Slayt 1 - SlideBoom

advertisement
ETİK KURALLAR
ve
HASTA HAKLARI
DÖRTÇELİK ÇOCUK HASTALIKLARI HASTANESİ
NURUNNİSA KARASARAÇOĞLU
HASTA HAKLARI BİRİM SORUMLUSU
ETİK
Ahlaki değer yargılarını
ve
davranışların standartlarını
bunların altında yatan felsefi ilkeleri
inceleyen bilim dalıdır.
Kuramsal AHLAK olarak da bilinir.
AHLAK
Kişiler arası ilişkilerde uyulması gereken
ilke ve kurallardır.
Her toplumda değişebilecek
gelenekler alışkanlıklar örf ve adetler
töreler yaşam biçimleri gibi
tutum ve davranışlar için
kullanılır
Etik değerlerden söz edildiğinde
Dürüstlük
Yardımseverlik
Doğruluk
Adaletli olmak
Sadakat
Yalan söylememek
Hırsızlık yapmamak
Cana kıymamak
gibi dünyanın her yerinde geçerli olan
değerlerden
söz ediliyor demektir.
Etik değerler
evrenseldir
ve
her ülkede
geçerliliği olan
kurallardır
TIP ETİĞİ
Sağlık alanındaki tutum ve davranışların
değerlendirilmesidir.
DEONTOLOJİ
Hekim,hemşire ve diğer sağlık çalışanlarının
mesleklerini icra etmeleri sırasındaki
tutum ve davranışları
ve
bazı tıbbi olaylar karşısında
nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen
ilke ve kuralların tamamı olarak
tanımlanır
TIP ETİĞİ İLKELERİ
Yararlılık ilkesi
Kötü davranmama ilkesi
Özerkliğe saygı ilkesi
Aydınlatılmış muvafakat ilkesi
Adalet ilkesi
Gizliliğe saygı ilkesi
Doğruluk ilkesi
Sözünde durma ilkesi
Sır saklama ilkesi
Gerçeğe uyma ilkesi
Eşitlik ilkesi
Kişi, bir etik kuralı kendisine rehber alarak
olaylar karşısında gerekliliğine inandığı
tutum ve davranışları gösterebilir.
Sağlık alanında çalışan sağlık personelinin
tıbbi etik kurallarına
sahip olması vazgeçilmez bir gerekliliktir
Bu kurallar
meslek gurubu içinde belli bir disiplin ortamı
yaratır
Tıp alanında bilinen en eski metin
“Hammurabi Yasaları”
olarak bilinen metindir.(m.ö.1800)
Hekimlerin uymakla yükümlü olduğu
etik ilke ve kurallar
Hipokrat’ın çeşitli yazıları aracılığı ile
günümüze kadar ulaşmıştır. (m.ö.370-460)
Hipokrat andı bir bütün olarak değerlendirildiğinde
ana ilke
kişisel özelliklerine bakmaksızın
hekimin her koşulda hastasına yararlı olması
ve
onun iyiliği için çalışmasıdır
Bugün “yararlılık ilkesi” olarak adlandırdığımız
bu etik sorumluluk
yüzyıllar öncesinden süzülüp gelen
hekim-hasta ilişkisinin temel öğesidir
Türkiye’de mesleki etik ilkelerinin
denetlenmesini sağlamak amacıyla
ilk ayrıntılı düzenlemeler
1928 yılında çıkarılan 1219 sayılı
“TABABET VE ŞUABATI TARZI
İCRASINA DAİR YASA”
ile olmuştur
1953 yılında çıkarılan 6023 sayılı
“Türk Tabibler Birliği Yasası”
ve
1960 yılında çıkarılan “Tıbbi deontoloji
tüzüğü”ile yasanın uygulanmasına açıklık
getirilmiştir
SAĞLIK
ÇALIŞANLARINDA
MESLEKİ ETİK
KURALLAR
ve
İLKELER
Anayasa başta olmak üzere, ulusal veya
uluslararası tüm insan hakları belgelerinde
ve
sağlık hizmeti sunumu ile ilgili ortak kurallarda
Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinde, Hasta
Hakları Yönetmeliğinde ve diğer mevzuatta yer
verilen
mesleki ve etik kurallar ile ilkelere uymak
ve
hasta haklarına saygı göstermek zorundadırlar
Kişinin bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam
bir iyilik hali içinde yaşama
maddi ve manevi varlığını
koruma ve geliştirme hakkının
en temel insan hakkı olduğunu
hiçbir merci veya kimsenin
bu hakkı ortadan kaldırmak yetkisinin
olmadığını
hizmetin her safhasında daima göz önünde
bulundururlar
Tıbbi zorunluluklar
ve
kanunlarda yazılı haller dışında
kişinin vücut bütünlüğüne
ve
diğer kişilik haklarına dokunulamaz
Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle
edinilen bilgiler
mevzuat ile müsaade edilen haller dışında
hiçbir şekilde açıklanamaz
Kişilerin özel ve aile hayatının gizliliğine
dokunulamaz
Tıbbi araştırmalarda
mevzuat hükümlerinde belirlenen
usul dairesinde
kişinin rızası alınır
ve
belirlenen diğer kurallara riayet edilir
Hastaların tanı ve tedavisinde
bilimsel olmayan yöntemler uygulanamaz
Gerekli bilimsel aşamalardan geçip
ruhsatlandırılmamış
kimyasal, farmakolojik ve biyolojik maddeler
ilaç olarak kullanılamaz
Mesleğini uygularken reklam yapamaz
ticari reklamlara araç olamaz
çalışmalarına ticari bir görünüm veremez
insanları yanıltıcı, paniğe düşürücü
ve
yanlış yönlendirici davranışlarda
bulunamazlar
Sağlık personeli
diğer sağlık personeline
veya
tetkik-tedavi kuruluşlarına
maddi çıkar karşılığı hasta gönderemez
Hasta sağlamak amacıyla aracı kişilerden
yararlanamaz
Kendi meslektaşları
ve
insan sağlığı ile uğraşan
öteki meslek mensupları ile
iyi ilişkiler kurar
meslektaşlarına
veya
sağlık ekibinin bir başka üyesine karşı
küçük düşürücü davranışlarda bulunamaz
Hasta üzerindeki etkisini ve yetkilerini
hizmetin gereklerine
tıbbi etiğe
ve
amaçlara aykırı kullanamaz
Görevlerini
haiz oldukları unvan ve meslekle ilgili
mevzuat hükümlerine göre yürütürler
ve
bu mevzuat ile belirlenen
görev ve yetkilerin dışına çıkamazlar
Sağlık hepimiz için en
önemli değerdir.
Varlığında
anlayamadığımız
kıymetini kaybedince
anlar,
hastalandığımızda
sağlığımızın
mutluluğumuzda ne
kadar önemli bir payı
olduğunu farkederiz.
Hasta olduğumuzda sadece
fiziken değil, ruhen de
farklılaşırız
Kendimizi güvensiz, işe
yaramaz hisseder,
kimimiz hiç bir şey eskisi
gibi olmayacak sanarak
içine kapanır, kimimiz
öfkeyle başkalarına
saldırganlaşır, kimimiz de
çocukça davranışlar
geliştiririz.
Geleceğimizden
kaygılanır, kendimizi
cezalandırılmış ve
kısıtlanmış hisseder ve
hayatın anlamsız olduğu
düşüncesine kapılabiliriz.
Bütün bu duygular tıpkı
hastalıklar gibi, hekimler
dahil biz sağlık
çalışanlarının başına
gelebilir ve aslında
normaldir.
KATILIMINIZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM
Download