“Felsefe ile toplumun karşılıklı etkileşiminin dayandığı ilkeyi bulmak

1. “Felsefe ile toplumun karşılıklı etkileşiminin dayandığı ilkeyi bulmak için, felsefenin toplumsal
işlevlerini, toplumda oynadığı rolü gözden geçirmek, felsefi bilinçle toplumsal gerçekliğin
kendine has biçimini belirlemek ve felsefi sorunların evriminin toplumların gelişme aşamasına
bağlı olduğunu sergilemek gerekir.” Buna göre felsefenin hangi özelliğinden söz edilebilir ?
A) Felsefe her zaman için toplumsal sorunların bir adım önünde yer almıştır.
B) Felsefe yapabilmek için toplumsal bir bilgi birikimi şart değildir.
C) Çoğu felsefi sorun, toplumsal sorunların gelişmesine paralel olarak ortaya çıkar ve gelişir.
D) Toplumsal sorunların çözümü için felsefe şarttır.
E) Toplumsal sorunlar, felsefi sorunlarla karşılaştırıldığında ilk sırayı alır.
2. K.Jaspers “Felsefi meselelerde herkes, kendini hüküm vermeye muktedir görür. Bilimlerde
eğitim, öğretim ve metot, anlamanın şartı olarak kabul edildiği halde, felsefeye gelince, zaten
işin içinde bulunulduğu, konuşmaya katılınabileceği iddiası yükselir. İnsan oluşumuz, kendi
kaderimiz ve hayat tecrübemiz yeterli şart olarak kabul edilir” der. Paragrafta sözü edilen
problem felsefenin hangi özelliğiyle ilgilidir ?
A) Genel-geçer bilgi olmasıyla B) Sübjektif bir bilgi olmasıyla
C) Birikimsel bir bilgi olmasıyla D) Bütünleştirici bir bilgi olmasıyla
E) Bilimi konu edinmesiyle
3. “Yığın hiçbir zaman filozof olamaz.” Çoğu düşünüre göre Platon’un bu sözü bugün de
geçerlidir. Çoğu insan dünya görüşlerini dinsel veya herhangi bir gelenek yoluyla edinirler. Oysa
felsefi bir dünya görüşünü amaçlayan kimse, kendi aklına dayanma cesaretini göstermelidir.”
Paragrafa göre aşağıdaki yargılardan hangisini söylemek mümkün değildir?
A) Herkesin filozof olmasını beklemek mümkün değildir.
B) Felsefeyle uğraşmak isteyen kendi aklına güvenmek zorundadır.
C) Filozof herkesten farklı bir dünya görüşüne sahip olabilir.
D) Platon’un yargısı başkalarınca da kabul edilmektedir.
E) Felsefe bir diğer yönüyle de duyulara dayanmak zorundadır.
4. Etikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur ?
A) Etik, varlığın bilgisini elde etmeğe çalışan bir disiplindir.
B) Etik, bilimin metodunun nasıl olması gerektiğini araştırır.
C) Etik, insan eylemleriyle onları idare eden ilkeleri konu edinir.
D) Etik, süjenin obje ile ilişkisini inceler.
E) Etik insanların inanma fenomeniyle ilgilidir.
5. Sokrates “dünyanın bütün öküzleri, atları ve hayvanları, ondan başka bir şey peşinde
koşmadıkları için, hazzı birinci sıraya koymak isteseler de, buna imkan yok. Nasıl kahinler
kuşlardan medet umarsa, insanların bir çoğu da hazlara inanmıştır. Hazların hayatımızda en iyi
olduğu kanaatindedirler ve hayvanlardaki iştahların bir felsefe perisinin ilham ettiği sözlerden
daha sağlam kefil olduğunu düşünürler” der. Paragrafa göre, Sokrates’in haz hakkında aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaştığı söylenemez ?
A) Haz ahlakın kaynağı olamaz. B) Akıl, hazdan sonra gelmemelidir.
C) Haz, ahlakın kaynağıdır. D) Haz, aldatıcı bir duygudur.
E) Hazlara aldanmamak önemlidir
6. “Sanat, bilim ve felsefe alanında genel kavramlar ortaya koymaz; sanat tek olan, bir eşi
olmayan bir şeyi işler, onu bütün tekliği ile kavramağa çalışır; fakat böyle bir şeyi kavramak için
herhangi genel bir kural ele vermez. Kavranılan şey, yanlışlık ve doğruluğa kayıtsızdır.”
Paragrafa göre aşağıdaki sanatla ilgili yargılardan hangisine ulaşılamaz ?
A) Sanatın konusu tek tek nesnelerdir.
B) Sanatı, bilim ve felsefeden ayıran şey doğruluk kaygısı taşımamasıdır.
C) Sanat genel kurallardan yola çıkar ancak genel yargılar ortaya koymaz.
D) Sanatın herhangi bir nesnesi için doğruluk ya da yanlışlıktan söz edilemez.
E) Her bir sanat nesnesi, eşi olmayan bir nesnedir.
1.Rasyonalist bir filozofun aşağıdakilerden hangisini savunması beklenemez?
a) Bilmek hatırlamaktır
b) Bilginin kaynağı duyumlardır
c) Doğru bilgi mümkündür
d) Bilginin kaynağı akıldır
e) Doğuştan gelen bilgi vardır
2.Felsefe ve din için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Öznelliğin ürünü bilgiler oldukları
b) Aklın ürünü oldukları
c) Eleştirel düşünceye açık oldukları
d) Dogmatik oldukları
e) İnsan hayatını anlamlandırma amacında oldukları
3.Aşağıdakilerden hangisi idealist bir düşünüre ait olamaz?
a) Madde, düşüncenin ürünüdür
b) Asıl irade Tanrısal iradedir
c) Madde, düşünceyi ortaya çıkarmıştır
d) Madde, düşünce ile başlar, var olur
e) Felsefi konular düşünce ile açıklanır
4.I. Varlık düşüncedir
II. Varlık maddedir
III. Varlık fenomendir
Yukarıdaki iddialar aşağıdaki problemlerden hangisine yanıt oluşturur?
a) Varlığın var olup olmadığı
b) Varlığın bilinip bilinemeyeceği
c) Bilginin varlığı açıklamaya yetip yetmediği
d) Varlığın ne olduğu
e) Mutlak varlığa ne ile ulaşılacağı
5.Aşağıdakilerden hangisi Septisizmin savunduğu görüşlerinden biri olamaz?
a) İnsanı mutlu kılan, yanlış inanışları söküp atan tek yeti akıldır
b) Nesnelerin gerçek yapısı kavranamaz
c) Her türlü yargıdan kaçınmak gerekir
d) Gerçekten güzel yada çirkin diyebileceğimiz bir şey yoktur
e) Hiçbir şey yoktur, olsa da bilinemez
6.Kant için eylemin ahlaklılığı , o eylemin içeriğine değil , salt iyiyi istemeye(niyete) bağlıdır.
Ona göre bir koşula bağlanan buyruk. Ahlaksal sayılmaz.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Kant’ın ahlak anlayışına uygun değildir?
a)Öğretmenin severek ders anlatma davranışında bulunma
b)Eşini seven bir bayanın her doğum gününde ona hediye alması
c)Manavın istenilen miktarda meyve tartıp müşteriye verilmesi
d) Bir doktorun parası olmayan hastaları da tedavi etmesi
e) Bir politikacının oy kaygısı ile depremzedelere yardım etmesi.
7.Sokrates “dünyanın bütün öküzleri, atları ve hayvanları, ondan başka bir şeyin peşinde
koşmadıkları için, hazzı birinci sıraya koymak isteseler de, buna imkan yok. Nasıl kahinler
kuşlardan medet umarsa, insanların bir çoğu da hazlara inanmıştır. Hazların hayatımızda en iyi
olduğu kanaatindedirler ve hayvanlardaki iştahların bir felsefe perisinin ilham ettiği sözlerden
daha sağlam kefil olduğunu düşünürler” der. Paragrafa göre, Sokrates’in haz hakkında aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaştığı söylenemez ?
a)Haz ahlakın kaynağı olama
b) Akıl, hazdan sonra gelmelidir
c)Haz, ahlakın kaynağıdır.
d) Haz, aldatıcı bir duygudur.
e) Hazlara aldanmamak önemlidir
8.T. Hobbes ‘ a göre “insan insanın kurdudur.”Filozofun ahlak anlayışında kişisel çıkarlar ön
plandadır.Mutlak iyi mutlak erdem tarzında kavramlardan söz edilmemelidir. Çünkü bu
kavramlar uydurulmuştur. Parçadan yola çıkarak filozofun ahlak anlayışı hakkında
aşağıdakilerden ulaşılamaz?
a)Ahlaki eylemin amacı fayda sağlamaktır.
b)Bireyin amacı kendisini korumaktır.
c) d)Bireyi mutlu eden davranış esas olandır.
d)İnsanın amacı varlığını devam ettirmektir.
e) Toplumca benimsenen değerler iyidir.
9.Sartre , insanlar için tek bir ahlaki kural olduğunu ifade eder .”Kendi kendinizi seçin.” İnsan ,
kendini seçmekle sorumludur. Dolayısıyla her insan , sorumluluğunu kendisi yüklenir. İnsanlar
kendi seçimleriyle , toplumsal ve bireysel değerlerini yaratırlar.Sartre, ahlak felsefesinin hangi
kavramının önemini vurgulamaktadır?
a)Sorumluluk b)Erdem c)Vicdan d)Özgürlük e)Ödev
10.İnsan doğal bir varlıktır dünyada içine doğduğu ,toplum ve o , toplumun var ettiği kültür
tarafından biçimlendirilir ve doğallığından uzaklaşır, insan bu biçimlenmeyi yaşarken çoğu
zaman iradesinin dışındaki unsurlar tarafından zorlanır; yani iradesini ortaya koyamaz.
Parça hangi kavrama örnek oluşturur?
a)Sorumluluk b)Otodetermenizm
c) Determenizm d)Ahlak yasası
e) İndetermemizm
11. Epikuros’a göre haz; olumlu bedensel hazlar değil, ruhun acı ve elemden kurtulmasını
tanımlamaktadır. Örneğin aç ve susuz olmamak, korku ve ürküntü duymamak en önemli haz
kaynaklarıdır. Böyle bir durumda olan insan en yüce Tanrı olan Zeus kadar mutlu olabilir.
Buna göre Epikuros gerçek mutluluğu aşağıdakilerden hangisine bağlamaktadır?
a) insanın gösterişsiz ve sade bir yaşam sürdürmesine.
b) Bedensel hazların en yüksek derecede tatminine.
c) önceden belirlenmiş kaderini benimsemeyip doğaya uygun yaşamasına.
d) Tüm değer ve yargılardan şüphe etmesine
e) Bencil duyguların tatmin edilmesine.
12.Aşağıdakilerden hangisinde ahlak felsefesinin temel kavramları bir arada verilmiştir?
a)Etik-vicdan-erdem-iyi-ahlak yasası
b) Yüce-vicdan-erdem-iyi-ahlak yasası
c) Sorumluluk-vicdan-erdem-iyi-estetik
d) Sorumluluk-vicdan-özgürlük-iyi-ahlak yasası
e) Hedonizm-vicdan-erdem-iyi-ahlak yasası
13.Aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
I.Estetik kavramını ilk olarak Baumgarten kullanmıştır.
II.Sanat , estetiği içine alan daha geniş bir kaplama sahiptir.
III.Estetik sadece sanattaki güzeli ele alır.
IV.Sanat insanın yapıp etmeleridir.
a)I.II.IV. b)I.IV. c)I.II.III.IV. d)I.II. e)II.III.IV.
14. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde evrensel ahlak yasasını öznel nitelikte bulanlar bir arada
verilmiştir?
a)Kant-Sartre-Proudhon
b)Bergson-miil-Epikuros
c)Bentham-Miil-Bergson
d)Sokrates-Epikuros-Platon
e)Proudhon-Nietzsche-Bakunin
15.”Sanat nedir?” sorusuna , her sanatçı eserleriyle cevap verir. Kimisi renklerin ve çizgilerin
uyumuna işaret eder.Kimisi ise doğayı, tıpa tıp resmeder.Bizim bu cevapları yargılamamız,
doğru cevabı seçmemiz olanaksızdır.Çünkü bizimde sanatın ne olduğuna ilişkin vereceğimiz
cevaplar, şüphesiz birbirinden farklıdır.
Parçada vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
a)Sanat doğadaki varlığın taklit edilmesidir.
b) Sanatı,herkes aynı şekilde yorumlayamaz ve anlatamaz.
c)Sanat toplumun yansımasıdır.
d) Sanat, hayal edilenin gerçeğe dönüştürülmesidir.
e)Sanat insanı özgürlüğe kavuşturan etkinliktir.
16. Aşağıdakilerden hangisi sanat felsefesinin alanına girmez?
a)Sanatsal yargılar göreli midir?
b)Güzellik, öznede mi nesnede midir?
c)Evrensel sanat var mıdır?
d)Bilginin doğruluğu mümkün mü?
e)Sanat , estetik yargıları yansıtır mı?
17. Bir mimarın projesine dayanarak birbirinin benzeri aynı güzellikte yüzlerce konut yapılabilir.
Ama bunlar sanat eseri değildir. Oysa Mimar Sinan’ın ünlü yapıtlarından biri olan “Süleymaniye
Camii” bir sanat eseri olarak kabul edilebilir. Çünkü bu yapıt herhangi bir yapıt olmaktan
uzaktır.
Buna göre, bir yapıtın sanat eseri olma koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
a) Mimarının ünlü olması
b) Yapıtın eski çağlara ait olması
c) İnsan yaratısı olması
d) Manevi yönünün bulunması
e) Kendi türünde özgünlük taşıması
18.-her insan yaptığını çeker
-İçindeki sese kulak ver
-Doğru olanı yap
Yukarıdaki söylemler sırasıyla ahlak felsefesinde hangi kavramlara karşılık gelir?
a)Sorumluluk-vicdan-erdem
b)Özgürlük-vicdan-ahlak yasası
c)Sorumluluk-erdem-ahlaki davranış
d)Özgürlük-vicdan-erdem
e)Ahlaki karar-özgürlük-ahlak
19.Zorlu bir ameliyat geçirme iyi bir şey değildir.Fakat bu ameliyatı geçirmek kişinin sağlığını
düzeltecekse o iyi bir şeydir. Buna göre iyinin ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?
a)Ödeve uygun davranılması b)Erdemli davranılması
c)Aşırı uçlardan kaçınma d) Yarar sağlaması
e) Haz vermesi
20.Aşağıdaki seçeneklerden hangisindeki nesne sanatın ve estetik kavramlarının sadece birisini
içerir?
a)Sümena Manastırı b)Süleymaniye Camii c)Peribacaları d)Sen piyer Kilisesi e)Ayasofya
CEVAP ANAHTARI
1B-2E-3C-4D-5A-6E-7B-8E-9D-10C-11B-12D-13B-14C-15B-16D-17E-18A-19D-20C
1.
1. Felsefeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Bilgi sevgisi ve arayışıdır
b) Olayları nesnel olarak açıklama çabasıdır
c) Evreni tümüyle ele alan en genel bilgidir
d) Önyargının bittiği yerde başlar
e) Bir yaşam biçimi ve olaylara bakış açısıdır
1.
2. Aşağıdakilerden hangisi Sofistlerin özelliklerinden biri değildir?
a) İlk defa insan ve toplum sorunlarını felsefelerinin temeline koydular
b) Subjektif relativizm (öznel görecelilik) görüşünü savundular
c) Politikacılara güzel konuşma dersleri verdiler
d) Evrenin oluş sorunu ile ilgilendiler
e) Zamanlarının bazı değerlerini eleştirdiler
1.
3. Aşağıdakilerden hangisi bilim ile felsefenin ortak özelliğidir?
a) Öznel olma
b) Kesin olma
c) Evrensel olma
d) Birikimli olarak ilerleme
e) Dogmatik olma
1.
4. Aşağıdakilerden hangisi metafizik bilginin özelliklerinden biri değildir?
a) Bilimin sunduğu bilgilerin sınırları içinde kalması
b) Soyut kavramlara dayanması
c) Evreni bütüncül olarak ilk nedenleriyle açıklamaya çalışması
d) Mantık ilkelerine uygun olması
e) Bilim tarafından çözülmemiş sorunlarla ilgili olması
5. Aşağıdakilerden hangisi pozitivist felsefenin görüşleri içinde yer almaz?
a) Olayları yönetenin doğa kanunları olduğu savunulur
b) Yaşanılan çağda tek yol gösterici bilimdir
c) Yalnızca olguların güvenilir bilgisine ulaşılır
d) Deney ve gözlemler yolu ile güvenilir bilgiler elde edilir
e) Doğa olayları soyut güçlerle açıklanır
6. “Doğuştan bilgilerin olduğuna karşı çıkan, insan zihnini döşenmemiş bir odaya benzeten ve tüm bilgilerimizin duşum ve
tecrübelere dayalı olarak elde edildiğini savunan felsefi akım” hangisidir?
a) Rasyonalizm b) Empirizim c) Kritisizm
d) Entiüsyonizm e) Pragmatizm
7. Wittgenstein, tüm felsefe problemlerini dil sorununa indirger, dilin kapsamı ve sınırlarını çizmeye çalışır. O’na göre, gerçeğin
bilgisine dil çözümlemeleri ile ulaşılır.
Wittgenstein, bu görüşü ile hangi felsefi akım içinde yer alır?
a) Empirizm b) Pragmatizm c) Analitik felsefe
d) Relativizm e) Entiüsyonizm
8. Aşağıdakilerden hangisi “bilginin kaynağı” ile ilgili bir soru değildir?
a) Bilgi nasıl meydana geliyor?
b) Bilginin yaşamdaki yeri ve önemi nedir?
c) Suje-obje bağlantısı ne aracılığı ile kurulabilir?
d) Bilgi doğrudan doğruya aklın ürünü müdür?
e) İnsanın bilgi yetileri değişir mi?
9.I. Varlık düşüncedir
II. Varlık maddedir
III. Varlık fenomendir
Yukarıdaki iddialar aşağıdaki problemlerden hangisine yanıt oluşturur?
a) Varlığın var olup olmadığı
b) Varlığın bilinip bilinemeyeceği
c) Bilginin varlığı açıklamaya yetip yetmediği
d) Varlığın ne olduğu
e) Mutlak varlığa ne ile ulaşılacağı
10. Aşağıdakilerden hangisi Realizmin temel düşüncesini verir?
a) Algılanan dünyadaki varlıklar, ideaların gölgesidirler
b) Varlık oluştur
c) İnsan bilinci dışında nesnel bir dünya vardır
d) Yaşamı, bireysel sezgilerle kavrayabiliriz
e) Algılanamayan hiçbir şey gerçek değildir
11. Aşağıdakilerden hangisi idealist bir düşünüre ait olamaz?
a) Madde, düşüncenin ürünüdür
b) Asıl irade Tanrısal iradedir
c) Madde, düşünce ile başlar, var olur
d) Madde, düşünceyi ortaya çıkarmıştır
e) Felsefi konular düşünce ile açıklanır
12. – Varlık, birbirine indirgenemeyen iki ayrı cevherden oluşur. Bu iki cevherden biri ruh diğeri maddedir (düalizm)
- Şüpheyi, Septikler gibi amaç olarak değil, araç olarak kullanmış ve doğru bilgiye ulaşılabileceğini ileri sürmüştür.
Yukarıda felsefesinin ana çizgileri verilen 17. yy. düşünürü kimdir?
a) E. Husserl b) R. Descartes c) A. Comte
d) D. Hume e) J. Locke
13. Aşağıdakilerden hangisi Ahlak felsefesinin yanıt aradığı sorulardan biri değildir?
a) İyilik ve kötülüğün ölçütü nedir?
b) İnsan, eylemlerinde özgür müdür?
c) Evrensel ahlak yasası var mıdır?
d) Evrende düzen var mıdır?
e) İnsan eylemlerinin kendisine yöneldiği amaç nedir?
14. Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaş’ın ahlak anlayışları için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) İnsanın eylemlerinde özgür olup olmadığını tartışırlar
b) Toplumdan hareketle toplum için kurallar koyarlar
c) Bireysel iç yaşantıdan yola çıkarak birbirlerini seven insanlardan oluşan toplumsal bir yaşama yönelirler
d) İnsanın aklı ile Tanrıya yönelip mutlu olacağını savunurlar
e) Vahiy yolu ile peygambere gönderilen tanrı buyruklarının önemine dikkat çekerler
15. Schiller, sanatı oyun olarak kabul eder. Çünkü aralarında ileri ölçüde bir benzerlik bulunduğunu düşünür.
Aşağıdakilerden hangisi bu benzerliklerden biri değildir?
a) Her ikisinde de, realiteden uzaklaşılır
b) Her ikisi de, düş gücü ve kurguya dayanır
c) Her ikisi de, bireyi stresten kurtarır
d) Her ikisi de, kuramsal temeller doğrultusunda hareket eder
e) Her ikisinde de, fayda amacı güdülmez
16. Aşağıdakilerden hangisi estetik yargıların özelliklerinden biri olamaz?
a) Subjektif olması
b) Doğruluk değeri taşımaması
c) Değer yargılarına göre açıklanması
d) Evrensel bir niteliğe sahip olması
e) Beğeni duygusuna hitap etmesi
17. Evrensel ahlak yasalarını kabul edip, onları nesnel bir takım ilkelere dayandırma, “Evrensel ahlak yasaları vardır.” iddialarına
temel oluşturur.
Buna göre, evrensel ahlak yasasının varlığı aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?
A) İnsanın bireysel çıkarlarına
B) Toplumsal yaşamın ilkelerine
C) Bireysel sorumluluğa
D) Herkes için doğru olan değerlere
E) Toplumsal kurumlara uymaya
18. “Sanat eseri, mükemmel olan doğayı olduğu gibi yansıtmalıdır; doğaya, sanatçının katacağı hiçbir değer yoktur. Bir sanat eseri,
doğadakini ne kadar başarılı biçimde yansıtıyorsa, o kadar başarılıdır.” Görüşü aşağıdaki kuramlardan hangisineaittir?
a) Yaratma kuramı b) Oyun kuramı
c) Taklit kuramı d) Yaratıcılık kuramı
e)Romantizm
19. Kant’a göre bir eylem, bir eğilim ya da bir histen dolayı değil, bir ödev duygusundan dolayı gerçekleştirilmişse ahlakın konusuna
girer.Örneğin, bir yoksula yardım etmenin temelinde acıma hissi, korku ve ödül varsa o eylem ahlaki eylem değildir. O halde, ahlaki
bir eylemi belirleyen tek şey, eylemin sonuçları değil, eyleme karar verdirten ilkedir.
Bu açıklamayla Kant, ahlaki bir eylemde neyin gerekliliğinden söz etmektedir ?
A)Yarar sağlama
B)Bireysel ahlak yasası oluşturma
C)Ahlaki değerleri kabul edilebilir hale getirme
D)Ahlak ilkelerine evrensel temeller bulma
E)Belli toplumların gelişmelerine katkıda bulunma
20.Nietzsche, insanın ahlaki değerleri olduğu gibi benimsemesi yerine, yeni değerler yaratması gerektiğini savunur, insanoğluna
iyinin ve kötünün ne olduğunu açıklayacak üstün bir otorite yoktur, insan bağlanacağı değerleri özgürlük içinde kendisi yaratmak
zorundadır.
Buna göre, Friedrich Nietzsche'nin savunduğu düşünceler aşağıdakilerden hangisidir?
A)İnsan özgür olsa da toplumdan soyutlanamaz.
B)İnsan davranışlarında özgür değildir.
C)İnsan özgür olsa da yaşadığı dönemin ahlaki değerlerini taşır.
D)Tüm İnsanlar için geçerli evrensel bir ahlak yasası yoktur.
E)İnsanların ahlaki değerlere uymaları ödevdir.