coğrafya dersi 1.dönem 10.sınıf 1.yazılı 2014-2015

6. Volkanik hareketler ve depremler yeryüzünün
kırıklı ve hareketli bölgelerinde sık sık etkili
olmaktadır.
ÇEAŞ ANADOLU LİSESİ
10-F SINIFI COĞRAFYA DERSİ
1. DÖNEM 1. YAZILI YOKLAMASI
Adı ve Soyadı:…………………………
A
No
:………………… - 1. Göller yöresindeki bazı göllerin sularının tuzlu
olmasına karşın, Beyşehir ve Eğirdir göllerinin
suları tatlıdır.
Bu durum Beyşehir ve Eğirdir göllerinin hangi
özelliğinden kaynaklanır? (1996 ÖYS)
A) Karstik alanlarda yer almaları
B) Havzalarının geniş olması
C) Derinliklerinin fazla olması
D) Yeraltı ve yerüstü gideğenlerinin olması
E) Yükseltilerinin fazla olması
Yukarıdaki
haritada
numaralandırılmış
yörelerin hangisinde, volkanizma ve depremler
daha fazla etkili olmaktadır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
7. Sıcak su kaynaklarının yaygın olduğu bir yöre için
aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?
A) Yer yapısı kırıklıdır.
B) Tektonik depremler sık yaşanır.
C) Yerkabuğunun hareketli kısımlarından biridir.
D) l. jeolojik zamanda oluşmuş araziler yaygındır.
E) Volkanik oluşumlu madenler bulunur
2. Mağmada bulunan lavların basıncın etkisiyle
kırık hatlar boyunca yükselerek yerkabuğu
içerisinde soğuması sonucunda oluşan kayalara “İç
Püskürük Kayaçlar” denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu kayalara
örnek olarak verilebilir?
A)Siyenit B)Andezit C)Kiltaşı D)Tebeşir E)Tüf
8. Yeryüzündeki levha sınırları ile;
I. Deprem alanları
II. Sıcak iklim kuşakları
III.Volkanik faaliyetler IV.Sıcak su kaynakları
gibilerinden hangisi ya da hangileri arasında
benzerlik yoktur?
A) l
B) II C) III
D) l, III
E) II, IV
3. Fosiller jeolojik devirlerde yaşamış canlı
kalıntılarından meydana gelir.
Aşağıdaki taşlardan hangisinin içerisinde fosil
bulunma olasılığı daha fazladır?
A)Kalker
B) Granit
C) Mermer
D) Gnays
E) Bazalt
9. Çin,Japonya,Filipinler,Endonezya,Amerika
kıtasının batı kıyıları,Akdeniz çevresi ve Hindistan
civarı Dünya’da depremin en fazla görüldüğü
başlıca alanlardır.Buna karşılık Doğu
Avrupa,Avustralya ve İskandinavya yarımadasında
hiç deprem görülmez.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun temel
nedenidir?
A) Jeolojik yapılarının farklı olması
B) İklim özelliklerinin farklı olması
C) Arazilerinin eğimlerinin farklı olması
D) Ortalama yükseltilerinin farklı olması
E) Ekvatora uzaklıklarını farklı olması
4. Dünya’daki deprem alanları, çoğunlukla volkanik
alanların çevresi ile fay hatları boyunca
yayılmıştır.Çin, Japonya, Filipinler Endonezya,
Amerika Kıtasının batı kıyıları, Akdeniz çevresi ve
Hindistan civarı Dünya’daki başlıca deprem
alanlarıdır.
Buralarda depremlerin yaygın olması
aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Arazinin parçalı ve engebeli olması
B) Karstik arazilerin yaygın olması
C) Yeni jeolojik devirlerde oluşmaları ve kırıklı bir
yapıya sahip olmaları
D) Bu kara parçalarının eski jeolojik devirlerde
oluşması
E) Ekonomik bakımdan geri kalmış olmaları ve
konutların depreme dayanıksız olmaları
10. Deniz tabanındaki depremlere bağlı olarak
oluşan dalgalara tsunami dalgaları denilmektedir.
Depremin şiddeti ve derinliği arttıkça, tsunami
dalgalarının büyüklüğü ile kıyıya verdiği zarar
artmaktadır.
Buna göre,eşit şiddette ve derinlikte aşağıdaki
denizlerde deprem olduğu düşünülürse,
hangisinde oluşacak tsunami dalgasının
büyüklüğü ile kıyıya verdiği zarar en fazla olur.?
A) Akdeniz
B) Ege denizi C) Meksika Körfezi
D) Büyük okyanus
E) Atlas okyanusu
5. Pasifik kıyıları volkanik faaliyetlerin sık
görülmesinden dolayı ateş çemberi olarak
adlandırılır.
Aşağıdaki ülkelerden hangisi ateş çemberinde
yer almaz?
A) Japonya
B) Filipinler C) Endonezya
D) Yeni Zelanda E) İrlanda
TUGAY NAYKI-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ
1
ÇEAŞ ANADOLU LİSESİ
11. Fay hatları, yer kabuğunun zayıf ve hareket
halindeki bölgeleridir.Bazı sahalar fay hatlarının
bulunduğu alanlarla paralellik gösterir.
Aşağıdakilerden hangisi bu sahalardan biri
olarak gösterilemez?
A) Deprem alanları B) Karstik araziler
C) Volkanik sahalar D) Genç kıvrım dağları
E) Sıcak su kaynakları
17. Aşağıda Çoruh Nehri'nin farklı kesitlerinden
alınmış akım grafikleri verilmiştir.
12. Volkan dağları tek kütleler olmalarına rağmen,
çoğu zaman aynı istikamette dizilmişlerdir.
Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıvrım dağlarını takip etmeleri
B) Akarsu yataklarını takip etmeleri
C) Kırık hatlarını takip etmeleri
D) Verimli ovaları takip etmeleri
E) Deprem alanlarını takip etmeleri
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine
varılamaz?
A) Akarsu farklı iklim bölgelerinden geçmektedir.
B) Düzensiz rejime sahiptir.
C) Kış döneminde akarsuyun debisi azalmıştır.
D) Akarsu en yüksek debiye ilkbahar mevsiminde
ulaşmıştır.
E) Akarsuyun aktığı bölge kapalı havzadır.
13. Volkanik dağların yaygın olduğu bölgelerle
ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine
ulaşılamaz?
A) Volkanik dağların bulunduğu bölgeler
oluşumunu tamamlamamıştır
B) Volkanizmanın etkili olduğu yerler ile genç
kıvrım alanları paralellik gösterir
C) Volkanik alanların belli bölgelerde toplanmasına
tortulanma(birikme) sebep olmuştur
D) Volkanik dağlar genelde fay hatları üzerindedir
E) Volkanik dağların yoğun olduğu yerler büyük
oranda yeryüzündeki deprem alanlarıdır
18. Aşağıdakilerden hangisi yatağını denge
profiline ulaştırmış bir akarsu için söylenemez?
A) Eğimi azalmıştır B) Yatağında pürüzler yoktur
C)Akış hızı fazladır D)Aşındırma gücü azalmıştır
E) Aşındırma gücü azalmıştır
19. Aşağıdaki grafikte, Türkiye’deki bir akarsuyun
aylık ortalama akım değerleri gösterilmiştir.
14. Aşağıdaki durumların hangisinde, bir
kaynak suyunun sıcaklığı yıl boyunca pek fazla
değişmez?
A) Yağmur ve kar suları ile besleniyorsa
B) Debisi yıl içinde azalıp çoğalıyorsa
C) Orta enlemlerdeki bir bölgede yer alıyorsa
D) Su, yerin derinliklerinden geliyorsa
E) Taban suyu seviyesi yüksekse
Bu grafikte aşağıdakilerden hangisiyle ilgi bilgi
yoktur? (2003ÖSS)
A) Yaz mevsiminde kuruyup kurumadığı
B) Debisinin en yüksek olduğu mevsim
C) Akım düzeni
D) Taşkın yapıp yapmadığı
E) Taşıdığı ortalama su miktarı
15. Volkanlar sadece karalar üzerinde değil
özellikle okyanus tabanlarında yoğunlaşmıştır.
Okyanus tiplerinde volkanların oluşumunu
kolaylaştıran etmen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sial katmanının kalın olması
B) Sima katmanının kalın olması
C) Okyanus tabanlarında yerkabuğunun incelmesi
D) Okyanusların hareketli olması
E) Okyanuslarda yoğunluğun fazla olması
16. Akarsularla ilgili aşağıdaki tanımlardan
hangisi yanlış olur?
A) Belli bir yatakta toplanan suların belli bir çizgi
boyunca akmasına “akarsu” denir
B) Sularını topladığı bölgeye “beslenme havzası”
denir
C) Vadi içinde aktığı çukurluğa “akarsu yatağı”
denir
D) Herhangi bir kesitinden bir saniyede akan su
miktarına “akarsuyun rejimi” denir
E) Akarsuyun kaynak kısmına “yukarı çığır” denir
TUGAY NAYKI-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ
20. Yurdumuzdaki akarsular denge profilini
bulamamıştır.
Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Su bölümü çizgileri oluşmamıştır
B) Debileri düşüktür C) Havzaları çok dardır
D) Rejimleri düzensizdir
E) Ülke, yakın bir zamanda oluşmuştur
21. Aşağıdaki göllerden hangisinin oluşumunda
iç kuvvetler etkilidir?
A) Tortum B) Nemrut
C) Bafa
D) Salda
E) Köyceğiz
2
ÇEAŞ ANADOLU LİSESİ
27. Türkiye'de doğal göl bakımından en fakir
bölge Güneydoğu Anadolu'dur.
Güneydoğu Anadolu'da doğal göllerin az
olmasında;
I. Yer şekillerinin sade olması
II. Bitki örtüsünün cılız olması
III. Bölge alanının küçük olması
IV. Buharlaşmanın fazla olması
gibi faktörlerden hangileri etkili olmuştur?
A) I-II B) II-III C) II-IV D) I-IV E) II-III-IV
22. Akarsuların hangi özellikleri onların düzenli
rejimli olmasını sağlar.
A) Sularını yükseklerden alması
B) Bol yağış alan bölgede olması
C) Yatak eğiminin fazla olması
D) Debisinin yüksek olması
E) Mevsimli yağış farkının az olması
23. Göl sularının kapladığı alan yıl içinde değişiklik
gösterir. Bunda çöl çanağının derinliği, buharlaşma
oranı, gölü besleyen akarsuların taşıdığı su miktarı
etkilidir.
Buna göre, bulundukları yörelerin doğal
koşullarında göz önüne alındığında aşağıdaki
göllerden hangisinde, suların kapladığı alanın
yaz ve kış mevsimleri arasında en çok değişiklik
göstermesi beklenebilir?
A) Beyşehir gölü
B) Van gölü
C) Tuz gölü
D) Sapanca gölü
E) İznik gölü
28. Bir vadinin veya bir çanağın önünün bir setle
kesilmesi sonucunda set gölleri oluşur. Bu göller
seti oluşturan faktörlere göre gruplara ayrılır.
Buna göre, aşağıdaki göllerin hangisinin
oluşumunda herhangi bir setin etkisinden söz
edilemez?
A) Van gölü B) Tuz gölü C) Tortum gölü
D) Köyceğiz gölü E) Uzun göl
29. Baraj çevrelerinin ağaçlandırılmasının temel
amacı aşağıdakilerden hangisidir? (2004-ÖSS)
A) Erozyonu yavaşlatarak barajın ömrünü uzatmak
B) Yeni orman alanları kazanmak
C) Baraj çevresinde yaban hayatını zenginleştirmek
D) Baraj çevresine yerleşmeyi önlemek
E) Çevreyi güzelleştirmek
24.
Yukarıdaki tabloda Türkiye'deki bazı göllerin
bulunduğu yerler ve yükselti değerlen verilmiştir.
Buna göre, yukarıdaki tablodan aşağıdaki
sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?
A) Göllerin yükseltisi batıdan doğuya doğru
artmaktadır.
B) Verilen göllerin hepsi farklı yükseltidedir.
C) Deniz seviyesine en yakın olan göl Çamiçi
gölüdür.
D) Akdeniz Bölgesi'ndeki tüm göllerin
yükseltisi İç Anadolu'dan azdır.
E) Verilenler arasında denizden en yüksekte olan
göl Nemrut Gölü'dür.
30.Yeryüzündeki göl sularının tuzlu, tatlı ya da
sodalı olmasında aşağıdakilerden hangisinin
etkisi yoktur?
A) Gölün gideğeninin olup olmaması
B) Göl çanağının kayaç yapısı
C) Gölün denizden yüksekliği
D) Göle ulaşan akarsuların az ya da bol su taşıması
E) Gölün bulunduğu yerin iklim özellikleri
31. Aşağıdaki haritada Türkiye'de kırık hatlarının
en yoğun olduğu alanlar gösterilmiştir.
25. Volkanik aktiviteler sonucu ortaya çıkan
lavların akarsu vadilerinin önünü tıkaması
sonucunda oluşan göllere volkanik set gölleri denir.
Volkanik set göllerine, aşağıdaki bölgelerin
hangisinde daha çok rastlanır?
A) Akdeniz Bölgesi B) Ege Bölgesi
C) Marmara Bölgesi D) Doğu Anadolu Bölgesi
E) Karadeniz Bölgesi
Haritada gösterilen yerlerle ilgili aşağıda verilen
özelliklerden hangisi yanlıştır?
A) Kaplıca ve ılıcalar yaygındır.
B) Sıcak su kaynakları yaygındır.
C) Türkiye'nin yüksek alanlarıdır.
D) Genç yapılı arazilerdir.
E) Depremlerin en yoğun olduğu alanlardır.
26. Aşağıdaki kayaçlardan hangisi mağmatik
ve tortul kayaçların yerkabuğu hareketleri
sırasında yük sek sıcaklık ve basınç altında
kalmasıyla oluşmamıştır?
A) Elmas
B) Gnays
C) Mika
D) Kuvarsit
E) Turba
TUGAY NAYKI-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ
32. Üzerinde ulaşım yapılabilen bir akarsu için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yatak eğimi azdır. B) Rejimi düzenlidir
C) Taşıdığı su miktarı fazladır
D) Denge profiline ulaşmıştır
E) Dört mevsim yağışlı ilklim bölgesinde yer alır
3
ÇEAŞ ANADOLU LİSESİ
38. Bir akarsuyun kapalı yada açık havzalı
olmasını etkileyen faktörler arasında
aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
A) Yerşekillerinin uzanışı B)Yükselti değerleri
C) Sıcaklık ve yağış değerleri
D) Denize olan uzaklık E) Arazinin jeolojik yapısı
39. Aşağıdaki verilen ülkelerden hangisi aktif
volkanların yaygın olarak görüldüğü ‘’Ateş
çemberi’’ içerisinde yer almaz?
A) Japonya B) İtalya C) ABD D) Filipinler E)Şili
40. Volkanlar, depremler ve sıcak sular
yeryüzünde bazı alanlarda bir arada uzanırlar.
Aşağıda verilenlerden hangisi bu durumun
temel nedenidir?
A) Rüzgar erozyonunun etkili olması
B) Okyanus kıyısında yer alması
C) Kireçtaşlarının yaygın olarak bulunması
D) Eğim ve engebenin fazla olması
E) Levha sınırlarında yer alması
33. I. Anadolu aktif deprem kuşakları
üzerinde yer alır.
II. Anadolu’ da volkanik alanlarla fay
hatlarının çakıştığı bölgeler vardır.
III. Anadolu’da çok sayıda göl vardır.
IV. Anadolu’daki yeryüzü şekilleri çok
engebelidir. “
Türkiye, sıcak su kaynakları
bakımından zengindir.” diyen bir
araştırmacı, yukarıdakilerden
hangilerine dayanarak bu yargıya
ulaşmış olabilir?
A) I-II B) I-III C) II-III D) II-IV E) III-IV
34. Kayaçlar, oluşumlarına göre katılaşım, tortul ve
başkalalaşım kayaçlar olmak üzere üçe ayrılırlar.
Aşağıdakilerden hangisi kayaçlarla ilgili doğru
bir bilgidir?
A) Mağmanın yeryüzüne hazlı soğumasına bağlı
olarak granit ve diyorit gibi kayaçlar oluşur.
B) Yüksek basınç ve sıcaklığa bağlı olarak iç
püskürük kayaçları oluşur.
C) Akarsuların taşıdığı çökellerin birikmesiyle
kırıntılı tortul kayaçlar oluşur.
D) İç püskürük kayaçlar yavaş yavaş soğuduğundan
iri kristallidir.
E) Fosiller genellikle tortul kayaçların içinde
bulunur.
BAŞARILAR..
–
A-
35. Bir jeolog araştırma yaptığı bölgede kumtaşı,
konglomera ve kil taşlarının yaygın olduğunu
görmüştür.
Bu jeologun araştırma yaptığı bölge için
aşağıdakilerden hangisi söylendiğinde kesin
doğru olur?
A) Fay hatları yaygındır.
B) Volkanizma etkili olmaktadır.
C) Uvala, polye ve lapyalara aygın olarak rastlanır.
D) Fosillere yaygın olarak rastlanır.
E) İri kristalli kayaçlar bulunur.
36. Bir gölün sularının acı, tuzlu ya da tatlı
olması üzerinde aşağıda ki etmenlerden
hangisinin oynadığı rolden söz edilemez?
A) Sıcaklık ve buharlaşma koşulları
B) Buzullara yakın yerlerde bulunması
C) Çevresinde çözünebilen kayaçların bulunması
D) Kapalı bir çanakta yer alması
E) Bir gidegeninin olup olmaması
37. Aşağıda su kaynakları ile ilgili bazı bilgiler
verilmiştir.
I. Tatlı su kaynaklarında en büyük pay yer altı
sularına aittir.
II. Yeryüzü sularının %97’si denizlerde ve
okyanuslarda bulunur.
III.Yeryüzünün % 81’i denizler ve okyanuslarla
kaplıdır.
IV.Yüzey sularında en az pay akarsulara aittir.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) I-II B) I-III C) II-III D) II-IV E) III-IV
TUGAY NAYKI-COĞRAFYA ÖĞRETMENİ
Not: Her sorunun doğru cevabı 2.5 puandır..
Süre: Bir ders saatidir..
4
ÇEAŞ ANADOLU LİSESİ