ÖRNEK OLAY-49(KAMUYA AÇILMA) ADI:GAMZE BODUR SINIFI:İŞLETME3 İ.Ö NUMARASI:080604 010 BOLU KERESTECİLİK A.Ş. 1.)a.) Bolu Kerestecilik: Hisse başına kardaki değişim=∆hk=(3,96-2,36)/2,36=0,677 Hisse başına temettüdeki değişim=∆ht=(1,65-0,94)/0,94=0,75 Adapazarı Kerestecilik: ∆hk=(2,19-1,57)/1,57=0,39 ∆ht=(1,65-1,19)/1,19=0,38 Gerede Kerestecilik: ∆hk=(3,22-2,42)/2,42=0,33 ∆ht=(2,53-1,89)/1,89=0,338 b.)2013 yılı için; Gerede kerestecilik: defter değeri/ pazar değeri=14,03/26,4=0,53 Adapazarı kerestecilik: Defter değeri/Pazar değeri=22,28/37,40=0,59 c.)Bolu kerestecilik: 2003→TÖO=0,77/1,86=0,41 2004→TÖO=0,77/1,65=0,46 2005→TÖO=0,77/2,24=0,34 2006→TÖO=0,77/2,02=0,38 2007→ TÖO=0,94/2,36=0,398 2008→ TÖO=1,10/2,74=0,40 2009→ TÖO=1,38/3,32=0,41 2010→ TÖO=1,32/1,85=0,74 2011→ TÖO=1,65/3,42=0,48 2012→ TÖO=1,65/3,63=0,45 2013→ TÖO=1,65/3,96=0,41 Gerede kerestecilik: 2009→ TÖO=1,19/1,57=0,75 2013→ TÖO=1,65/2,19=0,75 Adapazarı kerestecilik: 2009→ TÖO=1,89/2,42=0,78 2013→ TÖO=2,53/3,22=0,78d.)Gerede kerestecilik: 2013→F/K=h.s pazar fiyatı/HBK=26,4/2,19=12,05 Adapazarı kerestecilik: 2013→F/K=h.s pazar fiyatı/HBK=37,40/3,22=11,61 e.)Öz sermaye maliyeti; k=krf+krp formülünden; Gerede kerestecilik→k=0,085+0,05=0,135 Adapazarı kerestecilik→k=0,085+0,045=0,130 2.)Bolu kerestecilik hisse senetleri Pazar değeri; 2009 yılı için→hbk/hbt=3,32/1,38=2,405 2013 yılı için→hbk/hbt=3,96/1,65=2,4 Bolu keresteciliğin hisse senetleri pazar değeri 2009 yılından 2013 yılına kadar değişiklik göstermemiştir. Gerede ve Adapazarı kerestecilikle karşılaştırıldığında 2013 yılında Gerede kerestecilik 26,4 ve Adapazarı kerestecilik 37,40’tır.Bu rakamların da gösterdiği gibi Bolu Keresteciliğin hisse senedi pazar değeri sektör ortalamasının çok altındadır. Bolu kerestecilik halka açık olmadığı için hisse senedi Pazar değeri düşüktür. 3.)Hisse senetleri fiyatları genel olarak geleneksel arz ve talep mekanizması içinde belirlenir. Ancak fiyatlar beklenirken hisse senedinin taşıdığı risk (bekleyişler) ve bu riskle ilgili kamuoyunun bilgilenme derecesi çok önemlidir. Doğal olarak şirket riskini en düşük olarak gören kişi hisse senedine en yüksek fiyatı ödemeye hazırdır. Piyasa katılımcıları yaptıkları tekliflerle piyasa fiyatını belirlerler. Firma hakkında yeni bilgiler elde ettikçe riskle ilgili bekleyişler değişeceği için piyasa fiyatı da değişir. Bir şirketin hisse senetlerinin değerlenmesi için 4 yöntem vardır 1. Borsa değeri yöntemi 2.Net aktif değeri yöntemi;piyasa değeri/net satışlar 3.İndirgenmiş nakit akımlar yöntemi: toplam aktif-toplam borçlar 4.Piyasa çarpanları yöntemi: değeri bilinmeyen şirketin değeri,değeri bilinen veriler kullanılarak elde edilmeye çalışılır. 4.)Hisse senedinin pazar değeri; Bolu kerestecilik(2013):2,4 Gerede kerestecilik(2013):26,4 Adapazarı kerestecilik(2013):37,40 Ortalamalarını alırsak; (2,4+26,4+37,40)/3=22,066 Bu durumda 2,4 hisse senedi Pazar değeri için çok düşük bir fiyatken ortalamaya göre 37,40 da en az adil bir fiyat olacaktır. Bu durumda en adil fiyat ortalamaya da en yakın olan 26,4’tür. 5.)Şirketler genelde şu sebeplerden dolayı halka açılırlar: • Yatırımcının şirkete olan talebini göstererek ulusal ve uluslar arası alanda itibar ve prestij sağlamak • Kurumsal olma yolunda aşama kaydetmek • SPK denetiminden geçen bir şirkete sahip olarak şirketin güvenilirliğini ve iç kontrollünü sağlamak • Şirketin yeni projelerine masrafsız ve geri ödeme zorunluluğu olmayacak şekilde finans kaynağı temin etmek • Rakiplerine oranla bir aşama kaydederek şirketin değerini artırmaktır. Bunların dışında miras vergilerini ödemede gerekli nakdi bulmak için şirketler halka açılma yolunu seçmektedirler. Eğer şirket ortakları mirastan kar payı almak istiyorlarsa ölen kişinin vergisini de ödemeleri gerekir. Aldıkları kar payı oranında sorumludurlar. Mirası reddetmiş kanuni mirasçılar ölenin vergi borçlarından dolayı sorumludurlar. Eğer şirket vergiyi ödeyebilecek durumdaysa halka açılmasına gerek kalmamaktadır. 6.)Gerede ve Adapazarı Kerestecilik için β=1 Bolu Kerestecilik için β=2 ise; Gerede→0,085+1(26,4-0,085)=26,4 Adapazarı→0,085+1(37,40-0,085)=37,4 Bolu→0,085+2(2,4-0,085)=4,715 β=1 olması durumunda menkul değerden beklenen getiri oranı 2,4 iken, β=2 olması durumunda menkul değerden beklenen getiri oranı 4,715’e çıkmıştır.Yani β arttıkça getiri oranı da artmaktadır.Getiri oranı yüksek olursa risk de yüksek olacaktır. 7.)Şirket halka arz için aracı kurumla sözleşme imzalar. Aracı kurum halka arzı gerçekleştirirken iki yöntem kullanır: 1.)En iyi gayret aracılığı 2.)Aracılık yüklenimi. İşletme esas sözleşmesini sermaye piyasası mevzuatına uygun yapmalıdır. Sermaye piyasası kurumundan izin ister. İzin aldıktan sonra yeni sözleşme genel kurula sunulur ve onaylandığı kabul edilir. SPK ve İMKB’ ye başvurulur. SPK’ya kurum kaydı için, İMKB’ye ise borsaya kote olması için başvurulur. Uzmanlar şirketi inceler, rapor hazırlanır, halka arz için şirketin halka arz mizahnamesi hazırlanmalı ve ticaret siciline kaydı gerekir. Ticaret sicil gazetesindeki ilandan sonra halka arza başlanılabilir.