Kişisel İlaçlar ve MAUA Analizi
advertisement
K-İlaçların Seçimi ve MAUA Formları Örnek – Angina Pektoris Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Nereye gittiğinizi bilmiyorsanız hangi yöne gittiğiniz önemli değildir.... Lewis Carroll, Alice in Wonderland Terminoloji • K-İlaç: Kişisel ilaç Reçeteye yazabilecek ve tüm detaylarına hakim olduğumuz ilaçlar. • MAUA: Multi Attribute Utility Analysis Çok Amaçlı Kullanım Analizi, Seçimlerde Kullanılabilecek Optimizasyon Analizi İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-I ETKİLİLİK İLAÇ 1 İLAÇ 2 İLAÇ 3 GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-II ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET (a) (b) (c) (d) İLAÇ 1 hhhh hhhh hhhh hhhhh İLAÇ 2 hhhhh hhh hhhh hhh İLAÇ 3 hhh hhhh hhh hhhh İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-III ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET (a) (b) (c) (d) İLAÇ 1 4 4 4 4 İLAÇ 2 4 3 4 3 İLAÇ 3 3 4 3 4 4a+4b+4c+4d TOPLAM (a+b+c+d=1) • Anjina pektoris için K – ilaç grubu seçimi • Anjina pektoris için K – ilaç seçimi • K – ilaç grup listesi • K – ilaç listesi • K – ilaç formu K-ilaç seçiminin adımları • • • • • • Hastalığın tanımlanması Tedavi amaçlarının belirlenmesi İlaç gruplarının listelenmesi K – ilaç gruplarının belirlenmesi K – ilaçlarının belirlenmesi Özel hasta grupları için K – ilaçları seçimi Örnek vaka • 60 yaşında erkek • Son bir aydır, – Bir çok kez tekrarlayan, – Fizik etkinlik ile başlayan, – Durunca geçen, – Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var. I- Hastalığın Tanımı Kısmi koroner arter oklüzyonuna bağlı, miyokard iskemisinin sonucunda kararlı angina pektoris. II-Tedavi Hedeflerimiz Efor sırasında gelişen ağrının geçirilmesi Miyokardın perfüzyon ihtiyacını azaltmak Miyokardın perfüzyonunu artırmak. III-Etkili ilaç Gruplarının Listelenmesi Angina pektoriste kullanılan ilaç gruplarının etki profilleri İlaç grubu önyük Kasılma Kalp hızı ardyük gücü Nitratlar ++ - - ++ Betablokörler + ++ ++ ++ ++ ++ ++ Kalsiyum kanal blokörleri + Etkililik Güvenlilik Uygunluk Farmakodinami Yan etkileri Kontrendikasyon Baş ağrısı, nitrat zehirlenmesi Hipotansiyon, KİBAS, Anemi, Sildenafil Kullanımı Hipotansiyon, bradiaritmi, impotans Astım, Reynaud hastalığı, Dekompanse kalp yetmezliği, DM, Ciddi Bradikardi Hipotansiyon, baş dönmesi, bradikardi, kalp yetmezliği Hipotansiyon, konjestif kalp yetmezliği, AV blok Nitratlar Periferik vazodilatasyon Beta-blokörler (Özellikle kardiyoselektifler) Kalp kontraktilitesinde ve hızında azalma Kalsiyum kanal blokörleri (Non-dihidropiridin Grubu) Koroner ve periferik vazodilatasyon, kalp hızında ve kontraktilitesinde azalma Kalsiyum Antagonistleri (Kalsiyum kanal blokörleri) Kalsiyum kanal blokörleri, kimyasal yapılarına göre 3 gruba ayrılırlar: • 1,4-dihidropridin (DHP) türevleri (vazoselektif oldukları için HT td.de daha fazla tercih edilirler. Nifedipin prep.: Adalat tb, Kardilat tb Nitrendipin prep.: Baypress tb Amlodipin prep.: Amlodis tb, Norvasc tb • Fenilalkilamin türevleri (Verapamil) • Benzotiazepin türevleri (Diltiazem) IV- K-İlaç Grubunun Belirlenmesi Endikasyon: stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz - MAUA İlaç grupları Etkililik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) 3 (0.9) 3 (0.6) 4 (0.4) 3.5 4 (1.6) 3 (0.9) 2 (0.4) 3 (0.3) 3.2 4 (1.6) 3 (0.9) 2 (0.4) 3 (0.3) 3.2 Nitratlar 4 (1.6) Betablokörler Kalsiyum kanal blokörleri Maliyet (% 10 ) Toplam Puan V- K-İlaçlarının Belirlenmesi Endikasyon: Stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için Grup içi ilaçlar için Etkililik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) Maliyet (% 10 ) Toplam Puan İzosorbid dinitrat tb.sl. 5 mg 4 (1.6) 3 (0.9) 3(0.6) 4 (0.4) 3.5 Gliseril trinitrat 4 (1.6) 3 (0.9) 4 (0.8) 2 (0.2) 3.5 İzosorbid dinitrat tb 10 mg 3 (1.2) 3 (0.9) 3 (0.6) 3 (0.3) 3.0 İzosorbid mononitrat tb 3(1.2) 3 (0.9) 3 (0.6) 3 (0.3) 3.0 (nitrogliserin) sprey K-İLAÇ FORMU Endikasyon: Stabil anjina pektoris • K-İLAÇ 1 Adı: isosorbid dinitrat- İsordil ®, Cardioket® Dozaj Formu: 5mg, 50 dilaltı tablet Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 tablet dilaltı Süre: izlem aralıkları süresince • K-İLAÇ 2 Adı: Gliseril trinitrat - Nitrolingual Pump Spray® Dozaj Formu: 14.2 g içeren sprey Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 püf Süre: izlem aralıkları süresince ÖZEL DURUMLARA YÖNELİK YEDEK İLAÇ SEÇİMİ • Hamilelik, emzirme, yaşlılık, eliminasyon organlarının hasarı, başka ilaç(lar) kullanımı “İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ” Standart olarak saptadığımız ilaç seçimimizi değiştirebilecektir. ÖZET K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR? 1. 2. 3. 4. Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji) Tedavi hedeflerinin belirlenmesi Etkili ilaç gruplarının yazılması Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi Etkililik Güvenlilik Grup 1 Grup 2 Grup 3 5. Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi Etkililik Güvenlilik İlaç 1 İlaç 2 İlaç 3 Sonuç: Aktif madde, dozaj şekli Standart dozaj şeması Standart süre : : : Uygunluk Maliyet Uygunluk Maliyet BAZI SLAYTLAR İÇİN TEŞEKKÜR Doç. Dr. Yunus Emre KOCABAŞOĞLU’na Groningen Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Prof.Dr.Oğuz GÜÇ ve Prof.Dr.Hakan ORER’e Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı İletişim için e-mail: [email protected] [email protected]
