hizmet ticareti

T.C.
BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
9. YILINDA KOMŞU
ve ÇEVRE ÜLKELER
STRATEJİSİ
23.7.2017
1
SUNUM PLANI
• BAŞLANGIÇ NOKTASI
•
STRATEJİNİN KAPSAM ve AMAÇLARI
• STRATEJİNİN ARAÇLARI
• NEREDEYİZ?
• FIRSATLAR!!!
23.7.2017
2
BAŞLANGIÇ NOKTASI
“2000”
• “Bölgesel bazda kalıcı olabilmek için”..
•
•
Bölge ülkelerine yönelik ticaret politikaları üretmek..
Komşu ülkeleri esas alan bir dış ticaret stratejisi takip etmek..
•
Dünyada Bölgesel Ticaret
•
• AB içi
• NAFTA
• Asya Pasifik
%70
% 40
%60
•
Türkiye’nin Bölgesel Ticareti
•
•
1980’ler
Ortadoğu ile dışa açılma süreci (%50 oranında ihracat)
1990’lar
Irak’a yaptırımlar, Ortadoğu’ya ihracatın payının gerilemesi,
Gümrük Birliği sonrası AB pazarında belirli doygunluk noktasına gelmesi
2000’lerde
Mevcut bölgesel pazarların korunması ve yeni bölgesel pazar
arayışları…
•
23.7.2017
3
Kapsam
• 52 Ülkeyi kapsayan Ticareti Geliştirme Stratejisi
AFGANİSTAN
FAS
K.K.T.C.
SLOVENYA
ARNAVUTLUK
FİLİSTİN (GAZZE)
LİBYA
SOMALİ
AZERBAYCAN
GÜRCİSTAN
LÜBNAN
SUDAN
BAHREYN
HIRVATİSTAN
MACARİSTAN
SURİYE
BANGLADEŞ
IRAK
MAKEDONYA
SUUDİ ARABİSTAN
BEYAZ RUSYA
İRAN
MISIR
TACİKİSTAN
BİR.ARAP EMİRLİK.
İSRAİL
MOĞOLİSTAN
TUNUS
BOSNA HERSEK
KARADAĞ
MOLDOVYA
TÜRKMENİSTAN
BULGARİSTAN
KATAR
ÖZBEKİSTAN
UKRAYNA
CEZAYİR
KAZAKİSTAN
PAKİSTAN
UMMAN
CİBUTİ
KIRGIZİSTAN
ROMANYA
ÜRDÜN
ERİTRE
KOSOVA
RUSYA FED.
YEMEN
ETİYOPYA
KUVEYT
SIRBİSTAN
YUNANİSTAN
23.7.2017
4
Amaç
Çok yönlü ticari ve ekonomik ilişkilerin
geliştirilerek, bölgemizde refah ve
istikrarın sağlanması
23.7.2017
5
Hedefler
• Bölge ülkeleriyle mal, hizmet ve sermaye akışının
serbestleştirilmesini öngören anlaşmaların imzalanması,
• Bölgedeki ekonomik altyapıların ulaştırma ve gümrük başta olmak
üzere uyumlaştırılması,
• Bölgesel bazda ekonomik mevzuatın uyumlaştırılması,
• Pazara giriş ve tanıtım programları ile ihracatımızın desteklenmesi,
• Bölgesel bazda lojistik imkânlarının geliştirilmesi,
• Bölgede üretilen petrol ve doğalgazın ülkemiz üzerinden Avrupa’ya
taşınmasını öngören projelerin hayata geçirilmesi
• Müteahhitlik firmalarımızın bölge ülkelerindeki faaliyetlerinin özel
programlarla desteklenmesi ve
• Türkiye’ye yabancı sermaye akışını hızlandıracak koşulların
oluşturulması
23.7.2017
6
Koşullar
23.7.2017
Coğrafi Yakınlık
 Kültürel Yakınlık
 Tarihsel Bağlar
 Kalabalık Tüketici Nüfusu
 Ekonomik Büyüme Potansiyeli
Ortak Sınır bir ön koşul değildir.
7
Araçlar
2000 yılından itibaren yapılan çalışmaların temelini
aşağıdaki ilkeler oluşturmaktadır:
•
Ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesinde büyük öneme sahip olan, Ticaret,
STA, YKTK, ÇVÖ, Gümrük ve Ulaştırma gibi yasal altyapıyı oluşturacak
anlaşmaların bu ülkeler ile öncelikle tamamlanması,
•
Komşu ve Çevre Ülkelere yönelik olarak ticareti ve ekonomik işbirliğini
geliştirici faaliyetlerin sistematik olarak gerçekleştirilmesi,
•
Müteşebbislerimizi, bu ülkelerdeki stratejik yatırımlara ve ticari faaliyetlere
yönlendirmek amacıyla çalışmalar yapılması,
•
Komşu ve çevre ülkelerde müteahhitlik alanında sunulan potansiyeli
değerlendirebilmelerine yönelik olarak bu sektörde müteahhitlik heyeti ziyaretleri
gerçekleştirilmesi.
23.7.2017
8
Hukuki Altyapı
• Ticaret ve/veya Ekonomik, Bilimsel ve Teknik
İşbirliği Anlaşmaları
•
Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Toplantıları
•
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖ)
•
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması
Anlaşmaları (YKTK)
• 45 Ülke ile KEK
• 33 Ülke ile ÇVÖ
• 34 Ülke ile YKTK
23.7.2017
9
Hukuki Altyapı –
Serbest Ticaret Anlaşması (STA)
STA imzalanan ülkeler:
Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Makedonya, Romanya,
Filistin, İsrail, Suriye, Fas, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk
STA müzakereleri devam edenler:
Ürdün ve Lübnan
Körfez Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK)- Çerçeve Anlaşması
Tercihli Ticaret Anlaşmaları:
- Gürcistan imzalanmıştır.
- Kırgızistan, Moldova ve Azerbaycan müzakereler devam
ediyor
Neredeyiz?
“2000’den Bugüne Bölgede Dış Ticaret”
K omş u v e Ç ev re Ülkelerle Dış
T ic aretimiz
80
70
57
60
50
40
40
30
20
10
7
8
9
14
19
24
29
ihrac at
ithalat
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
23.7.2017
11
Neredeyiz?
“2000’den Bugüne Bölgede Dış Ticaret”
K omş u ve Ç evre Ülkelerin
İhrac atımızdaki P ayı
50.0
42.9
40.0
30.0
24.7 25.8 25.7
28.6 30.0
32.8 34.3
37.6
K Ç Ü İHR A C A T
20.0
10.0
0.0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
23.7.2017
12
Neredeyiz?
“Kriz…”
Bölgesel İhracat - Aylık
7
Milyar Dolar
6
5
4
3
BDT Dışı Avrupa
23.7.2017
Ortadoğu + K Afri
2009 Mar
Şub
Oca
2008 Ara
Kas
Eki
2008 Eyl
Ağu
Tem
2008 Haz
Nis
2008 Mar
Şub
Oca
2007 Ara
1
May
2
Diğerleri
13
Neredeyiz?
“2000’den Bugüne Bölgede Dış Ticaret”
Komşu ve Çevre Ülkelerde Üstlenilen Müteahhitlik Projeleri ve
İlk 5 Ülke
Milyon $
2000
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2008/09
Değ. %
Toplam
664
3.974
7.857
9.956
17.953
18.932
23.219
23
Türkmenistan
54
251
291
246
459
1.594
5.376
237
Rusya
269
1.266
715
2.765
5.000
3.605
3.388
- 6,0
52
201
1.206
796
122
3.069
107
197
266
1.589
4.925
2.065
243
1.092
1.291
317
436
1.436
B.A.E.
Libya
Irak
23
23.7.2017
2416
- 58,1
% 229,6
14
Sonuçlar
2000
2008
İhracat
7 milyar $
56,6 milyar $
İthalat
13 milyar $
75 milyar $
Dış Ticarette
KÇÜ Payı
% 24
% 42,9
Müteahhitlik
0,6 milyar $
23,6 milyar $
(%98)
FIRSATLAR
“Bölgeselleşme….”
Komşu ve Çevre Ülkeler