DENEY NO: 8 SER DEVRELER

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
DENEY NO: 8
SERİ DEVRELER
AMAÇ
1. Seri bir devrede RT toplam direncinin, birbirine seri bağlı R1, R2, R3, ....... Rn dirençleri
cinsinden nasıl yazılabileceğini deneysel olarak göstermek.
2. Biribirine seri bağlı direçlerin göstereceği toplam direnç için deney sonuçlarından yola
çıkarak bir formül oluşturmak.
MALZEME LİSTESİ
1. 0-15 V arası ayarlı bir DC güç kaynağı
2. Sayısal ölçü aleti (FLUKE45 multimeter)
3. Dirençler: (tamamı 1/2W, %5 toleranslı olmalı) 2×330Ω, 1×470Ω, 1×1200Ω, 1×220Ω,
1×4700Ω.
İŞLEM BASAMAKLARI
Bölüm A: Seri-bağlı dirençlerde Toplam RT direncinin Ohmmetre Yöntemi ile Bulunması
1. Nominal değerleri 330, 470, 1200, 2200, 3300 ve 4700Ω olan 6 adet direnci ele alınız. Daha
sonra bu dirençlerin herbirinin değerlerini ölçerek; Tablo 8-1 e kaydediniz.
2. Şekil 8-3 ve Tablo 8-2 de görüldüğü gibi dirençleri 7 farklı kombinasyonda bağlayınız.
Herbir kombinasyonda AB terminalleri arasındaki direnci ölçünüz ve Tablo 8-3 de ölçülen
değerler kısmına kaydediniz.
3. Tablo 8-1 de ki ölçüm sonuçlarından faydalanarak, Toplam direnç değerlerini bulunuz.
Tablo 8-2 deki Hesaplanan değerler sütununa bunları kaydediniz.
4. R1, R2, R3 ...R6 sembollerini kullanarak, herbir kombinasyonun toplam direnç değeri için
bir formül yazınız. Örneğin R1 için ölçülen değer 300Ω ve R2 için 450Ω ise, R1 ve R2
kombinasyonunun ölçülen direnç değeri için 750Ω yazılır. Buradan da aşağıdaki formül elde
edilir:
RT = R1 + R2
Bölüm B: Seri-bağlı dirençlerde Toplam RT direncinin Ohm kanunu Kullanılarak Bulunması
Bölüm A da kullanılan 6 adet direnç burada 7 farklı kombinasyonda kullanılmıştır.
DENEY NO8-ETG- 1 -
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
330
1200
1200
B
A
2200
(a)
3300
(b)
4700
330
B
A
470
1200
A
B
(d)
(c)
1200
B
A
2200
3300
470
1200
B
A
(e)
330
2200
B
A
(f)
A
330
470
1200
2200
3300
B
(g)
Şekil 8-3. (a)’dan (g)’ye kadar direnç kombinasyonları
5. Şekil 8-4 teki devreyi kurunuz. DC güç kaynağı kapalı ve anahtar açık iken, AB terminalleri
arasına a direnç kombinasyonunu bağlayınız. DC güç kaynağını açıp, Voltmetrede 10V
okuyuncaya dek güç kaynağının çıkışını ayarlayınız.
Direnç Kombinasyonları
A
+
V
B
Vgüç
kaynağı,
VPS
A
0-10 mA
Ampermetre
-
S1
Şekil 8-4 Direnç kombinasyonlarını bağlamak için kullanılacak devre
DENEY NO8-ETG- 2 -
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
6. S1 anahtarını kapatınız. Dirençler üzerinden geçen akım Ampermetre kullanılarak
ölçülecektir. Bu arada DC güç kaynağı çıkışının 10V ta sabit kaldığından emin olunuz. Bu
değeri Tablo 8-3 te Uygulanan Gerilim sütununa kaydediniz. Ampermetre üzerinden
okuduğunuz değeri, a kombinasyonu için Ölçülen Akım sütununa kaydediniz.
7. S1 anahtarını açınız. AB terminalleri arasına bu defa b direnç kombinasyonunu bağlayınız.
S1 anahtarını kapatınız. Bu arada DC güç kaynağı çıkışının 10V ta sabit kaldığından emin
olunuz. Gerilim değerini ve b kombinasyonu için akım değerini tablo 8-3 e kaydediniz.
8. c den g ye kadar olan tüm direnç kombinasyonları için işlem basamağı 6 ve 7 yi
tekrarlayınız.
9. Tablo 8-3 te ölçtüğünüz V ve I değerlerine göre RT toplam direncini Ohm Kanunu’na göre
hesaplayınız.
RT =
V
I
Bulduğunuz sonuçları Ohm Kanunu na göre hesaplanan değerler sütununa yazınız.
10. Tablo 8-2 deki RT Hesaplana değerler sütununu, Tablo 8-3’e a dan g ye kadar olan tüm
kombinasyonların yeraldığı sütuna kopyalayınız.
11. R1, R2, R3 ...R6 sembollerini kullanarak, tablo 8-3 teki herbir kombinasyonun toplam
direnç değeri için bir formül yazınız.
12. Bölüm A ve B de elde ettiğiniz sonuçlara bakarak herhangi bir direnç kombinasyonu için
genel olarak kullanılacak bir toplam direnç formulü yazınız:
RT = …………………………………………
Tablo 8-1. Dirençlerin Ölçülen değerleri
Direnç
Okunan değeri( ohm)
Ölçülen değeri(ohm)
R1
330
R2
470
R3
1200
R4
2200
DENEY NO8-ETG- 3 -
R5
3300
R6
4700
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Tablo 8-2. Seri bağlı dirençlerin Toplam değerini Bulma, 1. Yöntem
Direnç Değerleri
Direnç
Kombinasyonu
a
R1
R2
330
R3
R4
1200
RT Formülü
2200
c
3300
330
R6
1200
b
d
R5
Toplam Direnç RT
Hesaplan
Ölçülen
an
değer
Değer
470
e
4700
1200
1200
2200
f
330
470
1200
2200
g
330
470
1200
2200
3300
3300
Tablo 8-2. Seri bağlı dirençlerin Toplam değerini Bulma, 2. Yöntem
Tablo 8OHM
2 de
Kanununa hesapla
nan RT RT için
Direnç
Uygulanan
Ölçülen
göre
değeri formül
Kombinasyonu
gerilim (V)
akım (A)
RT = V/I
a
b
c
d
e
f
g
SORULAR
1. Seri devrelerde toplam direnç bulmak için kullandığınız iki yöntemi karşılaştırınız.
2. Herbir direncin bir ohmmetre kullanarak tek başına değerinin ölçülmesi bu deneyin amacına
ulaşmada neden önemlidir? Açıklayınız.
3. Tablo 8-1 ve Tablo 8-2 de yeralan verileri tartışarak, değerlendiriniz. Bu verilerden bir grup
seri bağlı direncin toplam direncini bulurken, genel bir formül önerisi oluşturulabilir mi?
Açıklayınız
4. Tablo 8-2 deki ölçülen ve hesaplanan RT değerlerini karşılaştırınız. Eğer farklılıklar varsa,
nedenlerini açıklayınız.
DENEY NO8-ETG- 4 -
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
5. Tablo 8-3 teki Ohm kanunu yöntemine göre ölçülen akım değerinden faydalanılarak
hesaplanan RT direnci ile Tablo 8-2 deki hesaplanan RT değerlerini karşılaştırınız. Eğer
farklılıklar varsa, nedenlerini açıklayınız.
6. Eğer R1, R2, R3, R4 dirençlerinin konumları değişirse, bunun toplam direnç üzerindeki
etkisi ne olur?
DENEY NO8-ETG- 5 -