BESLENME ŞEKİLLERİNE GÖRE CANLILAR OTOTROF BESLENME İnorganik maddeleri kullanarak kendi besinini üreten canlılardır. Besin üretirken kullandıkları enerjinin şekline göre ikiye ayrılırlar. FOTOOTOTROFLAR Klorofilleri sayesinde ışık enerjisini kullanarak inorganik bileşiklerden fotosentez yaparak organik besin sentezlerler. Fotosentetik bakteriler, siyanobakteriler, algler ve yeşil bitkiler fotoototroftur. Bu canlılar CO2 ve suyu kullanarak besin ve oksijen üretirler (Fotosentez), o yüzden atmosferin O2 kaynağıdırlar. Fotosentetik bakterilerdeki fotosentez sırasında su yerine hidrojen sülfür ya da sadece hidrojen kullanan bakterilerin fotosentezi sonucu oksijen oluşmaz. KEMOOTOTROFLAR Bu canlılar klorofilleri olmadığı için güneş enerjisini kullanamazlar. İnorganik maddeleri oksitleyerek elde ettikleri kimyasal enerji ile inorganik maddelerden organik maddeler sentezleyen prokaryot canlılara kemoototrof denir. Demir, nitrat, nitrit ve kükürt bakterileri kemoototrof bakterilere örnektir. Kemoo totroflar oksid asyon s onucu elde ettikleri ATP yi kullanarak CO 2 ve H2O yu birleştirip glikoz ve O 2 üretirler. Ürettikleri oksijeni atmosfere vermezler yeni inorganik maddeleri oksitlemede kullanırlar. HETEROTROF BESLENME Kendi besinlerini üretemeyip dışarıdan hazır alan canlılara heterotrof veya tüketici canlılar denir. Besinlerini alma şekillerine göre üç grupta incelenirler. HOLOZOİK BESLENME Besinlerini dış ortamdan katı ve büyük parçalar halinde alan canlılardır. SİMBİYOTİK BESLENME Canlılar besin elde etmek ve yaşam şanslarını arttırmak için birbirinin üzerinde, birlikte veya biri diğerinin içinde yaşar. Bu tür ortak yaşam şekline simbiyosiz denir. Bazı birliktelikler zararlı bazılarıysa yararlıdır HEM OTOTROF HEMDE HETEROTROF BESLENME Hem üretici hem de tüketici olan canlıların gerçekleştirdiği beslenme şeklidir. BÖCEKÇİL BİTKİLER SAPROFİTİK BESLENME Hücre dışına salgıladıkları sindirim enzimleri ile organik atıkları, ölü bitki ve hayvan kalıntılarını parçalayarak beslenen canlılara ayrıştırıcılar (saprofit, çürükçül) denir. Bazı mantar ve bazı bakteriler saprofit olarak beslenirler. Saprofit canlılar doğadaki madde döngülerinde önemli role sahiptir. OTÇUL (HERBİVOR) CANLILAR Koyun, keçi, inek vb. ETÇİL (KARNİVOR) CANLILAR Aslan, kartal, yılan, tilki, köpek vb. HEM ETÇİL HEMDE OTÇUL (OMNİVOR) CANLILAR Ayı, domuz, insan, fare, karga vb. YARARLI Bİ RLİKTELİKLE R KOMMENSALİZM Ortak yaşayan canlılardan biri yarar görürken diğeri ne yarar ne de zarar görür. MUTUALİZM Ortak yaşayan canlıların birbirinden karşılıklı fayda görmesidir. ZARARLI Bİ RLİKTELİKLE R Birlikte yaşayan iki farklı tür canlıdan biri bu birlikten yarar sağlarken diğerinin zarar görmesine parazit yaşam denir. Bu birliktelikte zarar gören canlıya konak, zarar veren canlıya da parazit denir. HAYVANSAL PARAZİTLER İç ve dış parazit olmak üzere iki gruptur. Bit, pire, tahtakurusu vb. dış parazitlerin (ektoparazit) sindirim sistemleri gelişmiştir. Bağırsak kurdu gibi iç parazitlerin (endoparazit) sindirim sistemleri yoktur. Tenya, kıl kurdu, bağırsak solucanı, plazmodyum iç parazittir. BİTKİSEL PARAZİTLER Bitkilerin üzerinde yaşarlar. YARI PARAZİTLİK Üzerinde yaşadığı bitkiden sadece su ve mineral madde alır kendi besinini fotosentezle kendisi üretir. Örneğin ökse otu TAM PARAZİTLİK Çin saçı, canavar otu gibi bitkiler tam parazittir. Üzerinde yaş adığı bitkiden su, bes in ve mineral madde alırlar. Bu bitkilerde kloroplast olmadığı için fotosen tez yapılmaz. HAZIRLAYAN YEŞİM KURAN ALİ OSMAN KONAKÇI MTAL