GİP - TSPB

GELİŞEN İŞLETMELER PİYASALARI A.Ş.
GİP
Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir
1
ARALIK 2007
1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER
NEDEN
KOBİ'lerin Toplam Ekonomi İçindeki Payı (%)
ABD Japonya
İngiltere Güney Kore
İşletme Sayısı
97.2
99.4
96.0
97.8
İstihdam
50.4
81.4
36.0
49.4
Üretim
36.2
52.0
25.1
54.0
İhracat
32.0
38.0
22.2
23.0
Yatırım
43.0
40.0
29.5
45.0
Toplam Krediler
42.7
50.0
26.0
30.0
Kaynak: Basel II Sürecinde KOBİ’lerin Yol Haritası, Deloitte CEO Serisi
2
Türkiye
98.9
45.6
37.7
8.0
6.5
7.0
1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER
DÜZENLEME
Sermaye piyasası yoluyla finansman sağlanmasına yönelik
olarak
“Borsa Dışı Teşkilatlanmış Menkul Kıymetler Piyasalarının Kuruluş
ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmeliği”
yürürlüğe konulmuştur (18.03.2003).
3
1. GİP HAKKINDA GENEL BİLGİLER
KATILIM
Gelişen İşletmeler Piyasaları AŞ’nin kuruluşu TSPAKB
koordinasyonunda yürütülmüştür
GİP 30 Aralık 2005 tarihi itibariyle tüzel kişilik kazanmıştır.
10.000.000 YTL sermaye
ORTAKLAR
(A)
Banka ve Aracı kurumlar
(B)
TOBB
(C)
TSPAKB
(D) KOSGEB
4
2. TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI
TÜRKİYEDEKİ TOPLAM İŞYERİ SAYISI
Toplam İşyeri Dağılımı (2002)
İşyeri
Sayısı
İstanbul
347,617
İstanbul Hariç Marmara Bölgesi
283,436
Ege Bölgesi
307,296
İç Anadolu Bölgesi
280,007
Akdeniz Bölgesi
238,449
Karadeniz Bölgesi
200,226
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
108,880
Doğu Anadolu Bölgesi
92,280
Toplam
1,858,191
Kaynak: TÜİK
Çalışan
Sayısı
1,781,934
1,037,697
987,191
966,258
678,069
540,167
283,899
221,825
6,497,040
İşyeri
Sayısı (%)
19%
15%
17%
15%
13%
11%
6%
5%
100%
Çalışan
Sayısı (%)
27%
16%
15%
15%
10%
8%
4%
3%
100%
İşyerlerinin %34’ü Marmara bölgesindedir. Bu işletmeler,
Türkiye’deki toplam çalışanların %43’ünü istihdam etmektedir.
5
2. TÜRKİYE’DE REEL SEKTÖRÜN YAPISI
TÜRKİYEDEKİ ANONİM ŞİRKET SAYISI
2007 yılı içinde Türkiye’de kurulu olan AŞ sayısının 100.000
civarında olduğu tahmin edilmektedir.
İTO verilerine göre ise bu şirketlerin 45.500’ü İstanbul’dadır.
Son yıllarda Türkiye’de yılda ortalama 3.000 civarında AŞ
kurulmakta, 1.000 şirket de kapanmaktadır (her yıl net 2000 AŞ)
6
3. TÜRKİYEDE KOBİLER
TANIMI
Türkiye’de KOBİ Tanımı
Orta Büyüklükte İşletme
Küçük İşletme
Mikro İşletme
7
Çalışan Kişi
250 kişiye kadar
50 kişiye kadar
10 kişiye kadar
Ciro ya da Aktif
25 Milyon YTL’e kadar
5 Milyon YTL’e kadar
1 Milyon YTL’e kadar
3. TÜRKİYEDE KOBİLER
İSO-1000’DE KOBİLER
İSO-1000’in TR’deki KOBİ Tanımına Göre Durumu (928’inin
verisi mevcuttur)
297’sinin çalışan sayısı < 250 kişi
Tamamının cirosu > 35 milyon YTL
94’ünün aktifi < 25 milyon YTL
Çalışan sayısı ve aktif büyüklüğü kriterine göre İSO1000’de 66 şirket KOBİ’dir
İSO-1000 sanayi şirketinin 140’ı İMKB’de kotedir
İSO-1000 içindeki 860 şirket halka açık değildir
8
3. TÜRKİYEDE KOBİLER
İMKB’DE KOBİLER
İMKB’de kote (2006) toplam 316 şirketin 221 tanesi finans dışı
sektörlerde (Finans şirketleri KOBİ kriterlerinin üzerinde verilere
sahiptir)
221 şirketin 71’inin çalışan sayısı 250’nin altında
Ciro/aktif kriterine göre, İMKB’de kote KOBİ tanımında 32 şirket
var
SPK / İMKB yükümlülüklerini karşılayabilecek kurumsal yapıda
KOBİ’ler halka açılabilmekte ve İMKB’de işlem görebilmekte
9
4. PİYASADA İŞLEM GÖRMENİN ETKİLERİ
ŞİRKETLER/YATIRIMCILAR
Şirketin büyümesi için kaynak yaratma
Şirketin piyasa değerinin belirlenmesi
Borçların mali tablolardaki ağırlığını azaltma, kaynak maliyetini
düşürme
Borç bulmada
kalkması
ortaklarının
kişisel
kefalet
zorunluluğunun
Şirketin imajına katkıda bulunma. Nitelikli eleman alımında
kolaylık
Ortakların yatırımlarının bir kısmını paraya çevirebilmesi ve
likidite
10
5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN
YARARLANAMAMA NEDENİ
Şirket sahipliğinin kısmen de olsa kaybedileceği düşüncesi
Şirket yönetimine müdahale olacağının düşünülmesi
Formalitenin çok olduğunun düşünülmesi
Şirket hakkında düzenli bilgi verme yükümlülüğü
Bünyesinde halka
bulunmaması
açılma
sürecini
Karar almanın güçleşeceğinin düşünülmesi
11
yönetecek
çalışanın
5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN
YARARLANAMAMA NEDENİ
Yeterli teşvikin olmaması
Piyasadan yeterli fon toplanamayacağının düşünülmesi
Yeni düzenleme ve kuralların maliyetli dolduğunun düşünülmesi
Finansman açısından yararlı görülmemesi
Borsada belirlenecek fiyatın gerçek değeri yansıtmayacağının
düşünülmesi
Kayıtdışı çalışma
Ölçek küçüklüğü
12
5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN
YARARLANAMAMA NEDENİ
SPK’NIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Halka arz sirküleri ilan yükümlülüğü
Halka arzda özel bağımsız denetim raporları esas alınır
Borsada işlem görenler için temettü yükümlülüğü %30’dur
Özel Durumların Kamuya Açıklanması Yükümlülüğü vardır
Mali tablo/rapor düzenlenme zorunluluğu vardır
Yıllık mali tablolar ülke çapında ve bir mahalli gazetede ilan
edilir
13
5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN
YARARLANAMAMA NEDENİ
İMKB KOTASYON KRİTERLERİ
Son 3 yıl için bağımsız denetimden geçmiş olması
Kuruluştan itibaren 3 yıl geçmiş olması ve mali tablolarının
yayınlanması
Son 2 yılda vergiden önce kâr etmiş olması
Özsermayesinin en az 13.000.000 YTL olması
Halka arzın piyasa değerinin en az 20.000.000 YTL ve halka arz
oranının en az %25 olması
Bu oranın %25’in altında olması halinde, halka arz edilen hisse
senetlerinin piyasa değerinin en az 38.000.000 YTL olması
14
5. REEL SEKTÖRÜN SP’DAN
YARARLANAMAMA NEDENİ
İMKB İKİNCİ PAZAR VE YENİ ŞİRKETLER PAZARI
İMKB Kotasyon şartlarının hiçbiri aranmamaktadır
KOBİ pazarı planı ile açılan İkinci Ulusal Pazarda 12 şirket, Yeni
Ekonomi Pazarında ise 3 şirket işlem görmektedir
Bu piyasalarda işlem hacmi az ve işlem miktarı düşüktür. Çünkü
Yatırımcı, ilgisini daha çok Ulusal Pazara yönlendirmiştir
Geçmişten gelen yanlış bir algılama sonucu sorunlu
şirketlerin işlem gördüğü yerler olarak algılanmaktadır
Ulusal pazarda işlem görme prestij olarak görülmektedir
Bu pazarın yeterince tanıtımı yapılmamıştır
Bütün SPK yükümlülüklerine tabidirler
15
6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ
GENEL TESPİTLER
KOBİ borsalarının oluşum nedenleri
Daha riskli olarak algılanan KOBİ’lerin ana piyasanın
volatilitesini artıracağı düşüncesi
Ana pazarın kotasyon koşullarının ağır olması
KOBİ borsalarında işlem gören şirketlere ayrı teşvik
sağlanması
Bir ihtiyacı karşılamaya yönelik olması
16
6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ
ÖZET TABLO - 2006
BORSA
17
Kuruluş
Yapısı
Durumu
Elektronik uzaktan erişim
Rekabetçi piyasa yapıcılığı
Sürekli müzayede
Piyasa yapıcılığı
Sürekli müzayede
Piyasa yapıcılığı
Spesiyalist
Sürekli müzayede
İhale
Piyasa Yapıcılığı
Sürekli müzayede
İhale
Şirket
Sayısı
Piyasa
Değeri
İşlem
Hacmi
3100
3,9 trilyon $
12 trilyon $
971
112 milyar $
196 milyar $
1600
177 milyar $
61 milyar $
26
14 milyar $
3 milyar $
75
4,5 milyar $
1,3 milyar $
9
11,5 milyar $
32 milyar $
NASDAQ (Amerika)
1961
JASDAQ (Japonya)
1976
AIM (İngiltere)
(LSE Altında Bir Piyasadır)
1995
İTALYA-MERCATO EXPANDI
(İtalyan Borsası Altında Bir Piyasadır)
2003
ALTERNEXT (Avrupa Geneli)
(Euronext Altında Bir Piyasadır)
2004
İSPANYA-NUEVO MERCADO
(BME Altında Bir Piyasadır)
2000
Sürekli müzayede
MESDAQ (Malezya)
1997
Piyasa yapıcılığı
Birleşti
2002
128
4 milyar $
7,5 milyar $
KOSDAQ (Güney Kore)
1996
Sürekli müzayede
Piyasa yapıcılığı
Birleşti
962
76 milyar $
450 milyar $
RASDAQ (Romanya)
1996
Piyasa yapıcılığı
2420
4,1 milyar $
305 milyon $
NASDAQ JAPONYA
1999
EASDAQ ve NASDAQ EUROPE
(Avrupa Geneli)
1996
NASDAQ ALMANYA
2003
DEUTSCHE BÖRSENEUER MARKT
1997
Birleşti
2005
Kapandı
2002
Kapandı
2003
Kapandı
2003
Kapandı
2003
6. DÜNYADAKİ KOBİ BORSASI MODELLERİ
ÇIKARIMLAR
Bir kısmı bağımsız bir borsa (NASDAQ, JASDAQ), bir kısmı ise
ana borsa altındaki piyasadır (AIM, KOSDAQ)
Mutlaka teşvikler (halka açılma mevzuatında esneklik, vergi
avantajları)
Kotasyon koşullarında esneklik
Mevcut bir ihtiyaca cevap vermek üzere kurulmuşlar. Örneğin,
NASDAQ, JASDAQ-Mevcut tezgahüstü piyasayı düzenlemek
üzere kurulmuştur. MESDAQ, NUEVO MERCADO-Teknoloji
şirketlerine özel ortam yaratmak için kurulmuştur.
Bu tür şirketlere yatırım yapabilecek
yatırımcılar bulunmaktadır (AIM)
18
nitelikli/kurumsal
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
TEMA
Her borsanın var olabilmesi için ana bir sebep ve temaya ihtiyaç
var.
Bizim temamız KOBİ’lerin finansmanı
19
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
SERMAYE PİYASASI TEŞVİKLERİ
Mevcut SP Mevzuatından tümüyle farklılaştırılmış bir mevzuat
Esnek halka satış kriterleri
İzahname
Dış denetim
Mali tablo ilanları
Diğer yükümlülükler
20
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
VERGİ VE DİĞER MALİ TEŞVİKLER
Kayıtdışılık genel bir sorun, SP ise kayıtlılık gerektiriyor
Kayıt içine girmek ilave vergi ve maliyetler anlamına gelebilir
Kayıt içine girmek teşvik edilmeli; vergi/ssk gibi
Kayıtdışılık durumunda zaten bu unsurların vergisi
alınamamaktadır.
21
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
ÖRNEK TEŞVİKLER - 1
KDV indirimi/istisnası
KV indirimi
GV istisnası GİP’te alım/satıma konu senetler için temettü
istisnası, alım/satım kazancı istisnası
Ücretlerde GV istisnası
SSK istisnası/indirimleri
Enerji desteği
22
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
ÖRNEK TEŞVİKLER - 2
Bedelsiz arsa desteği GİP’e kote olduktan sonra 10 yıl içerisinde
yapılacak genişleme yatırımları için bedelsiz arsa desteği
Yatırım Teşviği GİP’e kote şirketlere, TOBB’a bağlı sanayi odaları
tarafından verilmeye başlanacak olan yatırım teşviklerinden
daha uygun şartlarda yararlanma olanağı
Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş. Destekleri
Hazine tarafından verilen KOBİ Teşvik Belgelerinin kapsamı
GİP’te işlem görecekler şirketler için genişletilebilir
23
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
BORSA KOTASYON KOLAYLIKLARI
Basit kotasyon şartları
Esnek borsa yönetimi
GİP’in sürekli tanıtımı
24
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
KURUMSAL YATIRIMCILARIN TEŞVİKİ
Yurtdışı KOBİ Borsası örneklerinde yatırımlar daha çok kurumsal
yatırımcılar tarafından yapılmaktadır
25
7. GİP İÇİN MODEL ÖNGÖRÜSÜ
KOBİLERİN FİNANSMANI
Sermaye Piyasası
Teşvikleri
Tema:
KOBİ Finansmanı
KOBİ
BORSASI
Tanıtım
Yerli ve Yabancı
Kurumsal
26
Yatırımcı Teşviki
Vergi ve Maddi
İçerikli Teşvikler
GELİŞEN İŞLETMELER PİYASALARI A.Ş.
GİP
Türkiye Sermaye Piyasalarıyla Yükselecektir
27
TEŞEKKÜRLER