KOLOREKTAL KANSERLER KALIN BARSAK KANSERİ TARAMA YÖNTEMİ Kolorektal Kanser Kalın bağırsağın kanseridir. Kalın bağırsağın (kolon ve rektum bölümü) polip ve 50-70 yaş arasındaki bireylerde yılda bir kez dışkı kanserleri çoğu kez iyice büyüyene kadar belirti örneği alınarak "dışkıda gizli kan" tetkiki yapılır. vermezler.Ancak tarama programları ile erken dönem kanserleri saptamak ve tedavi etmek mümkündür. Bağırsak alışkanlığında değişiklikler olduğunda (İshal, veya kabızlık) Büyük abdeste kan görüldüğünde, Büyük abdest yapamadığınız, gaz çıkaramadığınız durumlarda, Kilo kaybettiğiniz ve kendinizi yorgun hissettiğiniz durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz. BAĞIRSAK KANSERLERİ ÖNLENEBİLİR, ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR 10 yılda bir ise endoskopi ile görüntülenerek kontroller tamamlanır. KOLOREKTAL KANSER RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN; Sigara içilmemeli, Bol miktarda meyve ve sebze tüketilmeli, Fiziksel olarak aktif olunmalı, İçki tüketiminden kaçınılmalı, Düşük yağ oranlı yiyecekler tercih edilmeli Proteinden zengin bitkiler yenmeli, Kilo almaktan kaçınılmalı, Kızarmış, yanmış, ızgarada pişirilmiş etlerin sık tüketilmesinden kaçınılmalıdır. TETKİKLERİNİZİ YAPTIRIN Kanserden Değil Geç Kalmaktan Kork. RAHİM AĞZI KANSERİ Rahim Ağzı Kanseri Nedir? Rahim ağzı, rahmin doğum sırasında genişleyerek bebeğin çıkmasını sağlayan kısmıdır. Bu bölgeyi oluşturan hücrelerin anormal çoğalması sonucu kanser gelişir. Rahim Ağzı Kanseri Gelişmesi Riskini Artıran Rahim Ağzı Kanseri Tarama Faktörler Yöntemi: Nelerdir? Sağlıklı kadınlarda pap smear testi uygulaması ile HPV (Human erken evrede rahim ağzı Papilloma Virus) kanserinin tespit edilerek yok edilmesi mümkündür. Pap smear testi rahimağzı (İnsan bölgesinden basitçe sürüntü (örnek) alınarak Papilloma yapılan incelemedir. Ağrısız ve birkaç dakika içinde virüsü) sonlanan basit bir uygulamadır. Çok eşlilik Cinsel aktivitenin erken yaşta başlaması Sigara kullanımı Ulusal Kanser Danışma Kurulu Bilgilendirme Broşürleri Kendinize Özel Tarama Programı Ulusal Kanser Tarama Programından Hangi Kanser Tarama Programına dâhil olmalıyım? Rahimağz Rahim Ağzı Kanseri ı kanseri Taramasına Kimler belirtileri Katılmalıdır? nelerdir? Anormal vajinal akıntı veya kanama Cinsel ilişkide ağrı veya kanama Bel ve kasık 35-40 yaş aralığındaki her kadın en az bir kere ağrıları Yukarıda smear testi yaptırmalıdır. 65 yaşına kadar ise 5 listelenen yılda bir olmak üzere smear taramasına devam belirtilerden edilmelidir. herhangi bir veya birkaçının kendinizde bulunduğunu düşünüyorsanız derhal bir doktora başvurunuz. MİDE KANSERİ Ulusal Kanser Danışma Kurulu 40 YAŞINI GEÇTİYSENİZ ve MİDE ŞİKAYETİNİZ VARSA İlk fırsatta endoskopi (mide içinin muayene edilmesi) tetkikinizi yaptırın! Gerekiyorsa 6 ayda bir tekrarlayın! Şüpheyi ortadan kaldırın. Mide Şikayetleriniz; Hazımsızlık , Şişkinlik, İştahsızlık, Kusma, Yorgunluk, Kanlı ya da siyah dışkı, Kilo kaybı var ise, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı ve endoskopi (Mide içinin muayenesi) ile şüpheyi ortadan kaldırın. Bilgilendirme Broşürleri Mide kanseri erken safhada şikayete neden olmayabilir. 40 yaşından itibaren başlayabilen mide Kendinize Özel kanserlerinin erken teşhis edilmesi kolaydır. Tarama Programı Erken dönemde yapılacak endoskopi hayatınızı kurtarır. Ulusal Kanser Tarama Programından Hangi Kanser Tarama Programına dâhil olmalıyım? MEME KANSERİ TARAMA YÖNTEMLERİ 1. Kendi Kendine Meme Muayenesi * 20 yaşından sonra her kadın adet kanaması görüyorsa, adetin ilk günü itibarıyla 710 günler arasında bir gün, Adet kanaması görmüyor ise akılda kalması için her ayın belli bir gününü seçerek kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır. Aylık muayeneniz sırasında bir önceki aya göre farklılık hissetmeniz halinde derhal doktora başvurunuz. 2. Klinik Meme Muayenesi Klinik meme muayenesi kadınların düzenli sağlık kontrollerininin bir parçası olmalıdır. 20 yaşından itibaren her kadında 2-3 yılda bir, 40 yaşından sonra yılda birkere bu konuda eğitim almış bir hekim veya diğer sağlık çalışanı tarafından meme muayenesi yapılmalıdır. Ulusal Kanser Danışma Kurulu Bilgilendirme Broşürleri Kendinize Özel Tarama Programı Ulusal Kanser Tarama Programından Hangi Kanser Tarama Programına dâhil olmalıyım? 1. GÖRÜNÜŞ Bir aynanın önünde durun kollarınızı iki yanda serbest bırakın. Memelerinizin şeklini ve boyutunu gözlemleyin. Birinin diğerinden büyük olması sık rastlanan bir durumdur. Meme uçlarının farklı yönlere bakıp bakmadığını kontrol edin. Daha sonra derinize bakın, özelliklerini ve rengini kontrol edin. Kollarınız farklı pozisyonlardayken aynı özellikleri kontrol edin. Örneğin: a- Ellerinizi kalçanıza koyun b- Kollarınızı başınızın üzerine kaldırın c- Öne doğru eğilin. 2. EL İLE MUAYENE Kontrolün bu kısmını yaparken, hisedilen bazı kitlelerin bir çok kadın için normal olduğunu unutmayın. Kişisel kontrol size meme dokunuzun normal özelliklerini tanımanız konusunda yardım eder. Sağ memenizi kontrol etmek için sırt üstü uzanın. Sağ omuzunuzun altına bir yastık yada katlanmış havlu yerleştirin. Sağ kolunuza dirseğiniz doksan derece bükülü olarak dışa dönük şekilde pozisyon verin. 3. Sağ memenizi sol el orta üç parmağınızın iç yüzeyi ile dokunarak kontrol edin. 4. Parmaklarınızı çok küçük daireler çizecek şekilde hareket ettirin. Parmaklarınızı hareket ettirirken memenizden tamamen kaldırmayın. Bu herhangi bir oluşumu fark etmemize engel olabilir. Eğer parmaklarını kolay hareket etiremiyorsanız, sürtünmeyi azaltmak için biraz krem kullanbilirsiniz. 5. Koltuk altınızdan başlayarak memenizin altına kadar parmaklarınızı bir doğru boyunca hareket ettirin. Yukarıdan aşağıya doğru hareketi tekrarlayarak tüm bölgenin kontrolünü tamamlayın. 6. Her bir daire hareketinde uyguladığınız basıncı değiştirin; bu sayade meme dokunuzun tüm katmanlarını hissedebilirsiniz. Küçük daireleri her bölgede üç kez deneyin; hafif - orta - daha kuvvetli basınç farkları uygulayın ve daha sonra yeni bir bölgeye hareket edin. 7. Koltuk altınızı kontrol edin. Memenin bir kısmı koltuk altınıza uzanır. Bu bölgeyi bir kez de kolunuz yan tarfınızda rahat bir pozisyonda iken kontrol edin. 8. Meme akıntısına bakın. Bazı kadınlar meme başından berrak yada süt içeren bir sıvı geldiğini görür. Muhtemelen bu normal bir durumdur. Eğer akıntı herhangi bir sıkma olmadan gelirse, devam ederse ve sadece bir meme başından geliyorsa ya da kanlı bir akıntıysa derhal bir doktora başvurmalısınız. 9. Sol memenizin tüm basamakları aynı şekilde bu defa da sağ elinizle tekrar ederek tamamlayın. Sigara ve Kanser DÜNYADAKİ EN BÜYÜK SAĞLIK SORUNU SİGARADIR Sigara ve diğer tütün mamullerinin tüketilmesi kanser, (başta akçiğer kanseri) kalp ve solunum hastalıkları gibi ani ve erken ölümle sonuçlanan diğer bir çok hastalığa neden olur. Tütün; bağımlılık yaparak kullanıcıların %50'sini öldüren bir kansorejendir. Sigara tüketimi ve pasif içiçilik en düşük miktar ve sürelerde dahi aynı ölümcül etkiye sahiptir. Sigarayı bırakmak tüm sağlık risklerini azaltır. Sigarada Bulunan Ölümcül Kimyasallar: Çocuklarınızın sigara dumanına maruz kalmasına asla izin vermeyiniz! Tütün dumanı 4000'den fazla kimyasal madde içerir. Bunların %50 den fazlasının kesinlikle kanser gelişimine neden olduğu bilinmektedir. Hamilelik Sırasında Sigara Kullanımının Zararları: Annede; Bebeği besleyen plesanta dokusunda bozulmalar Erken doğum Düşük Dış gebelik Bebeklerde ve çocuklarda ; Ölüdoğum Ani bebek ölümü sendromu Akçiğer işlevlerinde ve dokusunda bozulma Astım Alt solunum yolu enfeksiyonları Bronşit ve zatüre Öksürük, balgam, hırıltı solunum Çocukluk çağı kanserleri, Lösemi Lenfoma, beyin tümörü Damak,dudak yarığı Çocukların yanında sigara içilmesi sadece duman ile zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda anne ve babasını model alan çocuklarda sonraki yıllarda sigara içme alışkanlığının gelişmesini kolaylaştırır. Sigara ve diğer tütün mamullerine harcanan toplam bütçe ile yiyecek, barınma, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi temel insani ihtiyaçlar fazlası ile giderilebilir. Sigarayı bırakma konusunda destek almak istiyorsdasnız, en yakındaki sağlı kuruluşuna baş vurunuz. Hemen tüm hasatnelerde sigara bıraktırma ile ilgili özel hizmet veren birimler bulunmaktadır. Her 5 saniyede bir sigaraya bağlı bir ölüm gerçekleşmektedir. Dünyada her yıl 4 milyon, Türkiye'de ise 100.000 insan sigaradan hayatını kaybetmektedir.