anlatim-bozukluklari-konu-anlatimi

ANLATIM BOZUKLUKLARI
Dilin en önemli görevi, onu kullanan insanlar arasında anlaşmayı
sağlamaktır. Söylenmek istenen her şey; açık ve anlaşılır biçimde dile
getirilmelidir. İyi bir cümlede kelimeler yerli yerinde kullanılmalı, gereksiz
kelimelere yer verilmemelidir. Eğer konuşmada ve yazmada açıklık ve
anlaşılırlık yoksa ortada bir anlatım bozukluğu vardır.
Şimdi en çok karşılaştığımız anlatım bozukluklarını görelim:
a. Gereksiz Kelime Kullanımı (Eş anlamlı kelimeler): Bir cümlede anlamları aynı olan kelimelerin birlikte kullanılması, anlatım
bozukluğuna yol açar.
•
Ülkemizin sorunları bitmiyor, tükenmiyor.
•
Güç ve zor zamanlarda yardımımıza koşar.
b. Kelimelerin Yanlış Anlamda Kullanılması:
•
Sizin bu sınavı kaybetme şansınız yok (Şansınız kelimesi yerine,
ihtimaliniz olmalıydı.).
•
Saçların çok büyümüş (Büyümüş kelimesi yerine, uzamış olmalıydı.).
•
Bahçeye kiraz fidanı ektik (Ektik kelimesi yerine, diktik olmalıydı.).
c. Birbiriyle Çelişen Kelimelerin Bir Arada Kullanılması:
•
Yarın kesinlikle gelebilirler.
•
Şüphesiz, söylediklerimi babam duymuş olmalı.
•
Aşağı yukarı, tam 10 yıl önceydi.
d. Deyim ve Atasözlerinin Yanlış Kullanımı:
•
Deyimler ve atasözleri kalıplaşmış kelime gruplarıdır. Bu yüzden,
kelimelerin
yerleri
değiştirilemez,
yerlerine
başka
kelimeler
kullanılamaz.
•
Alma garibin ahını, çıkar aheste aheste. (Garibin kelimesi yerine,
mazlumun olmalıydı.)
•
Olanlar karşısında, saçlarım diken diken oldu. (Saçlarım kelimesi
yerine, tüylerim olmalıydı.)
e. Cümlede Mantık Hatalarının Olması:
•
Öğrendiğim, öğrenmediğim bütün konuları öğrencilerime anlatacağım.
f. Noktalama İşaretlerinin Kullanımı:
•
İhtiyar kadın doktora seslendi. Bu cümlede açıklık yoktur. İhtiyar, kadın
doktora sesleniyorsa ihtiyar kelimesinden sonra virgül (,) gelmeli.
İhtiyar kadın, doktora sesleniyorsa kadın kelimesinden sonra virgül (,)
gelmeli.
g. Dilde Olmayan (Uydurma) Kelimelerin Kullanımı:
•
Öğleden sonra alolaşırız.
•
Cepten konuşuruz.
Aşağıdaki
cümlelerin
hangisinde,
gereksiz
kelime
kullanımından
RNE
K
kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
A) Orada kaç gün kalmayı düşünüyorsun?
B) Çocuğun elleri buz gibi olmuştu.
C) Öğretmenin yanına gidin ve konuşarak derdinizi anlatın.
D) Ali'nin kardeşi vanilyalı muhallebiyi çok seviyor.
örn
ek
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, birbiriyle çelişen kelime kullanımından
kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Okulu bitirince, doğduğu köyde öğretmenlik yaptı.
B) Eminim ki, olanlar en çok onu üzmüş olmalı.
C) Problemi çözmek için üç saat uğraştılar.
D) Az kalsın ayağım kırılıyordu.
öRNEK
Aşağıdaki
cümlelerin
hangisinde,
atasözü
ve
deyimlerin
kullanılmasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sınavı kazanmak için bütün zorlukları gözden çıkardım.
B) Sahtekârlar, soruları el altından dağıtmışlar.
C) Hırsız, adamın cüzdanını el çabukluğuyla alıverdi.
D) Beni iki saat lafa tuttu.
yanlış