 1990/100) çerçevesinde kredi ve hibe şeklinde destekler mevcuttur.
Söz konusu tedbirlerin uygulanması İtalyan firmalarının uluslararası faaliyetlerinin
desteklenmesi için Üretken Faaliyetler Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren SIMEST
(www.simest.it), FINEST (www.finest.it) ve ICE (www.ice.it) gibi kuruluşlar aracılığıyla
gerçekleştirilmektedir.
International penetration programmes (Lg 394/81): Şirketlerin uluslararası pazarlara girişini
destekleme programı: İtalyan Firmaların AB dışı ülkelere yatırım yapması ve sürekli ticari
mevcudiyet temin etmek amacıyla temsilcilik ofisi, şube, satış birimi, satış sonrası hizmet
birimi depo ve teşhir salonu açılması faaliyetleri için uygun koşullu kredi temin edilmektedir.
Formation of mixed companies in developing countries Lg 49/87: Bu çerçevede, İtalyan
Firmaları tarafından gelişmekte olan ülkelerdeki yabancı ortaklarla oluşturulacak “Joint
venture” lar için uygun koşullu kredi ve sermaye transferi sağlanmaktadır.
Participation in international tenders (Lg 304/90) : Uluslararası İhalelere Katılımın
Desteklenmesi: İtalyan Firmalarının AB dışındaki ihalelere katılımın desteklenmesi ve
ihaleler kapsamındaki taahhütlerin yerini getirilmesini teminen uygun koşullu kredi temini
imkanı sağlanmaktadır.
Formation of international joint-ventures (Lg 100/90): Uluslararası Ortak Yatırımların
Desteklenmesi: Bu kapsamda, özellikle KOBİ’lerin yabancı doğrudan yatırımlarının
desteklenmesi için bir dizi teşvik unsuru içermektedir. Bunlardan en önemlisi yurtdışında
yapılacak yatırımlar için Bakanlık tarafından bu amaçla oluşturulan SIMEST SPA tarafından
sınırlı bir süre için sermaye katkısı /iştiraki sağlanmasıdır. Ayrıca yurtdışındaki devir almalar
için kredi imkanları da öngörülmektedir.
International co-operation programmes (Lg 212/92)): Ülkemiz de dahil olmak üzere Balkanlar
Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ve Rusya ile yapılacak bölgesel işbirliği projelerini kapsamakta
400 000Euro üst limite kadar hibe şeklinde proje finansmanı sağlanmaktadır.
İhracat Kredisi ve Sigortası 227/77 (Legislative Decree 143/98): İhracatta ödenmiş olan
dolaylı vergilerin iadesi sistemi mevcuttur. Ayrıca, ihracatçılar için düşük faizli geri ödemesi
18 aya kadar uzanan kredi imkanları mevcut olup, uygulanan faiz oranlarının ihracat
kredilerini ilişkin OECD uzlaşısında belirlenen seviyenin altına olmaması gerekmektedir.
Ayrıca, İhracat Kredi Kurumu (SACE) tarafından ihracatçıların yurt dışı işlemlerinde garanti
ve sigorta uygulamaları yürütülmekte, ihracat yapılan ülkelerin risk ağırlıklarına göre değişen
oranlarda ihracat kredisi ve risk sigortası sistemi uygulanmaktadır. İhracat risk sigortasının
kapsamı düşük ve orta risk seviyesindeki ülkeler için ihracat kredilerinin %90’ını yüksek risk
grubundaki ülkeler için %80’i aşmayacak şekilde uygulanmaktadır. Bu çerçevede, ülkemizin
reytingi B seviyesinde olup 2003 yılı içerisinde SACE tarafından ülkemize yönelik toplam
185 milyon Euro kısa vadeli, 765 milyon Euro tutarında orta ve uzun vadeli ihracat sigortası
taahhüdü gerçekleştirilmiştir.
Diğer taraftan, hibe şeklinde yapılan devlet yardımlarında vergi indirimi yada vergi muafiyeti
uygulanması bulunmamakta, yardımlardan elde edilen gelirler şirket bilançolarına gelir olarak
kaydedilmektedir.
Bu çerçevede, dış ticaretle ilgi bazı faaliyetlerin desteklenmesi amacıyla 83/89 sayılı kanun
çerçevesindeki yapılan uygulama kapsamında, İlgili Bakanlık (Üretim Faaliyetleri Bakanlığı)
tarafından % 4 oranında stopaj vergisi (witholding tax-ritenuta d’acconto) kesintisi
yapılmaktadır.
Oturma ve Çalışma İzinleri
İtalyan mevzuatına göre AB vatandaşı olmayan milliyete sahip kişilerin Italya'da
çalışabilmeleri için çalışma vizesi, iş ve oturma izni almaları gerekmektedir. Çalışma
müsaadesi için başvurular Bölge idareleri nezdındeki çalışma ofislerine yapılmaktadır.
Çalışma müsadeleri İtalya'daki aynı iş sektöründeki istihdam durumu ve her yıl belirlenen
yabancı işçi kotaları dıkkate alınarak hazırlanmaktadır.
Çalışma müsadesi alabilmek için ilk aşamada Italya'daki işveren firma tarafından başvuru
formu doldurulmakta ve bölge çalışma ofisleri (Uffıcıo Provıncıale del Lavoro) ve Polis
merkezinden(questura) ön müsade (nulla Osta provissorio) alınmaktadır. Bunu müteakip,
ilgili kişi bulunduğu ülkedeki Italyan konsolosluğuna çalışma ve oturma vizesi için
başvurmaktadır. Bu çerçevede ülkeye giriş vizesi alındıktan sonra 30 gün içerisinde Oturum
izni için (permesso di soggiorno) İçişleri Bakanlığının ilgili birimlerine başvurulması
gerekmektedir. Aynı zamanda, işe başlanılmasını müteakip 5 gün içerisinde Çalışma
Bakanlığı bölge çalışma ofislerine sürekli çalışma izni (liberta di lavoro) için başvuru
yapılması gerekmektedir.
Kaynak: Roma Ticaret Müşavirliği
Genel Durum
2008 Küresel Finans Krizi gerçekleştiği sıralarda 1,1 trilyon dolara ulaşan dış ticaret hacmi
kriz ile birlikte 2009 yılında yaklaşık olarak % 26 azalarak 821,3 milyar dolara yükselmiştir.
Aynı dönemde dış ticaret açığı ise bir önceki yıla göre % 55 azalarak 8,6 milyar dolara
gerilemiştir. 2010 yılında dünyada ekonomik koşulların düzelmesi ile birlikte gerek ihracatın
gerekse de ithalatın artışı ile birlikte dış ticaret hacmi kriz öncesi seviyesine ulaşamasa da
%14 artarak 933,8 milyar dolara ulaşmıştır. Dış ticaret açığı ise % 367’lik rekor bir artışla 40
milyar dolara yükselmiştir.
2015 yılında bir önceki yıla göre ihracatta % 13,3, ithalatta ise % 13,7 olarak görülen azalma,
dış ticaret hacminin % 13,5 ve dış ticaret dengesinin % 10,1 azalması ile sonuçlanmıştır.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaretin Seyri (Milyar $)
İhracat
İthalat
Hacim
Denge
2009
406,5
414,8
821,3
-8,6
2010
446,8
487,0
933,8
-40,2
2011
523,2
558,8
1.082,0
-35,6
2012
501,2
489,1
990,3
12,1
2013
518,1
479,3
997,4
38,8
2014
529,5
474,1
1.003,6
55,4
2015
458,9
409,1
868,0
49,8
Kaynak: ITC-Trade Map
İhracatında Başlıca Ürünler
İtalya’nın İhracatında Başlıca Ürünler (1 000 $)
2014-2015
2015
Değişim
Pay
%
%
-13,3
100,0
Tedavide/korunma
da kullanılmak
20.898.532 22.088.760 18.538.910
3004 üzere hazırlanan
ilaçlar
(dozlandırılmış)
-16,1
4,0
Otomobil, steyşın
10.020.975 11.616.443 13.999.912
8703 vagonlar, yarış
arabaları
20,5
3,1
Petrol yağları ve
bitümenli
20.432.504 17.490.996 13.103.137
2710
minerallerden elde
edilen yağlar
-25,1
2,9
-13,5
2,7
GTİ
P No
Ürün Tanımı
Tüm ürünler
8708
Kara taşıtları için
aksam, parçaları
Ayakkabı; yüzü
deri, tabanı
6403 kauçuk, plastik,
tabii, suni vb.
kösele
2013
2014
2015
518.095.103 529.528.733 458.948.444
15.000.160 14.550.949 12.580.435
8.839.203
9.140.975
7.714.151
-15,6
1,7
Muslukçu, borucu
eşyası-basınç
8.814.916
8481 düşürücü,
termostatik valf
dahil
9.026.907
7.574.812
-16,1
1,7
9403 Diğer mobilyalar
vb. aksam,
7.918.879
7.009.040
-11,5
1,5
7.726.333
parçaları
Deri ve kösele
4202 vb.den seyahat
eşyası
6.818.633
7.310.877
6.455.388
-11,7
1,4
Kıymetli metaller
ve
6.982.583
7113
kaplamalarından
mücevherci eşyası
6.937.942
6.300.860
-9,2
1,4
Taze üzüm şarabı
(kuvvetlendirilmiş
6.693.067
2204
şaraplar dahil)
üzüm şırası
6.789.862
5.970.458
-12,1
1,3
Yıkama,
temizleme,
8422 kurutma, doldurma 6.951.020
vb. işler için
makine, cihaz
7.027.411
5.806.663
-17,4
1,3
Kendine özgü
5.465.341
8479 fonksiyonlu
makine ve cihazlar
5.949.350
5.099.789
-14,3
1,1
Eşya taşımaya
8704 mahsus motorlu
taşıtlar
4.792.103
4.693.648
4.858.683
3,5
1,1
Hava-vakum
pompası, hava/gaz
4.669.467
8414 kompresörü,
vantilatör,
aspiratör
5.130.535
4.714.886
-8,1
1,0
Sıvılar için
8413 pompalar, sıvı
elevatörleri
4.387.598
4.573.320
3.885.281
-15,0
0,8
Turbojetler, turbo4.269.068
8411 propeller, diğer
gaz türbinleri
4.599.768
3.831.870
-16,7
0,8
Isı değişikliği
yöntemi ile
3.943.857
8419
maddeleri işlemek
için cihazlar
3.982.054
3.359.091
-15,6
0,7
3.825.636
8803 Balon, hava
gemisi, planör vb.
3.688.897
3.221.335
-12,7
0,7
diğer hava
taşıtlarının aksam
ve parçaları
Demir/çelikten
diğer eşya
3.765.470
3.820.650
3.189.131
-16,5
0,7
Oturmaya mahsus
9401 mobilyalar, aksam- 3.362.110
parçaları
3.544.343
3.166.587
-10,7
0,7
Kadın/kız çocuk
6204 için takım, takım
elbise, ceket vs.
3.808.200
3.809.122
3.164.368
-16,9
0,7
Demir/çelikten
diğer tüpler,
7306
borular, içi boş
profiller
3.483.293
3.738.772
3.110.603
-16,8
0,7
Sığır ve atların
dabaklanmış ve
3.595.123
4107
hazırlanmış deri ve
köselesi
3.650.543
2.994.026
-18,0
0,7
Buzdolapları,
dondurucular,
8418
soğutucular, ısı
pompaları
3.185.648
3.369.903
2.985.163
-11,4
0,7
Altın (ham, yarı
7108 işlenmiş, pudra
halinde)
6.055.222
3.794.588
2.938.517
-22,6
0,6
Transmisyon
milleri, kranklar,
8483
yatak kovanları,
dişliler, çarklar
3.330.890
3.474.804
2.888.529
-16,9
0,6
İzole edilmiş tel,
kablo; diğer izole
8544 edilmiş elektrik
iletkenleri; fiber
optik kablolar
3.272.284
3.351.533
2.798.677
-16,5
0,6
Ağır iş makine ve
3.060.377
8431 cihazlarının
aksamı, parçaları
3.132.611
2.744.106
-12,4
0,6
3920 Plastikten diğer
levha, yaprak,
3.073.795
2.656.065
-13,6
0,6
7326
2.972.633
pelikül ve lamlar
1902 Makarnalar
2.880.981
2.971.118
2.637.737
-11,2
0,6
2.866.557
2.949.636
2.594.931
-12,0
0,6
Gözlükler, güneş
gözlükleri
9004
(numaralı,
koruyucu, vb.)
2.458.693
2.686.169
2.559.595
-4,7
0,6
0406 Peynir ve lor
2.733.762
2.863.699
2.507.771
-12,4
0,5
Gerilimi 1000
voltu geçmeyen
8536
elektrik devresi
teçhizatı
2.966.429
2.944.187
2.507.001
-14,8
0,5
İnsan ve hayvan
1.698.083
3002 kanı, serum, aşı,
toksin vb. Ürünler
2.186.596
2.449.616
12,0
0,5
Kazak, süveter,
6110 hırka, yelek vb.
eşya (örme)
2.585.493
2.866.945
2.430.091
-15,2
0,5
Dizel, yarı dizel
motorlar (hava
8408 basıncı ile
ateşlenen,
pistonlu)
2.445.371
2.758.661
2.408.676
-12,7
0,5
Sırlı seramikten
döşeme, kaldırım
6908
taşları, şömine,
duvar karosu
2.643.234
2.713.107
2.364.543
-12,8
0,5
Elektrikli su
ısıtıcıları,
8516 elektrotermik
cihazlar
(şofbenler)
2.288.733
2.583.306
2.328.184
-9,9
0,5
Erkek/erkek çocuk
6203 için takım, takım 2.703.250
elbise, ceket vs.
2.800.649
2.293.620
-18,1
0,5
3926
Plastikten diğer
eşya
Kaynak: ITC-Trade Map
İthalatında Başlıca Ürünler
İtalya’nın İthalatında Başlıca Ürünler (1 000 $)
2014-2015
2015
Değişim
Pay
%
%
-13,7
100,0
Ham petrol (petrol
yağları ve
46.459.807 38.523.919 23.748.498
2709 bitümenli
minerallerden elde
edilen yağlar)
-38,4
5,8
Otomobil, steyşın
20.206.412 22.865.418 22.565.471
8703 vagonlar, yarış
arabaları
-1,3
5,5
Petrol gazları ve
2711 diğer gazlı
hidrokarbonlar
-24,9
4,1
Tedavide/korunma
da kullanılmak
15.527.999 14.905.656 14.062.569
3004 üzere hazırlanan
ilaçlar
(dozlandırılmış)
-5,7
3,4
Telli telefon8517 telgraf için
elektrikli cihazlar
7.723.717
7.782.300
7.864.541
1,1
1,9
Kara taşıtları için
aksam, parçaları
6.584.838
6.956.019
7.370.329
6,0
1,8
Petrol yağları ve
bitümenli
13.821.533 11.598.080
7.010.404
2710
minerallerden elde
edilen yağlar
-39,6
1,7
İnsan ve hayvan
4.358.765
3002 kanı, serum, aşı,
toksin vb. ürünler
4.910.906
4.794.699
-2,4
1,2
5.717.521
5.755.050
4.651.164
-19,2
1,1
GTİ
P No
Ürün Tanımı
Tüm ürünler
8708
8471 Otomatik bilgi
2013
2014
2015
479.336.353 474.082.559 409.140.535
29.068.446 22.202.849 16.675.618
işlem makineleri,
üniteleri
Altın (ham, yarı
7108 işlenmiş, pudra
halinde)
5.611.352
4.785.722
4.029.923
-15,8
1,0
Arıtılmış bakır,
7403 işlenmemiş bakır
alaşımları
4.282.564
4.407.114
3.647.790
-17,2
0,9
Sadece azotlu
2933 heterosiklik
bileşikler
5.273.202
3.594.198
3.173.642
-11,7
0,8
Tıp, cerrahi,
dişçilik,
3.043.742
9018
veterinerlik alet ve
cihazları
3.145.166
2.806.293
-10,8
0,7
Ayakkabı; yüzü
deri, tabanı
6403 kauçuk, plastik,
tabii, suni vb.
kösele
3.247.211
3.344.127
2.779.867
-16,9
0,7
Demir/çelik sıcak
hadde yassı
2.929.388
7208
mamulleri-genişlik
600mm. fazla
2.913.731
2.715.173
-6,8
0,7
2.898.391
2.880.863
2.665.269
-7,5
0,7
Deri ve kösele
4202 vb.den seyahat
eşyası
2.472.204
2.708.902
2.634.781
-2,7
0,6
2716 Elektrik enerjisi
3.034.477
2.558.192
2.504.631
-2,1
0,6
İşlenmemiş
alüminyum
2.208.785
2.511.197
2.357.478
-6,1
0,6
Paslanmaz çelikten
yassı hadde
2.246.673
7219
mamulü (600mm
den geniş)
2.610.568
2.286.497
-12,4
0,6
Propilen ve diğer
3902 olefinlerin
2.531.500
2.144.620
-15,3
0,5
3901
7601
Etilen polimerleri
(ilk şekillerde)
polimerleri (ilk
2.431.858
şekillerde)
Eşya taşımaya
8704 mahsus motorlu
taşıtlar
1.859.121
2.050.376
2.104.136
2,6
0,5
4703
Sodalı ve sülfatlı
odun hamuru
2.143.809
2.076.693
2.087.325
0,5
0,5
4011
Kauçuktan yeni dış
2.552.438
lastikler
2.503.277
2.051.127
-18,1
0,5
2.207.036
2.372.511
2.050.762
-13,6
0,5
1001 Buğday ve mahlut 1.984.759
2.390.531
2.032.786
-15,0
0,5
0203 Domuz eti
2.694.602
2.668.171
2.028.285
-24,0
0,5
Poliasetaller, diğer
polieterler,
2.201.656
3907 epoksit-alkid
reçineler vb. (ilk
şekilde)
2.297.631
2.026.992
-11,8
0,5
Zeytinyağı ve
fraksiyonları
1509
(kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
1.577.222
1.948.634
2.004.555
2,9
0,5
İçten yanmalı,
8409 pistonlu motorların 2.219.321
aksam-parçaları
2.293.423
1.991.893
-13,1
0,5
Tütün/tütün yerine
geçen maddelerden
2.542.989
2402
purolar, sigarillolar
ve sigaralar
2.304.738
1.963.144
-14,8
0,5
Gerilimi 1000
voltu geçmeyen
8536
elektrik devresi
teçhizatı
2.052.075
2.063.436
1.962.641
-4,9
0,5
Sığır eti
2.351.367
(taze/soğutulmuş)
2.345.213
1.955.090
-16,6
0,5
8411 Turbojetler, turbo- 1.878.479
propeller, diğer
2.127.048
1.934.914
-9,0
0,5
Matbaacılığa
mahsus baskı
8443 makineleri,
yardımcı
makineler
0201
gaz türbinleri
Balon, hava
gemisi, planör vb.
1.769.295
8803 diğer hava
taşıtlarının aksam
ve parçaları
2.187.877
1.934.551
-11,6
0,5
Kazak, süveter,
6110 hırka, yelek vb.
eşya (örme)
1.969.177
2.127.635
1.924.863
-9,5
0,5
Muslukçu, borucu
eşyası-basınç
2.034.922
8481 düşürücü,
termostatik valf
dahil
2.195.551
1.900.264
-13,4
0,5
İzole edilmiş tel,
kablo; diğer izole
8544 edilmiş elektrik
iletkenleri; fiber
optik kablolar
1.722.955
1.813.171
1.841.466
1,6
0,5
Kahve; kahve
0901 kabuk ve
kapçıkları
1.649.076
1.707.942
1.779.629
4,2
0,4
0406 Peynir ve lor
2.435.885
2.435.962
1.778.489
-27,0
0,4
Kaynak: ITC-Trade Map
Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
AB üyesi ülkelerin İtalya’nın ihracatında payı 2001 yılında % 60,5 iken yıllar içerisinde
azalarak günümüzde % 50'ler seviyesine düşmüştür.
İtalya’nın İhracatında Başlıca Ülkeler (1 000 $)
2014-2015 2015
2013
2014
2015
Değişim Pay
%
%
Dünya
518.095.103 529.528.733 458.948.444
-13,3
100
Almanya
64.356.077
66.568.028
56.372.146
-15,3
12,3
Fransa
56.149.237
55.784.095
46.874.344
-16,0
10,2
ABD
35.909.527
39.508.766
39.775.298
0,7
8,7
İngiltere
26.016.913
27.799.021
24.718.925
-11,1
5,4
İspanya
22.793.522
23.936.326
21.885.282
-8,6
4,8
İsviçre
27.096.305
25.329.401
21.359.044
-15,7
4,7
Belçika
15.164.182
17.519.806
16.062.986
-8,3
3,5
Polonya
12.466.845
13.744.083
11.997.793
-12,7
2,6
Çin
13.068.832
13.931.561
11.519.314
-17,3
2,5
Türkiye
13.390.458
12.922.964
10.994.152
-14,9
2,4
Hollanda
12.047.246
12.473.488
10.624.761
-14,8
2,3
Avusturya
11.290.788
11.146.225
9.423.745
-15,5
2,1
Rusya
14.301.937
12.615.965
7.856.843
-37,7
1,7
Romanya
7.971.638
8.326.701
7.361.386
-11,6
1,6
B.A.E.
7.300.671
7.076.033
6.800.306
-3,9
1,5
Hong Kong
6.297.134
7.247.860
6.542.950
-9,7
1,4
Japonya
7.996.573
7.112.261
6.099.810
-14,2
1,3
5.950.178
6.398.652
5.632.809
-12,0
1,2
Çek Cum.
5.652.018
6.219.256
5.553.443
-10,7
1,2
Güney Kore
5.022.445
5.518.958
4.961.635
-10,1
1,1
İsveç
5.057.976
5.210.312
4.643.225
-10,9
1,0
Macaristan
4.760.499
5.059.356
4.579.463
-9,5
1,0
Cezayir
5.661.871
5.730.037
4.536.174
-20,8
1,0
Brezilya
6.737.733
6.228.156
4.276.748
-31,3
0,9
Yunanistan
5.006.894
5.112.541
4.149.617
-18,8
0,9
Kanada
4.017.028
4.109.318
4.074.465
-0,8
0,9
Slovenya
4.797.438
5.010.774
4.067.795
-18,8
0,9
Avustralya
4.988.413
4.780.651
3.948.561
-17,4
0,9
Meksika
4.359.656
4.084.820
3.827.762
-6,3
0,8
Portekiz
4.021.089
4.300.614
3.736.392
-13,1
0,8
Hindistan
3.945.214
4.031.753
3.625.452
-10,1
0,8
Tunus
4.293.105
4.368.467
3.352.419
-23,3
0,7
Suudi
Arabistan
Mısır
3.756.369
3.622.765
3.249.794
-10,3
0,7
Hırvatistan
2.658.081
3.453.959
2.859.280
-17,2
0,6
Danimarka
3.198.282
3.496.272
2.855.329
-18,3
0,6
Slovakya
3.049.571
3.132.614
2.757.303
-12,0
0,6
İsrail
2.852.287
3.018.000
2.720.671
-9,9
0,6
Bulgaristan
2.541.514
2.501.374
2.179.458
-12,9
0,5
Singapur
2.520.871
2.795.275
2.131.518
-23,7
0,5
G. Afrika Cum. 2.526.352
2.499.127
2.104.669
-15,8
0,5
Kaynak: ITC-Trade Map
İtalya’nın İthalatında Başlıca Ülkeler (1 000 $)
2014-2015 2015
2013
2014
2015
Değişim Pay
%
%
Dünya
479.336.353 474.082.559 409.140.535
-13,7
100
Almanya
70.767.316
72.235.117
63.002.489
-12,8
15,4
Fransa
40.512.971
40.912.571
35.484.365
-13,3
8,7
Çin
30.634.044
33.305.149
31.264.087
-6,1
7,6
Hollanda
27.471.660
27.646.621
22.923.227
-17,1
5,6
İspanya
21.716.943
22.893.728
20.382.141
-11,0
5,0
Belçika
19.943.669
20.031.816
18.802.931
-6,1
4,6
Rusya
26.818.515
22.945.929
15.817.273
-31,1
3,9
ABD
15.315.645
16.571.634
15.696.216
-5,3
3,8
İsviçre
14.135.721
13.819.538
12.025.006
-13,0
2,9
İngiltere
12.841.572
13.656.213
11.726.271
-14,1
2,9
Polonya
8.805.614
9.592.235
9.506.194
-0,9
2,3
Avusturya
11.751.661
10.944.916
9.266.811
-15,3
2,3
Türkiye
7.310.959
7.594.180
7.338.236
-3,4
1,8
Romanya
6.888.778
7.986.762
6.977.046
-12,6
1,7
Çek Cum.
5.924.317
6.452.916
6.228.899
-3,5
1,5
Macaristan
5.139.520
5.380.854
4.996.527
-7,1
1,2
Azerbaycan
9.151.123
7.288.361
4.803.063
-34,1
1,2
İrlanda
4.298.429
3.722.622
4.459.125
19,8
1,1
Hindistan
5.276.666
5.541.812
4.435.716
-20,0
1,1
İsveç
4.121.250
4.336.187
3.896.487
-10,1
1,0
Libya
10.746.709
6.045.378
3.794.916
-37,2
0,9
Irak
3.917.632
4.285.284
3.730.131
-13,0
0,9
7.302.713
5.559.052
3.711.482
-33,2
0,9
Brezilya
4.261.362
4.118.220
3.550.165
-13,8
0,9
Güney Kore
3.132.032
3.111.737
3.547.618
14,0
0,9
Japonya
3.406.895
3.590.569
3.461.314
-3,6
0,8
Slovakya
3.786.432
3.898.180
3.447.734
-11,6
0,8
Cezayir
8.327.998
5.093.361
3.352.545
-34,2
0,8
Vietnam
2.891.228
2.986.681
2.954.193
-1,1
0,7
Slovenya
3.354.043
3.614.331
2.892.627
-20,0
0,7
Yunanistan
3.025.474
3.087.733
2.819.109
-8,7
0,7
Kazakistan
4.894.499
3.218.268
2.589.267
-19,5
0,6
Bulgaristan
3.144.205
3.023.049
2.554.705
-15,5
0,6
Tunus
3.051.498
2.927.019
2.550.935
-12,8
0,6
Danimarka
2.670.576
2.727.485
2.373.719
-13,0
0,6
Ukrayna
2.868.225
2.935.142
2.314.449
-21,1
0,6
Endonezya
2.543.221
2.651.718
2.212.745
-16,6
0,5
Mısır
2.486.293
3.181.166
2.205.219
-30,7
0,5
Sırbistan
2.241.661
2.428.581
2.062.831
-15,1
0,5
G. Afrika Cum. 2.053.792
2.226.870
1.950.252
-12,4
0,5
Suudi
Arabistan
Kaynak: ITC-Trade Map
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Gümrük Vergileri
1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı gereğince 1 Ocak 1996 tarihinden itibaren Türkiye ile
Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında sanayi ürünleri ticaretinde Gümrük Birliği uygulması
yürürlüktedir. Bu suretle gümrük vergileri sıfırlanmış ve Türkiye üçüncü ülkelere karşı Ortak
Gümrük Tarifesi uygulamaya başlamıştır.
Ayrıca, bazı istisnalar dışında (topluluğun Ortak Tarım Politikasına dahil olmayan tarımsal
ürünler, yaş meyve sebze ürünlerine ait toplam 11 adet tarife pozisyonu, iç ve kabuklu natürel
fındık, domates salçaları ve diğer domates konservesi) AB ülkelerine Türkiye’den ithal edilen
tarım ürünlerinde de gümrük vergileri tamamen kaldırılmış bulunmaktadır.
Sonuç olarak, İtalya’ya diğer AB ülkelerinden (Norveç, İzlanda, İsviçre, Liechtenstein,
Andorra ve San Marino dahil) ve Türkiye’den yapılan ithalat gümrük vergisinden muaftır.
Diğer ülkelerden yapılan ithalatta Avrupa Toplulukları Birleştirilmiş Gümrük Tarifesi’ne
(TARIC) göre ortak gümrük tarifesi uygulanmakta, ithalatta alınan vergiler KDV oranları
dışında aynı olmaktadır. AB’de yürürlükte bulunan gümrük vergilerine
http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_en.htm adresinden ulaşmak mümkündür.
Katma Değer Vergisi
İtalya'da pek çok üründe geçerli olan Katma Değer Vergisi standart oranı %21’dir. Ancak
gıda ürünleri, su, gazete ve kitap, yolcu taşımacılığı, sosyal hizmetler ve konut, çevre
temizliği için toplanan atık maddeler için %4 ve %10 olmak üzere indirilmiş oranlar
uygulanmaktadır.
Kurumlar Vergisi
İtalyan merkezli firmalar gerek İtalya’da gerekse İtalya dışında elde ettikleri gelirler açısından
kurumlar vergisine tabiyken merkezi İtalya dışında bulunan firmalar sadece İtalya’da elde
ettikleri gelirler üzerinden vergilendirilir. Kurumlar vergisi oranı %27,50’dir.
Bireysel Gelir Vergisi
İtalya’da artan oranlı kişisel gelir vergisi oranı uygulanmaktadır. Kişisel gelir vergisi oranı
%23 ile %43 arasında değişmektedir.
Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
İtalya, ithal ürünlerde AB teknik mevzuatını uygulamaktadır. Söz konusu mevzuat, ürünlerin
AB pazarına girişte tüketici sağlığı ve güvenliği ile çevrenin korunmasına ilişkin uyulması
gereken zorunlulukları kapsamaktadır. Ürünlerin teknik mevzuata uygunluğu ithalat
aşamasında kontrol edilebileceği gibi piyasa gözetimi yoluyla da denetlenebilmektedir.
Bu bölümde yer alan CE işareti, HACCP ve REACH uygulamaları hem AB içinde üretilen
hem de AB’ye ithal edilen ürünleri kapsayan zorunlu sertifikasyon uygulamalarıdır. Bu
suretle tarife dışı engellerden veya uygulanması zorunlu olmayan standartlardan farklı bir
durum arz etmektedirler.
AB mevzuatı gereğince birçok makine, ekipman, elektrikli alet, oyuncak vb. ürünün İtalya’ya
(veya herhangi bir AB ülkesine) ihracatı için üzerinde CE işareti bulunması zorunludur. AB
ülkelerinde üretilen ürünlerin CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur.
AB pazarına ithal edilen ürünler içinse bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır.
Bir başka deyişle, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek
zorundadır. Ancak bu yasal zorunluluk uygulamada kaçınılmaz olarak üçüncü ülke
üreticilerine yüklenmektedir. Başka bir deyişle, eğer ürün CE işareti taşımıyor ise AB’deki
ithalatçı bu zorunluluğu yerine getiremeyeceğinden söz konusu ürünü ithal etmeyecektir.
Gıdalar ürünleri için HACCP (Kritik Kontrol Noktalarında Tehlike Analizi Sistemi)
zorunluluğu bulunmaktadır.
AB genelinde gıdalarla ilgili genel prensiplerin ve temel düzenlemelerin çerçevesini
belirleyen EC 178/2002 sayılı düzenleme ile Gıda Yasası uygulanmaktadır. 2002 yılı
içerisinde yürürlüğe giren bu düzenlemeyle, aynı zamanda, AB Gıda Güvenliği Otoritesi
kurulmuş ve gıda güvenliği konusundaki uygulanması zorunlu prosedürler belirlenmiştir.
Düzenleme genel olarak Genel Gıda Yasası olarak bilinmekte olup, gıdaların izlenebilirliği
konusunda da düzenlemeleri içermektedir (Madde 18). Genel Gıda Yasası’nın belirlediği ana
başlıklar Ocak 2005 tarihinde uygulamaya girmiştir.
AB genelinde pazara sunulan taze meyve ve sebze ürünlerinin kalite ve etiketlemelerine
ilişkin pazarlama standartları Ortak Tarım Politikası çerçevesinde çıkartılan EC 2200/96 sayılı
kararname ile 28 Ekim 1996 tarihinde belirlenmiştir. Bu yasayla öngörülen standartlara sahip
olmayan ürünler pazara sunulamamakta ve pazardan kaldırılmaktadır. AB pazarlama standart
düzenlemeleri çerçevesinde kalite standartları belirlenmiş diğer ürünler arasında taze ve
soğutulmuş balık (EC 2406/1996), yumurta (EC 1028/2006), zeytinyağı (EC 1019/2002) ile
birlikte sert kabuklu meyveler arasında kabuklu fındık (EC 1284/2002) ve kabuklu ceviz
bulunmaktadır.
1 Haziran 2007 tarihinde yürürlüğe giren REACH (Registration, Evaluation, Authorization
and Restriction of CHemicals), kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanmasını
öngören yeni bir AB düzenlemesidir. Zorunlu bir uygulama olan REACH, bir dizi AB
Yönetmelik ve Tüzüğünü kapsamakta ve onları tek bir sistem altında toplamaktadır. Söz
konusu mevzuata göre AB pazarına kimyasal madde, müstahzar veya bunları içeren eşya
ihracatı yapmak isteyen firmalar REACH mevzuatına tabiidir. REACH hakkında detaylı
bilgiye http://reach.immib.org.tr adresinden ulaşılabilir.
ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ve
GLOBALGAP sertifikası tüketici tercihleri açısından önem taşımaktadır.
Avrupa Standardizasyon Komitesi (Comité Européen de Normalisation - CEN)
Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (Comité Européen de Normalisation
Électrotechnique - CENELEC)
Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (European Telecommunications Standards
Institute - ETSI)
İtalya Akreditasyon Kurumu (L’Ente Italiano di Accreditamento)
İtalyan Elektroteknik Komitesi (Comitato Elettrotecnico Italiano)
Ulusal Metrolojik Araştırmalar Enstitüsü (L'Istituto Nazionale di Ricerca Metrologica)
İtalya Kalibrasyon Servisi (Servizio di Taratura in Italia)
Genel Durum
2011 yılında 21,4 milyar dolar ile rekor düzeye ulaşmış olan Türkiye- İtalya ikili ticaret hacmi
2012 yılında İtalya’nın yaşamakta olduğu ekonomik krize bağlı olarak İtalya’nın ülkemizden
ithalatının azalmasıyla birlikte yaklaşık olarak % 7 azalarak 20 milyar dolar civarına
gerilemiştir. 2012 yılında ihracatımız bir önceki yıla göre % 19 azalarak 6,4 milyar dolara
gerilemiştir. İthalatımız ile aynı düzeyde kalarak 15,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
2013 yılında Türkiye’nin İtalya’ya ihracatı 2012 yılına göre % 5 artarken İtalya’dan ithalat ise
% 3 azalmıştır. Bunun sonucunda dış ticaret hacminde önemli bir değişme olmazken
Türkiye’nin İtalya’ya karşı dış ticaret açığı ise % 11’lik bir azalma meydana gelmiş ve 6,4
milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında ise İtalya, Almanya, Irak ve
İngiltere’den sonra ülkemizin en çok ihracat gerçekleştirdiği ülke olmuştur. İhracatımızın %
4,53’ünü, ithalatımızın ise % 5’ini İtalya ile gerçeklşetirdiğimizi görmekteyiz. Aynı yıl, AB
üyesi ülkelere gerçekleştirdiğimiz ihracatta ise İtalya’nın payı %10,7 iken AB ülkelerinden
yapılan ithalatta da İtalya’nın payı %14,1 olmuştur.
2015 yılı ikili dış ticaret hacmimiz küresel ekonomik sorunların da etkisiyle 2014 yılı
rakamlarına göre % 13,9 oranında azalarak 16,7 milyon ABD Doları civarında
gerçekleşmiştir.
Türkiye-İtalya Dış Ticaret Değerleri (Milyon $)
İhrac
at
Yıllar
İhracat
Değiş
im
İthal
at
İthalat
%
Değiş
im
Hacim
Denge
%
2005
5.616,8
20,8
7.566,3
10,2
13.183,0
-1.949,5
2006
6.752,4
20,2
8.663,5
14,5
15.415,8
-1.911,1
2007
7.480,1
10,8
9.968,0
15,1
17.448,0
-2.487,9
2008
7.819,0
4,5
11.011,5
10,5
18.830,5
-3.192,5
2009
5.890,5
-24,7
7.673,4
-30,3
13.563,9
-1.782,9
2010
6.505,3
10,4
10.203,7
33,0
16.709,0
-3.698,4
2011
7.851,5
20,7
13.549,5
32,8
21.401,0
-5.698,0
2012
6.373,5
-18,8
13.559,7
0,1
19.933,2
-7.186,2
2013
6.718,7
5,4
12.887,2
-3,4
19.605,9
-6.168,5
2014
7.144,7
6,3
12.059,0
-6,9
19.203,7
-4.914,3
2015
6.890,9
-3,6
10.642,9
-11,7
17.533,8
-3.752,0
3.326,7
-11,7
5.392,2
-13,0
8.719,0
-2.065,5
3.722,6
11,9
5.221,8
-3,2
8.944,5
-1.499,2
2015
(6 aylık)
2016
(6 aylık)
Kaynak: ITC-Trade Map
Türkiye’nin İtalya’ya ihracatında en önemli ürün grubu toplam ihracatın % 22’sini oluşturan
otomotiv sanayi ürünleridir. Dokumacılık ürünleri de toplam ihracatın %13’ünü oluşturmakta
olup bir diğer önemli ihraç ürün grubu da yaklaşık % 10 pay ile gıda maddeleridir.
Türkiye’nin İtalya’ya İhracatında Başlıca Ürünler (1 000 $)
2014-2015 2015
GTİP
GTİP TANIMI
NO
Genel Toplam
2013
2014
2015
Değişim Pay
%
%
6.718.743
7.144.683
6.890.977
-3,6
100,0
614.755
719.943
778.020
8,1
11,3
Diğer kabuklu
meyveler
349.015
0802 (taze/kurutulmuş)
(kabuğu
çıkarılmış/soyulmuş)
581.405
571.747
-1,7
8,3
Eşya taşımaya
8704 mahsus motorlu
taşıtlar
501.195
429.395
459.393
7,0
6,7
238.031
260.127
250.933
-3,5
3,6
Diğer örme mensucat
(en>30cm,
132.148
6004
elastomerik/kauçuk
iplik=>%5)
147.928
118.014
-20,2
1,7
Tişört, fanila, diğer iç
141.534
giyim eşyası (örme)
137.068
112.659
-17,8
1,6
Otomobil, steyşın
8703 vagonlar, yarış
arabaları
8708
6109
Kara taşıtları için
aksam, parçaları
Demir/çelik sıcak
hadde yassı
7208
mamulleri-genişlik
600mm. fazla
278.404
69.166
109.197
57,9
1,6
923
103.311
11093,0
1,5
127.285
102.556
-19,4
1,5
Televizyon alıcıları,
8528 video monitörleri ve 72.821
projektörler
63.505
102.513
61,4
1,5
Pamuk (dikiş hariç)
5205 ipliği (ağırlık; =>%85 98.493
pamuk) (toptan)
100.293
98.541
-1,7
1,4
Petrol yağları ve
bitümenli
2710
minerallerden elde
edilen yağlar
122.642
93.731
-23,6
1,4
85.879
91.630
6,7
1,3
63.009
71.886
90.647
26,1
1,3
94.279
94.783
81.254
-14,3
1,2
Bakırdan ince, kalın,
86.892
7413 örme vb. halatlar
(elektrik-izole hariç)
86.736
78.479
-9,5
1,1
6006 Diğer örme mensucat 101.481
102.187
78.316
-23,4
1,1
Toplu halde yolcu
8702 taşımağa mahsus
motorlu taşıtlar
56.113
54.475
77.700
42,6
1,1
Kadın/kız çocuk için
6204 takım, takım elbise, 96.874
ceket vs.
89.774
75.959
-15,4
1,1
8544 İzole edilmiş tel,
kablo; diğer izole
40.092
73.808
84,1
1,1
Camdan boncuk,
88
7018 taklit inci, kıymetli
taş; suni göz, heykel
4011
Kauçuktan yeni dış
lastikler
142.432
161.762
Balon, hava gemisi,
planör vb. diğer hava
81.684
8803
taşıtlarının aksam ve
parçaları
8450
Çamaşır yıkama
makineleri
Buzdolapları,
dondurucular,
8418
soğutucular, ısı
pompaları
42.096
edilmiş elektrik
iletkenleri; fiber optik
kablolar
Pamuk men (dokuma
89.707
5209 %85 < pamuklu
200g/m2 den fazla)
95.796
70.577
-26,3
1,0
İçten yanmalı,
8409 pistonlu motorların
aksam-parçaları
41.011
70.893
67.932
-4,2
1,0
6110
Kazak, süveter, hırka,
68.761
yelek vb. eşya (örme)
66.768
66.002
-1,1
1,0
6005
Çözgü tipi örgülü
diğer mensucat
76.279
77.517
62.792
-19,0
0,9
8701 Traktörler
70.427
77.600
62.594
-19,3
0,9
Erkek/erkek çocuk
6203 için takım, takım
elbise, ceket vs.
64.305
69.685
60.623
-13,0
0,9
Plastikten diğer
3920 levha, yaprak, pelikül 48.896
ve lamlar
64.962
56.640
-12,8
0,8
Yatak çarşafı, masa
6302 örtüleri, tuvalet,
mutfak bezleri
70.873
60.684
53.842
-11,3
0,8
26.576
41.755
52.995
26,9
0,8
Karbonat;
peroksikarbonat;
2836 amonyum karbomat
içeren ticari
amonyum karbonat
491
5
51.242
Feldispat; lösit;
2529 nefelin ve siyenit
nefelin; florspat
56.650
59.269
51.191
-13,6
0,7
39.660
50.461
27,2
0,7
44.563
45.150
1,3
0,7
0302
8904
Balık
(taze/soğutulmuş)
Römorkörler ve itici
8.539
gemiler
Kıymetli metaller ve
41.023
7113 kaplamalarından
mücevherci eşyası
1024740,0 0,7
Kadın/kız çocuk için
takım elbise, takım,
46.892
6104
ceket, pantolon vs.
(örme)
47.519
41.103
-13,5
0,6
7408 Bakır teller
63.844
40.035
-37,3
0,6
Toprak, maden,
cevheri taşıma,
111
8430
ayırma, seçme vb. iş
makineleri
1.091
39.410
3512,3
0,6
Sentetik devamsız
5509 liften iplik (dikiş
hariç) (toptan)
41.904
35.738
38.935
8,9
0,6
Alüminyum sac,
7606 levha ve şeritler,
kalınlık>0, 2mm
55.787
40.233
38.149
-5,2
0,6
Elektrikli su
ısıtıcıları,
34.445
8516
elektrotermik cihazlar
(şofbenler)
36.892
36.775
-0,3
0,5
Vulkanize edilmiş
kauçuktan boru ve
4009
hortumlar ve
donanımları
40.517
35.007
-13,6
0,5
68.595
40.287
Kaynak: ITC-Trade Map
Türkiye'nin İtalya'dan gerçekleştirdiği ithalata bakıldığında diğer makine ve ulaşım araçları %
30 pay ile ilk sırada yer alan ürün gruplarını oluşturmaktadır. Mineral yakıtlar ve mineral
yağlar % 16 pay ile ikinci sırada yer alırken, diğer tüketim malları da % 9 paya sahip ürün
gruplarıdır.
Türkiye’nin İtalya’dan İthalatında Başlıca Ürünler (1 000 $)
20142015 2015
GTİ
GTİP TANIMI
P NO
Genel Toplam
Petrol yağları ve
2710 bitümenli
minerallerden elde
Değişi Pay
m
%
%
2013
2014
2015
12.887.237
12.059.042
10.642.870
-11,7
100,
0
1.742.090
1.354.925
960.867
-29,1
9,0
edilen yağlar
Kara taşıtları için
aksam, parçaları
504.526
513.643
476.226
-7,3
4,5
253.908
303.463
304.374
0,3
2,9
Yıkama, temizleme,
kurutma, doldurma
207.442
8422
vb. İşler için
makine, cihaz
197.771
228.532
15,6
2,1
Dizel, yarı dizel
motorlar (hava
152.846
8408
basıncı ile ateşlenen,
pistonlu)
194.366
215.313
10,8
2,0
Tedavide/korunmad
a kullanılmak üzere
303.353
3004
hazırlanan ilaçlar
(dozlandırılmış)
212.396
211.573
-0,4
2,0
Kıymetli metaller ve
236.715
7113 kaplamalarından
mücevherci eşyası
229.455
207.395
-9,6
1,9
Muslukçu, borucu
eşyası-basınç
8481 düşürücü,
termostatik valf
dahil
203.399
202.606
175.593
-13,3
1,6
Kendine özgü
8479 fonksiyonlu makine 148.259
ve cihazlar
204.606
166.589
-18,6
1,6
Demir/çelik yassı
mamul, kaplı,
80.465
7210
sıvanmış
(600mm.den geniş)
112.521
125.734
11,7
1,2
Isı değişikliği
yöntemi ile
8419
maddeleri işlemek
için cihazlar
164.017
112.958
120.681
6,8
1,1
Otomobil, steyşın
8703 vagonlar, yarış
arabaları
123.430
59.765
109.310
82,9
1,0
8413 Sıvılar için
171.176
110.565
101.364
-8,3
1,0
8708
Eşya taşımaya
8704 mahsus motorlu
taşıtlar
pompalar, sıvı
elevatörleri
Demir/çelik sıcak
hadde yassı
7208
mamulleri-genişlik
600mm. fazla
154.157
102.249
101.236
-1,0
1,0
Propilen ve diğer
olefinlerin
3902
polimerleri (ilk
şekillerde)
111.405
138.375
100.623
-27,3
0,9
Gerilimi 1000 voltu
8536 geçmeyen elektrik 114.667
devresi teçhizatı
99.118
100.512
1,4
0,9
8701 Traktörler
62.492
93.668
49,9
0,9
Hava-vakum
pompası, hava/gaz
119.714
8414
kompresörü,
vantilatör, aspiratör
137.890
88.673
-35,7
0,8
Ayakkabı; yüzü
deri, tabanı kauçuk,
80.290
6403
plastik, tabii, suni
vb. kösele
92.398
87.905
-4,9
0,8
Kağıt hamuru, kağıt
36.277
8441 işleme, kesme
makine ve cihazları
77.633
86.847
11,9
0,8
97.507
90.795
86.308
-4,9
0,8
83.924
96.438
84.038
-12,9
0,8
Paslanmaz çelikten
7219 yassı hadde mamulü 79.586
(600mm den geniş)
88.392
81.019
-8,3
0,8
Plastikten diğer
3920 levha, yaprak,
pelikül ve lamlar
80.278
94.786
80.302
-15,3
0,8
94.638
109.245
80.189
-26,6
0,8
8501
Elektrik motorları,
jeneratörler
Transmisyon
milleri, kranklar,
8483
yatak kovanları,
dişliler, çarklar
3901
Etilen polimerleri
(ilk şekillerde)
56.856
Demir/çelikten diğer
7306 tüpler, borular, içi 100.922
boş profiller
85.506
76.834
-10,1
0,7
Poliasetaller, diğer
polieterler, epoksit90.244
3907
alkid reçineler vb.
(ilk şekilde)
81.561
75.371
-7,6
0,7
Amino reçineler,
fenolik reçineler,
3909
poliüretanlar (ilk
şekilde)
91.243
95.924
75.199
-21,6
0,7
Kauçuk, plastik eşya
75.556
8477 imal ve işleme
makine ve cihazları
81.095
70.392
-13,2
0,7
Gemi vinçleri,
maçunalar, halatlı
8426
vinçler, döner
köprüler
60.109
67.980
13,1
0,6
Kaldırma, istifleme,
8428 yükleme, boşaltma 106.038
makine ve cihazları
86.862
67.678
-22,1
0,6
Buzdolapları,
dondurucular,
8418
soğutucular, ısı
pompaları
91.625
69.209
66.497
-3,9
0,6
Dokunmamış
5603 mensucat
(emdirilmiş)
77.729
66.598
64.283
-3,5
0,6
Taranmış yünden,
5112 ince hayvan kılından 65.166
dokumalar
68.980
64.079
-7,1
0,6
Sentetik polimerler
esaslı; susuz
68.826
3208 ortamda
eriyen/dağılan, boya
ve vernik
76.443
63.377
-17,1
0,6
Bir/iki yüzü kaolin,
45.768
4810 inorganik madde
sıvanmış kağıtlar
70.036
59.043
-15,7
0,6
9032 Otomatik kontrol ve 72.625
67.646
58.788
-13,1
0,6
37.534
ayar alet ve cihazları
Balon, hava gemisi,
planör vb. diğer
132.368
8803
hava taşıtlarının
aksam ve parçaları
74.472
58.260
-21,8
0,5
Santrifüjle çalışan
8421 kurutma, filtre,
arıtma cihazları
52.784
65.504
58.188
-11,2
0,5
Gözlükler, güneş
gözlükleri
9004
(numaralı,
koruyucu, vb.)
51.150
56.455
57.258
1,4
0,5
Kaynak: ITC-Trade Map
İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
Anlaşma Adı
İmza Tarihi
Ekonomik, Endüstriyel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması
16.12.1976
Ekonomik, Sanayi ve Teknik İşbirliği Karma Komisyonu VI.
Dönem Mutabakat Zaptı
14.12.1989
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması
27.07.1990
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması
22.03.1995
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Türkiye-İtalya Yatırım İlişkileri
Merkez Bankası verilerine göre, 2013 yılında İtalya’daki yerleşik kişilerin Türkiye’de
gerçekleştirdikleri doğrudan yabancı yatırım miktarı 145 milyon dolar olmuştur. 2013
Temmuz ayı itibariyle Türkiye’de yatırım gerçekleştirmiş olan İtalyan firmalarının sayısı
1.085’tir. Türkiye’deki İtalyan yatırımcıların çoğu hizmet ve üretim sektörlerinde faaliyet
göstermektedir.
Türkiye'deki İtalyan firmaların sanayi sektöründe ağırlıklı olarak gıda, hazır giyim, kimyasal
ürünler, elektrik-elektronik, makine imalatı, mobilya, demir-çelik, otomotivde; hizmet
sektöründe ise ticaret, turizm, haberleşme, bankacılık ve yatırım finansmanı üzerine
yoğunlaştıkları görülmektedir.
Türkiye’de kayıtlı şirketlerin İtalya’da yaklaşık 53 ortaklık veya iştiraki bulunmaktadır. Söz
konusu ortaklık ve iştiraklerin toplam sermaye stoku 176,3 milyon dolar seviyesindedir.
Ayrıca, özellikle Kuzey İtalya’da Türk vatandaşlarına ait çok sayıda işletme faaliyet
göstermektedir. Bununla birlikte, söz konusu işletmeler, diğer Avrupa ülkelerindeki
işletmelere kıyasla daha küçük ölçekli yapıdadır.
İtalya’nın önde gelen firmalarının Türkiye’de temsilcilikleri mevcuttur. Bunlar arasında bazı
önemli firmalar Telecom Italia Mobile (Avea), Fiat, Iveco, Chicco, Merloni, De Longhi,
Magnetti Marelli, Pirelli, Ermenogildo Zegna, Astaldi, Trevi, Caltagirone Group (Çimentaş),
Banca Intesa, Banca di Roma, Instituto Bancario, Assicurazioni Generali, Barilla Alimentare
(Filiz Gıda), Menarini International, Omron Electronics, Inelli Plastik, Scavolini, Veneta
Cucina’dır.
İş Konseyi
Türk-İtalyan İş Konseyi 1990 yılında kurulmuştur. İş Konseyi faaliyetleri ortak toplantılar,
yatırım seminerleri ve bölgesel toplantılar çerçevesinde sürdürülmektedir. Ticari ilişkiler,
ortak yatırımlar, teknolojik işbirliği ve üçüncü ülkelerde işbirliğinin geliştirilmesi
amaçlanmaktadır. İki ülkenin KOBİ’leri arasında işbirliğinin geliştirilmesi potansiyeli
mevcuttur. Bu nedenle İtalya ve Türkiye’de bölgesel ve sektörel işbirliği toplantılarına İş
Konseyi çalışmalarında ağırlık verilmekte ve her iki ülkede ilgi kuruluşlar ile işbirliği
yapılmaktadır. Ayrıca, İtalya’nın Türkiye’deki yatırımlarının artırılması ve GAP bölgesindeki
işbirliği olanaklarının değerlendirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
İşbirliği İmkanları
Türkiye’nin AB üyeliğini destekleyen ülkelerin başında gelen İtalya, Türkiye'nin Almanya ve
Rusya’dan sonraki en büyük üçüncü ticaret ortağıdır. İtalya, aynı zamanda Türkiye’deki en
büyük beşinci yabancı yatırımcı konumunda bulunmaktadır.
Türkiye ve İtalya arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler son yıllarda hızla gelişmektedir.
İtalyan Ticaret Odası’ndan yapılan açıklamalara göre, Türkiye İtalya için Çin, Rusya veya
Brezilya'dan çok daha önemli bir yatırım ve ticaret ortağı durumundadır. Bunun başlıca
nedenleri arasında Türkiye’nin İtalya’ya yakın olması ve komşu olduğu pazarlara girebilmek
için önemli bir merkez oluşturmasıdır.
Avrupa Birliği’nin en gelişmiş ekonomileri arasında yer alan İtalya ile Türkiye arasındaki
ilişkiler birbirini tamamlar niteliktedir. Tekstil-konfeksiyon, deri, makine imalat, gıda işleme
ve kimya sektörleri İtalyan firmalarının işbirliğine son derece açıktır. Bu sektörlerin yanı sıra
ambalaj, madencilik, mobilya, otomotiv yan sanayi, elektronik, güvenlik sistemleri,
mücevherat, haberleşme, mühendislik, lojistik, metal işleme, gemi inşa, enerji, ulaştırma,
çevre projeleri, savunma sanayi, sağlık, finansal hizmetler ve turizm sektörleri de işbirliği
potansiyeline sahiptir.
http://www.euractiv.com.tr
İki ülke arasındaki işbirliği imkânları karşılıklı temaslar yoluyla gelişmektedir. Bu çerçevede,
18-22 Ekim 2009 tarihlerinde İtalya Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği’nden bir heyet ülkemize
gelerek İstanbul ve Ankara’da çeşitli temaslarda bulunmuştur.
Yine bölge ülkeleri arasındaki ticareti ve işbirliğini geliştirmek amacıyla 25-26 Şubat 2010
tarihlerinde Roma’da Akdeniz Ekonomi Forumu’nun ikincisi düzenlenmiştir.
Mutfak ve banyo mobilyası konusunda, Veneta Cucina, Oikas, Scavolini gibi Türkiye’deki
varlıklarını mümessillik veya doğrudan satış yoluyla sürdüren İtalya’nın önde gelen banyo ve
mobilya üreticileri, Türkiye’ye sadece pazar olarak bakmaktansa burada Türk ortaklarla
ihracata dayalı üretim yaparak Çin’in rekabetini aşmayı, komşu ülkelerde (Rusya, Kafkas
Ülkeleri, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu) müteahhitlik ve konut inşaatına paralel
olarak artmakta olan mobilya talebini karşılamayı, pazardaki yerlerini korumayı ve talebi
artan mobilya pazarından daha fazla pay almayı hedeflemektedirler.
Mobilya sektöründe diğer bir işbirliği alanı, mobilya yan sanayinde oluşturulabilecek
imkânlardır. Türkiye’de mobilya sektörünün en önemli sorunlarından biri, her üreticinin
doğrudan tüketiciye ulaşmak isteği ile nihai ürün imal etmek arzusu nedeniyle gerekli yan
sanayinin oluşmamasıdır. Ardeco, Artesi, Dierre gibi İtalya’nın önde gelen dolap ve kapı
sistemleri, banyo dolap sistemleri varlıklarını mümessillik yoluyla sürdürmektedir. Mobilya
sektörünün öne çıkan üreticilerinin markalaşma yatırımını yapmış satış ve dağıtım uzmanlığı
olan İtalyan firmalarıyla yan sanayi alanında yapacağı ortak yatırımlar sektörü uluslararası
pazarda daha rekabetçi duruma getirebilecektir. Söz konusu işbirliğinin gerçekleşmesi
durumunda yurtiçi kalitemizin yanı sıra ihracat imkanlarımızın da gelişmesi mümkündür.
Bir diğer işbirliği alanı da konut inşaatı ve yeni yatırımlara paralel artış gösteren mermer
sektörüdür. Mobilya talebinin artışı için sözü geçen faktörler mermer sektörü için de
geçerlidir. İtalya Türkiye’den blok halinde mermer ithal ederek işlenmiş ürünleri ihraç
etmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’de mermer işlemesine yönelik yapacakları yatırımlarla
komşu ülke pazarlarından daha fazla pay almak istemektedirler.
Ayakkabı sektöründe İtalya, Çin’in uluslararası pazarda hızla artan rekabetin ve avronun
değerinin artmasına paralel olarak dünya pazarında hızla pay kaybetmektedir. İtalya bu
tehditlere paralel olarak dünyada tasarım, üretim ve ihracatında söz sahibi oldukları ayakkabı
sektöründeki mevcut durumlarını koruyabilmek amacıyla üretimlerini Türkiye’de ayakkabı
sektörünün yoğunlaştığı İstanbul, Bursa, İzmir, Manisa, Denizli, Konya, Ankara, Kayseri,
Isparta, Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Malatya, Trabzon ve Samsun
yörelerine kaydırmak konusunda eğilimlidirler.
Gıda alanında ise, Türkiye, İtalyan firmalar açısından geniş iş fırsatları sunmaktadır. Özellikle
Amerika, AB ülkeleri ve Uzak Doğu ülkelerinde pazarı üretim, tüketim ve ticaret hacmi
bakımından hızla artmakta olan organik tarım ve hayvancılık ürünleri ticaret hacmi
bakımından hızla artmakta olan organik tarıma geçiş için gerekli olan faktörlere en iyi cevap
verebilen ülkelerden biridir. Türkiye organik tarım alanında dünya üretiminde ve ihracatında
söz sahibi olduğu fındık, incir, üzüm, zeytinyağı, pamuk gibi ürünlerini dış pazarlarca talep
edilen miktarlarda üretmekte ve ihracata dayalı sözleşmeli yetiştiricilik sistemini
benimsemektedir.
Türkiye`nin en büyük yatırımlarından biri olan GAP Projesine İtalyan firmaları büyük ilgi
göstermektedir. 2009 Nisan ayında Milano`da GAP İdaresi Başkanlığı, Devlet Planlama
Teşkilatı ve Tarım Bakanlığı yetkilileri ile ikili görüşmelerde bulunan birçok firma arasında
GAP bölgesine yatırım yapmaları konusunda görüş birliğine varılmıştır. Firmalar
yenilenebilir enerji, mühendislik, bitki yetiştiriciliği, sanayi, inşaat ve turizm alanlarında
yatırım yapmayı amaçlamaktadır.
Kaynak: Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, İtalya Ülke Bülteni
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları
İtalya, Endüstriyel Mülkiyetin Korunmasına ilişkin Paris Sözleşmesi’ne taraf olmanın yanı
sıra Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) üyesidir. Ülkenin iç mevzuatındaki fikri mülkiyet
konuları Avrupa Patent Sözleşmesi (Münih Sözleşmesi) ile uyumludur.
Ülkedeki patent uygulamaları Avrupa Patent Kurumu (European Patent Organization)
tarafından yürütülmektedir.
Tüketici Tercihleri
Ülkede bölgesel ekonomik ve kültürel farklılıklar, tüketicilerin satın alma davranış ve
alışkanlıklarının yanı sıra dağıtımcıların satın alma kararları ile pazarlama tekniklerini de
etkilemektedir.
İtalya’da başta büyük şehirler olmak üzere kredi kartları yaygın biçimde kullanılmaktadır.
Tüketicilerin %70’e varan önemli bir bölümü gıda ürünlerinin etiketlerini okumaktadır.
Tüketici harcamalarının bileşik ortalama yıllık büyümesinin 2010-2020 yılları arasında % 1,2
olması beklenmektedir. Ancak bu artışın talepteki artıştan ziyade fiyatlar genel seviyesindeki
artıştan kaynaklanacağı öngörülmektedir.
İtalyanların çoğunluğu geleneksel süpermarket ve sokak pazarlarında alışveriş
yapmaktadırlar. Son dönemde yaşanan ekonomik krizden etkilenen İtalyan tüketiciler tutumlu
harcama kültürü edinmişlerdir. Bu sebeple, tüketiciler indirimli marketlerden alışverişe
yönlenmiştir. Marketlerin kendi isimleri ile pazarladıkları daha ucuz olan “private label”
ürünlere olan talebin arttığı görülmektedir. Lüks ürün satışları bu süreçten olumsuz olarak
etkilenmektedir.
Bununla beraber, orta ve uzun vadede mali durumları düzeldikçe İtalyan tüketicilerin eski
tüketim alışkanlıklarına dönmesi beklenmektedir. Bu durum da markalı ürünlerin İtalyan
pazarında orta ve uzun vadede daha çok tercih edileceğini göstermektedir. 2015 yılından
itibaren beklenen iyileşme tüm tüketim sektörlerine olumlu yansıyacaktır.
Son dönemde İtalya’da hipermarket ve süpermarket sayısında artış olmuştur. Ürün çeşitliliği
ve uzun çalışma saatleri sebebiyle tüketiciler tarafından gittikçe daha fazla tercih sebebi olan
süpermarketler ayrıca internet üzerinden alışveriş seçeneği de sundukları için özellikle genç
tüketiciler için uygun fırsatlar sunmaktadır.
Ayrıca, İtalyan tüketiciler için son dönemde gerek yemek gerekse yemek dışı tüketim
ürünlerinde sağlıklı yaşam önem kazanmaktadır. Tüketicilerin son dönemde ülkede yaşanan
kriz sebebiyle alım güçleri azalmış olsa da sağlıklı yaşam arzuları gün geçtikçe arttığı için
spor malzemelere, sağlıklı yaşam, spor ve fitness salonlarına olan talep artmaktadır. Ayrıca,
obezite sorunları yaygınlaştığı için diet ürünlere olan rağbet artmaktadır. Ülkedeki yaşlı
sayısının artmasıyla vitaminlerin, yaşlılık karşıtı kozmetik ürünlerin ve saç kaybına karşı
kozmetik ürünlerin talebinde de artış görülmektedir.
Hazır giyim ve ayakkabı sektöründe genç İtalyan tüketicilerde rahatlık ön plana çıkmaya
başlamıştır. Modayı takip etme isteği daha çok yaşlı tüketicilerde görülmektedir. Ayrıca, genç
neslin çalışma hayatının yoğunluğu ve uzun çalışma saatleri giyimde de internet üzerinden
alışveriş alışkanlığında artışa sebep olmaktadır.
Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Ülkede AB tarafından belirlenen zorunlu ve isteğe bağlı etiketleme kurallarının yanı sıra
ulusal düzeyde isteğe bağlı etiketleme kuralları da uygulanmaktadır. Bu nedenle etiketleme ve
belgeleme yükümlülüklerine ilişkin mevzuatın karmaşıklığı ve sık sık değişmesinden dolayı
nakliye öncesinde ithalatçılardan uygun belgeleri talep etmek faydalı olacaktır.
AB belirli ürünlerin standart miktarda ambalajlanması için düzenleme yapmıştır. 80/232/EC
no’lu Konsey Direktifi ürün ambalajlarının sahip olması gereken boyutları düzenlemektedir.
İlgili direktife
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31980L0232:EN:HTML
adresinden ulaşılabilir.
Kamu İhaleleri
İtalya’da kamu ihalelerine iştirak eden Türk firmaları, ülkemizin DTÖ Anlaşması
çerçevesindeki Kamu Alımları Anlaşmasına taraf olmaması nedeniyle AB mevzuatında
üçüncü ülke tedarikçilerine uygulanan bazı kısıtlamalardan etkilenmektedir. Özellikle altyapı,
su, elektrik ve telekom şebekelerinin inşa ve tedarik ihalelerinde AB mevzuatı çerçevesinde
İtalyan kanunlarında da uygulanan % 50 yerli tedarik kriteri uygulanmaktadır.
Ayrıca, kamu ihaleleri verilişine ilişkin usul ve esaslar AB direktifleri çerçevesinde
hazırlanmış 11.02.1994 tarih ve 109 sayılı Kamu İhaleleri Çerçeve Kanunu ile belirlenmiştir.
Söz konusu kanun 1999’da yürürlüğe giren uygulama esasları ve 2000 yılında yürürlüğe giren
554 sayılı uygulama kanunu ile bazı değişikliklere uğramıştır. Söz konusu mevzuat AB’nin
belirlediği limit olan 5 milyon avronun altındaki ve üstündeki tüm iş ihalelerine
uygulanmaktadır.
Bunun yanı sıra eyalet ihale kanunları ve konuya ilişkin belediye yönetmelikleri de
uygulanmaktadır. Teknik spesifikasyonlar konusunda eyaletlerin münferit düzenlemeleri
özellikle dikkate alınmalıdır. Hizmet ve tedarik ihalelerinde AB sınırı 200 bin avro olup
ihalenin bakanlıklar tarafından açılması halinde bu sınır 130 bin avrodur. Söz konusu ihaleler
AB limitinin üstünde ve altında olmalarına göre farklı mevzuata tabi bulunmaktadır.
Bu çerçevede, ihalelerin kamuya duyurulmasında takip edilen prosedür de farklılaşmaktadır
(7.5.2003 tarih ve 520 sayılı yazımızda açıklanan esaslar çerçevesinde yayımlanmaktadır).
İtalya’da Kamu ihalelerinin serbest rekabet koşulları ve AB hukuku çerçevesinde idaresini
sağlamak Kamu İhaleleri Gözetim Otorıtesi (Autorita Vigilanza Dei Lavori Publici)’nin
yetkisindedir.
Kamu ihalelerine katılabilmek için yetkilendirme kuruluşları birliğinden SOA (Societa'
Organismi di Attestazione) yeterlilik belgesi alınması gerekmektedir. 150 bin avronun
üzerindeki ihalelere katılabilinmesi söz konusu belgenin alınması ve yetkilendirilmiş şirket
statüsüne sahip olunmasını gerektirmektedir. Kamu ihalelerine girme yeterliliğine sahip
firmaların ülke ve eyaletler düzeyinde kaydı tutulmaktadır.
SOA tarafından yeterliliğin belgelendirilebilmesi için firmaların, UNI CEI EN 45000
normuna akredite kuruluşlardan UNI EN ISO 9000 normlarına uygun kalite sistemini haiz
olduğunu belgelendirmesi gerekmektedir.
Şirketler için genel kategori, ihtisaslaşmış işler, inşaat işleri, proje ve inşaat hizmetleri
sınıflandırmaları bazında yeterlilik verilmekte, her bir sınıf ayrıca meblağ ve seviyelerine göre
alt kategorilere ayrılmaktadır. SOA tarafından verilen yeterlilik belgelerinin süresi 3 yıldır.
Söz konusu belgelendirme faaliyetleri Kamu İhalesi Otoritesinin iznine tabidir. Kontrol
otoritesi izin verdiği şirketlerin listesini yayınlar.
150 bin avronun altındaki ihaleler için kayıt şartı olmayıp genel mevzuata tabidir. İtalya’da
mevcut 20 bölge idaresi ve bakanlıklarca inşaat, hizmet ve tedarik olmak üzere, çeşitli sektör
ve konularda çok sayıda ihale açılmaktadır. Söz konusu ihalelerle tüm bilgilerin aşağıdaki
internet sitelerinde yer alan veri bankalarından güncel bir biçimde ücretsiz olarak takip
edilerek bilgi edinilmesi mümkün bulunmaktadır.
Müteahhitler Birliği Konfederasyonu (www.ance.it)
İtalyan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (www.infrastrutture.gov.it) bünyesindeki Servizio
Contratti Pubblici (Public Services Contract) internet portali
(www.serviziocontrattipubblici.it)
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
İtalyanların büyük çoğunluğu iyi İngilizce konuşamamaktadır. Bu nedenle iş görüşmesi
sırasında firmaların tercüman bulundurması gerekebilir.
Kartvizitlerin bir tarafının Türkçe veya İngilizce diğer tarafının ise İtalyanca olmasına önem
verilmektedir.
İtalyan iş kültüründe "dakik olma" birincil önem verilen bir konu değildir. Yine de ziyaretçi
olarak görüşmelerde zamanında bulunmak iyi bir davranış olacaktır. Ancak İtalyanların
görüşmeye gecikebileceklerini her zaman göz önünde bulundurmak gerekmektedir.
Yaz tatili ve resmi tatil günlerinden mutlaka haberdar olunması gerekmektedir. Birçok firma
ağustos ayının büyük bölümünde kapalıdır. Çoğu ülkeden daha fazla resmi tatile sahip olan
İtalya'da iş ziyaretlerinin bu dönemlere rastlamaması önem taşımaktadır.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Ülkeye girişte, Avrupa Birliği vatandaşları için pasaport ya da nüfus cüzdanı yeterlidir. Diğer
ülke vatandaşlarından istenilen belgeler, yasal geçerlilik taşıyan bir pasaport ve İtalyan
Büyükelçiliği veya konsolosluklarından alınmış geçici giriş veya oturma vizeleridir.
Vize uygulamasının olmadığı ülke vatandaşları için 90 günü aşmamak ve çalışmamak
kaydıyla geçici giriş hakkı mevcuttur.
Umuma Mahsus Pasaport hamilleri vizeye tabidir.
Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamilleri ise 180 gün içinde 90 günü aşmamak
kaydıyla, anılan ülkeye yapacakları seyahatlerinde vizeden muaftır. (Vatikan için de
geçerlidir).
İtalya’ya giriş vizelerinin türü, mevzuatı ve şartları ile ilgili genel bilgiler, İtalyan Dışişleri
Bakanlığının (http://www.esteri.it/visti/index_eng.asp) sitesinde mevcuttur.
Vize talebinin sunulması
İtalya’nın Ankara Büyükelçiliğinde vize talebinde bulunmak isteyen ve Büyükelçiliğin
konsolosluk sorumluluk bölgesinde (Ankara, Kütahya, Eskişehir, Düzce, Bolu, Zonguldak,
Bartın, Karabük, Kastamonu, Çankırı, Kırıkkale, Kırşehir, Yozgat, Nevşehir) ikamet eden
Türk ve Yabancı vatandaşlar, önceden randevu almaksızın, IDATA Ankara (telefon: +90 312
466 74 64, faks: +90 312 466 74 65) (http://www.idata.com.tr/tr/) şirketinin sunduğu
hizmetlerden faydalanabilir ve bilgi edinebilir.
IDATA, vize taleplerini kabul etmekle yetkilendirilmiş özel bir şirkettir. Vize taleplerinin
değerlendirilmesi ve karara bağlanması Büyükelçiliğinin yetkisindedir.
Bunun yanı sıra kullanıcılar, Büyükelçiliğinin Vize Bölümüne doğrudan vize başvurusunda
bulunmak ya da bilgi edinmek için, [email protected] posta adresinden
randevu alabilirler. İtalyan ve AB vatandaşlarının aile fertlerinin doğrudan Büyükelçilikten
randevu almaları gerekmektedir.
Vize talebinin ücretlendirilmesine dair idari harç bedeli, vize talebinin ibrazı anında Türk
Lirası cinsinden ve nakit olarak ödenmelidir. Beher vize türüne ait mevcut tarifeler
(http://www.esteri.it/visti/costi_eng.asp) linkinden öğrenilebilir.
Vize talebinin, öngörülen seyahat tarihinden asgari üç hafta öncesinden yapılması tavsiye
olunur. Vizenin tanzimi ortalama olarak 10 (on) iş gününde yapılabilmektedir; ancak bu süre,
talep edenin tabiiyetine, sezon yoğunluğuna ve talep edilen vize türüne göre değişiklik
sergileyebilmektedir.
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Çalışma saatleri hafta içi 5 gündür. Bazı özel işletmeler cumartesi günleri yarım gün
çalışmaktadır. Çalışma saatleri hafta arası 09:00-13:00 ile 14:00-18:00 saatleri arasındadır.
Bankalar ise 08:30-13:30 ile 14:30-15:30 arasında hizmet vermektedir. İtalya’daki
büyükelçiliğimizin çalışma saatleri 09.00-12.30, 13.30-18.00 olarak düzenlenmiştir.
İtalya'da çalışanların büyük bir kısmı ağustos ayında yıllık izin kullanmaktadır. Bu ay
süresince resmi dairelerin ve özel işyerleri az sayıda görevliyle çalışmakta, bazı özel işyerleri
ise tamamen kapanmaktadır.
Kullanılan Lisan
İtalya'da resmi dil İtalyanca'dır.
Hukuki Yapı
İtalyan piyasası, hukuki yapı sebebiyle pazara yeni girecekler için karmaşık ve bazı
durumlarda şeffalıktan yoksundur.
Küçük aile şirketlerinin hakimiyeti, bölgesel farklılıklar ve eşitsizlikler, ticari faaliyetlerde
ilave güçlüklere yol açabilmektedir.
İtalyan pazarına girebilmenin ön koşulu İtalyan firmalarla işbirliği yapmak ve ortak hareket
etmektir. Doğru İtalyan ticaret ortağını bulmak, İtalya’da ticari bir faaliyet kurmanın en
önemli bölümünü oluşturmaktadır. İdeal İtalyan ortak halihazırda iletişim ağlarına sahip
olmalı ve yerel ticari ve yasal uygulamalardan iyi anlamalıdır. Teknik ürünler için, potansiyel
ortağın, İtalyan tüketicilere satış sonrası hizmet sunabilecek kapasitede olması da büyük önem
taşımaktadır.
Özellikle küçük ölçekli şahıs firmaları ile olan alacak tahsilatlarının hukuki sürecin uzun
olmasından dolayı imkansız hale gelmesi ve sıkça görülen şirket dolandırıcılıklarından
korunmak için yeni bir firmayla (özellikle Güney İtalya’daki firmalar) bağlantı kurulma
aşamasında titizlikle araştırılmalı ve ödeme şekli için güvenilir kanallar tercih edilmelidir.
Şirket kurma prosedürünün uzun olması, çalışma ve oturma müsaadelerinin alınması
süreçlerinin çok uzun olması, bürokrasinin ağır işleyişi gözönünde bulundurularak, özellikle
şube ve temsilcilik açılmasına karar verilmesi durumunda güvenilir bir hukuk firması ile
işbirliği yapılması büyük önem taşımaktadır.
İtalya ile ticari ilişkilerin acente ve distribütörlük şeklinde sürdürülmesinde fayda
bulunmaktadır. Acente ve temsilcilik ofisleri İtalyan kanunlarına göre yurt dışındaki şirketin
uzantısı olarak algılanmakta ve yalnızca İtalya’da kazandıkları gelir üzerinden vergiye tabi
tutulmaktadır. Gelir ve karların ana şirkete transferinde herhangi bir kısıtlama
bulunmamaktadır.
24.08.2016 tarihinde Ekonomi Bakanlığı’nın “ülke masaları” verilerinden derlenmiştir.