TRİGONOMETRİ Trigonometrinin Tarifi: Trigonometri,en az bir kenarı olmak üzere 3 elemanı verilen bir üçgenin diğer elemanlarını hesap ederek bulan matematik koludur. Trigonometri , topoğrafya, arazi taksimi, analitik geometri ve mekanik gibi ilimlerde çok önemli yer tutar. Trigonometri Çemberi: Yarıçapı uzunluk birimine eşit olan çembere trigonemetri çemberi denir.Bu çemberin merkezinden geçen yatay ve düşey doğruları, bu çemberin eksenleri; bunların kesim noktasına başlangıç noktası veya orijin adı verilir.Matematikte yatay eksen apsis ekseni; düşey eksende ordinat ekseni olarak kullanılmakta ve saat yönünün tersi, açılarda ve yaylarda (+) yön olarak alınmaktadır. y Çember üzerindeki bir M noktasının, apsis ekseni üzerindeki izdüşümü P,ordinat ekseni üzerindeki M izdüşümü de K olduğuna göre, OP ye bu M noktasının K apsisi; OK ya bu M noktasının ordinatı; her ikisinede bu O x M noktasının kordinatlarıdır. Birim Çember: Merkezi orijin, yarıçap uzunluğu 1 birim olan çembere denir.Sembolik olarak; Ç={(x,y) |x2+y2=1, x,y R} şeklinde tanımlanır. B(0,1) K A(-1,0) O A(1,0) B(0,-1) Her reel sayıya birim çemberin bir tek noktası ve birim çemberin bir noktasına sonsuz reel sayı karşılık gelir.Tanımlanan fonksiyon örtendir ve birebir değildir.Bu şekilde kZ olmak üzere A noktasına 0+2k , B noktasına 90+2k , A noktasına 180+2k ,B noktasına 270+2k şeklindeki reel sayılar karşılık gelmiş olur. Açı ve Yay Birimleri: A ) derece: Bir çemberin 360 eşit parçada birine bir derecelik yay; bu yayı gören merkez açının büyüklüğüne bir derecelik açı denir.Bir derecelik yay ve açının 1/60 ına bir dakikalık yay veya açı; bir dakikalık yay veya açının 1/60 ına bir saniyelik yay veya açı denir. Derece,dakika,saniye işaretleri sırası ile dir. Derece, açı birimlerinin en eskisi ve tatbikatta en çok kullanılanıdır.Fakat ,ondalık sisteme uygun olarak yazılıp okunması zor olduğundan pratik değildir. B) grad: Bir çemberin 400 eşit parçada birine bir gradlık yay; bu yayı gören merkez açının büyüklüğüne bir gradlık açı denir.Bir gradlık yay veya açının 1/10 una bir desigradlık yay veya açı; 1/100 üne bir santigradlık yay veya açı; 1/1000 ine bir miligradlık yay veya açı adı verilir. Borda tarafından ortaya konan grad, ondalık sisteme uygun olarak yazılıp söylendiğinden tatbikatta kolaylık sağlar. C) radyan: Bir çemberde, yarıçapa eşit uzunlukta bulunan bir yaya bir radyanlık yay; bu yayı gören merkez açının büyüklüğüne bir radyanlık açı denir. Bir çemberin yarıçapı r olduğuna göre bu çemberin uzunluğu 2r dir. Bu sebeple bir çemberin bütünü 2r/r=2=6.2832 radyanlık yay; bir çemberin bütün merkez açısıda 2 radyanlık açıdır. Bu açıklamadan anlaşıldığına göre 360=400g =2r dir. Açı ve Yay Birimlerinin Birbirine Çevrilmeleri: Derece,grad veya radyan cinsinden verilen yay veya açıyı birbiri cinsinden ifade etmek için 180=200g=r olduğunu göz önünde bulundurmak ve basit bir orantı kurmak yeterlidir. D/180 = G/200 = R/ Sinüs ve Cosinüs Fonksiyonları: Bir R ye birim çember üzerinde karşılık gelen nokta K olsun.K noktasının apsisine R nin cosinüsü, ordinatına R nin sinüsü denir. Kcos,sin olarak yazılır. B K A A B R, AK yayının ve AOK açısınınölçüsü olduğundan K nın apsisine cos AK=cos AOK ve ordinatı da sin AK=sin AOK da da denilir.Cosinüs ve sinüs fonksiyonları reel sayılardan birim çemberin noktalarının apsis ve ordinatlarına tanımlanan fonksiyonlardır. Cosinüs ve Sinüs Fonksiyonlarının Özellikleri: 1) Birim çemberin denklemi x2+y2=1 dir. K(cos,sin) noktası birim çember üzerinde olduğundan denklemini sağlar.O halde cos+sin=1 dir. 2) R için cos+sin=1 olduğundan R için cos 1 -1cos1 R için sin1 -1sin1 dir. 3) K noktasına (0,2 aralığında karşılık gelen sayı olsun a. 1. bölgede yani 0 ise cos 0 ve sin 0 dır b. 2.bölgede yani /2 ise cos0 ve sin0 dır c. 3.bölgede yani 3/2 ise cos0 ve sin0 dır d. 4.bölgede yani 3/22 ise cos0 ve sin0 dır 4)K noktasına (0,2 aralığında reel sayısı karşılık gelsin.K noktasına kZ olmak üzere +k.2 şeklindeki reel sayılarda karşılık geleceğinden K noktasının apsisi bu sayıların cosinüsü ve ordinatı da bu sayıların sinüsü olacaktır.O halde kZ ve R için: cos= cos+2k ve sin= sin+2k dir. 5)Özelik 4ten xR için cosx= cos(x+2 ve sinx=sin(x+2 olduğundan sinx ve cosx fonksiyonları periyodiktir.Periyotları ise 2 dir. 6)Cosinüs ve sinüs fonksiyonlarının görüntü kümeleri -1,1 dir. i. f:0,2-1,1 , f(x)=sinx fonksiyonunun grafiği: 1 /2 3/2 2 -1 f:0,2-1,1 , f(x) = cosx fonksiyonunun grafiği: ii. 1 /2 3/2 2 -1 7) f:R , f(x) = cosx ve f:R , f(x) = sinx fonksiyonları birebir değil fakat örten fonksiyonlardır. 8) ise nın trigonometrik değerlerinin hesaplanması: A) ise: i.sinsin ii. coscos B) ise: i.sinsin ii. coscos) C) ise: i.sinsin ii.coscos NOT: coscos ve sinsin dır 9)Bir dik üçgende bir dar açının fonksiyonları: a) sinüskarşı dik kenar/hipotenüs sin c/b b) cosinüskomşu dik kenar/hipotenüs cos a/b A c B b a C Sinüs Teoremi: Köşeleri R yarıçaplı çember üzerinde olan bir üçgenin kenar ve açıları a/sinA=b/sinB=c/sinC=2R bağıntısı vardır.Bu çembere üçgenin çevrel çemberi denir. TEOREM:Herhangi bir ABC üçgeninin alanı S ise: S= ½.b.c.sinA = ½.a.c.sinB = ½.a.b.sinC dir. Cosinüs Teoremi: Herhangi bir ABC üçgeninin kenarlarıyla açıları arasında aşağıdaki bağıntılar vardır: a2=b2+c2-2bc.cosA b2=a2+c2-2ac.cosB c2=a2+b2-2ab.cosC Tanjant,Kotanjant,Sekant,Kosekant Fonksiyonları: B Merkezi orijin olan birim çemberin x eksenini kestiği noktadan Oy eksenine, Oy eksenini kestiği noktadan Ox eksenine paraleler çizildiğinde, AOP açısının ölçüsü x ise AA teğeti üzerindeki AT nin uzunluğu tanx, sekant üzerindeki |OT| uzunluğu secx, BB teğeti üzerindeki |BK| uzunluğu kotanjant, sekant üzerindeki |OK| uzunluğu cscx olur, sinx ve cosx cinsinden aşağıdaki şekilde ifade edilir. tanx=sinx / cosx , x (2n+1)/2 , nZ (tanjant x) secx=1 / cosx , x (2n+1)/2 , nZ (sekant x) cotx=cosx / sinx , xn , nZ (kotanjant x) cscx= 1 / sinx , x (2n+1)/2 , nZ (kosekant x) Özellikler: tan 1) 1/tanx=cotx 2) 1+tan2x=sec2x cot 3) 1+cot2x=csc2x sec 4) cscx=sec(/2-x) csc 5) cotx=tan(/2-x) 6) tan=karşı dik kenar / komşu dik kenar 7) cot=komşu dik kenar / karşı dik kenar 0 + - 0 0 + - 0 + 0 0 - + 0 0 - 1 + - -1 -1 - + 1 + 1 1 + - -1 -1 - y=tanx in grafiği /2 y=cotx in grafiği: 3/2 O /2 3 O y=secx in grafiği: y=cscx in grafiği: 1 1 /2 3/2 -1 -1 NOT: 1)90180 2)180270 3)270360 a. tan-tan b.cot-cot a. tantan b.cotcot a.tan-tan b.cot-cot Toplam ve Fark Formülleri: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) sin(a+b)= sina.cosb+cosa.sinb sin(a-b) = sina.cosb-cosa.sinb cos(a+b)= cosa.cosb-sina.sinb cos(a-b)= cosa.cosb+sina.sinb tan(a+b)= (tana+tanb) / (1-tana.tanb) tan(a-b)= (tana-tanb) / (1+tana.tanb) cot(a+b)=(cota.cotb-1) / (cota+cotb) cot (a-b)= (-cota.cotb-1) / (cota-cotb) Açı Formülleri: 1) i.sin2a=2.sina.cosa ii.sin2a=2tana/ (1+tan2a) 2) i.cos2a=cos2a-sin2a ii.cos2a=2.cos2a-1 iii.cos2a=1-2sin2a iv.cos2a= (1-tan2a) / (1+tan2a) 3) tan2a=2.tana / 1-tan2a 4) cot2a=cot2a-1 / 2.cota Yarım Açı Formülleri 1) sina=2.sin a/2.cos a/2 2) i. cosa=cos2 a/2-sin2 a/2 ii. cosa=2cos2 a/2 –1 iii. cosa=1- 2sin2 a/2 3) i. tana=2.tan a/2 / 1-tan2 a/2 ii. cota=cot2 a/2-1 / 2.cot a/2 4) tan a/2= 1-cosa / sina , ak 5) tan a/2=sina / (1+cosa) , a2k Dönüşüm Formülleri 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) sinp+sinq=2.sin (p+q)/2.cos (p-q)/2 sinp-sinq=2.sin (p-q)/2.cos (p+q)/2 cosp+cosq=2.cos (p+q)/2.cos (p-q)/2 cosp-cosq=-2.sin (p+q)/2.sin (p-q)/2 tanp+tanq=sin(p+q) / cosp.cosq tanp-tanq=sin(p-q) / cosp.cosq cotp+cotq=sin(p+q) / sinp.sinq cotp-cotq=-sin(p-q) / sinp.sinq Ters Dönüşüm Formülleri 1) sinx.cosy= ½ [sin(x+y)+sin(x-y)] 2) sinx.siny=- ½ [cos(x+y)-cos(x-y)] 3) cosx.cosy= ½ [cos(x+y)+cos(x-y)] NOT: i. 1+cosx=2.cos2 x/2 ii. 1-cosx=2.sin2 x/2 dir. Periyot Bulma: f: AB fonksiyonunda xA için f(x+T)= f(x) ise f(x) fonksiyonu periyodik fonksiyon, T de f(x)’in periyodudur. Trigonometrik fonksiyonların periyotları bulunurken aşağıdaki kurallar uygulanır. Genel Kurallar: A) y=A.sin(mx+n) y=A.cos(mx+n) fonksiyonlarının periyodu T=2/m dir. y=A.sec(mx+n) y=A.csc(mx+n) B) y=A.tan(mx+n) y=A.cot(mx+n) C) y=A.sin2k+1(mx+n) y=A.cos2k+1 (mx+n) y=A.sec2k+1 (mx+n) y=A.csc2k+1 (mx+n) fonksiyonlarının periyodu T=/m dir. fonksiyonlarının periyodu T=2/m dir. D) y=A.sin2k(mx+n) y=A.cos2k(mx+n) y=A.sec2k (mx+n) y=A.csc2k (mx+n) fonksiyonlarının periyodu T=/m dir. k y=A.tan (mx+n) y=A.cotk (mx+n) NOT: Trigonometrik fonksiyonların toplam veya farkları şeklinde tanımlanmış ifadelerin periyotları bulunurken, ifade içerisindeki trigonometrik fonksiyonların her birinin ayrı ayrı periyotları bulunur. Bulunan bu periyotların paydaları eşitlenir. Sonra payların en küçük ortak katı alınır paya yazılır, ortak payda ise paydaya yazılır. Ters Trigonometrik Fonksiyonlar: Sinüs fonksiyonunu tersi var mıdır?Hayır.Sinüs fonksiyonunun tanım kümesi (-) aralığı,değer kümesi aralığıdır. y sayısı için y=sinx denkleminin bir değil sonsuz tane çözüm kümesi vardır. Aslında hiçbir trigonometrik fonksiyonun tersi yoktur.Fakat trigonometrik fonksiyonların tanım kümelerini daraltarak tersleri olan yeni fonksiyonlar kurulabilir. Arksinüs Fonksiyonu: Sinüs fonksiyonunu tanım kümesi aralığı olarak seçildiğinde,sinüs fonksiyonunun tersi vardır.Bu ters fonksiyonuna arksinüs fonksiyonu denir.Sinüs fonksiyonunu değer kümesi aralığı olduğundan,arksinüs fonksiyonunun tanım kümesi aralığı olacaktır.Arksinüs fonksiyonunun tanım kümesinde verilen y sayısına karşılık gelen sayıya arcsiny yada sin-1y sembolleri ile gösterilir. sinüsx,y x, ysinx olarak tanımlandığında bunun tersi, arksinüs=y,x x ,y=sinx olur. y=arcsinx’in grafiği y=sinx fonksiyonunun y=x doğrusuna göre simetriktir. Arckosinüs Fonksiyonu: Kosinüs fonksiyonunun tanım kümesi aralığı olarak seçildiğinde,kosinüs fonksiyonu birebir ve örtendir.Bu sebeple tersi vardır.Bu ters fonksiyona,arckosinüs fonksiyonu denir.Bu fonksiyonun tanım kümesi [-1,1] aralığıdır. kosinüs={(x,y) |x[0,], y=cosx} olarak tanımlandığında arckosinüs={(y,x) |x[0,], y=cosx} olur. y=arccosx’in grafiği y=cosx fonksiyonunun y=x doğrusuna göre simetriktir. Arctanjant Fonksiyonu Tanjant=x,y x/2, y=tanx olarak tanımlandığında, bunun tersi arctanjant=y,x x/2, ytanx olur. y=arctanx in grafiği y=tanx fonksiyonun y=x doğrusuna göre simetriktir. Arckotanjant Fonksiyonu Kotanjant=x,y x0, ycotx olarak tanımlandığında, bunun tersi arccot=y,xx0, ycotx olur. y=arckotx in grafiği y=cotx fonksiyonunun y=x fonksiyonuna göre simetriktir. Arcsekant Fonksiyonu Bu fonksiyon, y=secx in ters fonksiyonudur. y=arcsecx, x in (-1,1) aralığındaki değerlerinden başka diğer bütün değerleri için tanımlıdır. Bunun grafiği, y=secx in grafiğinin y=x doğrusuna göre simetriği olan eğridir. Arckosekant Fonksiyonu y=cosecx in ters fonksiyonu olan bu fonksiyon da, x in (–1,1) aralığındaki değerlerinden başka diğer bütün değerleri için tanımlıdır. Bunun grafiği y=cosecx in grafiğinin y=x doğrusuna göre simetriği olan eğridir. Trigonometrik Denklemler ve Eşitsizlikler Trigonometrik fonksiyonları içinde bulunduran denklemlere, trigonometrik denklemler denir. Ör: 1+cosx =0 , cotx =0 , sinx-cosx=0 Trigonometrik denklemlerin çözüm kümesi bulunurken aşağıdaki özelliklerden yararlanılır. 1) sinP(x)=sinQ(x) ise P(x)=2k+Q(x) Not: -sinQ(x) yerine sin[+Q(x)] alınır. 2) cosP(x)=cosQ(x) ise P(x)=2kQ(x) Not: -cosQ(x) yerine cos[-Q(x)] alınır. 3) tanP(x)=tanQ(x) ise P(x)=kQ(x) Not: -tanQ(x) yerine tan[-Q(x)] alınır. A)Basit Trigonometrik Denklemler a) cosx=a b)sinx=a cosx=cos=cos(-) sinx=sin=sin x=+2k veya x=-+2k x=+2k veya x=k c)tanx=a d)cotx=a tanx=tan cotx=cot x=+k x=k B)Lineer Denklemler a,b,c R olmak üzere, asinx+bcosx=c şeklindeki denklemlere cosx ve sinx e göre lineer denklemler denir. asinx+bcosx=c denkleminin iki tarafı a’ya bölünür. sinx+b/acosx=c/a olur. b/a=tan yazılarak çözülür. C)Homojen denklemler Bütün terimlerinin dereceleri aynı olan denklemlere homojen denklemler denir. a,bR olmak üzere, acosx+bsinx=0 homojen trigonometrik denklemdir. Eşitliğin iki tarafı cosx ile bölünürse a+b.sinx/cosx=0 (cosx a+b.tanx=0 tanx= -a/b elde edilerek çözüme gidilir. KONUYLA İLGİLİ ÖRNEK SORULAR: 1) (-2580 lik bir açının esas ölçüsü kaç radyandır? Çözüm: (-2580nin ölçüsü derece olsun -2580=+2k , k koşulu gerçeklenmelidir. -2580=-60(-7) -2570=360-60-8360 dir D/180=R/ 300/180=R/ R= 2) , tg=1/2 , tg1/5 , tg=1/8 ise Çözüm:tg((tgtg)(1-tgtg)tg(-tg1/3 tgtgtg/ 1-tgtgtg( -tg(1 bulunur. 3)0 , k ise cosk+1/2)(-1)k - nin değeri nedir? Çözüm:k bir çift sayı ise k=2m yazılır. cosk+1/2)+(-1)k(-cosm+1/2)+(-1)2m- =cos(2m- cos(2mCos k bir tek sayı ise k=2m+1 yazılır. cos2m+1+1/2+(-1)2m+1- cos(2m- cos2m Cos 4)ABC üçgeninde mC=2.mB dir.Üçgenin alanının b kenarı ve B açısı cinsinden değeri nedir? Çözüm:Üçgenin alanı s=1/2.b.c.SinA dır. A+B+C= A+B+2.B= A=-3.B dir. sinA=sin(-3B) sinA=sin 3B dir. sin teoremine göre, b/sinB=c/sin2B b/sinB=c/2.sinB.cosB c=2b.cosB bulunur. alan formülünde yerine konulursa, S=1/2.b.2b.cosB.sin3B S=b2.sin3B.CosB S=b2/2 (Sin4B+Sin2B) 5)Kenar uzunlukları a ve C=b olan kağıttan yapılmış bir ABCD dikdörtgeni,C köşesi A köşe noktasına gelecek şekilde katlanıyor.Elde olunacak ABEFD beşgeninin,şekilde gösterilen köşe açısının tangentinin a ve b cinsinden eşiti nedir? A B A a B E E F C D F D Çözüm: BE=x , AE=b-x olsun. ABE dik üçgeninde: a +x =(b-x)2 x=(b2-a2)/ 2b bulunur. tg= tg(b2-a2)/2ab , dır. tgtg -cot -1/tg , tg-2ab/(b2-a2) tg2ab/(a2-b2 2 2 6) sin6+sin12+sin18 işleminin sonucu nedir? 1+cos6+cos12 Çözüm: sin18+sin6+sin12 payda dönüşüm formülleri uygulanır. 2 1+cos6+(-1+2cos 6) 2sin12.cos6+sin12 sin12.(2cos6+1) sin12 2.sin6.cos6 2 cos6+cos 6 cos6 (1+2cos6) cos6 cos6 2.sin6 7)Şekilde m B=m C=m D=90 , AB=3, BC=4,CD=12 br olduğuna göreDD D 12 C 4 D A 3 B Çözüm: DD=AD sin-D sin C=5br (pisagor) AD=13br (pisagor) DD=13 sin(sincossincos sin, cos , cos= , sin değerleri yukarıda bağıntıda yerine yazılırsa DD DD11,2 8)sin10=a ise sin70 in ‘a’ cinsinden eşiti nedir? Çözüm: sin70=cos20 , 1-cos20=2.sin210 1-cos20=2a2 cos20=1-2a2 olur. sin70=1-2a2 9)İki düzlemli bir açının ölçek açısı 15dir.Yüzlerden biri içinde arakesitle 75lik bir açı yapan bir doğrunun diğer yüzeyle yaptığı açısının sinüsü nedir? P a A x C A B y Çözüm: |AC|=a olsun. |AA’|= a Sin (I) dır. |AB|= a Sin 75 , |AA’|=|AB| Sin 15 |AA’|= a Sin 75 Sin15 bulunur. (I) ile eşitlenirse, a Sin=a Sin 75 Sin15Sin =Sin 75 Sin 15 olur. Sin 75=Cos 15 olduğuna göre Sin =Cos 15 Sin 15Sin=Sin 30 Sin ¼ 10)tan2x .tan24x=1 denkleminin genel çözümü nedir? Çözüm: tan x. tan 4x=1 tan x. tan 4x= 1 (Sin x / Cos x) . (Sin 4x / Cos 4x)=1 Cos 4x . Cos x – Sin 4x . Sinx =0Cos 5x=0 Cos 5x = Cos 5x= 2k x=(2k) () tan x. tan 4x = -1 Cos 4x . Cos x + Sin 4x . Sin x=0 Cos 3x= 0 Cos 3x= Cos 3x = (2k) () x= 2k 11)ABC üçgeninin yükseklikleri arasında ha/hb=6/5 , ha/hc=3/5 bağıntıları olduğuna göre Cos A’nın eşiti nedir? Çözüm: Üçgenin alanı S ile gösterilirse (I) 2S= a.ha = b.hb = c.hc yazılır. ha/hb = 6/5 5 ha= 6 hb , ha/hc=3/5 5 ha = 3 hc olur. Buradan (II) 5 ha=6 hb= 3 hc yazılır. I ile II taraf tarafa oranlanırsa , a/5=b/6=c/3 bulunur. Kenarları 5,6,3 birim olan üçgen ABC üçgenine benzerdir. Cos A=(b2+c2-a2)/2bc Cos A= (36+9-25) / (2.6.3) Cos A=5/9 12)ABC üçgeninde tan B=3/4 tan C= 8/15 olduğuna göre c/b nin değeri nedir? Çözüm: Sinüs teoremine göre c/b= Sin C / Sin B dir. tan B=3/4 Sin B=4/5, tan C= 8/15 Sin C=8/17 olur. c/b= (8/17) (4/5) c/b=10/17 13) A Sin 3x Cos 3x B= Sin 3x Cos 3x Sin x Cos x Sin x Cos x olduğuna göre A.B=43 olması için x in 0x aralığındaki çözüm kümesi nedir? Çözüm: A Sin 3x Cos 3x Sin 3x . Cos x + Cos 3x . Sin x Sin x Cos x Sin x . Cos x A Sin 4x ½ Sin 2x B Sin 3x Sin x 2.2.Sin 2x . Cos 2x Sin 2x Cos 3x Cos x 4 Cos 2x Sin 3x . Cos x- Cos 3x . Sin x Sin x . Cos x Sin 2x Sin 2x 2 A.B=4 4 . Cos 2x . 2= 4Cos 2x = olur. Cos 2x = Cos 2x= 2k , x=kolur. k= 0,1,2 için çözüm kümesi {} 14) Sin 2(Arc cos ½ )=? Çözüm: A= Arc cos ½ Cos A= ½ olur. Sin 2(Arc cos ½ )Sin 2A= 2. Sin A. Cos A Sin A= 1-cos2A , Sin A= 1- ¼ Sin A= Sin 2(Arc cos ½ )= 2 . . ½ = 15) Cos (Arc sin 12/13 – Arc cos 3/5) =? Çözüm: Arcsin 12/13= u Sin u = 12/13 , Arc cos 3/5 =v Cos v = 3/5 olur. Cos (Arc sin 12/13 – Arc cos 3/5)= Cos (u-v) = Cos u . Cos v + Sin u . Sin v 2 Cos u = 1-Sin u Cos u = 5/13 , Sin v=1-cos2u =4/5 olur. Cos (Arcsin 12/13 – Arccos 3/5)= 5/13 . 3/5 + 12/13 . 4/5 = 63/65 16) Arcsin x + 2 . Arc cos x = 5/6 denkleminin çözüm kümesi nedir? Çözüm: A= Arcsin x x= Sin A B= Arc cos xx=Cos B A+2B= Sin (A+2B) = Sin 5 Sin A . Cos 2B + Cos A. Sin 2B= ½ Sin A (2 Cos2B-1) + Cos A. 2 Sin B . Cos B = ½ x(2x2-1)+1-x2 .2 . 1-x2 .x = ½ 2x3-x+2x(1-x2)= ½ {½} 17) f(x) = -3.Cos2 3x in periyodu nedir? Çözüm: Cos23x = ( 1+Cos 6x)/2 dir. f(x)= -3 . Cos23x = -3 . (1+Cos 6x)/2 f(x)= -3/2 . (1+Cos 6x) olur. 6 (x+w) = 2 + x w= 1/3 18) f(x) = 3 . sin 5x +cos (7x + fonksiyonunun periyodu nedir? Çözüm: f(x)= 3 . sin 5x +cos (7x+ ifadesi f1(x)= 3.sin 5x ve f2(x)=cos(7x+ ) f1(x)= 3.sin 5x 5T1 = T1 = 2 f2(x)=cos(7x+ ) 7T2 = T2 = 27 T1= 14 T2= T= = 2 19)Yandaki şekilde mA=90 , cm , AD|=8cm |BC=12cm ise, sinB nin değeri nedir? A Çözüm: 6 B D 12 B D E BAD ile BDE eş üçgenlerdir. m(DBA)=(DBE)= ve m(EBA) dır. sinADBD , cosBD sinB=sin22.sin.cos= 2.4/5.3/5 sinB=24/25 20)y=sin (x-60) fonksiyonunun grafiğini çiziniz. 1 150 240 10 C BD=10 cm bulunur.(pisagor bağıntısı) D noktasından BCye dikme çizilir.BDC ikizkenar olduğundan,yükseklik tabanı iki eş parçaya ayırır.BEEC=6cm DEC üçgeninde pisagordan DE8cm elde edilir. C 60 8 330 420