avrupakonseyiirkciligakarsisiyasibeyanname

Strasburg, 11-13 Ekim 2000
13 Ekim 2000 tarihinde, Irkçılığa Karşı
Avrupa Konferansı kapanış oturumunda,
üye devletlerin Avrupa Konseyi
Başkanları tarafından Kabul edilen
Siyasi Beyanname
13 Ekim 2000
Çev: Beril Türkoğlu
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
Siyasi Beyanname
BİZLER, AVRUPA KONSEYİ ÜYE DEVLETLERİNİN HÜKÜMETLERİ,
AVRUPANIN KATKILARIYLA GERÇEKLEŞTİRİLEN, IRKÇILIĞA, IRK
AYRIMCILIĞINA, YABANCI DÜŞMANLIĞINA VE İLİGİLİ HER TÜRLÜ
HOŞGÖRÜSÜZLÜĞE KARŞI
DÜNYA KONFERANSINDA, “HERKES FARKLI HERKES EŞİT:
TEORİDEN PRATİĞE” BAŞLIKLI AVRUPA KONFERANSI
MÜNASEBETİYLE,
STRASBOURG, 11 – 13 OCTOBER 2000
Teyit ediyoruz ki:
Avrupa, geçmişinde, bugününde ve geleceğinde çok kültürlü, kültürel çeşitliliğin
savunulduğu çoğulcu ve açık bir toplum hoşgörüsünü temin eden, değerlere dayalı
bir toplumdur;
Bütün insanlar özgür, hak ve onur bakımından eşit ve toplumun iyiliğine ve
gelişimine yapıcı katkı sağlama potansiyeliyle doğarlar;
Kanun önünde herkes eşittir ve kanunun eşit korunmasından yararlanma hakkına
sahiptir;
Tüm insan haklarının hiçbir ayrımcılığa ve üstünlüğe maruz kalmaksızın eksiksiz
ve etkili bir şekilde uygulanması, Avrupa’da ve diğer uluslararası insan hakları
kurumlarında da korunduğu gibi, güvence altına alınmalıdır;
Irkçılık ve ırk ayrımcılığı günümüz çağdaş dünyasında insan haklarına ciddi bir
saldırıdır ve bütün kanuni araçlarla bu saldırıyla mücadele edilmelidir;
Irkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili tüm hoşgörüsüzlükler
demokratik toplumları ve bu toplumların temel değerlerini tehdit etmektedir;
Avrupa’ da ve dünyada barış ve istikrar ancak farklılıklara saygı ve hoşgörü ile
kurulabilir;
Bütün insanların eşit haysiyetine ve kanunlara saygı duyulmalı ve fırsat eşitliği
desteklenmelidir;
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
Marjinalleşmeye ve sosyal dışlamaya karşı savaş sürdürülmelidir;
Büyük ölçüde siyasal, sosyal ve kültürel katılımı hedefleyen tüm girişimler,
özellikle savunmasız gruba ait kişiler desteklenmelidir;
Bütün devletler Avrupa’da ve dünyanın diğer bölgelerindeki ırkçılık
manifestolarından ders çıkarmalıdır;
Kölelikten ötürü veya sömürgecilikten kaynaklanan acılar hatırlanmalı;
Bütün devletler, Avrupa’da ve dünyanın çeşitli bölgelerinde uygulanan etnik ve
dinsel temizlemeyi ve soykırımı reddetmeli ve yeniden gerçekleşmelerini
engellemek adına beraber çalışmalıdır;
Yahudi soykırımı asla unutulmamalıdır.
Bizler,
Uluslararası toplum ve ulusal devletler tarafından alınan tüm tedbirlere rağmen, ,
ırkçılığın, ırk ayrımcılığının, yabancı düşmanlığının, Yahudi düşmanlığının ve
günümüz köleliğini de içeren ilgili tüm hoşgörüsüzlüklerin, Avrupa’da ve dünyanın
çeşitli bölgelerinde sürekli ve şiddetli bir şekilde ortaya çıkmasının;
Bu gibi olayların ortaya çıkmasında, bilhassa göçmenlerin, sığınmacıların,
mültecilerin, vatandaş olmayanların, yerli halkın dâhil olduğu dil, din veya ulusal
veya etnik kökenle ilgili konuların ya da romanların/Çingenelerin ve yolcuların
dâhil olduğu azınlık gruplarıyla alakalı konuların hedef alındığı gerçeğinin;
İlgili aşağılayıcı muamele ve ayrımcı uygulamaların;
Çoklu ayrımcılığın var olduğunun;
Saldırgan milliyetçilik ile insan hakları ihlallerine ciddi ve büyük ölçüde sebebiyet
veren kendi ırkının üstünlüğüne inanışın (etnosentrizm) devamının ve artışının;
Avrupa’da ve dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşanılan etnik ve dinsel temizliğin son
örneklerinin;
Din ve inanç zemininde ortaya çıkan birçok hoşgörüsüzlüğün devam ettiğinin;
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
Irkçılığın bu kadar rahat dışa vurumuna karşı gösterilen umursamazlığın yarattığı
tehlikenin;
Medya organlarının ve politikacıların azınlık gruplarına yönlendirdiği düşmanlığın;
Avrupa’ da ve dünyanın diğer bölgelerinde, siyasi partilere ve kurumlara verilen
yabancı düşmanlığı ideolojisini yayan desteğin;
Kitle iletişim araçlarında ırkçı mesajların yayılmasını kolaylaştıran yeni teknoloji
kullanımının;
farkındayız ve bunun için endişe içindeyiz.
Bizler,
Birleşmiş Milletlerin özellikle “Her Türlü Irk Ayrımının Engellenmesi Uluslararası
Sözleşmesi” ve “İnsan Hakları Yüksek Komisyonu”nun ırkçılık, ırk ayrımcılığı,
yabancı düşmanlığı ve ilgili tüm hoşgörüsüzlüklerle mücadele eden faaliyetleri
aracılığıyla sağladığı katkıyı;
Avrupa Konseyi’nin,
 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve içtihat hukuku kadar, Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesi ve bunun ek Protokolleriyle;
 Ayrımcılığın yasaklanmasını teklif eden 12. Protokol maddesinin, Bakanlar
Kurulu tarafından Sözleşmeye kabulüyle;
 Kurum’un diğer insan hakları ile eşitlik ve ayrımcılık-karşıtı olan, Ulusal
Azınlıkların Korunması için bir Çerçeve Sözleşmesi içeren yasal araçlarıyla;
 Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe karşı Avrupa Komisyonu’nun faaliyetiyle;
 İnsan Hakları Komiseri’nin katkısıyla;
gösterildiği ve yüksek ölçüde siyasal olarak onaylandığı gibi, ırkçılığa, yabancı
düşmanlığına, Yahudi düşmanlığına ve hoşgörüsüzlüğe karşı mücadeledeki hayati
rolünü;
Avrupa Birliği’nin, Avrupa Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı ile Mücadele Merkezi,
Avrupa Toplumunu ve diğer ilgili Avrupa Toplumu kanunlarını meydana getiren
ayrımcılık karşıtı kanunlar (özellikle küresel faaliyetlere olduğu kadar ırka ve ya
etniğe saygısız insanlara karşı eşit davranma ilkesini uygulayan Konsey Direktifi
2000/43’ de) yoluyla, ırkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili
hoşgörüsüzlüklerle mücadeleye olan bağlılığını;
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
“Herkes Farklı Herkes Eşit” ırkçılığa karşı Avrupa Gençlik Kampanyası ile
“Irkçılığa Karşı Avrupa Yılı” nın sonuçlarını;
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)’ nın, yine kendi bünyesinde bulunan
Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği, Demokrasi ve İnsan Hakları Ofisi ve
Medyanın Özgürlüğü Temsilciliği’nin yaptığı çalışmaların katkısını;
Sivil Toplum Örgütlerinin ve diğer sivil toplum aktörlerinin ırkçılık, ırk
ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili hoşgörüsüzlüklerle mücadeleye olan
katkısını;
Irkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili hoşgörüsüzlüklerle
mücadelede, özellikle kültürlerarası eğitimi de kapsayan insan hakları eğitimlerine
ağırlık veren önlemler almak için ulusal ve yerel seviyede harcanan tüm çabaları;
memnuniyetle görmekteyiz.
Bu yüzden bizler,
Avrupa’da ve dünyanın diğer bölgelerinde ırksal ve dinsel temizlikle mücadele
etmeye,
Sivil toplum örgütleriyle diyaloglarımızı kuvvetlendirerek, onlara sosyal partnerler
ve sivil toplumdaki diğer aktörlerle destek vermeye ve ırkçılık ve yabancı
düşmanlığıyla mücadele için hazırlanmış programları ve politikaları geliştirip
uygulamaya ve daha yakından takip etmeye,
Irkçılık ve hoşgörüsüzlükle mücadelede aktif olan Avrupa organlarının, özellikle
Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonunun, en iyi nasıl
geliştirilebileceği üzerinde düşünmeye,
İlgili Avrupa kurumları ve uluslararası kurumlar arasında işbirliği kurmaya ve
böylece ırkçılıkla mücadeledeki ayrı ayrı tüm faaliyetlerini karşılıklı olarak
geliştirmeye,
Avrupa Konferansının Genel Sonuçlarından yola çıkarak, ırkçılığı, ırk
ayrımcılığını, yabancı düşmanlığını ve ilgili hoşgörüsüzlükleri önlemek ve yok
etmek için yol almaya ve yasal zeminde bu gibi faaliyetleri izlemeye ve
geliştirmeye karar verdik.
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
Bu faaliyetler aşağıdaki amaçları içeren Kanuni Tedbirleri içermelidir:
 Evrensel ve Avrupa insan hakları sözleşmelerini ulusal seviyede eksiksiz ve
etkili bir şekilde uygulamak ve henüz tedbiri alınmamış bu sözleşmeleri
olabildiğince çekincesiz ve her nerede olursa olsun imzalamak ve onaylamak
 Açıkça ırkçılığa karşı çıkan ve ırk ayrımcılığını kamu hayatının her alanında
yasaklayan ulusal kanunlar ve idari tedbirleri mümkün olduğunca kabul
etmek ve uygulamak
 Fırsat eşitliği sağlayarak, ırk ayrımcılığı yapmadan herkese eşitlik sağlamak
 Irkçılık, ırk ayrımcılığı, yabancı düşmanlığı ve ilgili hoşgörüsüzlük
mağdurlarının tümüne ulusal, yasal, idari ve adli çözümler ve destek temin
etmek
 Irkçı faaliyetlerden ve sebep olduklarını şiddetten sorumlu olanlara, ırk
ayrımcılığının ifade özgürlüğü hakkı gibi görülmesinin engellenmesini
sağlayarak adalet getirmek
 Irkçı nefretin medyada ve internet ağlarında yayılmasına engel olmak kadar,
ırkçı nefreti tetikleyen her türlü ifadeyle mücadele etmek
Aşağıdaki amaçları içeren politik tedbirleri içermelidir:
 Alanında sözü geçen özel bağımsız ulusal kurumların oluşturulması veya var
olan kurumların desteklenmesi yoluyla da güçlenen ırkçılık, ırk ayrımcılığı,
yabancı düşmanlığı, Yahudi düşmanlığı ve ilgili hoşgörüsüzlükler ile
mücadele için ulusal politika ve eylem planı oluşturmak,
 Pek çok alanda ayrımcılığa uğramış insanlara ve savunmasız gruba dâhil
insanlara özellikle daha dikkatli davranmak
 Irkçılıkla, savunmasız gruptan olan kadınları yetkilendiren bir görüşün
ışığında mücadele etmek için, politikalara ve eylemlere toplumsal cinsiyet
perspektifini kazandırmak
 Her nerede varsa, ulusal azınlıklara dâhil olan kişilerin ırkını, kültürünü,
dilini ve dini kimliğini koruyan ve destekleyen koşullar sağlamak
 Eğitime, istihdama ve barınmaya eşit erişim sağlayarak, sosyal dışlanma ve
marjinalleşmeyi yok etmek
 Vatandaş olmayanlara adil davranmak ve sosyal, kültürel, siyasi ve
ekonomik yaşama entegrasyonunu sağlamak adına, kalabalık bir topluma
hitap eden ve kültürel çeşitliliği destekleyen özel tedbirlerin gelişimini
sağlamak
 Resmi merciler tarafından alıkonmuş yabancılara eşit muamele göstermeye
dikkat etmek
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org
 Azınlık grupları da dâhil toplumun tüm fertlerine özellikle yerel seviyedeki
karar alma sürecinde etkili erişim sağlamak
 Roman/ Çingenelere ve gezginlere tam anlamıyla eşitlik sağlamak için etkili
politikalar ve uygulama planı geliştirmek ve başarılı bir şekilde uygulamak
Ve aşağıdaki amaçları içeren eğitim&öğretim tedbirlerini içermelidir:
 Toplumun tüm sektörlerinde hoşgörü, insan haklarına ve kültürel çeşitliliğe
saygıyı artıran eğitim ve bilinçlendirmeyle özel olarak ilgilenmek
 Eğitim ve bilinçlendirme programlarının kamu görevlisi, icra memurları,
hâkimler, savcılar, hapishane ve silahlı kuvvetler personeli, gelenekler,
öğretmeler, sağlık ve sosyal yardım servisleri çalışanları kadar göçmen
bürolarının çalışanları için uygulandığını temin etmek
İnsan Hakları Gündemi Derneği www.rightsagenda.org