ekosistem ekolojisi
advertisement
EKOSİSTEM EKOLOJİSİ EKOLOJİK KAVRAMLAR a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. m. Ekoloji Tür Biyotop Habitat Popülasyon Taşıma kapasitesi Çevre direnci fauna flora Komünite Ekosistem Ekolojik niş Biyosfer A)EKOLOJİ Canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Sanayileşme ve insan nüfusunun artmasına bağlı artan çevre kirliliği bu bilim dalının önemini arttırmıştır. B) TÜR Ortak bir atadan gelen, anatomik ve morfolojik olarak birbirine benzeyen, çiftleştiklerinde verimli nesiller oluşturan canlılara tür denir. Aynı tür canlıların kromozom sayıları aynıdır. Ancak kromozomlarındaki genetik bilgi ve buna bağlı protein yapıları farklılık göterir. C)BİYOTOP Bir canlı türünün yaşayabilmesi için gerekli şartları bulunduran ortama biyotop denir. Biyotoplarda ki değişimler türün yaşama sansını etkiler. Canlı türleri yaşamları sürecinde saklanma, avlanma, ortamları ile besin kaynaklarına ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaçları bulunduran ortamlar biyotop olarak adlandırılır. D)HABİTAT Bir canlının doğal olarak yaşadığı ve ürediği ortama habitat denir. Habitat canlının adresidir. E)POPÜLASYON Belirli bir alanda bir türün oluşturduğu topluluğa denir. Ege denizindeki balıklar mı yoksa ege denizindeki kefaller mi popülasyona örnektir??? Popülasyon büyüklüğü farklılık gösterebilir. Populasyonlarda birim kareye düşen birey sayısına popülasyon yoğunluğu denir. Popülaslardaki birey sayısının artışına popülasyon büyümesi denir. Üreme ve içe göçler popülasyon büyümesini arttırırken, ölüm ve dışa göçler azaltır. Popülasyonun yaş dağılımı popülasyonun geleceğini etkiler. Bir popülasyonda birim alandaki birey sayısına popülasyon yoğunluğu denir. Birim alan canlının büyüklüğüne göre değişir. Popülasyonlarda düzenli dağılım, kümeli dağılım, rastgele dağılım çeşitleri gözlenmektedir. Bu dağılımda bireylerin içgüdüleri ve fiziksel faktörler etkili olmaktadır. F)TAŞIMA KAPASİTESİ Bir popülasyonda korunabilen maksimum birey sayısına taşıma kapasitesi denir. Taşıma kapasitesini aşan popülasyonda çevre direnci artar. Buna bağlı olarak özellikle besin için tür içi ve türler arası rekabet artar. Dışa göçler gerçekleşebilir. Özellikle yaşlı ve zayıf bireylerde ölüm oranı artar. G) ÇEVRE DİRENCİ Bir popülasyonun büyümesini olumsuz olarak etkileyen çevresel faktörlerin tamamına genel olarak çevre direnci ( ekolojik baskı ) denir. Ortam sıcaklığının değişmesi, besin miktarının azalması, kuraklık, metabolik atıkların artması, düşman canlı sayısının artması, ortam pH’ sının değişmesi çevre direncini oluşturur. Popülasyon büyüdükçe çevre direnci artar. H)FAUNA Belirli bir bölgedeki bütün hayvan topluluklarına fauna denir. İ)FLORA Belirli bir bölgedeki bütün bitki, mantar ve bir hücreli canlıların tamamına flora denir. J) KOMÜNİTE Belirli bir bölgedeki bütün canlı türlerinin tamamına komünite denir. Aynı bölgedeki bitki, hayvan, mantar, bakteri gibi bütün canlılar komünite içerisinde incelenir. Doğada komüniteler tamamen birbirinden bağımsız değildir. Komşu komüniteler arasındaki geçiş bölgelerine ekoton denir. Ekotonlarda her iki komüniteye ait türler bulunabileceğinden tür çeşitliliği fazla olabilmektedir. Bir çayır ekosistemi ile orman ekosisteminin geçiş bölgesi olan bataklıklar ekoton olarak adlandırılır. Komünitelerde sayı ve faaliyet yönüyle en fazla göze çarpan türlere baskın tür denir. Komünitelerde zamanla baskın türler değişmektedir. Komünitelerde türlerin sıralı olarak değişmesine süksesyon denir. K) EKOSİSTEM Belirli bir bölgede bütün canlılar ve cansız varlıkların oluşturduğu sisteme ekosistem denir. Ekosistemler dağ, göl, deniz, orman… Ege denizi sahip olduğu özellikleriyle birçok türün habitatıdır. Farklı türler Ege’ de popülasyon oluşturur. Hayvanların tamamı Ege Denizi faunası, Diğer canlılar ege denizi florasını oluşturur. Ege Denizindeki bütün canlılar komünite oluşturur. Ege Denizindeki bütün türler ve cansız ortam ekosistemi oluşturur. I) EKOLOJİK NİŞ Ekosistemde herbir bireyin yaptığı ve yapmak zorunda olduğu işlerin tamamına ekolojik niş denir. Beslenme, korunma, üreme… Ekolojik nişleri aynı olan canlılar arasında rekabet görülebilir. Rekabet eden türlerden biri zamanla rekabeti kazanabilir. Diğer tür ya ortamı terk eder ya ölür, ya da ekolojik nişini değiştirir. M) BİYOSFER Yeryüzündeki canlıların yaşadığı alanların tamamına biyosfer denir. Okyanusların yaklaşık -3000 m derinliğinden atmosferin yaklaşık +3000 m aralığında kalan bölge canlıların yaşayabildiği biyosfer aralığını oluşturur.
