moleküller atomlar

1
KÜTLESİ HACMİ VE EYLEMSİZLİĞİ OLAN
HERŞEYE MADDE DENİR.
 Maddenin şekil almış haline cisim denir
 Cam bir madde iken cam bardak bir
cisimdir
 Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde
bulunabilir

2
Katı maddelerin belirli şekil ve hacimleri
vardır
 Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu
tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti
vardır


Moleküller titreşim hareketi yaparlar.

Örnekler :Bardak saat masa sıra vs
3
Sıvı maddelerin belirli hacimleri vardır
 Şekilleri yoktur
 İçinde bulundukları kabın şeklini alırlar
 Tanecikler arası boşluk daha fazladır
 Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır
 Akışkandır(moleküller birbirinin üzerinden
kayar)
 Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs

4
Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur
 İçinde bulundukları kabın şeklini ve
hacmini alırlar
 Tanecikler arası boşluk fazla çekim
kuvveti ise çok azdır
 Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve
genişletilebilirler
 Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs

5
Isı alır
DÜZENSİZLİK ARTAR
KIRAĞILAŞMA
ERİME
KATII
BUHARLAŞMA
SIVI
GAZ
YOĞUNLAŞMA
DONMA
SÜBLİMLEŞME
ISI VERİR
DÜZENLİLİK ARTAR
6
RENK
 SAYDAMLIK VE OPAKLIK
 KOKU TAD
 SERTLİK YUMUŞAKLIK

Ayten Kıral
19.7.2017
7
KÜTLE
 HACİM
 EYLEMSİZLİK
 ELEKTRİKLİ YAPI

BU ÖZELLİKLER MADDE
MİKTARINA GÖRE
DEĞİŞİRLER
8
MADDE
KATI
SIVI
GAZ
TANECİKLİ
BOŞLUK
ÇOK AZ
BİRAZ
BOŞLUK
VAR
BOŞLUKLAR
ÇOK
9
Katı mı-sıvı mı- gaz mı
Maddenin adı
Katı
Ağaç
Çorba
Yağmur
Sıcak çikolata
Süt
Kaya
Peynir
Ateş ve duman
Kolonya
Rüzgar
X
Sıvı
Gaz
X
X
X
X
X
X
X
X
X
10
Hangisi Sıkışır?
MADDE
Gözlemler
AÇIKLAMALAR
DEMİR
________
Yapısında boşluk
olmadığı için
SU
________
Yapısında boşluk
olmadığı için
HAVA
X
Yapısında boşluk
olduğu için
Gaz haldeki maddelerin yapısında boşluklar vardır.
O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?
11
Özellikler
Şekli değişebilir.
Sıkıştırılabilir.
Tanecikler arasında çok boşluk
vardır.
Tanecikler birbirine çok yakındır.
Sıkıştırılamaz.
Şekli değişemez.
Hacmi değişmez.
Katı
Sıvı
X
X
X
X
X
X
X
X
12
Gaz
X
X
X
Kumu
Oluşturan
tanecikler
var mı?
Tuğla
Okulumuz
Kum tanesi
???????????
13
ORGANİZMAYI
OLUŞTURMAK İÇİN HÜCRELER
BİRARAYA GELİR
ORGAN
HÜCRE
ATOMU OLUŞTURAN
DAHA KÜÇÜK
PARÇACIK
VARMI?????
ATOMLAR
HÜCREYİ OLUŞTURAN
KARBONHİTRATVE YAĞ
14
Çok sayıda aynı çeşit
atomların bir araya gelerek
oluşturduğu maddeye
ELEMENT denir.
Elementlerdeki
atomlar tek çeşittir.
Elementler saf
maddelerdir.
15
Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler
kümeler halinde bulunur.
Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.
16
Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi
çok fazla sayı da atomdan da oluşur
Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;
bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur.
Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri
ve özellikleri de birbirinden farklıdır.
17
BASİT YAPILI
MOLEKÜLLER
( AZ SAYIDA
ATOM)
KARMAŞIK
YAPILI
MOLEKÜLLER
(ÇOK SAYIDA
ATOM)
18
BİLEŞİK
İki yada daha
fazla çeşitte
element
atomlarının bir
araya gelerek
oluşturdukları
yeni saf maddeye
denir.
Bileşiği
oluşturan
elementler
kendi
özeliklerini
kaybeder.
19
SAF MADDELER
ELEMENTLER
ATOMİK
YAPIDA OLANLAR
MOLEKÜLER
YAPIDA
OLANLAR
BİLEŞİKLER
MOLEKÜLER
YAPIDA
OLANLAR
MOLEKÜLER
YAPIDA
OLMAYANLAR
20
 Atomlar
…….. biçimlidir.
KÜRE
 Deneyde alkolün içine atılan iyot
kristallerine ne olmuştu?
 İyot kristalleri alkolün içinde
çözünerek alkole renk verdiğini
gözlemlemiş miydik?
 Bu gözlemlerden yola çıkarak,
çözünen iyodun alkolün içinde
yayılmasını nasıl açıklarsınız?
 İyodun alkolde dağılması ile, şekerin
suda dağılmasını karşılaştıralım.
21
Her
madde gözle
görülemeyecek kadar küçük
ve bölünmesi zor yapı taşları
olan …………….. Oluşmuştur.
ATOMLARDAN
Atomlar gözle görülemeyecek
kadar küçük tanecikler
olmasına karşılık, ancak
günlük yaşantımızda pek çok
gözlem sonucu atomların
varlığı
……………………
KANITLANMIŞTIR.
Ayten Kıral
19.7.2017
22
Demir
ya da bakır
parçası da ardışık
olarak yeterince
bölünmeye devam
edebilseydi resimlerde
gördüğümüz atomları
elde edecektik.
23
Daha
önce incelediğimiz
modellerden farkı var mı?
Su ve iyotta gördüğümüz bu
“atom kümelerine” MOLEKÜL
diyoruz.
Su, su moleküllerinin bir araya
gelmesiyle oluşur. Su
molekülleri iki hidrojen ve bir
oksijen atomu içerir.
İyot molekülleri de bir araya
gelerek iyodu oluşturur.
24
Hücreyi
de yeteri kadar
büyütürsek daha küçük iç
yapılarını görebilir miyiz?
Hücrenin büyütülmesi ile
çekirdeği, çekirdeğin
büyütülmesi ile molekülleri,
moleküllerin büyütülmesi
ile de ATOMLARI
……… görebiliriz.
25
 John
Dalton(Can Daltın),
atomların içi dolu, berk ve
bölünmez olduğunu
söylemiştir.
 Becquerel(Bekerel) ve
Madam Curie(Madam Kuri)’
nin çalışmaları ise atomların
da bölünebildiğini
göstermiştir.
26
› ATOMUN TARİHÇESİ
 John Dalton(1766-1844)
 J.J.Thomson(1856-1940)
 Ernest Rutherfort(1871-1937)
 Niels Bohr(1885-1962)
27
MADDEDEKİ
DEĞİŞİMLER
FİZİKSEL DEĞİŞİM
Ayten Kıral
KİMYASAL DEĞİŞİM
19.7.2017
28
Fiziksel özellikler
 Maddenin bir başka maddeye
dönüşmeksizin gözlenebilen ve
ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili
özellikleridir.
 Maddenin rengi, kokusu, tadı,
çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik
iletkenliği v.b. özelliklerdir

29
•
•
•
•
•
fiziksel değişimler
Kömürün toz haline gelmesi
Demirin tel ve levha haline gelmesi
Kağıdın yırtılması
Suyun buharlaşması
Şekerin suda çözünmesi
*** Bu olaylar sonunda maddenin
iç yapısında değişme olmaz.
*** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel
30
KAR YAĞMASI FİZİKSEL BİR OLAYDIR.
Ayten Kıral
19.7.2017
31




Kimyasal özellikleri
Maddenin maddeler ile birleşerek yeni
madde oluşturabilme kapasitesidir.
Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi
veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile
ilgili özelliklerdendir.
Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik
olması, suyla reaksiyona girip girmemesi
kimyasal özelliklere örnek verilebilir.
32
kimyasal değişimler
• Kâğıdın yanması
• Mumun yanması
• Sütün ekşimesi
• Yumurtanın bozulup çürümesi
• Demirin paslanması
• Fotosentez olayı
• Solunum olayı
*** Kimyasal değişmeler sonucunda
maddeler başka maddelere dönüşür.
*** Bütün yanma olayları kimyasal
değişmedir.
33
Tek tür tanecikten oluşan maddelere
saf madde denir

atomlar
moleküller
34
Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere
Element denir.
Sembollerle ifade edilirler .
H:HİDROJEN
O:OKSİJEN
C:KARBON
Fe:DEMİR

35
İki yada daha fazla elementin belirli
oranda birleşerek kimyasal yolla
oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye
BİLEŞİK DENİR

Ancak KİMYASAL YOLLA AYRILABİLİR
36


İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN
ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ
ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN
TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR
KARIŞIMI OLUŞTURAN MADDELER
KİMLİKLERİNİ KAYBETMEZLER
37
Karışımlar birden fazla
faklı maddeden oluşur.
Karışımı oluşturan
tanecikler
farklı moleküller
Veya
farklı atomlar olabilir
38
Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi
gözükmeyen karışımlardır.
maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki
yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı , beton parçası,
toprak heterojen karışımlara örnek verilebilir.

Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon
olmak üzere ikiye ayrılır.
39
Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen
olarak dağılmış şeklidir.
 Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı
gibi

40
Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının
heterojen olarak bulanık bir şekilde
dağılmış hâlidir.
 Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı,
gibi.

41
ÇÖZELTİ
Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek
bir madde gibi gözüken karışımlardır.
Homojen karışımlara genel olarak
“çözeltiler” de denir.
 Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme
suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava
homojen karışıma örnek verilir.

42
Bütün maddeler
taneciklerden oluşmuştur
Ve tanecikler hareketlidir
Katılar:
TİTREŞİM
Sıvılar ve gazlar: ÖTELEME
HAREKETİ yaparlar.
Ayten Kıral
19.7.2017
43
TİTREŞİM
ÖTELEME
44