bulgaristan`daki islamlar baki sarısakal

BULGARİSTAN’DAKİ İSLAMLAR
BAKİ SARISAKAL
BULGARİSTAN’DAKİ İSLAMLAR
Bu ay iptidalarına doğru Filibe’den varit olan bir mektupta her türlü vesait mayişattan
hemen büsbütün mahrum olmuş olan Bulgarların İslamlara reva görmekte oldukları muamelat
bildiriliyor:
Filibe’de olduğu gibi Bulgaristan’ın İslamlarla meskûn kasabalarında da Bulgar
ordusu için lüzumu olan bütün ihtiyacat cebren İslam mağazalarından ve Arap zürralardan
tedarik edilmekte alınan eşya ve erzak için para değil ilmühaber bile verilmemektedir.
Filibe’nin mühim tüccarlarından bir efendinin Avrupa’dan celp etmiş olduğu bir vagon şeker
mumaileyhe gümrük resmi olan altmış lira tesviye ettirildikten sonra ordu namına hükümeti
askeriye tarafından müsadere edilmiştir.
Filibe
Diğer bir tüccarın dahi mağazasından kırk kadar çuval pirinç kaldırılmış ve İslam
bakkallarına varıncaya kadar efradı İslamiye Makedonya ve Edirne vilayetinde İslam kanı
içmek, İslam ırz ve namusu izharla meşgul olan Bulgar vahşetlerini beslemeye mahkûm
edilmiştir.
Elhasıl bir İslam tüccara gerek Avrupa’dan ve gerek şimdiye kadar gizlenen
mahallerden emval gelir gelmez Bulgarlar “ Asker için “ diyerek kargalar gibi üzerlerine
üşüşmektedirler.
Harbin peyda etmesinden evvel tevkif edilmiş olan Filibe erkânı İslamiyesi geçen ay
nihayetinde tahliye edilmişlerdir. Ancak bu tahliye dahi mücerret kurtulan İslamlardan daha
kolaylıkla ordu namına para çekmek, asker namına erzak cebretmek için vuku bulduğu
bildiriliyor. Geçen hafta ajanslarında Bulgaristan’ın on altı ve on yedi yaşındaki gençleri taht
silaha celp etmekte olduğunu bildiriyordu. Bu havadis dahi mezkûr mektupta teyit
edilmektedir.
Edirne Tren İstasyonu
Bundan başka o zamana kadar hasta bakıcılıklarında, askeri terziliklerinde istihdam
edilmekte olduğu istihdam edilmekte olan on dört- on beş yaşlarındaki Bulgar kopilleri de
ahiren silahlandırılmışlardır.
İkinci bir mektubun fıkrat atiyesini bilhassa intizar nısfına arz ederiz:
“ Açlık günlerinin nefretini hissettikçe dişimizden, tırnağımızdan arttırdığımız, elde
avuçta saklayabildiğimiz vesait maişetimizi Bulgarlar, bin küfürle, bin eza ve hakaretle alıyor,
her gün bizi soyuyorlar. Bugün Bulgaristan İslamlarının hayatı iktisadiyesi mahvedilmiştir.
Rodop Dağlarında meskûn yüz elli bin İslam Pomakların Hıristiyanlığı kabul edenleri, her
adımda muvaffakiyet badeleri içmekle kabarmış olan gurur ve vahşetleri Bulgaristan
İslamlarının bütün maneviyatını taraç etmiştir.
Düşmanlarımıza, malımızla, canımızla, hizmet ettiriyorlar, siz orada halamı
uyuyorsunuz. “
Bu mektupta biz daha acı şeyler bulduk. Fakat komaratlor hepimizin yüreğini yaktığı
için burada neşrini muvafık görmedik.
Bulgarların erzak tedarikinde takip ettikleri hattıhareketleri ve vaziyet vesaiki pek
güzel göstermektedir ve nihayet şunu da göstermektedir ki öbür gün muhasamatın tekrar
mübaşereti halinde celadetli muharip kardeşlerimiz karşılarında açlıklarından, İslam kanı
içmekten hayal şekline girmiş miskin Bulgarlar veya henüz validelerinin kucağından ayrılmış
çocukları göreceklerdir.
Nihayet bu mektubun muhteviyatı Bulgarların askerleri için nihayet İslamları bile
fedai mülke muameleye sevk ettiklerini gösteriyor ki bu sırada bu nokta bizim için dost
malunet ve fedakarayi uzatmak için bir gayret teşkil eylemelidir.
Mezalim ve Avrupa Matbuatı:
Bugün Dedeağaç’ta irtikâp olunan mezalim, hemen Makedonya’dakilerin sırasına
geçecek derecede müthiştir.
Burada bulunan Avrupalılarla ahali- i mahalliye bunca mezalime karşı nasıl olup da
Avrupa’nın lakayt kaldığına bir türlü mana veremiyorlar. Fiel hakika gerek Bulgarlar ve gerek
diğer müttefikeyn tarafından icra olunan mezalimin binde biri Türkler tarafından yapılacak
olsa idi o zaman başka bir netice husule getirmesi, böyle bir hal karşısında bütün devletler
donanmalarını seferber hale vazetmeleri pek mamuldü. Fakat bu gün masumeleri katl,
meskenleri ihrak edenler Hıristiyan olmadığı için iş bir aks oluyor. Epey zamandan beri
bilcümle mesaiye rağmen Dedeağaç mezalimi hakkında kati malumat ahzı kabil olamamıştır.
Hâlbuki bugün gayet iyi bir membadan malumat atiye istihsal olunmuştur:
Teşrinisani’nin on dokuzuncu gününe kadar kemali intizamla Dedeağaç tarikiyle
asker nakliyatına devam olunmuştur. Fakat ayın on dokuzundan sonra hattın kesildiği anlaşılır
anlaşılmaz, 100 kişilik bir Bulgar çetesi şehre dahil olarak icra edilmedik mezalim
bırakmamıştır. Komitecilerin Rumlar tarafından da pek büyük bir hüsnükabul görmüşlerdir.
Dedeağaç’ta bulunan hafif bir Osmanlı müfrezesi bila mukavemet şehri terk etmeye emcbur
olmuştur.
Dedeağaç Adliye Dairesi 1
Hatta Ömer Yaver Paşa’nın Dedeağaç İstasyonu’na bir telgraf çekerek şehre duhul
eden Bulgar kuvvetinin ne kadar olduğunu sorması üzerine Rum olan şimendifer
müstahdemininden birinin Bulgar kuvvetini 6-7 bin raddesinde gösterdiği katiyen temin
olunuyor.
Rum istihdamının bu muharebede Hükümeti Osmaniye aleyhinde büyük bir faaliyet
gösterdiği tezahür ediyor.
Yaver Paşa bunun üzerine kuvvetleri müteaddit yerlerde hatları bozmak gibi tedbirle
şimendifer hattını bozmuştur. Rumlar, Selanik’te olduğu gibi her yerde Bulgarlara rehberlik
etmişlerdir. Komiteciler ilk evvela ekserisi kadın, çoluk çocuk ve ihtiyarlardan mürekkep
olmak üzere 350 milliyetçiye mesken teşkil etmekte olan bir Camiyi bombayla berhava
etmişler ve bundan sonra evlerin yağmasına ibtidar olunmuştur.
1
İstanbul üniversitesi Nadir Eserler, 90581 /16
Bulgarlar kıymetli eşyaları almakla iktifa etmeyerek alamadıkları eşyayı da tahrip
eylemişlerdir. Sokakta tesadüf edilen bir Müslüman’ın şehit edilmesi unutulmamıştır.
Bulgarlar zavallı kadın ve genç kızları evlerinde boğazlamışlardır. Bu suretle 350
masumun kanına girilmiştir.
Rayişipost gazetesi şayanı itimat bir zat tarafından ita olunan bir rapor neşrediyor. Bu
raporda yanız Kosova Vilayetinde şehit edilen biçarelerin adedi 25.000 küsuru buluyor. 2
Kosova Vilayet Haritası
2
Tanin 3 Şubat 1913