fotosentez hızını etkileyen faktörler

1
Mustafa ayar Biyoloji Öğretmeni – Uzman Öğretmen
FOTOSENTEZ HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Fotosentezi etkileyen faktörler;
Bitkisel ve Çevresel faktörler olmak üzere iki kısımda incelenir.
**Fotosentezi etkiyelen çevresel faktörler:
***Işığın dalga boyu:
→Klorofil molekülü, en çok mor ve kırmızı ışığı soğururken;
yeşil ışığı ise daha çok yansıtır.
→Bu nedenle fotosentez; mor ve kırmızı ışıkta çok hızlı,
yeşil ışıkta ise çok yavaş gerçekleşir.
2
Mustafa ayar Biyoloji Öğretmeni – Uzman Öğretmen
Engelman deneyi:
→Engelman, öncellikle ışık prizması kullanarak ışığı renklerine ayırdı.
→Daha sonra ortama, yeşil ipliksi bir alg (su yosunu) ile
oksijenli solunum yapan bakteriler koydu.
→Bir süre bekledikten sonra, oksijenli solunum yapan
bakterilerin, mor ve kırmızı ışıkta daha fazla topladığını gördü.
→Engelman yaptığı bu deney ile, fotosentez hızının
en çok mor ve kırmızı ışıkta;
en az yeşil ışıkta gerçekleştiğini ispatladı.
***Işık şiddeti:
→Işığın şiddetinin artması, fotosentez hızını
belli bir dereceye kadar hızlandırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
3
Mustafa ayar Biyoloji Öğretmeni – Uzman Öğretmen
***CO2 miktarı:
→CO2 miktarının artması, fotosentez hızını
belli bir dereceye kadar hızlandırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***Sıcaklık:
→Fotosentez 0 ºC’ nin altında ve 50 ºC’ ’nin üstünde gerçekleşmez.
→Fotosentez hızı en iyi ortalama olarak 25-35 ºC aralığında gerçekleşir.
***Mineraller:
→Minerallerin artması, fotosentez hızını belli bir dereceye kadar hızlandırır.
Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
4
Mustafa ayar Biyoloji Öğretmeni – Uzman Öğretmen
***Su miktarı (%):
→Su miktarının artması, fotosentez hızını
belli bir dereceye kadar hızlandırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***Havanın nem oranı:
→Havanın nem oranının aşırı artması,
bitkiye gelen ışık miktarını azaltacağından; fotosentez hızı yavaşlar.
5
Mustafa ayar Biyoloji Öğretmeni – Uzman Öğretmen
***Toprağın pH’ı:
→Her bitkinin kendine özgü bir pH aralığında fotosentez hızı optimum gerçekleşir.
→Bazı bitkiler asidik, bazı bitkiler bazik ve bazı bitkiler de
nötr ortamlarda fotosentezi optimum gerçekleştirirler.
*Minimum kuralı:
→Bir kimyasal reaksiyonun hızına, birden fazla faktör etki ediyorsa,
o kimyasal reaksiyonun hızını ortamda
en az bulunan faktör belirler.
Örnek:
→Sınırsız CO2’ nin bulunduğu bir ortamda,
düşük ve yüksek ışık şiddetinde fotosentez hızları farklı gerçekleşir.
→Işık şiddeti ortamda az bulunduğundan;
fotosentez hızını ışık şiddeti belirler.