World`e kaydet

Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat
Başlık: VEDAT S. AHMED KİMDİR
Özet: Vedat S. Ahmed kimdir, Vedat S. Ahmed nereli, Vedat S. Ahmed hayatı, Vedat S. Ahmed
biyografi, Vedat S. Ahmed fotoğrafları
Açıklama:
Bulgaristan Başmüftü Yardımcısı
1979 yılında Bulgaristan&8217;ın Deliorman bölgesi Şumnu şehrinin tamamı Müslüman-Türklerle
meskûn olan Bohçalar belediyesine bağlı Kus köyünde doğdu. Lise eğitimini bir zamanlar
Bulgaristan Müslümanlarının ilim ve irfan ocağı olan Nüvvab Medresesi&8217;nin varisi
Şumnu&8217;daki Nüvvâb İmam Hatip Lisesi&8217;nde aldı. 2001 yılında Yüksek İslâm
Enstitüsü&8217;nden mezun oldu. Yüksek İslâm Esntitüsü öğrencisi iken &8220;Kalem&8221; adlı
bir dergi çıkarttı. Öğrenciliğinin son ayında Başmüftülüğün neşrettiği &8220;Müslümanlar&8221;
gazetesine Yardımcı Redaktör olarak tayin edildi. Daha sonra gazetenin Başredaktörü oldu. Aynı
zama dört yıl boyunca Filibe&8217;de Cuma vaizliği yaptı. 2004-2005 yıllarında altı ay kadar
Başmüftülük Eğitim Sorumlusu olarak görev yaptı. 2005 yılı Mayıs ayından beri Bölge
Müftülükleri, İrşad, Neşriyat ve Eğitim hizmetlerinden sorumlu Başmüftü Yardımcısı vazifesini ifa
etmekte. Evli ve üç çocuk babası.
SÖYLEŞİ
Bulgaristan Müftüsü Vedat Ahmet ile görüştük
Mustafa Uzun
13 Mayıs 2010
130 yıllık geçmişi olan Bulgaristan Başmüftülüğü nasıl kuruldu? Bulgarların Müslüman topluma
bakışı nasıl? Bulgar asıllı Müslüman var mı? Kimler Müslüman oluyor? Osmanlı
Bulgaristan&8217;da neler bıraktı? Osmanlı&8217;nın emanetleri ne durumda? Osmanlı&8217;dan
günümüze maddi eserlerin yüzde kaçı kaldı? 500, 600 yıllık camileri hangi bahanelerle kapatıyorlar?
Kaç camiye, ne tür saldırılar yaptılar? Camilere yönelik saldırıların temelinde ne var? Tarihi Hamza
Bey Camii ne durumda? Bulgar devleti Müslümanlara ne gibi zorluklar çıkartıyor? Neden
Müslümanları illa Hıristiyanlaştırmak istiyorlar? Bulgar Komünist Partisi Başmüftülükten ne
istiyor? Bulgaristan&8217;da kaç adet cami, tekke, imam, vaiz, Kur&8217;an kursu ve türbe var?
Türkiye, Bulgaristan Müslümanları için neler yapıyor? Bulgaristan Başmüftü vekili Vedat S. Ahmet,
sorularımızı cevaplırdı ve Bulgaristan Müslümanlarının dertlerini, sıkıntılarını anlattı. Hepsi bu
söyleşide.
Osmanlı&8217;nın geride bırakmak zorunda kaldığı geniş Müslüman kitlelerden birisi de
Bulgaristan Müslümanları. Halen Avrupa toplumu içerisindeki en büyük Müslüman azınlık onlar.
600 yıla yakın İslam ile yönetilen Bulgar toprakları 100 yıldır Müslümanlara dar ediliyor. Bulgarlar,
600 yıl boyunca dinlerine, dillerine ve kültürlerine karışmayan Osmanlı&8217;nın torunlarını büyük
bir vefasızlık örneği göstererek o topraklardan tamamen silmek için ellerinden gelen her şeyi
yapıyorlar. Biz de 100 yıldır Bulgaristan&8217;da yapılan zulümleri ve şu a bu ülkede yaşayan
Müslümanların durumlarını konuştuk. Oldukça ilginç ve can yakıcı bilgiler ortaya çıktı. Aslında
hemen yanı başımızdaki ülkede can çekişen kardeşlerimizden haberdar olmadığımızı bir defa daha
görmüş olduk. Şimdi eskiye nispeten iyi durumdalar. Güçlüler, bilinçliler, seslerini duyurabiliyorlar.
Fakat yine de birçok sıkıntıları var. Buyrun, bütün yönleri ile Bulgaristan Müslümanları söyleşisi.
130 YILLIK MÜFTÜLÜK, BULGARİSTAN&8217;IN EN KÖKLÜ KURUMLARINDAN
Bulgaristan Başmüftülüğünün tarihçesi nedir, nasıl kuruldu?
Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, Berlin Anlaşması, Osmanlı ile Bulgaristan arasında 1909
ve 1913 yıllarında imzalanan anlaşmalar gibi milletlerarası hukuka dayanarak kuruldu. Bağımsız
mı?
Evet. Bulgaristan Anayasası&8217;nda belirlenen haklar gereğince kabul edilen Dinler
Kanunu&8217;na göre çalışan bağımsız bir dinî kurum. Osmanlı sonrasında Bulgaristan devletinin
kuruluşundan bu yana 130 küsûr yıllık geçmişi olan müftülük teşkilâtı, ülkemizin en köklü
kurumlarındır.
Bulgaristan&8217;daki bütün Müslümanları temsil ediyor mu?
Elbette. Başmüftülük teşkilâtımız, Bulgaristan&8217;daki 1.5 milyon dolayındaki bütün
Müslümanları dinî bakımdan millî ve milletlerarası platformda temsil ediyor ve bu topluluğa dinî
hizmet veriyor.
Nasıl bir teşkilat yapınız var?
Dinî hizmetler, Başmüftülük merkezinin bulunduğu başkent Sofya&8217;daki eğitim, irşad,
neşriyat, vakıflar, hac, hukuk ve finans birimlerince teşkilâtlırılıp koordine ediliyor. Bu hizmetler,
ülke genelini kapsayacak şekilde 16 Bölge Müftülüğü, 1300&8217;e yakın yerleşim yerinde
bulunan ve Müslümanların dinî işlerinden sorumlu olan cami encümenlikleri tarafından yürütülüyor.
BULGARİSTAN&8217;DA HALA 1156 CAMİ, 302 MESCİD VE 51 TEKKE VAR AMA HEPSİ
AÇIK DEĞİL
Bulgaristan&8217;da Müslümanlara ait ne kadar toplu ibadet yeri var?
1156 cami, Cuma namazı kılınmayan 302 mescit ve 51 tekke ve türbe bulunuyor.
Bunların hepsi açık mı?
Maalesef. Bunların bir kısmı değişik sebeplerden dolayı çalışmamaktadır. Bunların başında eleman
ve tamirat ihtiyacı gelmektedir.
Ne kadar din görevlisi var Bulgaristan&8217;da?
Hâl-i hazırda 920 imam ve 10 bölge vaizi görev yapıyor. Görevlilerimizin üçte ikisi düzenli maaşla,
diğerleri ise cüzî yardımlarla veya gönüllü olarak görev yapıyorlar.
Eğitimlerini nasıl veriyorsunuz?
Sofya&8217;da Yüksek İslâm Enstitüsü ve Şumnu/Şumen, Rusçuk/Ruse ve
Mestanlı/Momçilgrad&8217;ta olmak üzere üç İmam Hatip Lisemiz var. Madan kasabasında ise
Hâfızlık Merkezi faaliyet gösteriyor. Müftülüklerimizin gayretleri ve teşvikleriyle 40 devlet
okulunda haftada bir saat olmak üzere İslâm Dini dersi okutuluyor, yaz günleri birçok yerleşim
yerinde yaz Kur&8217;ân kursları düzenleniyor.
Bunlar ilgi görüyor mu?
Elbette. Her yıl artmakta olan bu Kur&8217;ân kurslarının sayısı 5 yıl içerisinde 2 kat artarak 2009
yılında 520&8217;yi geçti.
Müftülük başka ne gibi faaliyetler düzenliyor?
12 yıldan beri Kutlu Doğum Haftası münasebetiyle programlar düzenliyoruz. Birkaç yıldan beri ise
millî çapta yıllık Hâfızlık ve Kur&8217;ân Okuma, Temel İslâmî Bilgiler yarışmaları tertip
ediyoruz. Hem Müslümanları bilgilendirip bilinçlendirmek, hem de Müslüman olmayan
vataşlarımıza dinimizi tanıtmak amacıyla Bulgarca ve Türkçe kitaplar ve aylık
&8220;Müslümanlar&8221; dergisini yayınlıyoruz. Hacılık işlerini de yapıyoruz.
OSMANLI&8217;NIN EMANETİ OLAN VE GASP EDİLEN VAKIFLARIMIZI GERİ
İSTİYORUZ
Farklı çalışmalarınız var mı?
Yaptığımız önemli çalışmalarından biri de vakıflar hususundadır. Ülkemizde Osmanlı döneminden
kalan birçok vakfın bulunduğu biliniyor. Bir taraftan bu vakıfların idaresi ve muhafazası ile ilgili
çalışmalarımız, diğer taraftan da devletçe el konmuş veya kötü niyetli kişilerce satılmış, gasp
edilmiş vakıfların iadesi için çalışmalar yapıyor, davalar yürütüyoruz. Yeni vakıflar tesis etme
hususunda da zayıf olmakla birlikte çalışmalarımız var. Ayrıca kaybolan, izleri silinen vakıf
mallarını; cami, tekke, türbe, hamam, bedesten, mektep, tarla, dükkân, tespit etme ile ilgili bazı
çalışmalar yapıyoruz. Bir de, camiye ihtiyacı olan yerlere cami inşa etme, gerekli imkânlar
sağlanamadığı takdirde de en azından cemaatin bir araya gelip ibadetlerini ifa edebilecekleri
evler/mekânlar satın alarak mescide dönüştürme çalışmalarımız devam ediyor.
Peki, Bulgaristan Devleti müftülüğe zorluk çıkartıyor mu? Bu anlamda hangi konularda devlet ile
sıkıntı yaşıyorsunuz?
Aslında, başmüftülüğümüzün Bulgaristan devleti ile ilişkilerini iki açıdan değerlendirebiliriz:
Kanunlar ve uygulama bakımından. Kanunî açıdan Bulgaristan Müslümanlarının hakları nispeten
geniş. Bulgaristan Müslümanlarının dinî idaresi kendileri tarafından seçilmekte, lâiklik ilkesi esasına
göre kendi işlerini kendileri düzenlemekteler. Devletin müdahalesi söz konusu değildir.
BULGAR DEVLETİNİN TANIDIĞI HAKLAR ÇOĞU ZAMAN SADECE GÖSTERİŞ
Peki, uygulamada işler nasıl gidiyor?
İşte bu haklarımızın uygulamadaki durumuna gelince işler pek de göründüğü gibi değil. Öncelikle
belirtmemiz gereken bir husus var, 1989 öncesiyle kıyasladığımızda bugün kullanmakta olduğumuz
haklarımız çok geniş. Ayrıca benzeri bazı ülkelere baktığımızda küçümsenemeyecek bir serbestlik
ve demokratik ortamdan söz edebiliriz.
Yeterli mi?
Asla. Bunların yeterli olduğu da söylenemez. Zira hukukun üstünlüğü, özgürlük, demokrasi ve buna
benzer çağdaş ilkelere bağlı olduğunu iddia eden bir devletteki fertler ve topluluklar temel haklardan
olan dinî hakları konusunda serbest olmalıdırlar, önlerine engeller konmamalıdır. En azından
kanunlarda belirlenen haklar verilmelidir.
Verilmiyor mu?
Ne yazık ki, bu bağlamda düşündüğümüzde devletimizin Müslümanlara ve en önemli kurumları
olan Başmüftülüğe karşı tutumları çoğu zaman gösterişten ibaret kalmaktadır. Müslümanlara karşı
bir asırdır izlenen &8220;üvey evlât&8221; politikası bugün de izlenmektedir. Meselenin sadece
fikir bazında kalmaması için birkaç somut misal verebiliriz.
Mesela?
Mesela, ülkemizin kanunlarına göre, Bulgaristan Müslümanları dinî önderlerini kendi aralarında
belirledikleri esaslara göre kendileri seçerler. Bu husus, 1991 yılından bu yana Müslümanlarca
uygulanmakta, fakat devletin farklı birimlerince Müslümanların iradesi kabul edilmemektedir.
Çünkü Müslüman delegelerce seçilen yönetim ve alınan kararların 2002 yılının sonuna kadar
Başbakanlığa bağlı Diyanet Müdürlüğü, o zaman beri ise Sofya Şehir Mahkemesi tarafından tescil
edilmesi gerekiyor ve işler orada sarpa sarıyor. Farklı zamanlarda düzenlenen Başmüftü ve Yüksek
İslâm Şurası Başkanı seçimlerinde Müslüman delegeler değişik şahısları seçiyorlar, ama bu
seçimlere her zaman itiraz eden bir kişi çıkıyor.
BULGAR KOMÜNİST PARTİSİ BİLE KENDİ MÜFTÜSÜNÜ SEÇTİRİYOR
ilginç işler oluyor mu?
Elbette. Mesela Bulgar Komünist Partisi&8217;nin başmüftüsü, istihbarat ajanı Nedim Gencev. Bu
şahıs yıllardır belirli odakların desteğiyle birkaç yönden Başmüftülüğün çalışmalarını önlemektedir.
Tescil işlerini engelleyerek Başmüftülüğün çalışmalarını hukukî olarak engellemekte, hukukî
boşluktan istifade ederek vakıf mallarının talan edilmesine sebep olmakta ve bu şekilde ekonomik
olarak çalışmaları sekteye uğratmaktadır. Ayrıca bunlar psikolojik bir baskıya dönüşmektedir. Tabii
ki, bütün olup bitenleri eski dostları ve onların çocuklarının desteğiyle yapmaktadır. Bundan dolayı
2009 yılının sonunda 900&8217;e yakın delegenin katılımıyla alınan kararlar hiç bir kanunî
dayanağı olmaksızın tescil edilmedi.
Neler yapıyor Bulgar Komünist Partisi&8217;nin başmüftüsü?
Bu boşluktan istifade eden Nedim Gencev, İslâm Konferansı Teşkilâtı&8217;nın yardımlarıyla satın
alınan yaklaşık 10 milyon dolarlık vakıf arazisini bir ay önce satmaya kalktı. Aslında bu işe daha
yaklaşık 2 yıl önce oluşan hukukî boşluk zamanında yeltenmişlerdi ki, aynı günlerde Filibe/Plovdiv
şehrinde bulunan birkaç milyon dolarlık büyük bir tarihî vakıf mülkünü de satmaya cüret etmişlerdi.
Ama Allah&8217;ın izniyle bunun önüne geçildi.
Başka örnekler var mı?
Elbette. Devletimizin tutumuyla ilgili bir diğer misal ise Sofya&8217;da inşası plânlanmakta olan
Yüksek İslâm Enstitüsü&8217;nün de ihtiyaçlarını karşılayacak İslâm Kültürü Merkezi projesinin
önüne set çekilmesidir. Herhangi bir kanunî sebep gösterilmeksizin bu projeye 1 yıldan beri yeşil
ışık yakılmamaktadır. Ayrıca bahsettiğim arsanın satılmaya kalkışılması üzerine mesele mahkemeye
intikal edince projenin askıya alınması da mümkündür.
500, 600 YILLIK CAMİLERE BİRER BAHANE İLE EL KOYUYORLAR
Benzeri örnekler de var sanırım&8230;
Evet. Burgaz şehrinde inşası başlatılan cami de durduruldu ve inşaat hakkımızı mahkeme yoluyla
aramaya mecbur bırakıldık. Önemli bir olumsuz tavır da eğitim konusunda sergileniyor.
Eğitim alanında ne gibi engellemeler var?
Bir taraftan Yüksek İslâm Enstitüsü&8217;ne 1998 yılında Bakanlar Kurulu&8217;nun vermiş
olduğu haklar görmezlikten gelinmekte, okulun gelişmesi için şart olan binasının yapımına izin
verilmemekte, bazı Avrupa Birliği üyesi ülkelerin üniversiteleriyle başlatılan işbirliği çalışmalarını
devlet makamları doğrudan veya dolaylı olarak engellemekte, bu şekilde Enstitü&8217;nün
gelişmesinin önüne geçmektedirler. Diğer taraftan da başta Türkiye olmak üzere değişik Müslüman
ülkelerinde yüksek ilâhiyat eğitimi alanların diplomaları Eğitim Bakanlığı tarafından
tanınmamaktadır.
İsviçre&8217;de yapılan referum dolayısı ile son zamanlarda Avrupa&8217;da bu ezan meselesi
çok konuşuldu. Bulgaristan&8217;da işler nasıl?
Ülkemizde genel olarak açıktan ezan okunmakla birlikte, birkaç yerde açıktan ezan okunması yerel
kanunlara yasaklanmış, yasaklanamayan yerlerde ise sık sık sesin ayarı ölçülerek kontrol edilmekte,
fırsat bulunca ceza yapılmaktadır. Bu arada her yıl devlet bütçesinden dinî topluluklara ayrılan
parasal yardımın dağıtımı esnasında Müslümanlara sayıları nispetinde yardım ayrılmayarak
ayrımcılık yapılıyor. Ayrıca devletin farklı birimleri değişik usulsüzlük ve hilelere başvurarak 500600 yıllık Osmanlı camilerine el koydu ve Müslümanlar oralarda ibadetlerini yapamamaktadırlar.
Biz bu noktada epey haber de yapmıştık. Şimdi durum nedir bu camilerde?
Özellikle Köstendil/Küstendil, Vraca/Vratsa, Samokov ve Eski Zağra/Stara Zagora&8217;daki
camilerin adı geçen yerlerin ibadet edilebilecek tek camilerinin olduğunu düşünürsek, bu
şehirlerdeki birkaç bin kişinin ibadet etme hakkının nasıl ihlâl edildiğini görürüz.
600 YILLIK CAMİYİ DİNLERARASI DİYALOG KAPSAMINDA MÜZEYE ÇEVİRDİLER
Peki, Hamza Bey Camii ile alakalı son durum nedir?
Bugün 10.000 dolayında Müslüman&8217;ın yaşadığı Eski Zağra şehrinde onun üzerinde camiden
ayakta kalan tek mabet Hamza Bey Camii yıllardır arkeolojik araştırmalar sebebiyle kapalı
tutuluyor. Elimizde tapusu olmasına rağmen, gayr-ı kanunî yollarla devlet tarafından gaspedilen
cami en son olara Avrupa Birliği&8217;nin Bölgesel Kalkınma Projesi çerçevesinde Dinler
Müzesi&8217;ne dönüştürme kararı alındı.
Engelleyemiyor musunuz?
Ne yazık ki, Başmüftülük olarak şu a bu uygulamanın önüne geçmekten aciz durumdayız. Her şeye
rağmen mahkemeye başvurduk ve hakkımızı aramaktan vazgeçmediğimizi ve vazgeçmeyeceğimizi
gerekli mercilere bildirmiş bulunduk.
Bulgaristan&8217;da din görevlilerinin seviyesi nedir? Eğitimlerini kim verir? Neler öğrenirler?
Bulgaristan&8217;daki din görevlileri var olan Yüksek İslâm Enstitüsü ve üç İmam Hatip Lisesinde
yetiştiriliyor. Okullarımızdaki meslekçi öğretmen ve öğretim görevlilerinin tamamı önceleri
Türkiye&8217;den gelirken, son yıllarda bu sayı azaldı ve bizim okullarımızdan veya yurtdışında
eğitim gören yerli kadrolarımız bu önemli görev devredildi. İmam Hatip Liselerimizde
Türkiye&8217;dekilerde uygulanana yakın bir program uygulanmakta, Yüksek İslâm
Esntitüsü&8217;nde de yerel şartlar göz önünde bulundurularak Marmara Üniversitesi İlâhiyat
Fakültesi&8217;ndeki derslere benzer dersler okutuluyor.
BULGAR TOPLUMUNUN MÜSLÜMANLARA YAKLAŞIMI OLUMSUZ
Bütün din görevlileriniz Bulgaristan&8217;da mı yetişiyor?
Hepsi değil. Din görevlilerimiz arasında Türkiye, Suriye, Ürdün ve Suudi Arabistan&8217;da İslâmî
eğitim görenler de bulunuyor. Bir de eleman açığını kapatmak amacıyla belirli zamanlarda açmış
olduğumuz bir veya iki yıllık imam yetiştirme kurslarında eğitim görüp görev alan görevlilerimiz
var. Ancak maddî imkânsızlıklar sebebiyle yetişmiş genç görevlilerimize uzun zaman görev yapma
imkânı sunamadık. Bu konuda bir yıldan beri ciddî gelişmeler yaşadık.
Yeterli eğitim alabiliyorlar mı?
Aslında halâ imamlarımızın ancak üçte ikisi gerekli eğitimi almış kişilerden oluşmaktadır, diğer
kısmı ise komünizm döneminde babadan-dededen görme eğitimle halkımızın dinî ihtiyaçlarını
karşılamaya çalışmaktadırlar. Daha önce de ifade edildiği gibi son bir yıl içerisinde görevlilerimizin
düzenli bir şekilde çalışmaları yönünde önemli adımlar atıldı ve bu istikamette ciddî eğitim
çalışmalarımız bundan sonra da daha yoğun bir şekilde devam edecek, Allah&8217;ın izniyle.
İnşallah. Peki, Bulgarların Müslüman topluma bakışı nedir?
Bulgaristan&8217;ın 500 sene Osmanlı idaresinde kalması sebebiyle Müslümanlara, özellikle de
Türklere karşı olumsuz bir yaklaşımı var. Bu olumsuz düşünceler komünizm döneminde aşırı derece
körüklenmiş, nerdeyse Bulgarlık bilincinin oluşumu tamamen Türk düşmanlığı üzerine kurulmuştur.
Bu geçmişin izleri bugün de görülmektedir. Aslında komünizm döneminin eğitiminden nasibini
almayan yeni nesillerin meseleye bakışı biraz daha ılımlı, ancak önyargıların tamamen kalkmadığını
görmekteyiz. Özellikle son yıllarda dünya genelinde yaşanan olaylar ve medyanın etkisiyle
islâmofobya Bulgarların üzerinde de etkili olmuş gözükmektedir.
Yine de Müslümanlara yaklaşanlar var mı?
Var ama çok az. Müslüman topluma olumlu yaklaşan pek çok kişiler var ama bunlar azınlık
durumunda. Müslümanlarla haşir-neşir olan kişiler genellikle daha olumlu yaklaşmaktadır. Ancak
son yıllarda &8220;Ataka&8221; adlı aşırı milliyetçi partinin ortaya çıkıp seçimlerde başarı
kaydetmesi ve ülkedeki diğer partilerin Müslüman ve Türk karşıtlığında kısa vadede başarı
kazırdığını görmelerinden ve bu yönde söylem geliştirmelerinden dolayı ülkede genel bir milliyetçi
hava estirilmeye çalışılmaktadır. Bu durumu besleyen sebeplerden birisi de genellikle
Müslümanların desteklediği Hak ve Özgürlükler Hareketi&8217;nin iki dönem iktidarda kalması ve
Müslümanlıkla özdeşleştirilerek olumsuzlukları genel olarak Müslümanlara ve Müslümanlığa
yüklemeleridir.
MÜSLÜMANLARI NE YAPIP EDİP HIRİSTİYANLAŞTIRMAK İSTİYORLAR
Aşırı radikal ve milliyetçilerin bakışı nasıl?
Aşırı radikal ve milliyetçiler esasında Bulgaristan&8217;da Türk olmadığını, Müslümanların da
zorla İslâmlaştırılmış Bulgarlar olduğunu iddia etmektedirler. Bundan hareketle de Türklük
iddiasında bulunanların Türkiye&8217;ye gitmeleri, Müslümanların da ne yapıp ne edip
Hristiyanlaştırılmaları gerektiğini savunmaktadırlar. Bunun için Müslümanlık ve Türklüğün
gelişmesi yönünde yapılacak her türlü adımı engelleme çabasındadırlar.
Devlet?
Devlet yöneticileri de &8220;halkın iradesi&8221; deyip zaman zaman onların arzularına
uymaktadırlar.
Peki, Bulgar asıllı Müslüman var mı?
Elhamdülillâh var. Batı&8217;daki diğer ülkelerdeki gibi fazla olmamakla birlikte her yıl onlarca
inançsız veya Hristiyan Bulgar İslâmiyet&8217;i resmen kabul etmektedir. Aslında Müslümanlığı
benimseyip de açığa çıkarmayan da pek çok Bulgar var.
Neden?
Tarihî geçmişin olumsuz izleri sebebiyle ihtida eden Bulgarlar aile ve çevreleri tarafından hoş
karşılanmamakta, maddî ve manevî baskıya maruz kalma çekincesiyle Müslümanlıklarını
gizleyenler var.
GENELDE OKUMUŞ, EĞİTİMLİ İNSANLAR MÜSLÜMAN OLUYOR
Kimler Müslüman oluyor?
İhtida edenler genelde okumuş, eğitimli kimseler. Aralarında mühendisler, araştırmacılar,
oryantalistler, öğretmenler, doktorlar vs. var. Kur&8217;ân-ı Kerim&8217;in Bulgarca mealini
hazırlayan Prof. Dr. Tsvetan Teofanov da aslen Bulgar olan bir mühtedi olup şu a Sofya
Üniversitesi&8217;nde Klasik ve Yeni Filolojiler Fakültesi Dekan Yardımcısı olarak görev
yapmakta ve İslâmî kaynakların bazılarını Bulgarcaya kazırma çalışmalarını sürdürmektedir.
Osmanlı&8217;dan geriye neler kaldı? İzler neler?
Osmanlı&8217;nın Bulgaristan topraklarında 500 sene hüküm sürmesi sebebiyle çok derin izleri
kalmıştır. 130 yıldır bu izler silinmeye çalışılıyor, ama bütün zorluklara rağmen bugüne kadar
silinememiştir. Bundan sonra da inşallah silinemeyecek.
Osmanlı Bulgaristan&8217;da neler bıraktı?
Osmanlı Bulgaristan&8217;da çok yönlü iz bıraktı. Dilde, geleneklerde, hukukta, yer adlarında,
kültürde vs. Osmanlı izlerini bugün de görebiliyoruz. Örneklendirmeye kalksak ciltler yazmak
gerekir. Sonra Osmanlı&8217;dan geriye kalan büyük bir Müslüman-Türk topluluğu var ve bu
topluluk bütün tehcir, eritme ve yok etme politikalarına rağmen, bugün dahi Avrupa Birliği
ülkelerinde en fazla yerli Müslüman nüfusu teşkil etmektedir. Tabii bir de Osmanlı&8217;dan
geriye kalan müesseseler, din ve kültür anıtları var. Bugün Bulgaristan&8217;ın köy ve
kasabalarında 1000&8217;e yakın çalışan veya çalışmayan cami ve tekke bulunmaktadır. Hiç
ummadığınız dağ tepesinde türbelere rastlamak mümkün. Ayrıca birisi Filibe&8217;de bulunan
birçok hamam, Şumnu ve Yanbolu/Yambol&8217;daki bezistenler, bugün bazılarında Türkün dahi
yaşamadığı şehir ve kasabalarda onlaca saat kulesi, Vidin&8217;deki gibi kütüphane, mektep ve
medreseler, köprü, kale, sayısız çeşme, kitabe ve binlerce mezartaşı&8230;
OSMANLI&8217;DAN KALAN MADDİ MİRASIN ANCAK 20&8217;Sİ DURUYOR
Osmanlı&8217;nın emanetlerine bakış nasıl? Korunuyorlar mı?
Ne yazık ki, bugün hayatta kalan Osmanlı&8217;nın maddî mirası bırakılanın belki de sadece yüzde
20&8217;sidir. Bunların da bir kısmının yıkılması dört gözle bekleniyor ve bazı Türk düşmanları
tarafından ellerinden gelen her şey yapılıyor. Osmanlı mirasının büyük bir kısmı Rus-Türk savaşının
hemen sonrasında talan edilmiştir. Bununla birlikte bazı cami, mektep ve başka vakıf eserleri kilise,
idarî bina, müze gibi başka bir şeye dönüştürülmüştür. Özellikle şehirlerdeki camilerin büyük bir
kısmı şehir planlamaları esnasında hep yol üzerine &8220;çıkmışlardır.&8221; Öyle ki,
Osmanlı&8217;nın son dönemlerinde 20, 30, 40, hatta 50&8217;nin üzerinde camileri bulunan
şehirlerde bugün en fazla 3 cami bulunmakta, bu da sadece bir-iki şehirdedir.
Bugün durum nasıl?
Osmanlı izlerini yok etme gayretleri bugün de sürmekte.. Vraca&8217;nın tek camisi geçen yıl
müzeye dönüştürüldü, Samokov&8217;taki camiin durumu aynı. Eski Zağra camii de müze olma
yolunda. Filibe&8217;deki Taşköprü Camii bazı kişiler kanunsuz olarak gasp edilmiş, bütün
yürütülen davalara rağmen iade edilememiş, bugün restoran olarak kullanılmaktadır.
Filibe&8217;deki Mevlevîhâne&8217;ye de önce devlet el koymuş, daha sonra özelleştirilerek
restorana dönüştürülmüştür. Balçık kasabası yakınlarındaki Akyazılı Baba Tekkesi&8217;ne de
belediye tarafından ele geçirilerek turistik merkeze dönüştürme ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır.
BULGARİSTAN&8217;DA SAYILABİLDİĞİMİZ 150 CAMİYE SALDIRDILAR
Hiç güzel haber yok mu?
Bütün olumsuzluklara rağmen bir sevincimi de belirtmeden geçemeyeceğim: Bazı duyarlı Bulgar
tarih ve kültür araştırmacılarının katkılarıyla belli başlı İslâm eserleri geçmişte de korunmuş, bugün
de korunmaktadır. Ayrıca Bulgaristan ile Türkiye devletleri arasında imzalanan taşınmaz kültürel
mirasın korunmasıyla ilgili bir protokol imzalı ve bu çerçevede bazı tarihî ve kültürel değeri çok
yüksek olan camiler tamir edilmeye başlı.
Mesela?
Önce Filibe&8217;deki Murad-ı Hüdavendigâr Camii İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından
tamir edildi, sırada ise TİKA&8217;nın desteğiyle tamir edilecek Razgrad Makbul İbrahim Paşa
Camii, Köstendil Fatih Camii vb. var.
Biz epey camiye de saldırı yapıldığını biliyoruz. Kaç camiye, hangi camilere, ne tür saldırılar
yaptılar?
Yok edilen son Osmanlı eseri Niğbolu/Nikopol kasabasındaki camidir. Bu cami, kasabaki yangına
maruz kalan ikinci cami. Üç camii bulunan Niğbolu&8217;nun camilerinden biri 7-8 yıl önce
yakılıp harap edilirken, diğeri de birkaç önce yakıldı. Failleri halâ mechul. Daha önce
Hasköy/Haskovo ve Kızanlık/Kazanlık camileri de yakıldı, ancak zamanında müdahale edilerek
kurtarıldılar. Her iki cami de Osmanlı&8217;nın bu topraklarda kazıdıkları ilk izlerden. Bununla
birlikte son 20 yıl içerisinde camilere yönelik irili ufaklı 150 saldırı yapıldı. Bunlar kayıtlı olan
saldırılar ve muhtemelen kayda geçirilmeyen ufak saldırılar da bulunmaktadır.
Failleri bulundu mu?
Bu saldırılardan sadece Plevne&8217;deki camiye yapılan saldırının faili bulundu ve o da çocuk
olması sebebiyle hiç bir cezasız serbest bırakıldı. Plevne, Varna ve Filibe&8217;deki camiler gibi
bazıları yılda birkaç kere ırkçıların kötülüklerine maruz kalmaktadırlar.
TÜRK HALKININ DUA VE MANEVİ DESTEĞİNE İHTİYACIMIZ VAR
Camilere yönelik saldırıların temelinde ne var? Neden camilere saldırıyorlar?
Camilerin temelinde Müslüman-Türk düşmanlığı yatmaktadır. Özellikle bazı Bulgar millî
bayramları ve arefelerinde buna benzer olaylar yaşanmaktadır.
Türkiye, Bulgaristan Müslümanları için neler yapabilir ve şu a neler yapıyor?
Bulgaristan Müslümanları her zaman Türkiye&8217;yi yüreklerinde taşımışlar ve başları
sıkıştıklarında Türkiye&8217;nin kapısını çalmışlardır. O yüzden Türkiye&8217;nin maddî ve
manevî yardımlarına her zaman muhtacız.
Türkiye yanınızda oldu mu peki?
Türkiye&8217;deki duyarlı yönetici, kurum ve kuruluşlar ve genel olarak Türk milleti
Bulgaristan&8217;daki soydaş ve dindaşlarına ellerinden gelen yardımları yapmışlar ve
yapmaktadırlar. 1990&8217;ların başlarında başlayarak bugüne kadar Diyanet İşleri Başkanlığı ve
Türkiye Diyanet Vakfı&8217;nın büyük yardımları olmuş, özellikle eğitim alanında büyük destek
sağlanmıştır ve bu destek bugün de devam etmektedir. Bununla birlikte gerek göçmenlerin, gerekse
Anadolu&8217;lu soydaşlarımızın oluşturdukları sivil toplum kuruluşlarının da pek çok yardımı
olmuş ve oluyor. Son yıllarda Osmanlı kültürel mirasının korunması ile ilgili Bulgaristan ve Türkiye
arasında imzalanan anlaşmalar sonucunda TİKA ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi&8217;nin de
son derece önemli yardımları oldu. Özellikle bu konuda hem uzman hem de maddi kaynağa ciddî
anlamda ihtiyaç var ve bu konuda gerekenlerin yapılacağına inanmaktayım. Ama herşeyden önce
Türk halkının duasına ve manevî desteğine ihtiyaç duymaktayız. Leşker-i duânın, leşker-i gazâdan
akvâ olduğunu unutmamalıyız.
Yayın tarihi: 30.7.2012 18:03:37
Yazdırma tarihi: 7/18/2017 9:18:47 PM