K-İlaçların Seçimi: Örnek – Angina Pektoris Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Nereye gittiğinizi bilmiyorsanız hangi yöne gittiğiniz önemli değildir.... Lewis Carroll, Alice in Wonderland 1 • Anjina pektoris için K – ilaç grubu seçimi • Anjina pektoris için K – ilaç seçimi • K – ilaç grup listesi • K – ilaç listesi • K – ilaç formu 2 K-ilaç seçiminin adımları • • • • • • Hastalığın tanımlanması Tedavi amaçlarının belirlenmesi İlaç gruplarının listelenmesi K – ilaç gruplarının belirlenmesi K – ilaçlarının belirlenmesi Özel hasta grupları için K – ilaçları seçimi Örnek vaka • 60 yaşında erkek • Son bir aydır, – Bir çok kez tekrarlayan, – Fizik etkinlik ile başlayan, – Durunca geçen, – Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var. 3 I- Sorunun tanımı Kısmi koroner arter oklüzyonuna bağlı, miyokard iskemisinin sonucunda kararlı angina pektoris. II-Tedavi hedeflerinin belirlenmesi Efor sırasında gelişen ağrının geçirilmesi Miyokardın perfüzyon ihtiyacını azaltmak Miyokardın perfüzyonunu artırmak. 4 III-Etkili ilaç gruplarının listelenmesi Angina pektoriste kullanılan ilaç gruplarının etki profilleri İlaç grubu önyük Kasılma Kalp hızı ardyük gücü Nitratlar ++ - - ++ Betablokörler + ++ ++ ++ ++ ++ ++ Kalsiyum kanal blokörleri + 5 Etkinlik Güvenlilik Uygunluk Farmakodinami Yan etkileri Kontrendikasyon Baş ağrısı, nitrat zehirlenmesi Hipotansiyon, KİBAS, anemi Sildenafil Kullanımı Hipotansiyon, bradiaritmi, impotans Astım, Reynaud hastalığı, Dekompanse kalp yetmezliği, DM, Ciddi Bradikardi Nitratlar Periferik vazodilatasyon Beta-blokörler (Özellikle kardiyoselektifler) Kalp kontraktilitesinde ve hızında azalma Beta-blokör kullanımı Kalsiyum kanal blokörleri (Non-dihidropiridin) Koroner ve periferik vazodilatasyon, kalp hızında ve kontraktilitesinde azalma Hipotansiyon, baş dönmesi, bradikardi, kalp yetmezliği Hipotansiyon, konjestif kalp yetmezliği, AV blok IV- K-İlaç grubunun belirlenmesi 6 Endikasyon: stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz - MAUA İlaç grupları Etkinlik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) 3 (0.9) 3 (0.6) 4 (0.4) 3.5 4 (1.6) 3 (0.9) 2 (0.4) 3 (0.3) 3.2 4 (1.6) 3 (0.9) 2 (0.4) 3 (0.3) 3.2 nitratlar 4 (1.6) Beta blokörler Kalsiyum kanal blokörleri Maliyet (% 10 ) Toplam (% 100 ) V- K-İlaçlarının belirlenmesi 7 Endikasyon: Stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için Grup içi ilaçlar için Etkinlik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) Maliyet (% 10 ) Toplam (% 100 ) İzosorbid dinitrat tb.sl. 5 mg 4 (1.6) 3 (0.9) 3(0.6) 4 (0.4) 3.5 Gliseril trinitrat sprey 4 (1.6) 3 (0.9) 4 (0.8) 2 (0.2) 3.5 İzosorbid dinitrat tb 10 mg 3 (1.2) 3 (0.9) 3 (0.6) 3 (0.3) 3.0 İzosorbid mononitrat tb 3(1.2) 3 (0.9) 3 (0.6) 3 (0.3) 3.0 K-İLAÇ FORMU Endikasyon: • K-İLAÇ 1 Adı: isosorbid dinitrat Dozaj Formu: 5mg, 50 tablet Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 tablet dilaltı Süre: izlem aralıkları süresince • K-İLAÇ 2 Adı: Dozaj Formu: Dozlam Şeması: Süre: 8 ÖZET K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR? 1. 2. 3. 4. Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji) Tedavi hedeflerinin belirlenmesi Etkili ilaç gruplarının yazılması Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi Etkinlik Güvenlilik Grup 1 Grup 2 Grup 3 5. Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi Etkinlik Güvenlilik Uygunluk Maliyet Uygunluk Maliyet İlaç 1 İlaç 2 İlaç 3 Sonuç: Aktif madde, dozaj şekli Standart dozaj şeması Standart süre : : : TEŞEKKÜR Bu konulara beni bulaştıran bazı arkadaşlara Dr. Özlem COŞKUN’a Sağlık Bakanlığı Proje Genel Koordinatörlüğü Doç. Dr. Yunus Emre KOCABAŞOĞLU’na Groningen Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Prof.Dr.Oğuz GÜÇ’e Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Ankara İletişim için e-mail: [email protected] [email protected] 9