Emek Piyasası-Yapışkan Ücret Modeli
advertisement
MODERN MAKROEKONOMİNİN KÖKLERİ Moneterist İktisat VARSAYIMLAR İşçi Yanılma Modeli-Kısa Dönem Pozitif Eğimli ArzW/Pe=W/P*P/Pe Piyasaların Sürekli Temizlenmesi Uyarlayıcı Bekleyişler Hipotezi E(Pt+1 ) = Et-1[Pt] + θ·[Pt – Et-1[Pt] ] Emek Piyasası Reel ücret LS1 (πe=π0) LS2 (πe=π2) w1 w2 LD Y* Y Kısa dönemde bekleyiş hataları Fiyat yükselişi ile beklenen enflasyonun gerçekleşenin altında kalması sonu emek arzını ve üretimi sağa kaydırır. Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı.. P yükselir. (AD >AS) Kısa dönemde bekleyiş hatası vardır. İşçiler W nin de yükseldiğini görüp reel ücretlerin arttığını düşünür. Emek arz eğrisi sola kayar. Y yükselir YT ye dönülür. Emek arzı sola kayar,istihdam düşer Emekçiler hatalarının farkına varırlar Uzun dönemde SRASt+∞ AD-AS SRASt+2 SRASt+1 Q π πt+∞ SRASt πt+2 πt+1 π ADt’ ADt Q μ↑ Mal Piyasası Dengesi Genişletici etki.... Kısa dönem Bekleyiş hataları vardır(reel ücretin arttığı kanısı) Emek arzı sağa kayar ve Y artar AS sola kayar.. Yt de dengeye gelinir. Emek arzı azalır.Y düşer. Y >Yt Uzun dönemde bekleyiş hataları giderilir. Price level (GDP deflator, 1997 = 100) Uygulama AD para arzı azalması sonucu sağa kayınca... LAS 120 117 110 b SAS0 SAS1 a c …uzun dönemde beklenen fiyatların Gerçekleşen fiyat düşüşün AD0 Uyumu dengeye getirir.. AD1 0 750 800 900 Real GDP (billions of 1997 dollars) Price level (GDP deflator, 1997 = 100) Uygulama 2 Para arzının artışı yada hızının artması... LAS SAS2 SAS1 120 e 113 110 c d AD2 …uzun dönemde Gerçekleşen fiyat yükselişlerine Beklenen büyüklükler kendilerini ayarlar. AD1 0 700 800 850 900 Real GDP (billions of 1997 dollars) Inflation (%) Keynesian Phillips Eğrisi O Umin Unemployment Inflation (%) Uzun dönem Phillips eğrisi O Un Unemployment Philips Eğrisi Genişletici Etki.... AD artışı İşsizlik azalır G.enfla syon yükselir Beklenen enflasyon kısa dönemde değişmez Uzun dönemde B.E=G.E. İşsizlik doğal orana döner Beklentilerle Uyarlanmış PhilipsEğrisi LRPH LS1 (πe=π0) Reel ücret LS2 (πe=π2) Enflayon w1 w2 LD E2 Y* E1 PH2 PH1 O U2 U1 İşsizilik Y keynezyen r Para arzı artışı... r2 r1 L (r ) M2 P M1 P M/P Paraya Farklı Bir yaklaşım MM, MF r2 r1 MM, MF M2 P M1 P Para Piyasası Dengesi Ms Artışı... Ms>Md Para Tahvil Mut/Pt > Mup/Pp Md yükselir ve para p.’de Ms=Md olur... Mup/Pp > Mut/Pt Tahvil talebi artar Tahvilin p yükselir,i düşer Para Talebi Teorileri Keynezyen Para talebi ve Arzı Kuramları 1. Keynes’in Para talebi kuramı 2. Tobin-Optimal Portföy Teorisi Paracı Para arzı ve Talebi Kuramları Nispi Fiyatlar teorisi Bu teoriye göre bireyler varlıkların getirilerini dikkate alarak bi portföy oluştururlar. Friedman Para Teorisi Sürekli gelir ve istikrarlı dolanım hızı Monetarism monetarism’in temel mesajı parasal kavramlardır. V istikrarlıdır. MD istikrarlı bir büyüklüktür. MS de istikrarlı olursa ekonomi dengede olur. V=H,Pe,İt,,Yp,u değişkenlerine sahiptir. GDP V≡ M or V ≡ P× Y M or M ×V ≡ P× Y MP=f(İ,Pe,H,Yp,u) Kişiler faydalı olduğu için para talep ederler Tutulan paranın alternatif maliyeti vardır. Para ile gelir arasında yakın bir ilişki mevcuttur. MxV=PxT V=PT/M Ve V=Y/M V=Y/f(Yp) Dir. Y ile Yp arasında sürekli ve öngörülebilir bir ilişki olduğundan,Md,V istikrarlıdır. Moneterist Yaklaşıma Göre Para P. Dengesi... r Para arzı artınca... r2 r1 L (r ) M2 P M1 P M/P Para Piyasası Dengesi Ms Artışı... Ms>Md Para,Reel Varlıklar Mud/Pt > Mud/Pp Tahvil,Hisse senedi,fin. Varlıklar P yükselir,Y yükselir,Md artar ve Md=Ms olur... Reel varlık talebi ve Fiyatları yükselir. Mud/Pd > Mut/Pt Tahvil ve fin.varlık talebi artar Tahvilin,fin varlık p yükselir,i düşer Keynes’de Para İ,r i Ms C,I K t-1pt Md M,s,d Y Friedman’de Para İ,r i Ms C,I K Md2 Md M,s,d Y Keynez-Dengeye Getirici Güçler- IS1 Friedman-Dengeye Getirici Güçler- IS1 IS2 Dengenin Farkları r P LM AD2 IS AD Y Y Pigou etkisi Keynes ve dış ticaret etkisi Krize Keynezyen Açıklama IS2 IS1 Krize Monoterist Açıklama IS1 IS2 Aktivist Politika P Long Run AS Short Run AS P1 P2 AD1 AD2 y2 yFE y Moneterist Yaklaşıma Göre Para Pol.Neden Etkindir... r r LM r2 IS r1 L (r ) Y M2 P M1 P M/P P Para Politikası Uygulaması-KuralSAS3 SAS LAS 120 SAS2 110 107 a b c AD AD0 0 700 750 800 850 900 GDP Para Politikası Uygulaması-KuralPara Stoku D 120 B A 0 Parasal Hedefler E C Bant P Para Politikası Uygulaması-Kural120 LAS LAS2 SAS SAS2 P a P1 0 c b Yt AD Yt2 GDP AD2 RASYONEL BEKLENTİLER YENİ KLASİK TEORİ Sargent & Wallace Model’inin Basit bir Gösterimi Ekonomideki değişkenlerin beklenen yada gelecekteki değerlerinin belirlenebilmesi için matematiksel ifade, 1. Gelecekteki değeri etkileyen geçmişteki sistematik oluşum, 2. Öngörülemez ve ortalaması sıfıra eşit olan hata(beyaz gürültü) 3. Şeklinde ikiye ayrılır. REt −1 [ μt ] = mt −1 REt −1 [ν t ] = vt −1 μt = m(qt −1 ,.; π t −1 ,..; μt −1 ,.;ν t −1 ,.) + ε tM ν t = v(qt −1 ,.; π t −1 ,..; μt −1 ,.;ν t −1 ,.) + ωtV Enflasyon için bir uygulama πt = REt-1[πt] + θ·[qt – q] İlk önce denklemin sistematik kısmı olan REt-1[πt] ifadesinin tanımlanması gerekir. Rasyonel olarak enflasyonu para arzı ve dolanım hızı ile açıklamaya çalıştığımızda tahmin değeri geçmişin bir fonksiyonu olur. Öngörülen enflasyon öngörülen talebin bir fonksiyonudur. Bu durumda REt −1 [π t ] = mt −1 + vt −1 sistematik açıklamayı, πt = mt-1 + vt-1 + θ·[qt – q] Çıktı ilişkisi ile şoku ifade eder. Emek Piyasası LS1 (πe=π0) Reel ücret LS2 (πe=π2) w1 w2 LD Y* Y Rasyonel Bekleyişler nedeniyle şok ve öngörülemez etkiler dışında emek piyasasında istikrarlı bir ilişki vardır. Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı..(Şok) P yükselir. (AD >AS) Kısa dönemde bekleyiş hatası vardır. Emek arz eğrisi sola kayar. Öngörülebilir. Y yükselir Y yükselir YT ye dönülür. Emek arzı sola kayar,istihdam düşer İşçiler W nin de yükseldiğini görüp reel ücretlerin arttığını düşünür. Emekçiler hatalarının farkına varırlar Uzun dönemde Price level (GDP deflator, 1997 = 100) Rasyonel Beklentiler LAS 120 SAS SAS2 110 107 a b c EAD Beklenen, öngörülebilen bir talep şoku durumunda.... AD0 0 700 750 800 850 900 Real GDP (billions of 1997 dollars) Price level (GDP deflator, 1992 = 100) Rasyonel Beklentiler,Ayakkabı SAS Bağı2 Sorunu 120 LAS b c 113 110 107 SAS a AD1 Beklenmeyen, Öngörülmeyen bir talep değişmesi durumunda.... EAD 0 700 750 800 850 900 Real GDP (billions of 1992 dollars) Rasyonel Beklentiler ve Uzun,Kısa Dönem LRPH SRPH2 SRPH1 PhilipsEğrisi ve Şok Politika Sonuçları LRPH LS1 (πe=π0) Reel ücret LS2 (πe=π2) w1 Enflayon w2 LD Y* E1 PH2 PH1 O U1 U3 İşsizilik Y Rasyonel,Uyarlayıcı Beklentiler Uygulama enfl Y .Rasyonel Bekleyişler Uyumcu Beklentiler . . 0 t t Copyright © 2004 South-Western YENİ KEYNESGİL ANALİZ Emek Piyasası‐Yapışkan Ücret Modeli‐ Reel ücret LS1 (πe=π0) w1 w2 LD Y* Y Yeni Keynesgil Analizde emek piyasası ve dolayısıyla toplam arz açısından sözleşmelere ve sözleşmelerin uzun dönemde değişecek olmalarına değinilmiştir. Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı P yükselir. (AD >AS) Kısa dönemde sözleşmeler değişmez. W yapışkan-kısa dönem- Sözleşmelerde firmaların hangi ücret olursa olsun emek istihdam edebilecekleri vardır. Y yükselir Y yükselir YT ye dönülür. Emek arzı,istihdam düşer,W yükselir Sözleşmeler yenilenir. Uzun dönemde Menü Maliyetleri P Y Po P1 A B C A MC B Q2 Q D Q Tekelci Rekabet P Po Y J W MC P1 T Q1 V Q2 Q D Q Emek Piyasası‐Etkin Ücret Modeli‐ Çaba Ücret maliyeti M1 e1 e>1 e<1 M LD w* w w E=1 w Emek Piyasası‐Etkin Ücret Modeli‐ Reel ücret U w1 w2 LD Y* Y Yeni Keynesgil Analizde emek piyasası ve dolayısıyla toplam arz açısından sözleşmelere ve sözleşmelerin uzun dönemde değişecek olmalarına değinilmiştir. Emek Piyasası‐Kaytarma Modeli‐ Reel ücret NSC1 NSC w1 w2 LD Y* Y Yeni Keynesgil Analizde emek piyasası ve dolayısıyla toplam arz açısından sözleşmelere ve sözleşmelerin uzun dönemde değişecek olmalarına değinilmiştir. SRASt+∞ AD-AS SRASre Q π πt+∞ SRASt πt+2 πt+1 π ADt’ ADt Q μ↑ Dengezilikten-Dengeye-Walras- Para arzı arttı P yükselir. (AD >AS) Kısa dönemde sözleşmeler değişmez. W yapışkan-kısa dönem- Sözleşmelerde firmaların hangi ücret olursa olsun emek istihdam edebilecekleri vardır. Y yükselir Y yükselir YT ye dönülür. Emek arzı,istihdam düşer,W yükselir Sözleşmeler yenilenir. Uzun dönemde Emek Piyasası‐Philips Eğrisi‐Nairu‐ Reel ücret w1 PS w2 WS u* u Philips Eğrisi Post-Keynezgil Yaklaşım Büyüme ve Bölüşüm Temelli bir yaklaşımdır. Ekonomin kurumlarının tarihsel süreç içerisinde oluşumunu inceler-tarihsel zamanGelecekle ilgili belirsizlik beklentilerin önemini arttırmıştır-ekonomik geleceğin fertler tarafından yaratılmasıKurumların önemi Esnek-sabit fiyatlı piyasalar ve tekelci yapı,megacorp,yönlendirilen fiyatlar Gelirler politikası Bölüşüm-Tasarruf -KaldorY=W+P W=ücret Gelirleri P=Kar Gelirleri I=S S exante=Sw+Sp Sw=ücretten yapılan s.Sp=Kardan yapılan s. Sw=sw*W Sp=sp*P I=sp*P+sw*W W=Y-P I=sp*P+sw*(Y-P) I=P*(sp-sw)+sw*Y I/Y=PY*(sp-sw)+sw 1/(sp-sw)*I/Y=P/Y+sw sp>sw ise I/Y artışı P/Y artışını devam ettirir. Tersi durumda talep,fiyat azalışı meydana gelecek. Sw=0 I/Y=sp*PY Dir. Bölüşüm-Kalecki P/x P’’ A’’ A’ P’ P P/x=m+npb/x M,n AB doğrusu ile, Monopol derecesini gösterir. M. Derecesi arttıkça AB ve p yukarı kayar. A Pb/x Büyüme-Bölüşüm-Weintraub Z P Hasılat,Z T D C Z=Z(N)=w*N+F+ R AS T=C*W+a*(F+P) F W F N Post-Keynezyen Ekol ve Para Politikası-Para Arzının İçselliği r MSm MSpk md 0 N Ms,md Copyright © 2004 South-Western Post-Keynezyen Ekol ve AS-AD-Paul Davidson- Enflasyon LRAS SRAS2 SRAS AD2 0 N AD Y Copyright © 2004 South-Western Arz Yönlü İktisat Arz Yönlü İktisat-Emek ve Yatırım- gelir C2 C B t N C1 Arz Yönlü Politika Gelir vergisi azalması... Sürekli etki Kar geliri,Yatırım Talebi Kamu Harcamaları Artışı,Küçük denk Bütçe,dışlamanın azalışı Emek Geliri,Eme k Arzı Emek Arzı,talebi artışı,tasarruf ve yatırım artışı AD ve AS artışı Gelir Artışı,İşsizlik azalışı,fiyat istikrarı Laffer Eğrisi Kamunun payının arttığı ve optimalin üzerinde olunduğunu, Bu nedenlede ayın azalması gerektiği ifade edilmiştir. AD- AS P SRAS SRAS2 AD2 AD 0 N Q Copyright © 2004 South-Western AD-AS P SRAS SRAS2 AD2 AD Q Oryodoks Keynesyen Oryodoks Monetarist yeni klasik yeni keynezyen post keynezyen Oryodoks Keynesyen Oryodoks Monetarist yeni klasik yeni keynezyen post keynezyen istikrarsızlığın kaynağı otonom harcamalardaki dalgalanma parasal dengesizlikler parasal dengesizlikler talep ve arz şoku otonom harcamalardaki dalgalanma piyasa dengesi eksik istihdam doğal oranda doğal oranda gönülsüz işsizliğe bağlı eksik istihdam beklenti fiyat ayarlaması piyasa ayarlaması uyumcu göreli esnek zayıf uyumcu esnek güçlü rasyonel kesinlikle esnek çok güçlü rasyonel katı yavaş reasonable katı çok zayıf de baskın z kural-durum gelir pol.rolü kısa durum destekleyici kısa ve uzunkural-durum gereksiz kısa=uzun kural-durum gerksiz kısa-ancak anlaşma yok prensipte karşı kısa durum gerekli Keynes ve Keynesyenler KLASİK P w AS LD LS AD l KEYNES-dengesizlik- P w AS LS LD AD l KEYNES-MS-MD r w LMS MEC2 MD MEC I,s l mD2 KEYNES-MS-MD-ıs-lm r r LM a b d IS1 ıs2 I,s LMS c mD2 l MDmD2
