Hücrede Madde Geçişi MADDE ALIŞ

Hücrede Madde Geçişi
MADDE ALIŞ-VERİŞLERİ
AKTİF TAŞIMA
Büyük moleküllerin geçişi
Aktif taşıma
→Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama
doğru ATP harcanarak madde geçişidir.
→Taşıyıcı protein ve enzim kullanılır.
→Tüm canlı hücrelerde gerçekleşir.
AKTİF TAŞIMA ÖZELLİKLERİ
→ Aktif taşımada ATP harcanır
→ Moleküller az yoğun ortamdan
çok yoğun ortama hareket eder
→ Sadece canlı hücrelerde görülür.
→ Aktif taşıma hücre zarından geçebilecek
büyüklükteki moleküller için geçerlidir
Büyük moleküllerin geçişi
→Büyük moleküller hücre zarı porlarından geçemezler.
→Bunlar; protein, yağ, nişasta, glikojen,
maltoz, sükroz, laktoz…
→Büyük moleküller hücre zarı porlarından geçemedinden,
hücre zarının özel bir mekanizmasıyla hücre içine alınır
ya da hücre dışına atılırlar.
→Büyük moleküllerin hücreye;
giriş-çıkışı endositoz ve ekzositoz olmak üzere
iki şekilde gerçekleşir.
Endositoz
→Hücre zarından geçemeyecek büyüklükte olan
besin maddelerinin, bir koful’la birlikte
hücre içine alınmasına endositoz denir.
→Hücre zarı küçülür.
→Enzim ve ATP kullanılır.
→Endositoz, hücre çeperi bulunmayan tüm canlı hücrelerde
( hayvan, amip, öglena, paramesyum) gerçekleşir.
Fagositoz
→Katı olan büyük besin maddelerinin,
hücre içine alınmasına fagositoz denir.
→Hücre ilk önce yalancı ayak oluşturarak
besin molekülünü sarar.
→Daha sonra, bir miktar hücre zarı kopar
ve besin zarla çevrili bir şekilde hücre içine alınır.
Pinositoz
→Sıvı olan büyük besin maddelerinin
hücre içine alınmalarına pinositoz denir.
→Hücre zarı önce bir kese (cep) oluşturarak
besin maddesini sarar.
→Daha sonra hücre zarı kopar ve besin maddesi
zarla çevrili bir şekilde hücre içine alınır.
Ekzositoz
→Büyük besin maddelerinin, hücre zarı yardımıyla
hücre dışına atılmasına ekzositoz denir.
→ATP harcanır.
→Enzim kullanılır.
→Hücre zarının büyüklüğü artar.
→Ekzositoz bütün canlı hücrelerde gerçekleşir.
__SON__
Mustafa AYAR
Biyoloji öğretmeni
Uzm. Öğret.