mitoz bölünme (21602)

Hücre Döngüsü
1-)İNTERFAZ EVRESİ
Hücre bölünmeden önce bazı hazırlıklar yapar. İşte bu hazırlıkların yapıldığı evreye de
“interfaz” denir. Bu evre bir bölünme evresi değil bir hazırlık evresidir. İnterfaz G1,S VE G2
olmak üzere 3 evreye ayrılır.
G1:Bu evrede ribozomlar ve diğer organellerin sayısı arttırılır. Kısaca bölünmek için hazırlık
yapar. Hücrenin bölünebilmesi için gerekli olan protein ve ATP sentezi hızlanır.DNA kromatin
iplik halindedir.
S:DNA miktarı 2 katına çıkar. Kromozomlar 2 kromatitli hale gelir. Sentrozomlar eşlenir. S
evresi geçirmeyen bir hücre bölünemez.
UYARI:Sinir ve kas hücreleri gibi bazı hücreler bölünmeden hayatlarını devam ettirirler, bu
evre G0 evresi olarak geçer.
G2:Bölünme sırasında kullanılacak enzimler ve proteinler sentezlenir.Endoplazmik retikulum
yıkılarak bölünme kolaylaştırılır.
2-)MİTOTİK EVRE
Canlıların genelinde görülen bir bölünme şeklidir. İnterfazın sona ermesiyle başlar ve
yine bir interfazın başlamasıyla son bulur.Çekirdek(karyokinez) ve sitoplazma
bölünmesinin gerçekleştiği aynı 2 hücre oluşur.
Profaz; Kromozomlar yoğunlaşmaya başlar. Kardeş kromatitleri bir arada tutan
sentromer denilen yapı bulunur. Sentromer kinetokorların yoğun olduğu bölgedir
İğ ipliklerinin (mikrotübüllerin) oluşmasını sağlayan sitoplazmik değişiklikler profazda
başlar. İnterfazda eşlenmiş olan sentrozomlar birbirinden ayrılarak hücrenin zıt kutuplarına
gider ve iğ iplikleri oluşur. Oluşan iğ ipliklerinin bir kısmı kinetokorlara
bağlanır.
Çekirdekçik kaybolur ve çekirdek zarı erir.
Metefaz; Kinetokorlarından iğ ipliklerine tutunmuş kromozomlar hücrenin orta
düzlemine (ekvatoriyal düzlem ) tek sıra halinde dizilirler.
Bu evrede kromozomlar uzunluk, bant özellikleri gibi karakterlere göre
sınıflandırılabilir.
Anafaz; Kromozomun sentromerleri ayrılır.
İğ ipliklerinin boylarının kısalmasıyla kardeş kromatitler birbirinden uzaklaşarak hücrenin zıt
kutuplarına doğru hareket eder.
Kardeş kromatitler artık kromozom olarak adlandırılır.
Kinetokora bağlı olmayan iğ iplikleri zıt kutuplara doğru itilerek hücrenin boyunun uzamasını
sağlar ve kromozom hareketine katkıda bulunur.
Anafaz sonunda, hücrenin her iki kutbu eşit sayıda tam bir kromozom takımına sahip olur.
Kromozomlar kutuplara ulaştığında anafaz sona erer.
Telofaz; Kromozomlar hücrenin karşı kutuplarına ulaştıktan sonra iğ iplikleri kaybolur.
Kromozomlar tekrar kromatin ipliğine dönüşür.
Çekirdek zarı yeniden oluşur, çekirdekçik görünür hâle gelir.
Sitokinez(sitoplazma bölünmesi); Sitoplazma bölünmesi hayvan ve bitki
hücrelerinde farklılık gösterir.
Hayvan hücrelerinde sitoplazma dışarıdan içe doğru BOĞUMLANMA yaparak
hücreyi ikiye ayırır.
Sitoplazma boğumlanması sırasında aktin proteinlerinden oluşan mikrofilamentler
görev alır.
Bitki hücrelerinde ise hücre çeperi olduğundan dolayı sitoplazmada boğumlanma
olmaz.
Bunun yerine golgi tarafından oluşturulan kesecikler hücrenin ortasında ORTA
LAMEL ( HÜCRE PLAĞI) oluştururlar.
Lamel oluşumu hücrenin ortasında başlar ve hücre zarına değinceye kadar devam
eder.
Sonuçta birbirinden bağımsız 2 hücre oluşur.