Artvin KHB | 1-7 MART YEŞİLAY HAFTASI
advertisement
1-7 MART YEŞİLAY HAFTASI Açıklama: Türkiye'de ve dünyada hızla tütün, alkol ve uyuşturucu madde alım oranları artmakta, maddeye başlama yaşları gittikçe düşmektedir. diğer bağımlılıklar gibi teknoloji ve kumar bağımlılığı da kişiye, aileye ve topluma psikolojik, sosyolojik ve ekonomik zararlara yol açmaktadır. Kategori: ÖNEMLİ GÜN ve HAFTALAR Eklenme Tarihi: 01 Mart 2016 Geçerli Tarih: 18 Temmuz 2017, 21:53 Site: Artvin KHB URL: http://www.artvinkhb.gov.tr/haber_detay.asp?haberID=409 1-7 MART YEŞİLAY HAFTASI Türkiye’de ve dünyada hızla tütün, alkol ve uyuşturucu madde alım oranları artmakta, maddeye başlama yaşları gittikçe düşmektedir. diğer bağımlılıklar gibi teknoloji ve kumar bağımlılığı da kişiye, aileye ve topluma psikolojik, sosyolojik ve ekonomik zararlara yol açmaktadır. Ülkemizde önemli halk sağlığı sorunlarından biri olan ve bağımlılık yaptığı bilinen sigara ,alkol ve uyuşturucu maddelerin mevcut zararlarını toplumumuza göstermenin yanında; bu alışkanlıkları bırakmanın ve bu alışkanlıklardan kaçınmanın yollarını da göstermek önem taşımaktadır. Bağımlılık ciddi bir hastalıktır. Bağımlılığa ilişkin beyinde birçok nörokimyasal, nörofizyolojik değişimler saptanmıştır. Bağımlılık tedavisi, belirli şemaları ve ilkeleri içeren kapsamlı bir protokol ile sağlanabilir. Bağımlı kişiler bağımlılığın bir hastalık olduğunu kabul eder ve hastalıklarda uyulması gereken kurallar olduğunu bilirlerse tedaviye uyumları artmaktadır. BAĞIMLILIKLAR NELERDİR.? SİGARA VETÜTÜN BAĞIMLILIĞI ALKOL BAĞIMLILIĞI MADDE BAĞIMLILIĞI TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI KUMAR BAĞIMLILIĞI SİGARA VE TÜTÜN BAĞIMLILIĞI NEDİR? Sigara dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunudur ve yüksek oranda nikotin içerdiği için bağımlılık yapma potansiyeline sahiptir. Sigara, nargile, pipo içme veya dumanının solunması zamanla kişide psikolojik ve fiziksel bağımlılık oluşturur. Tütün ürünlerinde 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Esas bağımlılık yapan madde nikotindir. Koklanarak burundan çekilen ya da çiğnenen dumansız tütünler de nikotin kadar yüksek düzeyde zehir içermektedir. YOL AÇTIĞI SAĞLIK SORUNLARI Kalp ve damar hastalıkları Bronşların daralması sonucu akciğer rahatsızlıkları ve KOAH Damarlarda tıkanma ve buna bağlı felç Midede gastrit, ülser ve mide kanseri Ciltte sararma, kırışıklık, cilt kanseri Ağız kokusu ve dişlerde sararma Gebelikte sigara içilmesi erken doğuma ve buna bağlı olarak çeşitli gelişim bozukluklarına, doğum sonrası ise sütün kesilmesine yol açar. ALKOL BAĞIMLILIĞI NEDİR? Alkol bağımlılığı, diğer adıyla alkolizm alkollü içkilere tutkunluk derecesinde bağlı olma haline denir. Alkolik, alkolün kendisine ve sosyal ilişkilerine zararlı olduğunu bildiği halde içmekten kendini alamayan kişidir. YOL AÇTIĞI SORUNLAR NELERDİR? Yemek borusu, gırtlak, mide ve pankreas kanserleri Doğru düşünme, karar verme ve hareket etme gibi beynin işlevlerini bozması Uyku bozuklukları, baş ağrısı, göz tahribatı Kalp ve kan dolaşımı hastalıkları Kan pıhtılaşmasını engelleme Karaciğerde ağır hasar Ayrıca anne adaylarının dikkatine, Alkol anne kanından plasenta yoluyla direkt bebeğin kanına geçer. Anne kanındaki alkolle bebeğin kanındaki alkol miktarı aynıdır. Gebelikte kullanılan alkol düşük ve ölü doğumlara, bebekte gelişme geriliğine, sosyal gelişim ve zekâ geriliği gibi durumların oluşmasına neden olur. UYUŞTURUCU MADDE BAĞIMLILIĞI NEDİR? Sakinleştirici ve uyarıcı etkileri olan, giderek daha fazla alma isteği ve alınmadığında yoksunluk belirtileri doğuran kimyasal maddelere “uyuşturucu madde” adı verilir. Uyuşturucu madde bağımlıları, çoğunlukla kullanımı kontrol edebilecekleri düşüncesiyle madde kullanmaya başlarlar. Oysa bağımlılığın nasıl gelişeceği öngörülemez, bir kez kullanım dahi son derece risklidir. İlk kullanımdan sonra tekrar tekrar madde alma ihtiyacı doğar. Aynı uyuşturucu etkinin sağlanması için kullanım sıklığı ve/veya miktarı artar. Bu kısır döngünün yerleşmesiyle kişi bağımlılık sürecine girmiş olur. NE YAPILMALI BIRAKMASINA YARIMCI OLMAK İÇİN? Eğer kişi maddenin etkisi altında ise onunla bu durumda konuşmanın yararı olmaz. Kendinizi hazır hissetmeden onunla konuşmayın. Açık, samimi ve inandırıcı olun, öğüt vermeyin. Genellemeler yapmaktan kaçının. Korkularınıza dayanarak konuşmayın. Onu etiketlemekten kaçının, çünkü “kullanıcı olarak” etiketlenen kişiye yaklaşmak çok zordur. Önyargılarınızın farkına varın (“Bunlar iflah olmaz”), böylece yanlış iletişim kurma olasılığını azaltırsınız. Kendinizi onun yerine koymayı deneyerek onun düşünce, yaşantı ve korkularını anlamaya çalışın. Uzman yardımı alması için samimi bir yaklaşımla onu ikna edin. TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI NEDİR? Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gittikçe hızlandığı ve teknolojinin aynı hızla günlük yaşamımıza girdiği düşünüldüğünde cep telefonları, bilgisayarlar ve internet teknolojilerinin yaşamımızdaki vazgeçilmez yeri ve önemi bir kez daha açıkça görülmektedir. Bununla birlikte teknolojinin sorunlu kullanımının eğitim ve meslek hayatını, özel hayatı olumsuz etkilediğini gözlemliyor, sizlerin de dikkatini buraya çekmek istiyoruz. BAĞIMLILIĞI KONTROL ALTINA ALMA YÖNTEMLERİ NELERDİR ? Günlük internet kullanım saatlerini değiştirin. Haftalık internet kullanımı çizelgeleri hazırlayıp, uyulmasını sağlayın. Destek grupları ya da aile terapisi gibi yöntemleri hayata geçirin. Yapmayı isteyip de fırsat bulamadığı faaliyetleri bir deftere yazmasını sağlayın, internet kullanmak için yoğun istek duyduğunda yazdıklarından birini yapmasını isteyin. 2 yaşından küçük çocukların internet, tv ya da bilgisayarla karşılaşması uygun değildir. Okul öncesi yaş grubu için günde 30 dakikayı geçmeyecek şekilde internet kullanımı yeterlidir. İlköğretimin ilk 4 yılında ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır. Sonraki yıllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanım uygundur. Lise çağında da günlük 2 saat yeterlidir. Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için asla kullanmayın. Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin. Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın. TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ NEDEN OLDUĞU SORUNLAR FİZİKSEL ŞİKÂYETLER NELERDİR ? Gözlerde yanma Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme Beden duruşunda bozukluk Elde uyuşukluk Halsizlik Sosyal alanda görülen şikâyetler Akademik başarıda düşüş Kişisel, aile ve okul sorunları Zamanı idare etmede başarısızlık Uyku bozuklukları Yemek yememe Aktivitelerde azalma İnternet arkadaşları dışında izolasyon KUMAR BAĞIMLILIĞI NEDİR? Günümüzde hoşça vakit geçirme, eğlence ve dinlenme aracı olarak sunulan, şans ve bahis oyunlarını da içine alan yaygın bir yelpazeye sahiptir. Kumar, kişiye, aileye ve topluma psikolojik, sosyolojik ve ekonomik çok büyük zararları olan bir bağımlılıktır. Psikolojik sorunlara yol açar. Diğer bağımlılıklara kolayca bulaşma ihtimali kuvvetlenir (Alkol, sigara gibi). Kazanma hırsıyla bencil ve menfaatçi bir hale gelen birey kendine ve çevreye zarar vermekten kaçınmaz. Kumar tutkusu yüzünden ailesine ve çevresine karşı sorumluluklarını yerine getirmez. Fizikî zararlarla neticelenebilecek karmaşık bir ilişkiler ağına dahil olur (Bu tür sektörlerin kimlerin elinde olduğu bilinmemekte ve kişi kazananın olmadığı bir dünyanın içine itilmektedir). Maddi kayıp ile birlikte kişi; kendisine, ailesine ve topluma karşı zararlı hale gelir. Ailedeki güven ortamı kaybolur. Ailede maddi kayba yol açar ve bu kayıplar yüzünden psikolojik, ailevî ve toplumsal sorunlar ortaya çıkar (boşanma, aile içi şiddet gibi). Kumarın finansmanı için girişilen ilişkiler aile düzenine ve bireylerine yansır. Haksız kazanç meşru hale gelir; kolay kazanç yeni nesillerin ideali haline gelir. İllegal yapı ve organizasyonlar bu yollarla güç ve servet kazanır. Çalışma, alın teri, hak ve hukuk gibi toplumun temeli olan anlayışlar itibardan düşer. Toplumsal ahlâk yara alır. Menfaat ve kazanma hırsı bütün toplumsal ilişkilere yansır. Toplumdaki huzur ve güven zedelenir. TOPLUMUMUZDA SAĞLIK KALİTESİNİN YÜKSELTİLMESİ VE SİGARA, ALKOL, UYUŞTURUCU MADDELERDEN UZAK SAĞLIKLI NESİLLERİN YETİŞTİRİLMESİ İÇİN YEŞİLAY HAFTASI VESİLESİYLE BÜTÜN KÖTÜ ALIŞKANLIKLARDAN UZAK, SAĞLIKLI VE MUTLU BİR YAŞAM DİLİYORUZ.
