bu belgeyi indir/yazdır

CANLILARDAKİ BESLENME ŞEKİLLERİ
-Canlılar beslenme şekillerine göre ototrof, heterotrof ve hem 2. Heterotrof Beslenme
ototrof hem heterotrof olmak üzere üç grupta incelenir.
Kendi besinlerini üretemeyip dış ortamdan hazır olarak alan
1. Ototrof belenme: Kendi besinini inorganik maddelerden
canlıların yaptığı beslenmedir. Heterotrof veya tüketici
sentezleyebilen organizmalara denir.
canlılar denir. Bazı protistler, mantarların tamamı, bazı
Ototrof beslenen canlılar besin sentezlerken kullandıkları
bakteriler, insanlar ve hayvanlar heteretrof beslenen
enerji kaynağına göre fotoototrof ve kemoototrof olmak
canlılardır.
üzere ikiye ayrılır. www.biyolojiportali.com
-Bu canlılar, besinlerini alma biçimlerine göre üç grupta
a. Fotoototroflar
incelenir.
Klorofilleri sayesinde ışık enerjisini kullanabilen bu canlılar,
a. Holozoik beslenme: Besinlerini dış ortamdan katı ve büyük
inorganik bileşiklerden organik besin sentezler. Böylece bu
parçalar şeklinde alıp yapılan beslenmedir.
canlılar fotosentez ile ışık enerjisini organik besinlerdeki
-Bu canlıların, duyu organları, sinir, kas ve sindirim sistemleri
kimyasal bağ enerjisine dönüştürmüş olur.
iyi gelişmiştir.
-Fotosentetik bakteriler, siyanobakteriler, algler ve yeşil
-Holozoik canlılar, kullandıkları besin çeşidine göre üç grupta
bitkiler fotoototrof canlı örnekleridir.
incelenir.
-Fotoototrof canlılardan yeşil bitkiler, algler, öglena ve
- Herbivor (otçul) canlılar: Bitkisel besinlerle beslenen
siyanobakteriler karbondioksit ve su kullanarak besin
canlılardır.
sentezler ve atmosfere oksijen verir. Bu canlılar
-Koyun, keçi, at, eşek, sığır, deve, lama, antilop, ceylan,
ekosistemlerin oksijen kaynağıdır.
çekirge, sincap, zürafa... örnek olarak verilebilir.
Bitkiler, algler, öglena ve siyanobakterilerin fotosentez
Geviş getiren memelilerden olan ineklerde mide; işkembe,
tepkimesinin genel denklemi:
börkenek, kırkbayır ve şirden olmak üzere dört bölümden
oluşur. İşkembe ve börkenekte besinler geçici olarak
depolanır. Burada bulunan mikroorganizmaların
salgıladıkları enzimler sayesinde selüloz sindirilir.
-Fotosentetik bakterilerdeki fotosentez tepkimelerinde su
b. Karnivor (etçil) canlılar: Hayvansal besinlerle beslenen
yerine hidrojen sülfür ya da sadece hidrojen kullanıldığından
canlılardır.
atmosfere oksijen veremez.
- Sindirim kanalları otçul canlılara göre daha kısadır.
-Mor sülfür bakterilerinin fotosentez tepkimesi:
Karnivorlarda çiğnemeye uygun olmayan sivri uçlu dişler,
herbivorlarda ise çiğnemeye uygun, geniş ve yassı azı
dişleri daha gelişmiştir.
-Aslan,
kaplan, sırtlan, kartal, yılan, kurbağa, timsah vb.
-Hidrojen bakterilerinin fotosentez tepkimesi:
c. Omnivor (hem etçil-hem otçul) canlılar: Hem bitkisel hem
de hayvansal besinlerle beslenirler.
-İnsan, maymun, ayı, fare, hamam böceği, bazı balıklar, bazı
Bütün fotosentez tepkimelerinin ortak özellikleri:
kuşlar, insan, domuz örnek olarak verilebilir.
-Işık enerjisi kullanılır.
3. Hem Ototrof Hem de Heterotrof Beslenme
-Klorofil görev yapar.
-Hem üretici hem de tüketici olan canlıların gerçekleştirdiği
-CO2 indirgenir (harcanır = özümlenir.)
bir beslenme çeşididir.
-İnorganiklerden organik besin sentezlenir
-En önemli canlı örneği böcekçil bitkiler ve öglenadır.
-Glikoz ve su oluşur.
-Böcekçil bitkiler: Bu bitkiler azot bakımından fakir
-Enzimatik tepkimelerdir.
topraklarda yaşadıkları için topraktan alamadıkları azotu,
-Fotofosforilasyon ile ATP üretilir.
yakaladıkları böceklerin proteinlerinden karşılar.
-ETS görev yapar.
-Salgıladıkları kokulu ve yapışkan maddeler yardımıyla
-Hidrojen (elektron) kaynağı kullanılır.
böcekleri çeker ve sismonasti hareketi ile yakalar. Böcekçil
b. Kemoototroflar
bitkiler hücre dışı sindirim yaparak böceğin proteinlerini
Bazı inorganik maddelerin oksidasyonu ile elde edilen
sindirir. Sindirim sonucu açığa çıkan aminoasitleri hücre içine
kimyasal enerji yardımı ile CO2 ve H2O’dan organik madde
alarak kendi proteinlerini sentezler.
sentezi yapan üreticilerdir. Bu olaya kemosentez denir.
-Bu bitkiler, klorofilli oldukları için fotosentez ile karbonhidrat
-Bazı bakteri ve arkebakteriler kemoototrof canlılardır.
ve yağ monomerlerini sentezler.
-Kemosentezin genel denklemi:
-Bu bitkilere örnek olarak ibrik otu ve sinekkapan verilebilir.
Böcekçil bitkiler, azot ihtiyaçlarını karşılama yönüle
heteretrof, kloroplast taşıdıkları için fotosentez ile
besinlerini üretebilme yönüyle de ototrof canlı olmuş
oluyor.
NOT: Kemoototroflar, oksidasyon tepkimeleri sonucu ATP
enerjisi üretir. Bu ATP enerjisini kullanarak CO2 ve H2O'yu
-Öglena: Kloroplast organeli bulundurur ve ışık varlığında
birleştirip glikoz (C6H12O6) elde eder ve O2 açığa çıkarır.
kendi besinini kendisi sentezler. Bu yönüyle ototroftur. Işık
Kemototroflar açığa çıkan oksijeni atmosfere vermez, yeni
yokluğunda ise dış ortamdan besinini hazır olarak alabilir. Bu
inorganik maddeleri oksitlemede kullanır.
yönüyle de heteretroftur. www.biyolojiportali.com
FOTOSENTEZ ve KEMOSENTEZİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Soru: Atmosferdeki oksijenin kaynağı;
1. İnorganik maddelerden organik madde sentezlenir.
I. Fotosentez II. Kemosentez III. Fermantasyon IV. Yanma
2. CO2 tüketilir. (CO2 özümlemesi yapılır.), O2 üretilir.
olaylarından hangileridir?
3. ATP sentezlenir.
Cevap: Fotosentez ile atmosfere oksijen verilir.
4. Enzimatik reaksiyonlarla gerçekleşir.
Kemosentezde oksijen üretilir ancak atmosfere verilmez.
5. ETS görev yapar.
Fermantasyonda oksijen oluşumu yok. Yanma ile atmosfere
CO2 verilir. O halde cevap: Yalnız I
www.biyolojiportali.com