DENEY NO:17 GER L M BÖLÜCÜ DEVRELER (YÜK VARKEN)

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
DENEY NO:17
GERİLİM BÖLÜCÜ DEVRELER (YÜK VARKEN)
AMAÇ
1. Bir gerilim bölücü devrede yükün, gerilim ilişkisi üzerindeki etkisini bulmak.
2. Bu amaca yönelik bir deney yaparak teorik gerilim ilişkisinin doğruluğunu ispatlamak.
MALZEME LİSTESİ
1. 0-15V arası ayarlı bir DC güç kaynağı
2. Sayısal ölçü aleti (FLUKE45 multimeter)
3. 0-10 mA miliampermetre
4. Dirençler(1/2 W, %5 toleranslı olmalı) 3×1.2KΩ, 1×10KΩ potansiyometre (2W)
İŞLEM BASAMAKLARI
1. DC güç kaynağı kapalı ve S1 anahtarı açık olmak üzere Şekil 17-3a daki devreyi
kurunuz.
S1
S1
A
A
R1=1200
B
A
B
A
A
+
15V
DC
+
15V
DC
V
Vps
R2=1200
-
E
V
Vps
R2=1200
-
10 K
yük
C
C
R3=1200
R3=1200
D
D
(a)
(b)
Şekil 17-3. a) İşlem basamağı 1 için kurulacak devre b) İşlem basamağı 3 için kurulacak devre
DENEY NO17-ETG- 1 -
F
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2. DC güç kaynağını açıp; anahtarı kapatınız. VPS = 10V olacak şekilde güç kaynağının
çıkışını ayarlayınız. I1 akımını, VBD ve VCD gerilimlerini ölçünüz. Sonuçları Tablo
17-1 e kaydediniz.
3. Şekl 17 3b de görüldüğü gibi B ve D noktaları arasına 10 KΩ luk potansiyometreyi
bağlayınız. VPS = 10V iken poatnsiyometre üzerinden IL = 2mA akım geçecek şekilde
potun değerini ayarlayınız. I1, VBD, VCD değerlerini ölçüp; Tablo 17-1 e kaydediniz.
Potun değerini değiştirmeyiniz.
4. Potu devreden çıkararak, ohmmetreyi E ile F noktaları arasına bağlayarak, değerini
ölçünüz. (RL) Ölçülen direnç değeri, akım IL = 2mA iken ölçülen yük değeridir.
5. Potu tekrak B ve D arasına bağlayınız. S1 anahtarını kapatınız. IL = 4mA olacak
şekilde potu ayarlayınız. Bu durumda güç kaynağının çıkış değeri 10 V olmalıdır.
Ölçerek bu değerin sabit kaldığından emin olunuz. Değilse yeniden ayarlayınız. I1,
VBD, VCD değerlerini ölçüp; Tablo 17-1 e kaydediniz. Potun değerini değiştirmeyiniz.
S1 anahtarını açınız.
6. İşlem basamağı 4 te anlatıldığı gibi potun değerini ölçünüz. Ölçülen direnç değeri,
akım IL = 4mA iken ölçülen yük değeridir. Değeri Tablo 17-1 e kaydediniz
7. Potu tekrak B ve D arasına bağlayınız. S1 anahtarını kapatınız. VPS =10V iken, IL = 6
mA olacak şekilde potu ayarlayınız. I1, VBD, VCD değerlerini ölçüp; Tablo 17-1 e
kaydediniz. Potun değerini değiştirmeyiniz. S1 anahtarını açınız.
8. Potu devreden çıkararak, ohmmetreyi E ile F noktaları arasına bağlayarak, değerini
ölçünüz. (RL) Ölçülen direnç değeri, akım IL = 6 mA iken ölçülen yük değeridir. Tablo
17-1 e kaydediniz.
9. 0mA, 2mA, 4mA, 6mA durumlarının herbiri için I1 akım değerini, VBD ve VCD gerilim
değerlerini ve RL yük direncini teorik olarak hesaplayınız. Sonuçları Tablo 17-1 e
kaydediniz.
Tablo 17-1 Gerilim Bölücü Devrelerde Yük etkisi
Ölçülen Değerler
İşlem basamağı
2
3, 4
5, 6
7
Hesaplanan Değerler
IL
VPS (Yük akımı, mA) I1, mA VBD, V VCD, V RL,Ω I1, mA VBD, V VCD, V RL, Ω
10 Volt
0
10 Volt
2
10 Volt
4
10 Volt
6
DENEY NO17-ETG- 2 -
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SORULAR
1. Gerilim bölücü devrelerde yük etkisini açıklayınız.
2. Tablo 17-1 i gözönünde bulundurarak, yük direnci değişiminin yük akımının
değişimindeki etkisi nedir? Yaptığınız deneydeki verileri kullanarak örnek veriniz.Bu
etkinin nedenini yazınız.
3. Tablo 17-1 i gözönünde bulundurarak, I1 akımının yük akımının değişiminden nasıl
etkilendiğini belirtiniz. Yaptığınız deneydeki verileri kullanarak örnek veriniz.Bu
etkinin nedenini yazınız.
4. Şekil 17-3b yi ve Tablo 17-1 i gözönünde bulundurarak, yük akımının değişiminin
VCD ve VBD gerilim değerleri üzerindeki etkisini belirtiniz. Yaptığınız deneydeki
verileri kullanarak örnek veriniz. Bu etkinin nedenini yazınız.
5. Ölçüm sonuçlarına göre bulduğunuz I1, VBD, VCD ve RL değerleri, hesapladığınız
değerler ile karşılaştırınız. Farklılıklar varsa açıklayınız.
DENEY NO17-ETG- 3 -