Kanser ve Çeşitleri - Kastamonu Sağlık Müdürlüğü

DÜNYADA ve TÜRKİYE’DE
KANSER
KANSER NEDİR?
Kanser, vücuttaki bir
hücre grubunun aşırı ve
kontrolsüz şekilde
çoğalması sonucu
meydana gelmektedir.
KANSER BÜYÜK BİR SAĞLIK
SORUNU MUDUR?
Evet, çünkü;
-Her 5 kişiden 2’sinde hayatı
boyunca kanser ortaya çıkar.
Kansere bağlı ölümler, ölüm
nedenleri arasında
kalp-damar hastalıklarından
sonra ikinci sıradadır.
Yaşam boyu risk;
Kadınlarda meme kanseri  1:8
Erkeklerde prostat kanseri 1:6
KANSER
ÇEŞİTLERİ
NELERDİR?

Vücuttaki her doku ve organın
hücrelerinden kanser
oluşabilmektedir.
 Kanserli hücrelerin köken aldığı
organ ve hücre tipine göre hastalık
adlandırılır.
(Örn:Akciğer kanseri, meme
kanseri, prostat kanseri,mide
kanseri,kolon kanseri.. vs.)
KANSERİN BAŞLICA BELİRTİ VE
BULGULARI NELERDİR?
 Kanserin belirti ve bulguları köken aldığı doku
ve organlara göre değişir. Hatta bazen hiç
belirti ve bulgu vermeden kontrol
muayenelerinde kanser tanısı konulabilir.
 Genel anlamda kanserler belirti verdiklerinde
ileri evrededirler.
Şu belirtilere dikkat edilmelidir:
1- Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında
değişiklikler
2- Uzun süren, iyileşmeyen yaralar
3- Beklenmeyen kanama ve akıntılar
4- Meme veya başka organlarda elle hissedilen
şişlikler
5- Yutma güçlüğü veya hazımsızlık
6- Nedeni bilinmeyen kilo kaybı
7- Siğil ve benlerde belirgin değişiklik
8- Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük
KADINLARIN ÖĞRENMESİ GEREKEN
10 ÖNEMLİ KANSER BELİRTİSİ
1) Pelvik ağrısı:
Pelvik ağrısı rahim, yumurtalık, rahim ağzı ve
vajina kanserleriyle bağlantılı olabilir.
2) Karında şişkinlik ve gerginlik hissi:
Bunlar, yumurtalık kanserinin en yaygın
belirtileridir.
3) Belin alt kısmında geçmeyen ağrı:
Yumurtalık kanserinin önemli bir belirtisidir.
4)Anormal vajinal kanama:
 Aşırı kanama,
 İki adet arasında kanama ve
 Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında
kanamaların olması rahim ağzı, rahim,
yumurtalık gibi jinekolojik kanserlerin önemli
işaretleridir.
5) Geçmeyen ateş:
İnatçı ateş (7 günden uzun süren) genellikle
kanserin belirtisidir. Ancak ateş başka sağlık
sorunlarının da belirtisi olabilir.
6)Devamlı mide ve bağırsak bozuklukları:
Mide ve bağırsak hareketlerinde değişiklik
jinekolojik kanserlerin ya da kolon kanserinin
belirtisi olabilir.
7) İstem dışı kilo kaybı:
Kısa sürede diyet ya da egzersiz yapmadan
kilo kaybetmektir.
8) Vulva (dış genital organlar) ya da
vajinada anormallik:
Ağrı, cilt renginde değişiklik, akıntı, kaşıntı
gibi şikayetler vulva ya da vajinal anormallikler…
9) Memede değişiklikler:
Memede kızarıklık, hassasiyet, çukurlaşma,
dolgunluk hissi, ele gelen kitle, meme başından
akıntı…
10) Aşırı halsizlik:
Halsizlik en önemli kanser belirtilerinden
biridir.
Bu bulgular her zaman kanser demek
değildir. Ancak nedenlerinin belirlenmesi
için mutlaka bir doktora başvurmak
gerekir.
Kanser bulaşıcı bir hastalık olmayıp,
erken tanısı ve tedavisi mümkün olan bir
hastalık grubudur.
KANSERİN NEDENLERİ
KANSERİN NEDENLERİ
1-ÇEVRESEL FAKTÖRLER
 Sigara
 Alkol kullanımı
 Kimyasal maddeler (katran, benzen vs)
 Uzun süre güneş altında kalma
 Bazı virüsler (HPV, HBV, retrovirus)
 Çevre kirliliği (hava, su, toprak vs)
 Radyasyona maruz kalma
 Yanlış beslenme
KANSERİN NEDENLERİ-2
2-İÇSEL FAKTÖRLER
 Hormonal
 Bağışıklık
bozuklukları
 Aile öyküsü
 Genetik nedenler
 Yaş
 Cinsiyet
SİGARA VE KANSER
Dünya Sağlık Örgütü’ne
göre;
DÜNYANIN EN BÜYÜK SAĞLIK SORUNU
SİGARADIR
Tüm kanserlerin %30’unun
nedeni sadece sigaradır.
 Akciğer
90’ından
kanseri ölümlerinin %
 Bronşit
ölümlerinin %
75’inden,
 Kalp
krizi ölümlerinin %
25’inden
KANSERİN NEDENLERİ
1-SİGARA ve ALKOL KULLANIMI
a
z
a
l
t
ı
l
m
a
s
ı
2-UZUN SÜRE VE TEHLİKELİ
SAATLERDE GÜNEŞ ALTINDA
KALMA
3-AŞIRI DOZDA RÖNTGEN IŞININA
MARUZ KALMA,
4-BAZI KİMYASAL MADDELER
(KATRAN, BENZİN, BOYA
MADDELERİ, ASBEST V.B.)
5-BAZI VİRÜSLER
6-HAVA KİRLİLİĞİ
7-RADYASYONA MARUZ KALMA
8-KÖTÜ BESLENME ALIŞKANLIĞI
KANSER ÖNLENEBİLİR Mİ?
 Kalıtsal
nedenler:
Şu an için henüz yeterli düzeyde veri ve
teknolojiye sahip değiliz.
 Çevresel
nedenler:
Büyük bir kısmı çevre ve yaşam tarzı
değişiklikleriyle önlenebilir (sigara
içilmemesi, lifli beslenme, ekolojik dengeyle
uyum içinde yaşama…vs).
KANSERİN ERKEN TANI VE
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
 Erken
teşhis ve tedavi alanlarında
son yıllarda büyük gelişmeler
yaşanmıştır.
 Kanserden
% 43'e kadar varan
oranlarda korunulabilir.
5 YILLIK SAĞKALIM
1960
 1970
 1980
 1990

%39
%43
%50
%60
KANSERİN ERKEN TANI VE
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?

Bütün kanser türleri için erken tanı ve
tedavi seçeneği henüz mevcut değildir.Ancak
birincil koruma ile bazı kanserlerin risk
faktörleri kaldırılabilir.
Örn:Akciğer kanseri için henüz bir erken
tanı metodu mevcut değilken sigara içiminin
ortadan kaldırılması akciğer kanserini büyük
oranda önler.
KANSERİN ERKEN TANI VE
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?


BİRİNCİL KORUNMA;
Kanser yapıcı maddelerden korunma
İKİNCİL KORUNMA;
Erken tanı ve etkin tedavi yöntemleri
uygulama
BİRİNCİL
KORUNMA








Sigara içiminin önlenmesi
Alkol alımının kısıtlanması
(Kadın:10gr,Erkek:20gr)
Güneş ışınlarından korunma (11:00-15:00)
Dengeli ve doğru beslenme
Mesleki temasta önlemler
Çevre temizliğine önem verme
Düzenli egzersiz yapma
Genel temizlik kurallarına uyma
İKİNCİL KORUNMA
KANSER TÜRÜ
ERKEN TANI YÖNTEMİ
UYGULAMA SIKLIĞI
20-39 yaş :
Ayda bir KKMM
3 yılda bir KMM
Meme
Kanseri
Kendi Kendine Meme
Muayenesi
Klinik Meme Muayenesi
Mammografi
40 yaş ve üstü :
Ayda bir KKMM
Yılda bir
mammografi
Yılda bir KMM
Rahim Ağzı
Kanseri
Pap Smear
Yılda veya 3 yılda bir
Kalın Barsak
Kanseri
Dışkıda gizli kan bakılması
Kolonoskopi
Makattan Muayene
50 Yaş üstü beş yılda bir
(Yılda bir dışkı bakısı)
Yüksek riskli grup için yılda bir
Prostat Kanseri
Kanda PSA düzeyi
Makattan Muayene
50 yaş üstü yılda bir
BESLENME NASIL OLMALI?
Posalı gıdalarla beslenilmelidir
Zeytinyağı ve balık bol tüketilmelidir
Vitamin C, A ve E kanser önleyici özelliklere sahiptir
Kalsiyum ile beslenmek yararlıdır
Fazla tuzlu, salamura, turşu, yanmış ve tütsülenmiş
gıdalardan uzak durulmalıdır
Hazır gıdalardaki koruyucu maddelerin yüksek miktarlarda
olması zararlı etkilere sahiptir
Aşırı sıcak içecek-yiyecekten sakınılmalıdır
Aşırı şişmanlık her zaman zararlıdır.
ERKEN TANI İLE;
Tarama programları ile Rahim ağzı
kanseri gelişmiş ülkelerde
4/1000’den 5/10000’lere
düşürülmüştür.
Erken tanı;
HAYAT KURTARABİLİR!!
Ve unutulmamalıdır ki;
KANSERDEN DEĞİL, GEÇ
KALMAKTAN KORKULMALIDIR!!
KANSERDE ERKEN TANI
Tedavi şansını artırır
Tedaviyi kolaylaştırır
Tedavi giderlerini azaltır
 Doku ve organ kaybını önler
Sakatlık bırakmaz
HAYAT KURTARIR!