mühendislik etiği - Karadeniz Teknik Üniversitesi Akademik Bilgi

MÜHENDİSLİK ETİĞİ
1.HAFTA
Doç. Dr. Faruk YILDIRIM
DERSİN KISA TANIMI
• Etiğin,evrensel ve bireysel özgürlük boyutunun
öneminin, evrensel etik kurallar ve değerlerin
kavranması, mühendislik etiğinin ve Harita
Mühendisliğinin mesleki sorumluluğu ve etik
ilkelerinin öğrenilmesi ve bunlara dayanarak
mesleki ikilemlerin irdelenmesi sorgulanması ve
değerlendirilmesi yeteneğinin kazandırılması
amaçlanmaktadır.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
•
•
•
•
Alimane kelimelerin gün ışığına çıkışı
Bu kelimelerin zikredilmesi talih mi talihsizlik mi?
Felsefe kokan kelime
“Her ustalık ve her araştırma, benzer şekilde her
eylem ve tasarı bir iyi’yi amaçlar görünür; bu
yüzden iyi, herşeyin amaçladığı şey olarak pek
yerinde tanımlanmıştır.”Aristotales’in bu hükmü
ile başlayan kitabı Nikomakhos-Etik.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
ETİK NEDİR?
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Bugünün toplumunda
etik ne kadar önemli?
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Etik kelimesi Yunanca “ethos” kelimesinin
karşılığıdır.Varoluş tarzı,bilgece bir eylem yolu
arayışı- Karakter, adet (usul) veya gelenek
anlamına gelmektedir.
• Türkçe’de “ahlak” olarak kullanılan, Latince’den
gelen “morality” kelimesi de yine yakın
anlamda davranış, adet ve alışkanlık
anlamlarına gelmektedir.
• Arapça’dan Türkçe’ye giren ahlak ise “hulk”
sözcüğünden türemiştir ve huy, mizaç, karakter
anlamına gelmektedir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Etik; alışkanlık, töre, görenek anlamlarını taşır.
• Etik; aktarılan eylem kurallarını ve değer ölçülerini
•
sorgulayarak, üzerinde düşünerek, talep edilen iyiyi
gerçekleştirmek için onları alışkanlığa dönüştürme
biçimidir ki, töre ve gelenek böylelikle kişilik anlamını da
kazanmakta ve erdemli olmanın temel tavrı olarak
pekiştirilmektedir.
Etik; “belli bir yaşama idealini hayata geçirebilmek
için mücadele eden, çağı ve üyesi olduğu toplumun
yaşayışını eleştiren, hatta mahkum eden, mevcut
değerler silsilesi yerine alternatif değerleri koyan,
yaşama kurallarını açık seçik tanımlayan, kısaca hayata
anlam katan ahlaki ilkeler teorisi, felsefe disiplini” olarak
tanımlamaktadır.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Etik; insanların, eş, arkadaş, ebeveyn, vatandaş
öğretmen vb. kendilerini buldukları birçok durumda
nasıl hareket etmeleri gerektiğini söyleyen
davranış standartları olarak da ifade edilmektedir.
• Etik; insanlara işlerin nasıl yapılması gerektiğini
belirlemede yardımcı olan kılavuz (rehber) değerler,
ilkeler ve standartlardır. Etik, aynı zamanda bir süreçtir.
Bu süreçte karar alırken ve uygulamayı yaparken, belirli
değerlere bağlı kalınarak hareket edilir.
• Etik; Geçmiş ve bu güne ilişkin doğru ve yanlış
ölçülerinin anlatımıdır. İnsanların töresel ya da
ahlaksal ilişkilerini, davranış biçimlerini ve görüşlerini
araştıran bir felsefe dalıdır.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
ETİK <-> AHLAK
3.03.2017
Mühendislik Etiği
•
•
•
•
•
•
•
•
Ahlak “nasıl yaşamamız gerekiri” araştıran bir felsefe disiplinidir.
Ahlak, hukuk, din, acı çekme, fedakarlık, ve basiret gibi değildir.
Ahlak, toplumsal hayata zarar vermeden yaşamak
Ahlâk, insanın sadece iç dünyasını değil, dış dünyaya yansıyan
fiillerini de düzenler.
Ahlâk, insan faaliyetlerinin dış âlemde oluşturduğu faydalı veya
kazançlı, iyi veya kötü sonuçların ancak bir iradeden çıkıp
çıkmadıklarına göre değerlendirebilir.
Ahlâk kurallarının ne olduğu ve neye dayandığı kişiden kişiye ve
toplumdan topluma değişebilir.
Ahlâkın temelinde din, kültürel yapı, çevre, toplumsal yapı veya
gelenekler belirleyici olmakla birlikte, salt belirleyici değillerdir.
Dünyadaki her boyutlu gelişimle bunu harmanlamak gerekir.
Ahlakın temelinde insanların eylemleriyle birbirlerine zarar
vermemeleri ya da olası en az zararı vermeleri yatar.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Ahlak, davranışların toplumsal kurallarından meydana
gelirken;
• etik, ise ahlakla ilgili insan davranışlarının neden ve
gerekçeleri hakkındaki değerlendirmelerden oluşmaktadır.
• Ahlak kavramı, insan davranışlarının doğruluğu ya da
yanlışlığına ilişkin toplumsal uzlaşma ya da belli bir
toplumun geliştirdiği fikir birliği anlamına gelirken;
• etik, hem ahlak hem de etik teorilerini kapsayan bir
alandır.
• Etik, kısaca, ahlak üzerine yapılan bir çalışmalar alanıdır.
Ahlakın etikten çok önce var olmasıdır.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
3.03.2017
Mühendislik Etiği
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Günlük yaşamımızda karşılaştığımız ahlâki sorunlar
1. Geleneksel ve tepkisel ahlâk - Her zaman yaptığımız şeyler, yapmak durumunda olduğumuz
şeylermidir?
2. Ahlâk ve kanun - Bir şeyin yasalara uygun olması, onun doğru olduğu anlamına gelir mi?
3. Ahlâk ve basiret - Bir şeyi sadece çok ilgimizi çekiyor diye yapmak ahlâklı davranmak mıdır?
4. Ahlâk ve ekonomi - En ekonomik karar en iyi ahlâki karar mıdır?
5. Ahlâk ve otoriteye uyum - Yasal veya ahlâki savunmadan yoksun olan emirlere uymuş
olmak, kişilerin uygulamalarını ahlaken savunmaya imkan verir mi?
6. Kişisel bilgi noksanı - Sadece “ben öyle biliyordum” demek ahlâken yeterli bir savunma
mıdır?
Yoksa daha derinlemesine inceleme yapmadan ahlâki sonuçlara ulaşan kararlar verilmemeli midir?
Görüldüğü gibi bütün bu soruları sorarsak kendimizi yeniden listenin en başında olması gereken
“Ahlak Nedir?” sorusuyla başbaşa buluruz. Ne var ki, yukarıdaki soruların her zaman tek bir
“doğru” yanıtı yoktur. Doğruyu ararken genellikle bulduğumuz “kendi doğrumuz”dur ve bize aittir.
Başka insanları eleştirirken bunu dikkate almakta fayda vardır.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
MÜHENDİSLİK<->ETİK
3.03.2017
Mühendislik Etiği
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Mühendislik, matematiksel ve doğal bilimlerden, çalışma,
deneyim ve uygulama yolları ile kazanılmış bilgileri akıllıca
kullanarak, doğanın madde ve kuvvetlerini insanoğlu
yararına sunmak üzere ekonomik yöntemler geliştiren bir
meslektir.
• Etik; insan ilişkilerinde, toplumsal, kültürel, siyasi,
ekonomik, hukuki, bilimsel, teknolojik vb. tüm alanlarda
insanın tutum, davranış eylem ve kararlarında belirleyici
olan, hiç kimsenin dışında kalamayacağı, kaçınamayacağı
ilke ve değerler bütünüdür.
• Geleceğin mühendislerinin bilim ve teknolojinin ve
mühendislik etkinliklerinin topluma olan etkilerini,
mühendislerin bu etkilerden doğan kişisel sorumluluklarını,
kararlarında başvurdukları değerleri ve etik
ikilemleri tanımaları gerekmektedir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Mühendislerin topluma karşı olan etik sözleşmesinde
en önemli kısım, toplumun sağlık, emniyet ve
refahını en üstte tutma ve gelişmeyi
sürdürülebilir hale getirmek için gerekli
koşulları mesleki görev saymak konusunda kararlı
olmaktır.
• Mühendis, bir özne olarak insanın dünyayla olan
•
ilişkisine aracılık eden ve bilimsel bilgiyi teknolojik
bilgiye dönüştüren kişidir.
Mühendis olarak insan, başkalarıyla veya doğayla
kurduğu ya da oluşturduğu bütün ilişkiler dünyasında,
farkına varsın ya da varmasın, etik eylemlerin ve aynı
zamanda buna bağlı olarak etik ilişkilerin de öznesi ve
nesnesidir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Mühendisin yaratıcılığı aracılığıyla tümüyle etkilenen,
insan-insan ve insan-dünya ilişkileridir. Her mühendis
bir bakıma yerel, kültürel ilişkilerin bir bileşkesidir.
• Mühendisin toplumsal çevresini, içinde bizzat
yaşadığı toplum dinamikleri oluştururken; düşünsel
çevresini, evrensel bilgi bağlamında ulaştığı
entelektüel dinamikler, diyalog kurduğu kendi
meslektaşları ya da o alanda yetişmesini sağlayan
kişiler oluşturmaktadır.
• Mühendis, ya gerçekten evrensel nitelikli bilgileri
içselleştirecektir, ya da yerel, kültürel normların
etkisiyle geleneksel bilgi kalıplarını kullanmaya devam
edecektir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
ETİĞİN
HEDEF VE AMAÇLARI
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Günlük yaşamda, dil ve eylem alışkanlıklarından hareket ederek,
•
•
•
insan eyleminin ahlaki açıdan iyi olarak görüldüğü
koşulları araştırmak ve ahlaki eylemi diğer olası eylemlere
(ahlakdışı, ahlaki olmayan) karşı sınamak, evrensel etik kurallar
ve değerlerin kavranması,
İyi ile kötüyü birbirinden ayırt etmeyi öğreterek, ahlaki
yargı verme yeteneği kazandırmak,
Ahlaki yargıları dikkate alarak, ahlaki yetkinlik ve toplumsal
sorumluluk arasındaki temel ilişkinin önemini ve anlamını
kavratmak ve böylece ahlaki yetkinlik geliştirmek,
Eleştirel-pratik yargılama gücü kazandırmaktır.
Sayılan bu hedef ve amaçları gerçekleştirmede temel koşul;
katılımcılarının her birinin eşit söz hakkına sahip olduğu açık
araştırma toplumudur.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Son yıllarda teknolojide ki hızlı gelişmeler,
sürdürülebilir bir kalkınma için,
yeni etik yapılanmaları
zorunlu hale getirmiştir.
Özellikle, küresel olarak birçok alanda
ve ülkede yaşanan
bilim-teknoloji-endüstri-ekonomi ilişkilerinin
tetiklediği,
olumsuz davranışlar,
konunun eğitiminin önemini de gündeme
getirmiştir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
EĞİTSEL HEDEFİMİZ
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Eğitsel Hedefimiz,
• etiğin evrensel ve bireysel özgürlük boyutunun önemi,
• evrensel etik kurallar ve değerlerin kavranması,
• mühendislik etiği ilkelerininin ve mesleki sorumluluğun
öğrenilmesi ve bunlara dayanarak mesleki ikilemlerin
sorgulanması yeteneğinin kazandırılmasıdır.
Bu amaca koşut olarak,
• öğrencilerimizin yaşam kültürü düzeyini yükseltmek,
• bir bilgi ve düşünce zenginliği yaratmak,
• etik ikilemleri tartışma yeteneğini geliştirmek
en büyük arzumuzdur
3.03.2017
Mühendislik Etiği
•
•
•
•
•
•
•
•
Gelişmekte olan toplumlarda, gelişmiş
toplum insanının en belirgin “Davranış
Özellikleri”
1.Kesin etik değerlere sahip
2.Dürüst
3.Sorumluluk sahibi
4.Kural ve yasalara saygılı
5.Diğer yurttaşların haklarına saygılı
6.Çalışma şevki olan
7.Büyük işler yapma isteği olan
8.Dakik’lik olarak belirlendi.
(31 Aralık 2003, İnsan kaynakları Bölümü Anket sonucu)
Bunlardan ilk beşi doğrudan ETİK ile ilgilidir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Mühendislik Etiği Dersleri Neden
Zorunlu Olarak Okutulmalıdır?
• Etiğin günümüzdeki alanı, ona yüklenen
güncel görevlerden belirlenebilir. Bu
görevlerden bazıları aşağıdaki gibidir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
i-) Din, dil, ırk, her türlü inanç, cinsiyet farklılığı, coğrafi ayrım gözetmeden çok kültürlü
bir yapının korunması, kültürel zenginliğin geliştirilmesinin ön koşulu; öteki kültürlerde
benimsenmiş, saygı gören ve meşrulaştırılmış olarak kabul edilen normların
ve değerlerin çok iyi bilinmesi, giderek bunların o kültürde gerek pratiğe
gerekse genelde eylemleri yönlendirici ve düzenleyici işlevlerini eleştirel bir
gözle somutlaştırıp, nereye kadar evrensel ölçekte geçerlilik talebi
taşıyacağının yoklanmasıdır.
Özellikle de “Dünya etiği”, ekonominin ve teknolojinin Dünyada olup biten herşeyi
belirlediği bir çağda, etik yaşama dünyasının tek yönlü kaygılarla gerçekleşmesine
yönelmiş bir yarar hesapçılığının yıkıcı etki ve sonuçlarını eleştirel bir aynadan yansıtan
önemli bir uyarı görevi yüklenmiştir.
Etik bize, salt kazancı en üst düzeye çıkarma endişelerine endekslenmiş nicelikselleştirici
düşünce karşısında, nitelikleri pratik aklın ahlaksal yetkinliğiyle doğrulanmış
olan amaç ve hedefler sunan bir kaynağın, ”niceliksel değerlendirmelere sığmayan
niteliksel değerlerinin de olduğunu anımsatmaktadır”. Bunlar; özgürlük, eşitlik,
adalet, hoşgörü gibi niteliksel değerlerdir ve kollektif sorumluluğun
bilincinde, ahlaksal talepleri genel bağlayıcı talepler olarak benimseyip
pratiklerinde onları kendilerine maletmiş olan bireylerin kendi kaderlerini
tayin etme hakkını bütün hakların en üstüne koyan bir yaşama biçiminin
ahlakını kurar.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
ii-) İnsan bir toplulukta kuralsız olunamayacağını,
buyruklar, yasaklar, normlar v.b. kuralların bulunduğunu
erken yaşlarda öğrenir.
Ama asıl ahlaki kavrayış, böylesi kuralların dışarıdan
dayatılmış kurallar olarak yorumlanmaması
gerektiğinin görülmesi, bu kuralların sosyal topluluğun
tüm üyelerinin gerçekleşebilecek en fazla özgürlükten
yararlanabilmesini garanti eden unsurlar olduğunun
anlaşılmasıyla ortaya çıkar.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
iii-) Ergin olamayış, başkası tarafından yönlendirilmeden kendi
aklını kullanamamak durumudur. Ergin olmamış insan, özgürlüğünü
elde etmesi gerektiği, ne kadar özgür olacağının kendisine bağlı olduğu ve
özgürleşmek için riske girmesi ve karar verebilmesi konusunda
aydınlatılmalıdır.
Bir insan, iyi olanın kendisine artık doğmatik biçimde emredilmesini
istemediği zaman, yani; düşünce açısından olgunlaştığında, hem
kendi çıkarlarıyla hem de başkalarının yargılarıyla kendi arasında
bir mesafe koyarak bir insan topluluğu ya da tüm insanlar için
hangi amaçların iyi olduğuna kendi karar verdiğinde ahlakilik
boyutlarına ulaşmış demektir. Bu yaklaşım demokratik bir toplum
oluşturulmasının da temel koşuludur.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Texas A&M Üniversitesinin 22. Rektörü, Prof. Dr.
Robert M. Gates’in 3 Ekim 2002’de yaptığı
Akademik yılın açılış konuşmasından bir alıntı;
“Problemimiz var çünkü: liselerde ve
üniversiteler de sınavlarda kopya
çekiliyor; veya burs başvurularında
yalan beyanda bulunuluyor,
öğrencilerimiz intihal (aşırma)
yapabiliyor ve okul geçmişleri ile ilgili
yalan söyleyebiliyorlar.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Problemimiz var çünkü: bazı iş
adamlarının sahtekarlıkları ve hırsları
büyük şirketlerin çökmesine neden
oluyor, yaşanan skandallar,
sorumlulukları nedeniyle, pek çok kişiyi
ilgilendiriyor ve bunlar ülkenin
ekonomisini olumsuz bir şekilde
etkiliyor.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Problemimiz var çünkü: değişik
alanlarda bazı liderler dürüstlük
şemsiyesi altında, yalan söylüyor ve
kanun dışı işler yapmakla
suçlanıyorlar.
Problemimiz var çünkü: bu liderler
üstelik bizlerin oyları ile seçiliyor.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Problemimiz var çünkü: bilimsel
sahtekarlık yapana rektör veya
yargının (!!!) ceza vermesini bekleyip,
birlikte karşı bir tavır göstermiyoruz.
Problemimiz var çünkü: bütün bu
toplumun suçladığı kişiler, çoğunlukla
bizim üniversitelerimizin mezunu.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Üniversite yöneticileri ve öğretim
üyeleri olarak, bu problem
karşısında, gözlerimizi kapatıp,
bizim bu işte bir sorumluluğumuz
yok, yapacağımız bir şey yok
diyemeyiz.”
3.03.2017
Mühendislik Etiği
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Ahlaki ve vicdani etik
ikilem örnekleri
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Bankadasın. Bir adam bankayı soyuyor ve paraları yetimhaneye ve
•
•
•
•
yoksullara bağışlayacağını söylüyor. Ne yaparsın?
Okulda müdür yardımcısısın. Okulun en iyi, en çalışkan öğrencisi
mezuniyet sınavından 3 hafta önce ağır hastalanıyor. Yetiştirmesi
gereken 10 ödevden birini yetiştiremiyor ve okulu bitirebilmek için o
ödevde intihal yapıyor. Bunun farkına varıyorsun. Ne yaparsın?
Bir şirkette müdürsün. İşe eleman alınacak. 2 kişi başvuruyor. Biri yakın
ve uzun süredir işsiz, iş tecrübesi az, alanında yetersiz bir arkadaşın
diğeri ise tecrübeli, profesyonel, tanımadığın biri. Ne yaparsın?
4 aylık hamile bir kadınsın. Doktorlar ciddi bir hastalığa yakalandığını
söylüyor. Doğum sırasında çocuğa bir şey olmayacağını ama senin için az
da olsa ölüm riski bulunduğunu söylüyor. Doktor kürtajı tavsiye ediyor.
Ne yaparsın?
Sık sık hayvan haklarını savunan insanlar yanan ev ikilemiyle baş başa
kalırlar. Söz konusu olan şey şöyle bir şey: eğer yanan bir evde
bulunsaydınız ve hayatınızı kurtarmak için kapıya doğru koşuyor
olsaydınız, bir odada bir köpek diğerinde bir insan olsaydı kurtarmak için
hangisini seçerdiniz?
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Ali’ye babası, okuldan boş kalan zamanlarında çalışıp para biriktirirse, yaz
kampına göndereceğine söz vermiştir. Ali’de çalışarak kamp parasını
biriktirir. Ancak yaz gelince babası sözünden vazgeçer ve parasını vermesini
ister. Ali’de bu durumda babasına çok az para biriktirdiğini söyleyip arta
kalan para ile kampa gitmeye karar veriri ve bu durumu kardeşine anlatır.
Kardeşi gerçeği babasına anlatmalı mı? Niçin?
• Jack benzin istasyonu sahibi ve müdürüdür. İşyerine iyi bir tamirci lazım
fakat bulmak oldukça zordur. Aradığı kişi zenci birisidir. Kendinin zencilere
karşı olumsuz bir düşüncesi olmamasına rağmen müşterilerinin çoğu bu
durumdan hoşlanmadıkları için zenciyi işe almaya çekinir. Eğer zenci
çalıştırırsa müşterilerinin çoğu başka yerlere kaçabilir. Zenci işe alınıp
alınmadığını sorar patron ne yapmalı?
• Kore savaşında bir bölük ağır zayiat verdiği için düşman karşısında geri
çekilmeye başladı. Bölük köprüyü geçmiş ama düşman diğer tarafta sessiz
durmaktadır. Eğer içlerinden bir asker geri dönüp köprüyü uçurursa bir
olasılık kurtulabileceklerdir. Bu asker büyük olasılıkla kurtulamayacaktır. Geri
çekilmeyi en iyi yönlendirecek olan bölük komutanıdır. Komutan bu görevi
yapmak isteyen gönüllü varmı sorduğunda kimse gönüllü olmamıştır.
Komutan ne yapmalı?
3.03.2017
Mühendislik Etiği
• Bir mahkum hırsızlıktan hapistedir ve 10 yıla mahkum olmuştur. Fakat 2
yıllık mahkumken kaçar. Yeni bir şehre başka bir isimle yerleşir. 8 yıl
boyunca yoğun bir şekilde çalışır kendi işini kurmak için para biriktirir. İşini
kurar, Müşterilerine adil davranır, işçilerine iyi para verir. Paranın büyük bir
kısmını da hayır kurumlarına yatırır. Ancak bir gün eski komşusu onun 8 yıl
önce hapisten kaçan ve polisin aradığı kişi olduğunu anlar. Siz eski
komşusu yerinde olsaydınız ne yapardınız.
• Bir kadın kanserden ölmek üzeredir. Kadının yaşadığı yerde bir doktor bitki
özlerinden yaptığı ilacın kanseri tedavi ettiği ve gerçekten de ilacı kullanan
hastaların iyileştiği görülmektedir. Doktor etkili ilacı için maliyetinden 10
katı fazlası ücret ile ilacı satmaktadır. Hasta kadının kocası ilacı satın
alabilecek kadar parası olmadığının ancak tüm imkanlarını da kullanarak
yarısını toplayabildiğini ya indirim yapmasını ya da kalanını taksit yapmasını
istemiştir. Fakat doktor bunu kabul etmemiştir. Bu ilacın isteklisi çok fazla
parası olana satarım demiştir. Çaresiz kalan koca gece ilacın olduğu yere
girerek hırsızlık yapmıştır.
• Sizce ilacı çalmalı mıydı? Suçluysa neden suçludur? Suçsuzsa neden
suçsuzdur?
3.03.2017
Mühendislik Etiği
Farklı Ahlaki yargı Düzeylerine göre verilmiş Cevaplar
1. Cezadan kaçma ve ödül alma ahlakı; koca suçludur. Polisler onu yakalar
ve cezalandırır.
2. Bireycilik ve çıkara dayalı ahlak; koca suçsuzdur, karısı için çalmıştır.
insan eşi için böyle davranmalıdır. Çünkü karısı da onun için aynı şeyi
yapardı.
3. Akran kanısı ahlakı: koca suçludur. Çünkü toplumun bireyleri hırsızlık
yaptığı için onu ayıplarlar.
4. Kanun ve düzen ahlakı; koca suçludur. Çünkü kanunlara aykırı
davranmıştır. Kanunlar toplumsal düzeni korumaya yarar ve adam bu
adam düzeni bozmuştur.
5. Toplumsal anlaşma, yararlılık, bireysel ahlak; koca suçludur. Çünkü
toplum tarafından konulan anlaşmaya karşı gelmiştir. Ayrıca insanlar
birbirlerinin özel eşyalarına saygı göstermek zorundadırlar.
6. Evrensel ahlaki prensipler; koca suçsuzdur. Çünkü insan hayatı her
şeyden önemlidir. Bir insanın hayatı söz konusu ise hırsızlık da yapılabilir.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
KAYNAKLAR
• Bu kaynak Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendsilik
•
•
•
3.03.2017
Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümünde okutulan
“Mühendislik Etiği” dersine ait yardımcı DERS NOTU
olarak hazırlanmıştır.
Bu ders notunda anlatılan bilgiler çeşitli kitap, internet
bilgileri (kaynakları) ve makaleler derlenerek elde
edilmiştir. Hiçbir ticari kaygı taşımamaktadır.
İçeriğinde olabilecek/var olan hataları ve her türlü
eleştirinin bildirilmesi için “[email protected]” e-mail
adresine geri dönüş yapabilirsiniz.
Kaynaklarından yararlandığım tüm bilim insanlarına
teşekkür ederim!!!
Mühendislik Etiği
KAYNAKLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Botsalı, F.M., “Mesleki Etik”, Selçuk Üniversitesi Müh. Mimarlık fak. Makine Mühendisliği
Bölümü.
Yılmaz, E. M., “Kurumsal İletişim ve Prensiplere Dayalı Uyuşmazlık Davranışı:Whistleblowing,
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi.
Gerçek, H., 2005, “Mühendislikte Etik Sorunların Ele Verilmesi”, Zonguldak Karaelmas
Üniversitesi, Mühendislik Fak., Maden Mühendisliği Bölümü madencilik, vol.44, no.4, pp 20-38.
Ruacan, Ş., “Yayın Etiği”, Hacettepe Üniversitesi, Onkoloji Enstitüsü.
Kansu, E., “Bilimsel Yayınlarda Etik İlkeler”, Hacettepe Üniversitesi, Onkoloji Enstitüsü.
T.C. Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu“ Kamu Görevlileri Etik Rehberi “, 2014,, Ankara.
E. Köktürk., “Geomatik Etik İlkeler”,
İpbüker, C., Göksel Ç., “ Mühendislik Etiği Ders Notları“, İstanbul teknik Üniversitesi, Geomatik
Mühendisliği Bölümü.
TÜSİAD, “Dünyada ve Türkiye’de İş Etiği ve Etik Yönetimi”, 2009, İstanbul.
Türkiye Etik Değerler Merkezi, TEDMER, www.tedmer.org.tr.
Türkiye Etik Değerler Merkezi, “Türk İşgücünün İş Etiğine Yaklaşımı Araştırması”,
www.tedmer.org.tr, 2002.
Ateş, H., Bağce, E., Şen, M.L., “Tapu Hizmetlerinde Etik Araştırması”, 2008.
Kılınç, G., Özgür, H., Genç, F. N., “Yerel Düzeyde Planlama Etiği”, 2009, Ankara.
Özgen, C., “Etik Kültürünün Geliştirilmesinde Eğitimin Rolü, Üniversitede Etik Eğitimi”, ODTÜ,
2012, Ankara.
3.03.2017
Mühendislik Etiği
KAYNAKLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Deniz, R., İpbüker, C., Göksel Ç., “ Mühendislik Etiği Dersleri Neden Zorunlu Olarak
Okutulmalıdır?“, TMMOB, 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2005, Ankara.
Aktan, Ç. C., “ Toplam Ahlak Yönetimi, Ahlakta kalite Vurgusu“, 2001, Diyarbakır.
İnam, A., “ Uzman Hayatın Neresinde?“, Türkiye Mühendislik Haberleri, sayı. 423, pp. 10-15,
2003.
Müezzinoğlu, A.,“ Mühendislikte Etik“, Türkiye Mühendislik Haberleri, sayı. 423, pp.2022,2003.
Kaylan, A. R., .,“ Mühendislik Etiği, Ulusal Sygınlık ve Rekabet Gücü“, 1. Ulusal Mühendislik
Kongresi ve Mühendislik Dekanları Konseyi 8. Toplantısı, 2004.
Abdullah, H., Sazak, N., Yıldız, M., .,“ Elektrik Elektronik Bilgisayar Mühendisliği Mesleğinde
Etiksel istekler“,
İnam, A., “ Gönülden Bilime, Mühendise Ethik?“, Cumhuriyet Bilim Teknik Eki, sayı.831, 2003.
Köktürk, E., “Mesleki Etiği ve Harita Sektörü”,
Kumbasar, N.,“ Mühendislik Etiği ve Güçlendirme“, Türkiye Mühendislik Haberleri, sayı. 423,
pp. 17-19, 2003.
Aydın, M.,“ Mühendislik Etiği Giriş ve Kavramlar“, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Uzaktan Eğitim
Merkezi.
Boyacıoğlu, D.,“ Mesleki Etik ve Gıda Mühendisliği“, İTÜ, Gıda Mühendisliği Bölümü.
Tokyay, M.,“Mühendislik Etiği “, ODTÜ, İnşaat Mühendisliği Bölümü.
Gençoğlu, M. T.,“Mühendislikte Etiği ve Etik Eğitimi“, Fırat Üniversitesi, Elektrik-Elektronik
Mühendisliği Bölümü.
Yağcı, B.,“Mühendislikte Etik, yetkin Mühendislik “, Balıkesir Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği
Bölümü.
3.03.2017
Mühendislik Etiği