Slayt 1

AVRUPA BİRLİĞİ TARİHSEL GELİŞİMİ, TEMEL KURUCU
ANLAŞMALAR, AVRUPA BİRLİĞİ ÖRGÜT YAPISI VE
KURUMLARI, AVRUPA BİRLİĞİ GENİŞLEMESİ
Hazırlayanlar
Cihan Aksoy
Haticenur Altuntas
Veysi Akkoyun
Esmagül Aktaş
Gülnur aktaş
AB Nedir?
 Avrupa Birliği ya da kısaca AB, 28 üye ülkeden oluşan ve
toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan (Kıbrıs
haricinde) siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. AB, 1992
yılında Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen
Maastricht Antlaşması’nın yürürlüğe girmesi sonucu, var
olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na yeni görev ve
sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur.
AVRUPA BİRLİĞİ TARİHSEL GELİŞİMİ
 Avrupa Birliği düşüncesi tarihsel süreç içerisinde önemini hep
korumuştur.
 İlk çağlarda Ege Denizi kıyılarında yaşayan insanlar, denizin doğusuna
yani güneşin doğduğu tarafa AÇU (ASU), battığı tarafa da EREB (İRİB)
ismini vermişlerdir. Samî dillerinde kullanılan bu sözcükler, Finikeliler
tarafından Yunanlılara iletilmiş ve zaman içinde Yunan dilinde ACU
(ASU), ASİA olmuş, EREB’ de (İRİB), EUROPA olmuştur.
 Avrupa’nın birleştirilmesine yönelik fikirler ve projelerin ileri
sürülmesi ise, yüzyıllarca öncesine dayanmaktadır. Örneğin, La
Rochefoucault, Saint Simon, Viktor Hugo, Willam Pen, De
Gasperi gibi düşünürler Avrupa’ da bir birliğin kurulmasına
inanan isimlerdir. Ancak ilk düşünürler şair Dante ve Pierre
Dubois olmuştur.
 Dante, 310 yılında kaleme aldığı Monarchia isimli yapıtında
“Birlikten” sözetmiştir.
 Avrupa’yı birleştirme düşüncesinin kökenlerini Eski
Yunan’a kadar götürmek mümkün olsa da birleşik Avrupa
kavramının asıl oluşmaya başladığı dönem orta çağ
olmuştur. Bu çağın dinamikleri ve takip eden Rönesans’ la,
Reform ve Aydınlanma dönemlerinde bugünkü batı
Avrupa’nın düşünsel yapısı oluşmaya başlamıştır.
 Aydınlanma döneminde, akılcı düşüncenin eski, geleneksel
ve değişmez kabul edilen varsayımlardan, önyargılardan ve
ideolojilerden özgürleştirilmesini ve yeni bilginin kabul
edilmesi amaçlanmıştır. Sanayi ve Fransız devrimlerinin
düşünsel altyapısı da, bu çerçevede oluşturulurken
İngiltere’de 1760 yılında sanayi devriminin başlaması ve
bütün kuzeybatı Avrupa’ya yayılması, Avrupa’nın yeni
kimliğinin belirleyici unsuru olmuştur.
 Orta çağ sonrası
dönemde William Pen’in
Fransa ile İngiltere
arasında bir daha savaş
yaşanmaması yolundaki
çabalardan ilhan alarak
1693 tarihinde yazdığı
“Avrupa’nın Şimdiki Ve
Gelecekteki Barışı
üzerine Deneme” başlıklı
kitap bu döneme ait bir
Avrupa örgütlenmesi
planıdır.
 Avrupa’nın bütünleşmesine yönelik planlar 19. yy‘ a
kadar sadece düşünceden ibaret kalmıştır. 19. Yy’ ın
başlarında gerçekleşen iki ayrı birleşme hareketi,
Avrupa bütünleşmesi konusunda ileride atılacak
adımlar için örnek teşkil etmiştir. Bunlar;
1.
2.
1819 da Prusya’da Maasen tarifesini kabulü ilk kez iç ticari
engellerin kaldırılmasıdır.
1834 yılında Alman devletleri arasında Gümrük Birliği’nin
kurulmasıdır.
 Görüldüğü gibi, Avrupa’nın dağınık devletlerinin
birleştirilmesine yönelik bir Avrupa Birliği düşüncesi
gerçek anlamda 19. Yy da şekillenmiştir. Birlik sağlama
yönünde ki çabalar savaşları sonlandıramamıştır. Nitekim
Birinci Dünya Savaş’ı sonrasında savaş sonrasında kesintiye
uğrayan bütünleşme hareketlerine hız verilmiştir.
 ‘Barış İçin Birleşme’ çabalarının başında, 1919 da Cenevre’de
Milletler Cemiyeti’nin ve 1924 yılında Pan-Avrupa hareketi
kurulması gelmektedir.
 Kalergi önderliğinde ki fedaralist Pan-Avrupa Birliği hareketi 26
üye devletin temsilcilerinin katılımıyla bir temsilciler konferansı
oluşturulmasının, bir devletlerarasında ki ihtilafların
antlaşmalarla giderilmesini, ingilizcenin, birliğin ana dili olmasını
ve bir Gümrük Birliği tesis edilerek Avrupa Fedarasyonu Anayasası
hazırlanmasını ön görmüştür.
 1930’lı yıllarda Avrupa da yükselen faşizim ile gelen
istikrarsızlık ve yayılmacılık hem Avrupa bütünleşmesi
çabalarını gölgelemiş hem de Avrupa’yı yeni bir dünya
savaşına itmiştir. Bu bakımdan, savaş sonrası Avrupa’nın karşı
karşıya kaldığı temel sorunların ortaya konulması, Avrupa
bütünleşmesi ve Avrupa Birliği’nin oluşması açısından son
derece önemlidir. Bu sorunlar;
 Avrupa ekonomisinin düzeltilmesi,
 Başka bir Avrupa devletinin bütün Avrupa’yı güç ve şiddet yoluyla ele
geçirmeye yönelik politikalarının engellenmesi,
 Siyasi açıdan güçlü bir konuma gelebilmek, Sovyetler ve Amerika
karşısında söz sahibi olabilmek için Avrupa’da siyasi bir birlik
oluşturulması, olarak sayılabilir.
 Kıta Avrupa’sında; İtalya, Fransa ve Almanya gibi savaşın
verdiği zararları en ağır şekilde yaşayan ülkelerde Avrupa
federalizmini savunan düşünceler 1940’ların ikinci yarısında
çıkışa geçmiştir. 1948 yılında Lahey’de toplanan Avrupa
konferansında netlik kazanmıştır. Konferansın sonucunda
Avrupa Konseyi kurulmuştur.
 Ayrıca İkinci Dünya Savaşı
sonrasında yenik düşmüş
Almanya’nın Avrupa’yı tekrar
tehdit etmemesi için neler
yapılabileceğinin düşünülmesi
sonucunda Fransız Dışişleri
Bakanı Robert Schuman’ dan
ilk somut adım gelmiştir.
 Fransa’da üst düzey bir
bürokrat olan Jean Monnet’in
hazırladığı ve Schuman
tarafından açıklanan plan Batı
Almanya ve Fransa kömür ve
demir kaynaklarını ve üretimini
bir araya getirmeyi ve isteyen
Avrupa devletlerinin de bu
topluluğa katılabilmesini
öngörmüştür.
 Batı Almanya, topluluğu, ülkenin uluslararası saygınlığını
artıracak önemli bir araç olarak benimsemiş ve Schuman’ın
planına destek vermiştir. Birçok ülkede gerek kendi çıkarları
gerek mecburiyetten bu plana katılmalarını zorunlu
kılmıştır. 18 Nisan 1951 günü pazarlıklar sonucunda ABD’nin
teşvikiyle altı ülke Paris Antlaşması’nı imzalamış ve Avrupa
Kömür Çelik Topluluğu’nu (AKÇT) kurmuşlardır.
 Topluluğun diğer kurucu üyeleri, İtalya ve Benelüks ülkeleri
(Belçika, Hollanda, Lüksemburg) idi.
 Bu işbirliğinin kurucuları, yaptıklarını "Avrupa ittifakında
ilk adım" olarak nitelediler.
 1957 yılındaki Roma Antlaşması ile iki yeni topluluk daha
oluşturuldu: gümrük birliği işlemlerini sağlayan Avrupa
Ekonomik Topluluğu ve nükleer enerji çalışmaları
yürütmek için kurulan Avrupa Atom Enerjisi
Topluluğu.(Euratom)
 1967 yılına gelindiğinde imzalanan Brüksel Antlaşması ile,
var olan 3 topluluk Avrupa Topluluğu (AT) adıyla tek bir
çatı altında toplandı.
 1973 yılında AT, Danimarka, İrlanda ve Birleşik Krallık’ı da
içine alarak genişleme yoluna gitti.(birinci genişleme
süreci)
 7 Şubat 1992 tarihinde ise, Maastricht Antlaşması
yürürlüğe sokuldu. Bu antlaşma ile ilk kez Avrupa Birliği
terimi kullanıldı. Bundan böyle AT veya AET, Avrupa Birliği
(AB) olarak anılmaya başladı.
 2004 yılına gelindiğinde ise, Avrupa Birliği'nin tarihindeki
en büyük genişleme dalgası gerçekleşti ve 10 yeni ülke (Çek
Cumhuriyeti, Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya,
Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya) Avrupa
Birliği'ne katıldı. 2007 yılında, Bulgaristan ve Romanya'nın
katılımıyla AB'nin üye sayısı 27'ye yükseldi. 2013 yılında
Hırvatistan'ın katılımıyla Avrupa Birliği Üye Devlet sayısı
28'e ulaştı.
TEMEL KURUCU ANLAŞMALAR
AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU(PARİS
ANLAŞMASI)
 1950’lerin başında toparlanmaya başlayan Avrupa ekonomisi,
uluslarüstü bir anlayışla daha iddialı bir örgütlenme ve bütünleşme
çabasına girmiştir.
 En önemli ve sembolik olanı Schuman Deklarasyonudur.
 Bu Deklarasyonda ‘Monnet Planı’ olarak bilinen memorandumun
önemli etkisi olmuştur.
 Schuman deklarasyonu günümüze kadar uzanan Avrupa
bütünleşmesinin temel mantığını ortaya koymaktadır.
 18 Nisan 1951’de Fransa,İtalya,Almanya,Belçika,Hollanda ve
Lüksemburg arasında Paris’te imzalanan anlaşmayla AKÇT
kurulmuştur.
 AKÇT ile devletler tarihte ilk defa kendi iradeleriyle ulusal
egemenliklerinin bir kısmını uluslarüstü bir kuruma devrettiler.
 AKÇT ile AB’nin bugünkü temeli atılmıştır.
AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU(AET) VE AVRUPA ATOM ENERJİSİ
TOPLULUĞU(AAET/EURATOM)
 AKÇT’nin kuruluşundan sonra Batı Avrupa ülkeleri kömür ve çelikte
yapılan işbirliğinin diğer alanlara da genişletmek istemiştir.
 Hollanda Dış İşleri Bakanı Johan Willem Beyen daha kapsamlı bir
ekonomik bütünleşmeye gidilmesi önermiştir.
 1955’te Messina’da toplanan 6 ülkeden delegelerle ‘Avrupa Atılımı’ başlıklı
bir ilke kararı alınmasına zemin hazırlanmıştır.
 Bu kararda;
 Avrupa’da güvenliğin sağlanması
 Hayat standartlarının yükseltilmesi
 Taşıma, nükleer ve geleneksel enerji gibi alanlarda işbirliğinin
başlatılmasının
 sosyal politikalarının uyumlaştırılması
 Geniş ortak pazarın yaratılması
 Ekonomilerin bütünleştirilmesi ve ortak kurumların kurulmasını
istemişlerdir.
 Bu gelişmeler doğrultusunda 29-30 Mayıs 1956’da Venedik’te yapılan
Roma Anlaşmasıyla AET ve AAET kurulmuştur.
 1 Ocak 1958’de yürürlüğe giren AET’nin amacı;
 Kömür ve çelikte gerçekleştirilen bütünleşmeyi ekonominin tüm
alanlarına yaymak
 Ortak bir pazar ve mallar için gümrük birliği kurmak
 Ekonomik kalkınma için ortak kurumlar tesis etmek
 AAET’nin amacı;
 Atom enerjisini üye ülkelerde barışçı amaçlarla kullanımını
gerçekleştirmek
 Nükleer sanayilerin hızla kurulması ve büyümesi için gereken
koşulların sağlanması
 Üye ülkelerde hayat standartlarının yükseltilmesi
BİRLEŞTİRME ANLAŞMASI(FÜZYON/BRÜKSEL)
 8 Nisan 1965’te Brüksel’de imzalanmış, 1 Temmuz 1967’de yürürlüğe
girmiştir.
 Dönemin üç Avrupa topluluğu olan AKÇT,AET ve AAET’yi tek çatı
altında birleştiren anlaşmadır.
 Amacı; bu toplulukların organlarının ortak faaliyet içerisinde olmasıdır.
 AKÇT’nin yüksek otoritesi AET ve AAET’nin komisyonları Avrupa
Toplulukları Komisyonu altında birleştirilmiştir.
 Bu Komisyon her üç topluluğun yürütme organı haline gelmiştir.
 Brüksel Anlaşması, 1997 yılında onun yerini alan Amsterdam
Anlaşması ile yürürlükten kalkmıştır.
TEK AVRUPA SENEDİ
 Jacques Delors başkanlığındaki komisyonun 1985’te hazırladığı Beyaz
Kitab’ a dayanarak topluluk 1 OCAK 1993’te tek Pazar oluşturmayı
kendine hedef edinmiştir.
 17 ŞUBAT 1986’da Lüksemburg’da 28 ŞUBAT 1986’ da Lahey’de
imzalanmıştır.
 Bu antlaşma ile, Avrupa parlamentosunun yetkileri artırılmış ve
nitelikli oy çokluğu ile karar alma mekanizması getirilmiştir.
 İç pazarın oluşturulması ile ilgili en önemli belge olarak kabul edilir.
MAASTRİCHT ANLAŞMASI (AVRUPA BİRLİĞİ ANLAŞMASI)
 7 ŞUBAT 1992 tarihinde imzalanmış ve 1 KASIM 1993
tarihinde yürürlüğe girmiştir.
 Avrupa Tek Senedi’nden sonra AB’nin oluşumundaki ikinci
en büyük anlaşmadır.
 Birliğin hukuku temelleri atılmış, AB’nin anayasası
şeklinde görülmüştür.
 Maasricht antlaşması Avrupa Parlamentosu’nun yetkilerini
artırmış, üye ülke karar organlarına kısıtlamalar getirmiş ve
bütünleşme sürecini Ekonomik ve Parasal Birlik(EPB),
Ortak Dış ve Güvenlik(ODGP) ve Adalet ve İçişleri alanında
iş birliği olmak üzere üç sütun ayrılmıştır.
AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARI
• AVRUPA PARLAMENTOSU
• AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ
• AVRUPA KOMİSYONU
• AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ
• AVRUPA SAYIŞTAYI
• AVRUPA BİRLİĞİ ADALET DİVANI
• AVRUPA MERKEZ BANKASI
• DİĞER KURUMLAR, ORGAN VE KURUMLAR
• EKONOMİK SOSYAL KOMİTE
• BÖLGELER KOMİTESİ
• AVRUPA YATIRIM BANKASI
AVRUPA PARLAMENTOSU
AVRUPA PARLAMENTOSU(YASAMA ORGANI)
 Avrupa Birliğinin yasama organıdır.
 Avrupa Parlamentosu, AB halklarının demokratik siyasi iradesidir.
 Öncelikli amaçları; kanun yapmak, bütçeyi kontrol etmek ve
yürütme erkini denetmek.
 Parlamenterler kendi ülkesinde oy kullanma hakkı olan her AB
vatandaşı tarafından seçilmektedir.
 Avrupa Parlamentosu 1979’dan bu yana tek dereceli seçimle 5 yıl
için iş başına gelmektedir.
 Kurulduğunda yasama meclisi olarak çalışan Avrupa parlamentosu
bugün yasama parlamentosu haline dönüşmüştür.
 AB bütçesi, her yıl Aralık ayında Avrupa Parlamentosu tarafından
onaylanır.
 Avrupa Parlamentosu yürütme üzerinde denetim uygulayabilmektedir.
 Avrupa vatandaşları bireysel veya grup olarak Avrupa parlamento’suna
başvurma hakkına sahiptir.
 Avrupa Birliği vatandaşları bireysel veya grup olarak AP’ye başvurma
hakkına sahiptir.
 AB’de tüm siyasi eğilimler parlamentoda temsil edilmektedir.
 Parlamentoda üye ülkeler, nüfus oranlarına göre sandalye sayısına
sahiptirler.
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLAR KONSEYİ
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLAR KONSEYİ(KARAR ORGANI)
 AB’nin ana karar alma kuruluşu Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi’dir.
 9 ayrı konsey yapılanması vardır. Bunlar; Genel İşler ve Dış İlişkiler,
Ekonomik ve Mali işler, Adalet ve İç İşleri, İstihdam, Sosyal
Politika,Sağlık ve Tüketici Hakları,Rekabet, Ulaştırma,
Telekomünikasyon ve Enerji, Tarım ve Balıkçılık, Eğitim, Gençlik ve
kültür.
 Konsey Birliğe bağlı ülkeleri temsil eder ve toplantılarına her ülkeden
en az bir bakan katılır.
 Katılımcı bakanın kim olacağı ise konseyin gündem maddelerine
bağlıdır.
 Konseyin temel görevlerini;
Yasama(AP ile paylaşır), üye devletlerin genel ekonomi
politikalarının koordinasyonu, AB bütçesinin onaylanması, AB ile diğer
ülkeler veya uluslararası örgütler arasında uluslararası anlaşmalar
imzalanması, cezai konularda ulusal mahkemeler ve polis güçleri
arasında işbirliğinin koordinasyonu oluşturmaktadır.
 Konsey kararları oylama sonucu; basit çoğunluk, nitelikli çoğunluk, oy
birliği ile karar alır. Anlaşmalarda aksi belirtilmediği sürece, AB
Konseyi kararları salt çoğunluk yöntemiyle alır.
 Her ülkenin konsey’deki oy sayısı ülke nüfusları ile orantılıdır.
AVRUPA BİRLİĞİ KOMİSYONU(YÜRÜTME ORGANI)
 Avrupa Komisyonu, AB
politikalarının tasarlayıcısı ve
koordinatörüdür.
 Komisyonun kuruluşu kurucu
anlaşmalara dayanır.
 Avrupa Birliği Komisyonu politik
açıdan bağımsız bir kurumdur ve
AB’nin genel çıkarlarını korur.
 Komisyonun dört temel görevi arasında; Konsey’e önergeler sunmak,
Konsey tarafından hazırlanan birliğin bütçesini yönetmek ve
uygulamak, Avrupa Birliği Adalet Divanı ile birlikte Avrupa birliği
hukukunun uygulanmasından sorumlu olmak, uluslararası arenada
Birliği temsil etmek ve yapılacak anlaşmaları müzakere etmek
sayılmaktadır.
 Komisyon, yaptıklarıyla AP karşısında siyasi olarak sorumludur.
 Komisyon yeni yasa taslaklarının hazırlanması konusunda tek yetkili
kurumdur.
 Hükümetler ve yerel yönetimler tarafından yapılan harcamaları
denetlemekle yükümlüdür.
 Komisyon, anlaşmaların önde gelen koruyucusudur.
 Uluslar arası arenada Avrupa birliğini temsil eder.
AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ
AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ(İTİŞARE ORGANI)
 Avrupa Birliği Zirvesi, Avrupa Birliğine üye devletlerin başbakanları
veya devlet bakanları ile Avrupa Birliği Zirvesi Başkanı ve Avrupa
Komisyonu Başkanı’nın katılımı ile meydana gelir.
 Yılda dört defa toplanan Zirve, Birliğin gelişmesi ve Avrupa’nın
bütünleşmesi doğrultusunda öncelikleri ve temel politikaları belirleyen
kararlar alır.
 Avrupa birliği zirvesinin herhangi bir yasama yetkisi yoktur.
 AB üyesi tüm devletlerin en üst düzey yetkililerinin bir araya geldiği ve
temel politikaları belirlediği kurun olmasından dolayı siyasi ağırlık ve
yönlendirme gücü taşır.
 Çoğunlukla uzlaşıyla, istisna olarak nitelikli çoğunlukla karar alır.
AVRUPA BİRLİĞİ SAYIŞTAYI
 Avrupa bütçesinin denetiminden ve en doğru şekilde idare edildiğinin
gösterilmesinden sorumludur.
 Avrupa Sayıştayı her bir üye devletten birer üye olmak üzere 28 üyeden
oluşmaktadır.
 Üyeler, Konsey tarafından parlamentoya danışıldıktan sonra, 6 yıllık bir
süre için tayin edilir.
 Üyeler kendi aralarında Başkan seçerler ve üç sene boyunca görevi
yürütür.
 Bu üyeler kendi ülkelerinde denetim kurumlarında çalışan veya
çalışmış ve bu görev için özel niteliğe sahip kişilerin arasından seçilir.
 Sayıştay Birliğin fonlarını idare etmekle yükümlü bütün kurumların
girdi ve çıktılarını denetler.
 Diğer görevi ise önemli kanun tasarılarının hazırlanmasında görüş
bildirmek.

Avrupa
Birliği
Adalet
Divanı
Avrupa
birliği
Ekonomik
ve sosyal
komitesi
Ombudsman
Avrupa
Birliği
Bölgeler
komitesi
Avrupa
Yatırım
Bankası
Avrupa
Merkez
bankası
Avrupa Birliği Adalet Divanı
 1958’de kurulmuş
 Hukukun her koşulda bütün taraflar
için eşit olmasını sağlamaktadır.
 Adalet Divanı, üye ülkeler, AB
kurumları, şirketler ve bireyler
arasında ortaya çıkabilecek
uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmaya
yetkilidir.
 Üye ülkeler arasında çıkan
anlaşmazlıklarda, Adalet Divanı’nın
yargı yetkisi mevcuttur.
 Ulusal anlaşmazlıklarla ilgili karar
verme yetkisi yoktur.
Avrupa Birliği Adalet Divanı
 Adalet Divanı merkezi






Lüksemburg’dadır.
28 yargıçtan oluşur,
8 adet Hukuk Sözcüsü halı hazırda
bulunur.
Adalet Divanı üyeleri 6 yıllık bir süre için
seçilirler.
Divan müzakereleri gizli olup,
açıklanamaz, kararlar çoğunluk oyuna
göre oluşur ama tüm yargıçlar tarafından
imzalanır ve karşı oylar yayınlanmaz.
Görevi, Avrupa antlaşmalarının hukuka
uygun biçimde yorumlanması ve
uygulanmasını sağlamaktır.
Anlaşmalardaki bazı tartışmalı
metinlerin nasıl anlaşılması gerektiği
konusunda da karar verir
Avrupa Birliği Adalet Divanı
•Adalet Divanı üye ülkelerin
antlaşmalara aykırı davrandığına karar
verebilir, antlaşmalardan doğan
yükümlüklerini yerine getirmeyen
ülkelere uyarı ve para cezaları verebilir.
•Bir hukuki işlemin tartışmalı bir
sonuç doğurması halinde, ulusal
mahkemelerden herhangi biri Avrupa
Adalet Divanı’ndan ön karar
isteyebilir.
• Kararları kesin ve bağlayıcıdır.
• Ulusal anlaşmazlıklarla
ilgili karar verme yetkisi
yoktur.
Avrupa Birliği Adalet Divanı
Adalet Divanı, 4 farklı şekilde
karar alma mekanizmasına
katılıp görev yapmaktadır:
1. Esas öncesi başvurular
2.Yükümlülükleri yerine
getirmede kusur başvuruları
3.İptal başvuruları
4. Yetersizlik başvurusu
Divan ne yapar?
Divan, kendisine gelen davalarda hukuki kararlar verir.
Yaygın beş dava tipi şunlardır:
 ön hukuki karar için başvuru;
 bir zorunluluğu yerine getirmemekle ilgili eylemsizlik
davaları;
 fesih davaları;
 eylemsizlik davaları;
 tazminat davaları.
Ekonomik ve Sosyal konsey
Ekonomik ve sosyal konsey
 Görevi: Organize sivil toplumu temsil eder.
 Üye sayısı: 353
 Görev süresi: 5 yıl
 Merkezi: Brüksel
Ekonomik ve sosyal konseyin üye sayıları:
 Almanya, Fransa, İtalya ve
Birleşik Krallık: 24 üye
 İspanya ve Polonya: 21 üye
 Romanya: 15 üye
 Belçika, Yunanistan, Hollanda,
Portekiz, Avusturya,
 İsveç, Çek Cumhuriyeti,
Macaristan ve Bulgaristan: 12
üye
 Danimarka, İrlanda, Finlanda,
Litvanya,Slovakya ve
Hırvatistan: 9 üye
 Estonya, Letonya ve Slovenya:
7 üye
 Lüksemburg ve Kıbrıs: 6 üye
 Malta: 5 üye
Avrupa Merkez Bankası
Avrupa Merkez Bankası
 Tüzel kişiliğe sahip bağımsız bir AB organıdır.
 Görevi, para birimi olarak Avro'yu kullanan AB üyesi
ülkelerden oluşan Avro bölgesinde fiyat istikrarını
sağlamaktır.
 Avro bölgesi dahilinde kağıt para basımına izin verme
konusunda tek yetkilidir.
 Merkezi Almanya'nın Frankfurt kentinde olan
Banka'nın karar alma organları, Yürütme Kurulu,
Yönetim Konseyi ve Genel Kurul'dur.
Avrupa Yatırım Bankası
Avrupa Yatırım Bankası
 1958 Roma Anlaşmasıyla kurulmuş.
 Birliğin bütünleşmesini sağlayan devlet
ve özel sektör projelerini finanse eder,
 istikrarlı büyümeye,ekonomik ve sosyal
uyumun gelişmesine katkıda bulunur.
 Amacı AB üyeleri arasındaki ekonomik
ve toplumsal bağlılığı ve dengeli
kalkınmayı teşvik ederek Avrupa
bütünleşmesini daha ileriye
götürmektedir.
Bölgeler komitesi
•
Komitenin halihazırda 353 üyesi bulunmaktadır.
•
Komite üyeleri 5 yıllık süre için seçilirler
Ombudsman
• Ombudsman
pozisyonu Maastricht
Antlaşması tarafından
oluşturulmuştur.
• AB kurumlarındaki kötü
yönetime ilişkin olarak
yapılan şikayetleri inceler
• Ombudsman
araştırmalarını çoğunlukla
şikayetlere dayanarak
yapar; ancak kendi
inisiyatifiyle de araştırmalar
başlatabilir.
AVRUPA GENİŞLEMESİ
 Bugünkü Avrupa Birliği'nin (AB) temellerini, 1951 yılında Almanya, Fransa,
İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda'nın imzaladığı Paris
Antlaşmasıyla kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile yine aynı
ülkelerin 1957 yılında imzaladığı Roma Antlaşmasıyla kurulan Avrupa
Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu oluşturuyor.
 Avrupa bütünleşmesi birbirini takip eden çeşitli genişleme ve derinleşme
süreçlerinden geçerek ortak para biriminden, tarım ve göç politikalarına
kadar pek çok alanda ortak politikalar uygulayan 28 üyeli bir Birliğe
dönüşmüştür. Genişleme bu süreçte, AB'nin en önemli dış politika aracıdır.
AB yeni üye devletleri bünyesine katarak ekonomik, siyasi ve jeopolitik
açıdan çok daha güçlü bir Birlik haline geldi ve uluslar arası sistemdeki
etkinliğini artırdı.
 Avrupa bütünleşmesine paralel olarak AB'nin genişleme politikası yön
çizmiştir. Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkelerinin üye olduğu son genişleme
dalgası, genişleme politikasının ve "koşulluluk" ilkesinin
kurumsallaşmasını sağlamıştır. 1993’de yapılan Kopenhag Zirvesinde
belirlenen kriterler üyelik koşullarını kesin bir biçimde ortaya koydu. Aday
ülkelerin üyelik koşullarını karşılamak için yapmakla yükümlü olduğu
çalışmalar, Katılım Ortaklığı Belgesi ve İlerleme Raporu gibi belgelerle
düzenli olarak izlenmeye başlanıldı.
 Genişleme süreci, temel olarak 5 döneme ayrılabilir.
Birinci Genişleme (İngiltere, İrlanda, Danimarka - 1973)
 İngiltere, İrlanda ve Danimarka 1961 yılında üyelik için AB'ye
başvurdular. Fransa dışındaki diğer ülkeler, İngiltere'nin üyeliğine
sıcak bakarken, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Charles De
Gaulle,
1. Ülkenin Kıta Avrupa'sından oldukça farklı olduğu,
2. Ülkenin ekonomik sıkıntılar yaşadığı,
3. Amerika Birleşik Devletleri'ne askeri ve diplomatik açıdan
bağımlı olduğu
 Bu yüzden Birliğin gelişimini engelleyeceği gibi gerekçelerle bu
üyeliğe karşı çıktı.
 İngiltere 1967 yılında tekrar başvuruda bulundu ve başvurusu aynı
gerekçelerle yine kabul edilmedi. Genişleme süreci, ancak 1969
yılında De Gaulle'ün Fransa Cumhurbaşkanlığından istifa
etmesinden sonra başladı ve İngiltere, İrlanda, Danimarka 1 Ocak
1973'te AB'ye üye oldu.
İkinci Genişleme (Yunanistan - 1981)
 1961 yılında AB ile Ortaklık Antlaşması imzalayan Yunanistan ile ilişkiler,
Albaylar Cuntası'nın 1967 senesinde yönetime el koymasıyla askıya alındı.
 1974 yılında Askeri Cuntanın yönetimi sivillere bırakmasıyla, demokratik bir
yönetime kavuşan Yunanistan, 1975 yılında tam üyelik için AB'ye başvurdu.
Başvuru AB içinde, Yunanistan'ın üye olmaya gerek siyasi gerek ekonomik
açıdan hazır olmadığı, diğer üye devletlerle ortak değerleri paylaşmadığı gibi
kaygılarla karşılandı.
 Altı yıl süren müzakere sürecinin ardından üye devletler Yunanistan'ı dışarıda
bırakmak yerine, onun demokratikleşmesinin
 Birlik içinde daha etkili sağlanabileceği görüşünü savunmaya başladı ve
Yunanistan 1 Ocak 1981'de AB'ye üye oldu.
Üçüncü Genişleme: (İspanya, Portekiz - 1986)
 İber Yarımadası genişlemesi olarak da tanımlanır.
 İspanya ve Portekiz'in 1 Ocak 1986’ da AB'ye üye olmuştur. Ancak bu iki
ülkenin üyeliği oldukça tartışmalı geçmiştir. Nedeni ise, başvuruda
bulundukları 1970'lerde hem siyasi hem de ekonomik olarak az gelişmiş
olmalarıdır.
 İspanya ve Portekiz'in AB'ye üye oldukları takdirde gerek tarım alanında
gerekse işçilerin serbest dolaşımı konusunda üye devletlere ekonomik
açıdan yük oluşturabilecekleri endişesi, AB'nin gündemini uzunca bir süre
meşgul etmiştir.
 AB bu dönemde uyguladığı tarım politikasının yol açtığı üretim fazlası
sıkıntılarıyla karşı karşıya olduğu için, İspanya ve Portekiz'in üyeliğine
karşı ciddi bir muhalefet oluştu. Ancak Akdeniz'in AB açısından jeopolitik
önemi ve genişleme politikasının başarısı tüm bu tartışmaların aşılmasını
sağladı.
Dördüncü Genişleme: (Avusturya, Finlandiya, İsveç - 1995)
 Bu genişleme Soğuk Savaş sonrasında yaşanan gelişmelerle ilgilidir.
 Bu ülkeler savaş sırasında tarafsızlık politikası izlediler ve savaştan sonra
AB’ye katılmaya karar verdiler.
 Birliğin ortak para birimi ‘avro’ ya geçmeye çalıştığı ve genişlemenin
AB’nin gelişiminde önemli araç olarak görülmesinden dolayıAvrupalı
olarak adedilen bu ülkelerin başvurusu olumlu karşılandı.
 1 OCAK 1995’te AB üyesi oldular.
Beşinci Genişleme: (Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya,
Slovenya, Letonya, Litvanya, Estonya, Malta, Güney Kıbrıs Rum
Yönetimi - 2004) (Romanya, Bulgaristan - 2007)
 Soğuk Savaş'ın sona ermesi Avrupa kıtası açısından gerçek bir dönüm
noktasıdır. Yarım yüzyıllık bölünmüşlüğün sona ermesi tüm Avrupa'da
coşkuyla kutlandı.
 Kendi iradelerine bağlı olmadan, Avrupa bütünleşmesin dışında kalan
Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Malta ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
AB üyeliği için hemen başvurdu.
 Ancak ilk günlerin, "Avrupa'nın yeniden birleşmesi" (reunification of
Europe) konusundaki heyecanının yerini "genişlemenin bedeli derinleşme
olmamalı, Birliğin edinimleri zayıflamamalı" düşüncesi aldı.
 Hem aday ülkelerin özellikleri hem de Avrupa bütünleşmesinin ulaşmış
olduğu derinlik açısından daha önceki genişlemelerden farklı olmasından
dolayı sancılı geçti.
 AB'nin kurumsal yapısı değişti, karar alma mekanizmaları yeniden




düzenlendi. Kopenhag üyelik koşulları çerçevesinde toplumsal yaşamın
hemen her alanını yeniden düzenlediler.
1998 yılında Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Estonya ve
Güney Kıbrıs Rum Yönetimiyle, 2000 yılında ise Bulgaristan, Letonya,
Litvanya, Malta, Romanya ve Slovakya ile başlayan müzakereler, Bulgaristan
ve Romanya dışındaki diğer ülkelerin 1 Mayıs 2004'te AB'ye katılımlarıyla
sonuçlandı.
Bulgaristan ve Romanya ise yolsuzlukla mücadele konusundaki eksikliklerini
tamamlayarak 1 Ocak 2007'de Birliğe üye oldu. Böylece, Avrupa Birliği'nin
üye sayısı 27 oldu.
Türkiye dışında AB üyeliğine aday olan 4 ülke bulunmaktadır: Makedonya,
Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk.
İzlanda, 12 Mart 2015 tarihinde AB’ye adaylık başvurusunu geri çekmiştir.
Bosna Hersek ve Kosova ise potansiyel aday ülkelerdir.
 Birliğin temel önceliği;
• Her geçen gün daha çok alanda ortak mevzuatın ve uygulamanın oluştuğu AB
müktesebatının korunması ve bütünleşme sürecinde geri adım atılmamasıdır.
 AB'nin gelişimine paralel olarak genişleme politikası ve üyelik koşuları da
değişmiş, üyeliğin getirdiği sorumluluklar arttıkça, yeni üye olacak ülkelerin
önündeki engel artmıştır.
 Ancak genişleme AB'nin hâla en önemli dış politika aracıdır ve AB'nin
uluslararası sistemdeki artan gücünün temel kaynağıdır.
Son olarak, 3 Ekim 2005'te katılım müzakerelerine başlayan ve 9 Aralık
2011'de Katılım Antlaşmasını imzalayan Hırvatistan’ın 2013 yılında üye
olmasıyla, AB 28 üyeli bir Birlik haline geldi.


Akçay, B ve Göçmen, İ(2014) ‘Avrupa birliği; Tarihçe, teoriler, kurumlar ve politikalar’ seçkin yayınları, ANKARA
Akçay Belgin, Kahraman Sevilay, Baykal Sanem, Avrupa Birliği’nin Güncel Sorunları Ve Gelişmeler, Ankara, Seçkin
Yayıncılık, 2008
Dınan Desmont, (çeviri: Hale Akay), Avrupa Birliği Tarihi, İstanbul, Kitap Yayınevi, 2009
Ertürk, E. (1998) İktisadi irleşmeler teorisi ve Türkiye’nin içinde bulunduğu İktisadi birleşme hareketleri. Alfa-Aktüel
yayınları.
Karluk, R.(2011) ‘ Avrupa Birliği kuruluşu, Gelişmesi, Genişlemesi, kurumları’ Beta yayınları. İSTANBUL.
Kaya Ayhan, Aydın Senem, Gürsoy Yaprak, Beşgül Özge, Avrupa Birliği’ne Giriş; Tarih, Kurumlar ve Politikalar, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları 365 Siyaset Bilimi 39, 2011
Noel, Emile(1977) ‘Avrupa Topluluğunun organları nasıl çalışır, AET anlaşmalarının temel maddeleri’ 2. Baskı
ANKARA.
Özpençe, Ö.(2009) ‘ Avrupa parasal birliğinde Maliye Politikaları Koordinasyonu ve Türkiye Analizi’ T.C Maliye
Bakanlığı Strateji geliştirme Başkanlığı. ANKARA
Pazarcı H.(1988) ‘AT ve Türkiye AT İlişkileri semineri’. TOBB. 5-7 Ocak. ANKARA.
http://www.ikv.org.tr Erişim: 14.03.2016

http://www.i7to.org.tr Erişim: 14.03.2016









AB(2007) ‘Avrupa birliği nasıl çalışır’. Erişim: 13.03.2016
http://otonus.home.anadolu.edu.tr/eutur/AB_nasil_calisir_FULL.pdf
 Avrupa Bülteni
http://www.abbulteni.org/tr/ab-kurumları/69-aba-bakanlar-konyesi

T.C Avrupa Birliği Bakanlığı sitesi
http://www.ab.gov.tr/index.php?p