KANSER Kanser Nedir? Kanser, normal kurallar dışında diğer doku ve organların aleyhine büyüyen, çoğalan hücrelerin oluşturduğu bir hastalıktır. Vücudun tüm doku ve organlarını tutabilir. Geliştikleri yerde sınırlı kalan kitlelere iyi huylu tümörler; yayılıp, çevre dokuları işgal eden ve diğer organlarda tekrar tümör odakları oluşturan kitlelere kötü huylu tümör veya kanser denir. Çağımızın hastalığı: KANSER Endüstrileşmenin getirdiği çevresel etkenler , Sigara içiminin artışı, Beslenme alışkanlıklarımızın değişmesi. Kanser öldürmez ! (Eğer erken tanınırsa) Ülkemizde 20 yıl önce 4. en sık öldüren hastalık Günümüzde kalp hastalıklarından sonra 2. en sık öldüren hastalık ESKİŞEHİR İLİ 1996 - 2000 YILLARI KANSER VAKALARI GRAFİĞİ Eskişehir ilinde 2. en sık öldüren hastalık 3000 E K 2629 2348 2500 2000 1646 2221 1758 2792 2595 2103 2193 1850 1500 1000 500 0 1996 1997 1998 1999 2000 Kanser öldürmez ! (Eğer erken tanınırsa) Kanserlerin büyük kısmı erken dönemde yakalandığı takdirde tedavi şansı yüksektir. Kanserlerin %75 kadarı insan vücudunda gözle görülebilen veya basit muayene ve tanı yöntemleri ile kolaylıkla ulaşılabilen yerlerdedir. Kanser öldürmez ! (Eğer erken tanınırsa) Meme kanserinde yaşam oranı ; Uzak metastazı olan olgularda 5 yıllık %10 Bölgesel yayılımı olan, uzak metastazı olmayan olgularda %50 Erkendönemde yakalanmış olgularda %80. 40 yaşın üzerindeki kadınların yılda bir kez mamografi çektirmesi önerilmektedir. En çok görülen ve en çok öldüren kanser türleri Kadınlarda meme kanseri Erkeklerde akciğer kanseri Kanserin sonuçları Erken ölümlere neden olur, Tanı ve tedavi süreçleri pahalıdır, Hasta ve yakınlarının psikolojik ve ekonomik durumlarını bozar. Kanserden korunabilir mi? Kanser korunulabilen ve erken tanı konduğunda tedavi edilebilen bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü 6 basamaklı bir “Kanser Kontrol Programı” geliştirmiştir. Bu programın en önemli bileşenini KORUNMA olarak belirlemiştir. Kanserden Korunma İleri evrelerde tedavi başarısının sınırlı kal ması nedeniyle kanser yapıcı etkenlerden korunma ve hast alığın erken tanısı önemli. Kanserden korunmak demek, kanser yapıcı nedenlerden uzak durmaktır. Kanserden Korunma Erken tanı ve tarama programları; Yaygın olan meme, serviks, cilt gibi kanserlerden korunmaya yönelik çalışmalar Kanserlerin ortaya çıkmasında rol oynayan etkenler: En büyük etken sigara Radyasyon (Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma), Çevre kirliliği, Kimyasal karsinojenler (katran, benzen, boya maddeleri, asbest, bazı kozmetikler ve deterjanlar…), Bazı virüsler , Kötü beslenme alışkanlığı. Kanserden Korunma Sigara kullanmamak , Dengeli ve yeterli beslenmek, Lifli besinler tüketmek, İdeal kilomuzu korumak, Alkol kullanmamak, Yazın güneşin dik geldiği saatlerde güneş ışınlarından korunmak, Aktoprak gibi zararlı maddeler içeren sıvama malzemeleri kullanmamak Kanserle ilişkili bulaşıcı hastalıklar Karaciğer kanserine neden olan bulaşıcı sarılık Hepatit B ve C “Kanserin 7 belirtisi” Ses kısıklığı ve öksürük, Meme veya vücudun herhangi bir yerinde şişlik ve sertlikler, Normal dışı kanama ve akıntılar, Yutma güçlüğü ve hazımsızlık, İdrar yapma ve dışkılama alışkanlıklarındaki değişiklikler , Vücudun herhangi bir yerinde iyileşmeyen yara, Ben ve siğillerde görülen renk değişikliği, büyüme ve kanama gibi değişiklikler Örnek: Meme Kanseri Çok sık rastlanır. Kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. Erken tanısı mümkündür. Korunma: Yağ oranı düşük ve sıvı yağlardan zengin beslenme, emzirme süresinin uzun olması, düzenli egzersiz. Erken tanı: 20 yaşından sonra düzenli meme muayenesi. Meme muayenesi: Her ay kadın tarafından kendi kendine ve her yıl bir kez sağlık ocağı personelince yapılmalı.